SEBA Class 8 Bodo Mil Chapter 2 बर ‘नि हारिमु

SEBA Class 8 Bodo Mil Chapter 2 बर ‘नि हारिमु | Boro ni Harimu | Class 8 बिथ ‘राइ Question Answer in Bodo As Per New Syllabus to each Chapter is provided in the list of SCERT, NCERT, SEBA बर ‘नि हारिमु Class 8 Bodo Chapter 2 Question Answer/Class 8 Bodo Mil Chapter 2 Question Answer दिए गए हैं ताकि आप आसानी से विभिन्न अध्यायों के माध्यम से खोज कर सकें और जरूरतों का चयन कर सकें Notes of SEBA Class 8 Bodo Question Answer In Bodo Chapter 2. Class 8 Bodo Solution Chapter 2. covers all the exercise questions in NCERT, SCERT.

Join us Now

Class 8 Bodo Mil Chapter 2 बर ‘नि हारिमु

SEBA Class 8 Bodo Notes Chapter 2 In Bodo बर ‘नि हारिमु Boro ni Harimu Guide for Class 8th Bodo Mil Chapter 2 in Bodo बर ‘नि हारिमु Also Same NCERT Solutions for Class 8 Bodo Ankuran इस पोस्ट में हम आपको ये समझा ने कि कोशिश की है की Class 8 Bodo Question Answer Chapter 2 in Bodo. अगर आप एक सात्र या शिक्षाक हो बोडो मीडियम की, तो आपके लिए ये Notes for Class 8 Bodo Mil Chapter 2 In Bodo Medium बोहत लाभदायक हो सकता है। Ncert/Scert Bodo Class 8 Chapter 2 मे आप अपना ध्यान लगाके पढ़ कर इस SEBA Class 8 Bodo Question Answer Chapter 2 में अछि Mark ला सकते हो अपनी आनेवाली परीक्षा में।

फरा 2 बर ‘नि हारिमु

Chapter 2 Boro ni Harimu

क-फरगुदियारि

मावफारि:

1. फिननाय हो

(क) हारिमु दानो थाखाय मानि गोनांथि जायो?

फिन: हारिमु दानो थाखाय राव – थुनलाइ, गाननाय – जोमनाय, जानाय – लोंनाय, दानाय-लुंनाय, रोजाबनाय-मोसानाय बायदिफोरनि गोनांथि जायो। 

(ख) हारिमुनि थादेरसाफोरा मा मा?

फिन: समाजारि नेमखान्थि, आसार-खान्थि, हाबा-हुखा, मेथाइ रोजाबनाय, गेलेनाय, जानाय-लोनाय, गाननाय-जोमनाय आरिफोरा हारिमुनि थादेरसा। 

(ग) बरनि हारिमुआव मा मा हाबनानै दङ?

फिनः बर’नि हारिमुआव राव-थुनलाइ, दानाय-लुनाय, गाननाय-जोमनाय, दामनाय-देनाय, रोजाबनाय-मोसानाय, मावनाय-दांनाय, दोहोरोम-फुजिनाय बायदिसिनाफोरा हाबनानै दङ।

(घ) बर’नि हारिमुआ माबोरै सोमजिजेननाय?

फिन: जायखि जाया मोनसे हारिमुआ सुबुंजों लोगोसे उजिबोदों। बिदिनो बर’नि हारिमुआबो बर’ हारिनि सुबुंजों लोगोसे सोमजिजेनदों।

(ङ) ब्रिमानि राव माखौ बुङो?

फिन: जाय रावखौ गथ’आ बिमानिफ्राय सोलोंदों आरो बिमाजों रायलायदों बेनो बिमानि राव बर’ बिमानि रावआ बर’ राव।

(च) दैमा आरो बिफां बोराइया मा गालाङो?

फिनः दैमाया थैलांनानै रेस गालाङो आरो बिफां बोराइया मुरुलांनानै गोदान जोलैनि बेगर गालाङो।

(छ) बर’नि हारिमुआ मोसानायनि गेजेरजों माबादि बेरखांदों?  

फिन: मोसानाय मुसुरनायनि गेजेरजों मोनसे हारिनि हारिमुख गुबुन गुबुन हारिनि मानसिफोरनि सिगांआव फोरमायनो हायो। खेराइ मोसानाय, माइनाव बरायनाय,गराइ दाब्रायनाय, थुंग्रि सिबनाय मोसानायफोरनि गेजेरजों बर’ हारिनि दोहोरोम फोथायनाय, सिबिनाय, आबाद मावनाय, रंजानाय-बाजानाय बायदि हारिमुआ बेरखाङो।

(ज) बर’नि हारिमुआ गाननाय – जोमनायनि गेजेरजों माबादि बेरखांदों? 

फिनः गाननाय जोमनाया मोनसे हारिनि हारिमुनि बाहामो। बर’ हिनजावफोरा बर’ नि गाननाय जोमनायफोरखौ न ‘आवनो दानानै लायो। बर’ आइजोफोरा गाननाय दखना, आलन, फालि फोरनि रेगे रेगां समायना रमायना आगरफोरा बर’ हारिमुनि अंगुबै नेरसोन।

(झ) हारिमु होनोब्ला माखौ बुजियो? 

फिनः मोनसे हारिनि आसार खान्थि, दोहोरोम, मावनाय-दांनाय, गाननाय जोमनाय, जानाय-लोंनाय, रंजानाय-बाजानाय, संसार जानायनि नेम-खान्थि, दानाय-लुनाय, रोजाबनाय-मोसानाय, सिबिनाय, फोथायनाय, न’-बां लुनाय, ‘आबाद मावनाय, सावगारि-महर, राव-थुनलाइ बेफोरनो जयै मोनसे हारिनि हारिमु।

(ञ) गोदो गोदाय सल’ बाथानि बिब’ – बिनानाव सानैनि मुझ मा मा? 

फिनः आसागि आरो बैसागि।

2. सुंद’ फिननाय हो–

(क) बर’नि हारिमु रायथाइनि गेजेरजों बर’ हारिमुनि मा मा सावगारि बेरखांदों फोरमाय।

फिन: बर’ हारिया आंगो हारिमु दङ। बर’नि हारिमुवा बेसेबा समायना आरो बर’ हा गावहा एखुथा राव दंखायो। बर’ रावा बेसेबा आंगो, बेसेबा गोथाव, बेसेबा गोमोथाव, मिलौदो, खहाब थाव। बर’ रावजों सोरजिनाय थुनलाइमा, खन्थाइ खन्थाइमा सल’ सल’मा, रायथाइ, राव बिमाफोरा बेसेबा खबाम गोनां। बर’नि मेथाइफोरा बेसेबा रैसुमै। बर’नि दामनाय-देनायफोरा मोनसे रोखोमनि गोमोथाव सोरजि। बर’नि दामनाय- देनाय, खाम, सिफुं, सेरजा, गंगोनानि देंखोआ अराय बिखा बिख्लो फोजाखांहोयो बर’नि खेरा मोसानाय, दाउ थै लोंनाय मोसानाय माइनाव थिसननाय, सत्रालि, खैजिमा फनाय, सा गोलाउ बोनाय मोसानायफोराव बर’ माहारिनि मोनफा मोनफा समायना सावगारिया बेरखांदों। आरोबाव बयनिबो गोसोखौ मुहिहोनो हानाय मुंदांखा बागुरुम्बा मोसानाया बर’ हारिमुनि मोनसे गोगाथाव नेरसोन। बर’ बोराइनि गोदोनि सल’ बाथाफोसबो गोबां दसै। गोदो गोदाय बर’ बोराइ – बुरैफोरा सेर्जा दामै दामै खुसियास्रोन, मावरियास्रोन, अलसियास्रोन, माइदांत्रि, चन्द्रमालि खोथिया बुदां, एम्बुस्रोन, सान्दो बावदियामोनबादिनि सल’खौ खिन्थायोमोन।

बर’ आइजोफोरनि गाननाय जोमनाया रं बिरंनि जोबोर समायना। बर’ आइजोफोरा गावसोरनि गाननाय – जोमनाय दखना, आलन, फालि बायदिफोरखौ गावनो दानानै लायो। गोदो गोदाय सल’ बाथानि आसागि बैसागि, बिब’ – बिनानाव सानैया हिसान सालियाव दानानै गालांनाय अखां साजों बिरला दाउसिनफोरनि सावगारि एरखांनाया बर’ आगरनिं, रेस। इन्दि मुगा सिआ बर’ हारिमुनि दुगाथाव सोरजि। 

बैसागो बोथोराव ज’ ज’ बैसागो रंजानाय आरो मोसानाया मोनसे गोखों बर’नि हारिमु | इथा आरो अन्थाइजों गोगोमै दानाय डिमापुर, माइबं, खासपुर, राजथावनि, रोनसोन्द्रि मन्दिर लुनाय, न’ -बां लुनाय, लांगोना आरो खाम्फा लुनाया बर’ महरगिरिफोरनि बायदिसिना सावगारि एरखांनाया बर’ लन्थाइगिरिनि मुसुखा आरो सावगारि दानायफोरा बर’ – हारिमुनि अंगुबै सावगारि। 

(ख) हारिमुखौ लानानै जों माबादि गोगगा खालामनो हायो?

फिन: हारिमुआ जाबाय हारिनि महर मुस्रि। थामहिनबा मोनसे हारिनि गासै महर मुस्रिया हारिमुवाव जयै बेरखांडो। राव थुनलाइ, गाननाय – जोमनाय, जानाय – लोनाय, दानाय – लुनाय रोजाबनाय – मोसानाय, सिबिनाय- फोथायनाय, रंजानाय – बाजानाय, न’ – बां लुनाय, आबाद मावनाय, अन्थाइ महर दाननाय बेफोर जयै हारिमु। बे हारिमुखौ लानानैनो बयबो हारियानो गावखौ सिना होयो आरो गोगगा खालामना लायो। मोनसे हारिनि राव थुनलाइखौ फरायोब्ला बै हारिनि साननाय -हनाय, जारिमिन आसार- खान्थिफोरखौ मिथिनो खाबु मोनो। राव थुनलाइनि जोहै हारिनि सिनायथिया रोखायै बेरखाङो। गाननाय – जोमनाय, दानाय – लुनाया हारिनि हारिमुनि मोनसे गुबै बाहागो। गाननाय – जोमनाय, दानाय लुनायनि गेजेरजों हारिमुवा रोखा बेरखाङो आरो बेखौ लानानै गुबुननिं सिगांआव गोगगा खालामनो मोजां जायो। मोसानाय आरिनायनि गेजेरजोंबो हारिनि गुदि आरो गाहाइ सिनायथिखौ मोननो हायो। बेनि थाखायनो मोनफ्रोम हारिया गावबा हारिनि हाररिमुखौ लानानै गोगाना लानो हायो। मानोना गावनि हारिमुखौ मान खालामनाय आरो मोजां मोननाया हारिखौ मोजां मोननाय जायो। बेनि थाखायनो जों जोंनि हारिमुखौ गोबाना लानानै गावनि सिनायथिखौ रोखायै होनो थाखाय गोगगा खालामनो हायो। 

(ग) लाइमोनफोरखौ रायथाइगिरिया मा खालामनो खावलायदों। 

फिन: लाइमोनफोरानो जाबाय मोनसे हारिनि इयुननि दैदेनगिरि। हारि मोनसेया थांनानै थायो बे हारिनि हारिमुनि गेजेरजों। बिदिनो बर’ हारियाबो एखुथा हारि महरै थांनानै दङ बर’ हारिमुनि गेजेरजोंसो। नाथाय लासै लासैनो बर’ हारिनि गेजेराव बर हारिमुवा हाब्रां गिसि खानाय बादि गिसिखालांगासिनो दङ’। थाउन सहराव थानाय आरो साखि लानाय माखासे बर ‘फोरा गावनि बर’ हारिमुखौ नेवसिनानै गुबुन हारिनि हारिमु लादोंसै। 

बिसोर आरो बिसोरनि फिसा-फिसौफोरा बर’ रावनि बदलै गुबुननि राव रायलायदों आरो गुबुन हारिनि गाननाय -जोमनाय, धोरोम-खोरोम बजबनानै बिसोर बर’ हारिमुनिफ्राय दोरोदलांदोंसै। बेनि थाखायनो रायथाइगिरिया बर’ लाइमोनफोरखौ खावलायदों बर’नि हारिमुखौ मोजां मोननो, बजबनो आरो फेहेरनो। मानोना जाय हारिनि हारिमुवाव जोनोम मोनदों, देरदों, लावदों, गोरों जादों बे हारिमुखौ अराय मोजां मोननानै हारिखौ जौगाखांहोनो थाखाय नाजानांगौ। हारिनि हारिमुखौ मोजां मोननाय एबा बजबनायावनो हारि जौगानायाव बिहोमा होनाय जायो। 

(घ) बर’ हिनजावफोरनि जानाय-लुनायनि गेजेरजों हारिमुआ माबादि बेरखांदों लिर।

फिन: बर’ हिनजावफोरनि दानाय – लुनाया बर’ हारिमुनि मोनसे नेरसोन। बर’ हिनजावफोरा गावसोरनि गाननाय जोमनाय सिफोरखौ न ‘आवनो गाव गावनो दानानै गानो-जोमो। दखना आलन, फालि बायदिसिना आगरनि दखना थावसि, फारौ मेगन, मोसा मेगन, गरखा गंब्रे बायदि बायदि दाउसिन दाउलाफोरनि आगर जोबोद समायनायै एरखाडो। बर’ हिनजावफोरनि इन्दि मुगानि सि दानाय मोनसे गोब्राब अरो गोथौ सोरजि। बर’ हिनजावफोरनि बेफोर दानाय-लुनाय आरो आगर-आखाइनि गेजेरजों बर’ हारिनि खायसे हारिमुनि बिथिं जेरै- आबाद मावनाय, मिथिंगा बिखानि अरन बारि सेराव थानाय, रंजानाय बाजानाय, मावनाय दांनाय बादिफोरखौ बेरखांनाय नुनो मोनदों।

3. बुजायना लिर

(क) मोसानाय – मुसुरनाय आरो दानाय – लुनायनि गोहोमा माबादि। 

फिन: मोसानाय – मुसुरनायनि गेजेरज़ों मोनसे हारिनि हारिमुखौ गुबुननि सिगाडझव रोखा रोखायै फोरमायना होनो हायो। मोसानाय मुसुरनाया मोनफा हाररिनि मावनाय – दांनाय, जानाय – लोनाय, रंजानाय – बाजानाय,. धोरोम सिबिनाय, बायदिसिनाफोरजों गोथौ सोमोन्दो थायो। हारि मोनसेनि साबना हाबना आरो समायथिआबो बेयावनो बेरखाङो। बर’नि मोसानाय मुसुरनायफोराबो बेसेबा सोमोनांथाव। खेराइ मोसानाय, दाउ थै लोनाय, माइनाव थिसननाय, सत्रालि, खैजिमा फनाय, सा गोलाउ बोनाय आरो बागुरुम्बा मोसानायफोरा गोसो गोजोनग्लाय होनो हानाय। बर’नि बेफोर मोसानायनि गेजेरजोंबो बर’ हारिनि रोखा सावगारि बेरखांनाय नुनो मोनो। 

दानाय – लुनाया मोनसे हाररिमुनि गुदि आरो गाहाइ नेरसोन। दानाय – लुनायनि गेजेरजों मोऩफा हारिनि हारिमुवा जौगाखांबोनो खाबु मोनो। दानाय – लुनायाव हारिमुवा गुवारै बेरखाङो। मानोना दानाय लुनायाव हिनजावफोरा माहारिनि मावनाय – दांनाय, साननाय – हानाय, रंजानाय – बाजानाय बायदिफोरखौबो बेरखां होयो।

(ख) बर’नि हारिमुआव खहा लाबोनो हाथाव मोननैसो गाज्रि गोहोमखौ लिर।

फिन: टाउन साहराव थानाय खायसे मानसिफोरा गावबा गावनि राखौ रायलायनो गारनाय आरो गुबुन हारिनि गाननाय जोमनाय आखल आखुफ़ोरखौ नाजावनाया बर’नि हारिमुवाव गोबां खहा लाबोगोन थामहिनबा गाज्रि ख़ालामगोन। बर’ हारिनि गुदि धोरोम बाथौखौ गारनानै गुबुन धोरोमाव बारस्लाय लांनायाबो बर’नि हारिमुवाव गाज्रि गोहोम लाबोगोन। 

4. बेखेवना लिर–

(क) हारिमुआ सुबुंजों लोगोसे उजिदों।

फिन: गोजौनि रायथाइ सिरिखौ मनरन्जन लाहारिया लिरनाय ‘ बर’नि हारिमु’ मुंनि रायथाइनिफ्राय दिखांना लानाय जादों। बेवहाय राथाइगिरिया हारिमु उजिनायनि बागै फोरमायनो थांदों।

सुबुं हारिमुनि जुररिजेननाया सुबुंनि जोनोमनिफ्रायनो जागायबोदों। आरो बे बायदिनो सुबुंजों लोगोसे हारिमुवाबो मोनसे जोलैनि उनाव गुबुन मोनसे जोलैसिम बाग्लायबोगासिनो दङ। दैमाया थैलाङो नाथाय रेस गालाङो आरो बिफां बोराइया मुरुलाङो नाथाय गोदान जोलैनि बेगर फोलाडो होननाय बादि बादिनो हारिमुवाबो सुबुं सोदोमस्रिजों लोगोसे उजिफानानै दिनैसिम आथाल आथाल सोलिंगासिनो दं।

(ख) हारिनि मुसि जाय बेनो हारिमु। 

फिन: गोजौनि रायथाइ सिरिखौ मनरन्जन लाहारिया लिरनाय’ बर’नि हारिमु’ मुंनि रायथाइनिफ्राय दिखांना लानाय जादों। बेवहाय रायथाइगिरिया हारिनि हारिमुनि महर बेरखांनाय बाथ्राखौ फोरमायदों।

हारिनि मुस्रिखौनो हारिमु बुंनाय जादों। थामहिनबा जाय जिरादाव एबा आखु आसाराव हारिनि मुस्रिया बेरखाङो बेनो हारिमु। बेनि थाखायनो हारिमुखौ हारिनि आइना बुंनाय जायो। आइनायाव जेरै जायखि जाया जिरादनि महर मुस्रिया बेरखाङो बे बादिनो हारिनि मुस्रिया हारिमुवाव बेरखाङो। मोनसे हारिनि राव – थुनलाइ, गाननाय जोमनाय, जानाय लोनाय दानाय – लुनाय, रोजाबनाय- मोसानाय, सिबिनाय-फोथायनाय, रंजानाय बाजानाय, न’- बां लुनाय, आबा मावनाय, अन्थाइ महर दाननाय बेफोर गासैबो हारिमुवाव बेरखाङो। हारिमुवा हारि मोनसेखौं गुबुननि सिगाङाव रोखायै सिनायथि होयो। सिननि गैयै मानसिया जेरै गसंनो हाया थिक बिदिनो हारिमु गैयाब्ला मो हारिया गावखौ सिनायथि होनो हाया। 

(ग) दैमाया थैलाङो, नाथाय बेयो रेस गालाङो।

फिन: बेखेवनो होनाय बाथ्राखौ मनरन्जन लाहारिनि ‘बर’नि हारिमु रायथाइनिफ्राय दिखांना होनाय जादों। बाथ्रा सिरियाव दैमाया थैलांनायनि उनावबो गावनि रोखा रेस गालाङो होननानै बुंनो थांदों।

दैमाया गावनि लामाखौ सोलायनानै गुबुन लामाजों थांनो नागिरो। बोहैबाय थानाय दैमाया गावनि लामाखौ नागारनानै गुबुन लामाजों बोहैलांब्लाबो एबा दैमानि बोहैथिया रानथेबाबो बोहैथि दैमानि रेस थालाडो। दैमाबादिनो सुबुं माहारियाबो गोदान जोलैनो गावसोरनि हारिमुनि रेसखौ होलाङो।

ख-राव फरायसंनाय (बाहायारि रावखान्थि)

5. बान्था – गान्दा सोदोब मोननैनिजोबथा हांखोनि न्थ/न्द रिंसारथि गोरोबनायबादि सोदोब लिर।

जेरै – बान्था + खान्था

फिन: दिमापुर- खासपुर- गाननाय जोमनाय 

6. फरायाव थानाय जरा सोदोबफोरखौ सायखनानै लिर। 

बिदिन्थि :- गाननाय – जोमनाय  

फिन: जानाय–लोंनाय, दानाय – लुनाय, रोजाबनाय – मोसानाय, बिखा- बिख्लो, सल’ – सल’मा।

8. ओंथि गोनां बाथ्रा दा 

सिबिनाय – फोथायनाय, जानाय – लोनाय, न’-बां, दानाय – लुनाय, राव – थुनलाइ

फिन: सिबिनाय-फोथायनाय: सोमखोरा बिमा- बिफानि सायाव सिबिनायफोथायनाय लाखियो।

जानाय-लोनाय: नारखोआ खामानि मावोब्लाथाय जानाय-लोनाय थाल लाया। 

न-बां: बर’ गामिनि न’- बांफोरा सारि सारि नायनो समायनाथार। 

दानाय-लुनाय: मेब्लानि फिसाजो जबाया दानाय – लुनायाव गामिनि सिख्लाफोरनि गेजेरावनो आखा- फाखासिन।

ग-गियान फेहेरनाय

9. गाहायनि सोंथिफोरनि फिननाय हो- 

(क) बर’नि हारिमु दामनाय- देनायाव बाहायजानाय आइजेंफोरनि मुं लिर।

फिन: बर’नि हारिमु दामनाय-देनायाव बाहायनाय आइजेंफोरनि मुंडा जाबाय:खाम, सिफुं, सेरजा, गंगना।

(ख) बर’ रावनि थुनलाइया मानो बेसेबा आंगो आरो गोथाव जायो? 

फिन: बर’ रावजों सोरजिनाय खन्थाइ, खन्थाइमा, सल’ – सल ‘मा, रायथाइ, राव बिमा, मेथाइफोरा बेसेबा गोमोथाव, देहा सोलेर, बिखा- बिख्लो मोथो मोथो मोनहाबलायहोनो हानाय। बेनि थाखायनो बर’ रावनि थुनलाइया बेसेबा आंगो आरो गोथाव जायो। 

10. बर’ हिन्जावफोरनि गाननाय जोमनायफोरानो बर’ हारिमुनि नेरसोन।

– गाव गावनि गाननाय-जोमनाया मा रोखोमै मोनफा थि हारिनि हारिमुखौ सिनायथि होयो बिदिन्थि होना बुजायनानै लिर। 

फिनः गाननाय-जोमनाया मोनसे हारिमुनि नेरसोन। बर’ हिनजावफोरा गावसोरनि गाननाय-जोमनाय सिफोरखौ न ‘आवनो दानानै गानो जोमो। दखना, आलन, फालि, बायदिसिना आगरनि दखना थावसि, फारौ मेगन, मोसा मेगन गरखा गंब्रै बायदि बायदि दाउसिन दाउलाफोरनि आगर एरखाङो। बर’ ‘हिनजावफोरा इन्दि मुगानि सि दायो। सि दानाय आरो बेफोराव एरनाय आगरफोरनि गेजेरजों जोंनि मावनाय-दांनाय, रंजानाय-बाजानाय बायदिसिफोराबो बेरखांबावो।

11. रोजाबनाय – मोसानाय, दामनाय- देनाय, न’-बां लुनाय, दानाय-लुनाय, आरो फोरबो फालिनाय आरिखौ जोंनि समाज जिउनि एंगारथावि बाहागो होननानै मानो बुंनाय जायो? बेफोर थादेरसाया हारिमु दानायाव माबोरै हेफाज़ाब खालामो होनना नो सानो बुजायना लिर।

फिन: मानसिया जोनोमनिफ्राय थैनाय समसिम मोनफा हारिमुनि बेन्दों आव थांनानै थानांगौ जायो। रोजाबनाय – मोसानाय, दामनाय- देनाय, न’-बां लुनाय, दानाय-लुनायारो फोरबो फालिथायफोरा मोनफा हारिमुखौ फोथांनानै लाखियो आरो जौगाखांहोयौ। बिदिन्थि बादियै रोजाबनाय- मोसानायनि गेजेरजों मोनफा हारिनि हारिमुवा गुवारै बेरखाङो। बर’ हारिनि मोसानायनि गेजेरजोंबो बर’ हारियादि आबाद मावग्रा हारि आरो मोनसे समावदि दावही नांग्रा हारिमोन बेफोरखौ मिथिनो मोनो।

12. बयबो हारिया गावबा गाव समाजनि हारिमुखौ लानानै गोगगायो। बेफोरबादि गोगगानो हानाय मोननैसो हारिमुनि सोमोन्दै लिर। 

फिन: गावबा गाव समाजनि हारिमुखौ लानानै गोगगानो हानाय हारिमुवा जाबाय-गाननाय-जोमनाय, आखु-आसार, धोरोम-खोरोम, रोजाबनायमोसानाय, जानाय-लोनाय, मावनाय-दांनाय आरो बायदि बायदि।

उफ्रा सोंथि

1. ‘बर ‘नि हारमुि’ रायथाइनि लिरगिरिया सोर? बिनि सिनायथिखौ हो।

फिन: ‘बर’नि हारिमु’ रायथाइनि लिरगिरिया जाबाय मनरन्जन लाहारी। आथिखालाव बर’ लिरगिरिफोरनि गेजेराव बिथां मनरन्जन लाहारीयाबो सासे गिबिसारिनि लिरगिरि। 1936 मायथाइयाव ग ‘साइगाव महकुमानि बामुनखुरा गामियाव बिथाङा जोनोम मोन्दोंमोन। बिथाङा गामिनिनो गुदि आरो गेजेर फरायसालियाव फरायदोंमोन। उनाव 1953 मायथाइयाव अथयेसरि गोजौ फरायसालिनिफ्राय मेट्रिक आनजादखौ फास खालामदोंमोन। मेट्रिक आनजादखौ उथ्रिखांनायनि उनाव गुवाहाटीनि मुंदांखा कटन कलेजआव फरायफैदोंमोन आरो बेनिफ्रायनो आइ. ए. आरो बि.ए. खौ फास खालामदोंमोन। 

मोननैबो आनजादखौ फारियै उथिनानै 1975 मायथाइयाव गुवाहाटी भुम फरायसालिनिफ्राय इंराजी आयदायाव एम.ए. पास खालामदोंमोन। बेनि उनाव बिथाङा कक्राझार कलेजआव फोरोंगिरि जायो। बे कलेजआव 15 बोसोर फोरोंगिरि जादोंमोन। बिथान 1972 मायथाइयांव बि. टि. आनजादखौ उध्रियो आरो उनाव कक्राझार कतलेजनिनो प्रिनिसिपाल जायो। मुंख’जाथावदि फरायसा समनिफ्रायनो बिथाङा बायदिसिना फावथाइ, रायथाइ आरो खन्थाइ लिरबोदों आरो दासिमबो लिरगासिनो दं। आथिखालाव बिथांनि सल माबो मोनो। बिथांनि ‘खारलुं’, ‘हायनामुलि’ सल’माफोरा फरायग्राफोरजों जोबोरैनो अनसाय जादों। बेनि अनगायैबो गोबां लाइसि, फरायसालिनि बिजाबफोराव बिथांनि बेसेन गोसा लिरबिदां मोननो थांसै।

2. ‘बर ‘नि हारिमु’ रायथाइनि गुबै रावखौ लिर। 

फिन: मोनफ्रोमबो हारिहा गावबा गाव हारिमु थानाय बायदि बर ‘हाबो मोनसे आंगो समायना हारिमु दं। बेनो जादों बर’ हारिमु। हारिमु बुङोब्ला जो एरै बुजियो “हारिनि मुस्री जाय बेनो हारिमु।” थामहिनबा जाय जिरादाव एबा आखु आसाराव हारिनि मुस्रीया बेरखाङो बेनो हारिमु। मोनसे हारिनि गासै बिधिंखौ जयै लानानैसो मोनसे हारिमु जायो। जेरै मोनसे हारिनि-रावथुनलाइ, गाननायं-जोमनाय, जानाय-लोंनाय, दानाय-लुनाय, रोजाबनाय-मोसानाय, सिबिनाय-फोथायनाय, रंजानाय-बाजानाय, न’-बां लुनाय, आबाद मावनाय, अस्थाइ महर दानाय बेफोर बिथिंफोरानो जादों हारिनि हारिमु। हारिमुवा सुबुजों लोगोसे उजिफायो। मुलुगाव मोन्दांस हायै समनिफ्रायनो बायदि बिदिन्थानि गेजेरजों दिनै सिम बायहाजार हारिमुफोरा जुगै जुगे बाग्लायबोगासिनो दं। गोजाम जोलैफोरा गोदान जोलैनो रेस होलांदों आरो गोदान जोलैया गोजाम जालांबोला फैगौ गोदान आथालनो हारिमुखौ एंगारलांदों।

सासे गथ’आ जाय रावखौ बिमानिफ्राय सोलोंदों आरो रायज्लायदों बेनो बिनि बिमा राव। बर’ बिमाया बर’ राव रायो। बेनिखायनो बर’ गथ ‘नि रावा बर’ राव जागोन। बेसेबा गोदै, रैसुमै खोनासंथाव बे राव। बर ‘रावजों लिरनाय थुनलाइ, खन्थाइ, खन्थाइमा, सल ‘मा, रायथाइफोरा गोसो मुहिहोनो हानाय गोहो दं। बर ‘नि दामनाय- देनायफोरा जोबोद गोमोथाव मोनसे सोरजि आरो बर’ मेथाइया बेसेबां गोदै। बेल’ ना आरो दसै बिखा- बिलो, देहा सोलेर फोजाखां होनाय मोथो मोथो मोनहगाबनाय खाम, सिफुं, सेरजा, गंगनानि देखो। बर’नि गोबां रोखोमनि मोसानायनि, आव – फाव, खबामहुदानि मोसानाय, खेराइ मोसाना दाउ थै लोंनाय, माइनाव थिसननाय, चत्रली, खैजिमा फनाय, हां गोलाव बोनाय बायदि मोसानायफोराव मेगननि जादु जादु दं। 

आरोबाव दसै बयनिबो गोसोखौ मुहि होनाय मुंदांखा लाइमोन बागुरुम्बा मोसानाय। बर ‘फोरनिफ्राय गोदोनि बेसेबा खोनासंथाव आबौ-आबैमोननि सल ‘बाथा दंसोगारो। बेफोर सल ‘माफोर गोसोखौ बोदोर खालामनो हायो। रोमै-रोमै सिमां हादरनि मनुस, दानराक्षस, मायागोनां सैनाय, जोहोलावजोहोलावजोफोरनि खोमोन गसंखांलायनो हानाय सल’ स्नि- दैसा, लैथो, जिथाम दैसा बारनानै मोनहैनाय हालो दैलो, मावरियास्रोन, खुसियास्रोन, अलसियास्रोन, माइदांत्रि, चन्द्रमालि-खोथिया बुदां, सथबांसिया-एम्बुस्रोन, सान्दो बावदिया सल ‘फोरा गोसो फोजोन होनो हानाय सल’ बाथा। 

बेफोर सल ‘फोरखौ गोदोनि बोराइ-बुरैफोरा सेरजा दामै दामै खिन्थादोंमोन। गाननाय – जोमनायाबो हारिमुनि मोनसे नेरसोन। बर’ हिनजावफोरा गावनि गाननाय जोमनायफोरखौ गावनो दानानै गानो-जोमो। बर’ हिनजावफोरा बायदिज रंबिरंनि आगर गोनां सि गानो। दखना, फालि, बायदिजसिना आगरनि देखना थावसि, फारौ मेगन, मोसा मेगन, गरखा गंब्रैआरि दङ’। सल’ बाथानि आसागि, बैसागि बिब – बिनानाव सानै हिसान सालियाव दाना गालांनाय अखां साजों ‘बिरलांनाय दाउसिनफोरा सावगारि एरखांनाया आगरनि रेस। इन्दि मुगानि सि बेफोर जादों बरं नि हारिमु। बर ‘फोरा लाथा एम्फौ फिसिनानै फिथोब लुनानै इन्दि सिदानानै गदानो-जोमो, मोसानाय – मुसुरनायाबो मोनसे हारिमु। बर ‘फोरा खेराइ मानियो, गार्जा मानियो, बैसागु बोथोराव बैसागु रंजायो। बेफोर बर ‘नि हारिमु। इथा आरो अन्थाइजों गोगोमै दानाय दिमापुर, माइबां, खासपुर, राजथावनि, रोनसन्द्रि मन्दिर लुनाय, न’ -बां लुनाय, लांगोना आरो खाम्फा लुनाय, बर’ महरगिरिनि बायदिसिना सावगारि एरखांनाय, बर’ खन्थाइगिरिनि बायदिसिना मुसुखा सावगारि दानाय बेफोरनो बर’नि हारिमु। बर ‘नि हारिमुनि गोबां आयदा दंसै।

मुलुगनि बयबो हारिया गावबां गाव समाजनि हारिमुखौ गदोगा खालामना बायदि बर ‘आबो बर’नि बे बेसेबा गेदेर, समायना हारिमुखौ लानानै गोगायो। फारसेथिङो दुखुनांथाव बाथ्राया बेनोदि खायसे बर’ सुबुडा हारिमुनि खहा लाबोदों। टाउन सहरआव आरो साखि लानाय माखासे बर ‘फोरा गावनि बर’ हारिमुखौ नेवसिनानै गुबुन हारिनि हारिमु लानो हमदों। बिसोर आरो बिसोरनि फिसाफोरा बर’ रावनि सोलाय मालाय रावखौ रायनो हमदों। बिसोर मालायनि गाननाय -जोमनाय, आसार आखु, धोरोम खानथिफोरखौ बजबना लानो हमदों। बेयो बेसेबांबा दुखुनांथाव बाथ्रा।

3. हारिमुनि ओंथिया मा?

फिन: हारिमुनि ओंथिया जाबाय हारिनि महर-मुस्री। 

4. बर’ हा आंगो हारिमु दङ’नौ गैया? 

फिनः बर’ हा गावनि आंगो हारिमु दं। 

5. दैमा आरो बिफां बोराइया मा गालाङो? 

फिन: दैमाया रेस गालाङो आरो. बिफां बोराइया गोदान जोलैनि थाखाय बेगर फोलाङो।

6. हारिमुवा मा?

फिन: हारिमुवा हारिनि महरमुस्री। हारिनि महर- मुनी जाय बेनो हारिमु। थामहिनबा जाय जिरादआव एबा आखु आसाराव हारिनि मुस्रीया बेरखाङो बेखौनो हारमुि बुंनाय जायो। राव-थुनलाइ, गाननाय-जोमनाय, जानाय-लोंनाय, दानाय-लुनाय, रोजाबनाय-मोसानाय, सिबिनाय-फोथायनाय, रंजानायबाजानाय, न’-बां लुनाय, आबाद मावनाय, अन्थाइ महर दानाय बेफोर बादियानो जथै हारिमु।

7. बिमानि राव माखौ बुङो आरो बियो मा बायदि जायो?

फिन: जाय रावखौ गथ’आ बिमानिफ्राय सोलोंदों आरो बिमाजों रायज्लायदों बेनो बिमानि राव। जेरै- बर’ बिमाया बर ‘राव रायो आरो बर’ गथ’आ बिमानिफ्राय बर’ रावखौनो सोलोंग्रोयो। बेनिखायनो बर’ गथ ‘नि बिमा रावा बर’ राव बिमा रावा अंराय रैसुमै खोनासंथाव जायो।

8.दामनाय-देनाय, आइजें- आइलाया हारिमुवाव गोग्लैयोना गोग्लैया?

फिन: दामनाय-देनाय, आइजें-आइलाफोराबो हारिमुवाव गोग्लैयो। बेफोर मोनसे हारिनि गदोमोथाव सोरजि। दामनाय-देनाय आइजें-आइलाफोरनि जाखारनाय देंखोज़ों खबाम गोरोबहोनौनै मेथाइ खननाय आरो मोसानायनि गेजेरजों हारिनि हारिमुवा रोखा बेरखाङो। बर’नि दामग्रा देग्रा आइजें जेरै खाम, सिफुं, सेरजा आरो गंगोनाया जोंनि हारिनि मोनसे जोबोद गोंमोथाव सोरजि। 

9. रायथाइगिरिया बर’नि हारिमुखौ माबादि थासारियाव दं होननानै बुंदों?

फिनः रायथाइगिरिया बर’नि हारिमुखौ गोजौ थाखोनि होनना बुंदों। राव, थुनलाइ, मोसानाय मुसुरनाय, गाननाय – जोमनाय, दानाय – लुनाय बायदिफोरा हारिमुनि नेरसोन। बेफोर गासैबो बिथिङावनो बर ‘फोरा बेसेबा आवगाय खानाय। बर’ रावा बेसेबा गोदै। बर रावजों सोरजिनाय थुनलाइ सल’ खन्थाइमाफोरा खोनासंथाव आरो गोजौ थाखोनि। खेराय मोसानाय, दाउ थै लोंनाय, माइनाव थिसननाय, बाग्रुमबा मोसानायफोरा नायग्राफोरनि गोसोखौ मुहिहोनो हागौ। बर’ हिनजावफोरा गावनि गाननाय – जोमनायखौ गाव दानानै गानो। बायदि गाबनि बायदि रोखोमनि आगर गोनां सि एरनानै हारिनि हारिमुखौ गुबुननि सिगाडझव गोगौ दिन्थिनो हागौ बर’ हिनजावफ्रा। गमामायैनो बर’ हारिमुवा जोबोरैनो दोहोनि आरो मालायनि खाथियाव गेजेन ना। 

10. बिमानि रावा मोनसे हारिनि हारिमुजों माबादि सोमोन्दो दं? 

फिनः बिमा रावा हारिनि मोनसे थांनाय, थैनाय, दावगानाय – फावसायनायाव जोबोद खाथि सोमोन्दो दं। जाय हारिया गावनि बिमा रावखौ अनसाया बै हारिया बुहुमनि बिखानिफ्राय सानसे नङाङा सानसे गोमोर लांगोन। गावनि बिमा रावखौ गारनानै गुबुननि रावखौ बजबना लायोब्ला एखे हारिनि मानसिफोरानो गावजों. गाव सिनायलायनाय नङाङा। बिसोर जौगा थुनलाइ सोरजिनाय, हारि दावगा होनाय बाथ्राखौ साननो रोंनाय ना। बेयो शारदि बिमा राव बादि जेबोआनो रैसुमै, सुदेम आरो आंगो जानो हानाय नङा।

11. बर’नि हारिमुवा मोसानायनि गेजेरजों माबादि बेरखांदों?

फिनः मोसानाय-मुसुरनायाबो मोनसे हारिनि हारिमुखौ गुबुननि सिगाङाव फोरमायना होयो। बर ‘नि मोसानाय- मुसुरनायफोरा बेसेबा सोमोनांथाव गोसो मुहिहोनो हानाय रोखोमनि। खेराइ मोसानाय, दाउ थै लोनाय, माइनाव थिसननाय, चत्राली, खैजिमा फनाय, बागुरुम्बा मोसानायफोरा गोसो गोजोनग्लाय होनो हानाय मोसानाय। बेफोर मोसानायनि गेजेरजों बर’ हारिनि राइजो जानाय आसार खान्थि, मोदाइ – दाउदाइ सिबिनाय धोरोम फोथायनाय बायदि हारिमुनि बिथिंफोरा रोखायै बेरखांदों। 

12. बर’नि हारिमुवा गाननाय -जोमनायनि गेजेरजों मा बादि बेरखांदों?”

फिनः गांननाय-जोमनायाबो मोनसे हारिमुनि नेरसोन। बर ‘हिनजावफोरा गावसोरनि गाननाय-जोमनाय सिफोरखौ न ‘आवनो दानानै गानो-जोमो। दखना, आलन, फालि बायदिसिना आगरनि दखना थावसि, फारौ मेगन, मोसा मेगन, गरखा गंबै बायदि बायदि दाउसिन दाउलाफोरनि आगर एरखाङो। बर’ हिनजावफोरा इन्दि मुगानि सि दायों आरो गानो-जोमो। बिब्दिनो बर’नि हारिमुवा गाननाय – जोमनायनि गेजेरजों मोजाडै बेरखाङो।

13. बर’नि हारिमुवा दामनाय-देनायनि गेजेरजों माबादि बेरखांदों? 

फिनः दामनाय-देनायाबो हारिमुनि मोनसे नेरसोन। बरहा गावनि आंगो दामग्रा-देग्रा आइजें-आइला दंखायो। खाम, सिफुं, सेरजा, गंगना बायदियानो बर’नि थार गुबै दामग्रा-देग्रा जन्थ’ आरो बेसेबा गोमोथाव सोरजि। बेफोर आइजें-आइलाफोरा जॉनि हारिमुखौ गुबुननि सिगाडझव फोरमायना होदों। 

14. गुदि खोथाजों सोमोन्दो लाखिनानै लिरः 

(क) हारिमु लोगोसे उजिदों।

फिन: हारिमु. …….लोगोसे उजिदों। 

गोजौनि बाथ्रासिरिखौ बिथां मनरन्जन लाहारी लिरनाय ‘बर नि हारिमु ‘मुनि रायथाइनिफ्राय दैखांना लानाय जादों। बेवहाय रायथाइगिरिया जोंनो मोनसे गुमुर होनो नाजादोंदि हारिमुवा सुबुंजों लोगोसे उजिदों। सुबुं हारिमुनि जारिमिना सुबुं जिउ लाजेननायनिफ्रायनो जुरिजेनबोदों। आरो बे जुरिजेनऩायनिफ्रायनो दिनैसिम दैमाया थैलाडो, रेगा थालाडो। बिफां बोराइया थैलाडो गोदान जोलैनि बेगर फोलाडो। थिग बेबादिनो मोनसे जोलैया थैलांनायनि उनाव गोदान जोलैनो बिथिं होलाङो। मुगानि उनाव मुगा बिब्दिनो सुबुंनि हारिमुवा फारि फारि बाग्लायबोगासिनो दं। मुगानि सानथ्र’ हायै बिदिन्थानि गेजेरजों बे हारिकमुवा आथाल आथाल सम आरो मुगा बाग्लायबोगासिनो दं।

(ख) हारिनि ……….जाय बेनो हारिमु।

फिन: हारिनि…………….जाय बेनो हारिमु। 

गोजौनि रायथाइगिरिखौ बिथां मनरन्जन लाहारी लिरनाय ‘बर ‘नि हारिमु’ रायथाइनिफ्राय लानायजादों। बेवहाय रायथाइगिरिया जोंनो हारिमुनि ओंथिखौ फोरमायना होनो नाजादों।

हारिनि मुस्रीखौनो हारिमु बुंनाय जायो। थामहिनबा जाय जिराद एबा आखु आसाराव हारिनि मुस्रीया बेरखाङो बेनो हारिमु। बेनिखायनो हारिमुखौ हारिनि आइना बुंजायो। आनियाव जेरै गावनि मुस्रीया बेरखाङो बेबादिनो हारिनि मुस्रीया हारिमुवाव बेरखाङो। मोनसे हारिनि राव-थुनलाइ, गाननाय-जोमनाय,जानाय-लौंनाय, दानाय-लुनाय, रोजाबनाय-मोसानाय, सिबिनायफोथायनाय, रंजानाय, बाजानाय, न’-बां लुनाय, आबाद मावनाय, अन्थाइ महर दानाय बेफोर बादियानो जयै बै हारिनि हारिमु। हारिमुवा हगारि मोनसेखौ गुबुननि सिगाङाव सिनायथि होयो। बेयो हारिनि मोनसे सिनायथि बादि। सिननि गैयाब्ला धेरै मानसिया थोंगोरै गसंनो हाया बेबादिनो हारिमु गैयाब्ला मोनसे हारिया जौखोनो हाया। 

(ग) बिफां बोराइया ………गोदान जोलैनो बेगर फोलाङो।

फिन: बिफां बोराइया गोदान जोलैनो बेगर फोलाङो। गोजौनि रायथाइ सिरिखौ बिथां मनरन्जन लाहारी लिरनाय ‘बर ‘नि हारिमु’ रायथाइनिफ्राय लानाय जादों। बे सिरिनि गेजेरजों बिथाङा जोंनो फ़ोरमायदोंदि बिफां बोराइया थैलांनायनि उनाव गोदान जोलैनो बेगर फोलाङो। थामहिगनबा गोजाम जोलैया गोमोरलांनायनि उनाव गोदान जोलैनो नेरसोन होलाङो।

बिफाङा बोराइनानै थैलाङो। नाथाय बेयो गावनि जोलैखौ एबा बेगरखौ फोलाडो। सुबुं हारिनि जारिमिनआ सानथ्र’हायै मुगानिफ्राय बाग्लाय बोगासिनो दं। बिब्दिनो सुबहुं हारिमुवाबो आथाल आथाल बोहैग्लायबोदों। गोजाम आथाला गोदान आथालनो रेसखौ होलांदों आरो गोदान आथाला गोजाम जायोबोला फैगौ गोदान आथालनि हारिमुखौ ओंगारलांदों।

15. रायथाइयाव रायथाइगिरिया हारिनि हारिमुखौ बजबना लानो आरो अनसायनो सोरखौ आरो मानो खावलायदों? 

फिन: बर’हा गोगाथाव गेदेर गाव हारिमु दं-जायखौ लानानै जों गोसो खालामो। नाथाय फारसेथिंङै बे हारिमुवानो हाब्रांगिसिखानाय बादि गिसिखांगासिनो दं होनना लिरगिरिया जोंनि नोजोर बोदों। टाउन सहरआव थानाय आरो साखि लानाय माखासे बर फोरा गावनि बर’ हारिमुखौ नेवसिनानै गुबुन हारिनि हारिमुखौ लामैनो लानो हमदोंसै। बिसोरनि फिसा-फिसौफोरा बर’ रावनि बदलै मालायनि राव रायनो हमदोंसै। बेल’ नङा, गुबुन हारिफोरनि गाननाय – जोमनाय, आखु आसार, धोरोम-खोरोम बजबनानै बिसोर बर’ हारिमुनिफ्राय गोखै दोरोदलांनो हमदों। बेयो बेसेबा दुखु नांथाव बाथ्रा होनना रायथाइगिरिया बुंदों।

बेनिखायनो, बर’ गथ’फोरखौ बर’नि हारिमुखौ जेब्लाबो नेवसिनो नाडा, नागारनो नाङा होनना लिरगिरिया खावलायदों। जाय हारिमुनि बाराव जोनोम मोनदों, दोरदों, लावदों, गोरों गोरा जादों-बे हारिमुखौ जेब्लाबो मोजां मोननांगौ,आंगो साननांगौ आरो बेखौ सिबिनांगौ। बर’ हारिमुखौ मोजां मोननायानो बर ‘हारिखौ मोजां मोननाय फोरमायो। आरो बे मोजां मोननायनिफ्रायनो गोहो बोलो खाबु मोनगोन आरो बर’ हारिनि जौगानायाव बिहोमा होलांनो हागोन होनना रायथाइगिरिया बर’ गथ’फोरखौ थुलुंगा होदों। 

16. सुबुं हारिमुनि जारिमिनआ माब्लानिफ्राय जुरिजेनदोंमोन? 

फिन: सुबुं हारिमुनि जारिमिनआ सुबुं जिउ लाजेननायनिफ्रायनो जुरिजेनबोदों।

17. दैमाया थैलाङोब्ला मा गालाङो?

फिन: दैमाया थैलाङोब्ला रेस गालाङो।

18. गोदान आथाला गोजाम जायोब्ला फैगौ गोदान आथाला मा एंगारलांदों?

फिनः गोदान आथाला गोजाम जायोब्ला फैगौ गोदान आथालनो हारिमुखौ एंगारलांदों।

19. रायथाइयाव मुंख ‘नाय बर ‘नि दामनाय-देनाय आइजें मोननैनि मुं लिर।

फिन: रायथाइयाव मुंख ‘नाय बर ‘नि गंनै दामनाय देनाय आइजेङा जाबायखाम आरो सेरजा।

20. लिरगिरिनि बादिब्ला बर ‘नि रावा मा बादि?

फिन: लिरगिरिनि बादिब्ला बर’ रावा बेसेबा आंगो, बेसेबा सुदेम राव। 

21. रायथाइयाव मुंख ‘नाय बर ‘नि मोसानायफोरा मा मा? 

फिन: रायथाइयाव मुं’ खनाय बर ‘नि मोसानायफोरा जाबाय-खेराय मोसानाय, दाउ थै लोनाय, माइनाव थिसननाय, चत्राली, खैजिमा फनाय, हां गोलाउ बोनाय आरो मुंदांखा बागुमबा मोसानाय।

22. बर’ रावजों सोरजिनाय थुनलाइफोरा मा बादि?

फिनः बर’ रावजों सोरजिनाय थुनलाइफोरा बेसेबांबा मिलौदो, बेसेबांबा खहाबथाव आरों गोमोथाव।

23. बर’ बोराइनि गोदोनि सल ‘बाथाफोरा मा मामोन? 

फिनः बर’ बोराइनियाव गोदोनि सल ‘बाथाफोर दलामैनो दसै। रोमै रोमै सिमां हादरनि मनुस दानब राक्षस, माइगोनां सैनाय, जोहोलावसाफोरनि खोमोन गसंखांलायनाय सल’, स्नि लैथो, जिथाम दैसा बारनानै मोनहैनो हानाय हालो दैलो हादोर, खुसियास्रोन, मावरियास्रोन, अलसियास्रोन, माइदांत्रि, चन्द्रमाली खोथिया बुदां, सदबांसिया, एम्बुस्रोन आरो सान्दो बावदियामोननि सल’। गोदोनि बर’ बोराइ-बुरैफोरा सेरजा दामनानै बेफोर सल ‘खौ खिन्थादोंमोन। 

24. रायथाइयाव मुंख ‘नाय बर’ आगरफोरखौ लिर 

फिनः रायथाइयाव मुंख ‘नाय बर’ आगरफोरा जाबाय-फारौ मेगन, मोसा मेगन आरो बिरलांनाय दाउसिनदाउलाफोरनि एरखांनाय आगर। 

25, बर’ हिनजावफ्रा मा खुन्दुंजों लुनानै मानि सि दायो? 

फिनः बर’ हिनजावफोरा इन्दि खुन्दुं लुनानै इन्दि मुगा सि दायो। 

26. ‘बर ‘नि हारिमु’ रायथाइयाव रायथाइगिरिया माखौ देरसिन खहा गोनों आरो दुखु नांथाव होनना बुंदों?

फिनः बर’ हारिमुवा बेसेबा गेदेर गोमोनांथाव। बर’ हारिमुखौ लानानै जो. गोगायो। नाथाय ज़ों बर ‘फोरा जोंनि हारिमुखौ लानानै फारसेथिं गोगा खालामदों आरो फारसेथिं बे हारिमुवानो हाब्रां गिसिखानाय बादि गिसिखागासिनो दंसै। टाउन सहरआव थानाय आरो साखि लानाय माखासे बर फोरा गावनि बर’ हारिमुखौ नेवसिनानै गुबुन हारिनि हारिमुखौ लानो हमदों। बिसोर आरो बिसोरनि फिसाफोरा मालाय हारिनि राव, गाननाय – जोमनाय, आखु – आसार, धोरोमखोरोमफोरखौ बोज ‘बनानै बर’ हारिमुनिफ्राय गोखैनो दोरोदलांदों। बे जाथाइखौनो दुखुनांथाव होनना रायथाइगिरिया बुंदों।

27. बर’ हारिमुखौ मोजां मोननाया मा फोरमायो?

फिन: बर’ हारिमुखौ मोजां मोननाया बर’ हारिखौ मोजां मोननाय फोररमायो। 

28. बर’ हारिमुखौ मोजां मोननांगौब्ला जों बेखौ मा मा खालामनांगोन? 

फिनः बर’ हरिमुख़ौ मोजां मोननांगौब्ला जों बेखौ आंगो साननांगोन आरो अराय सिबिलांबाय थानांगोन।

29. रायथाइगिरिनि बादिब्ला सोरबादि बर’ मानसिफोरा बर’ हारिमुनिफ्राय दोरोदलांगासिनो दं? 

फिन: रायथाइगिरिया बयनिबो नोजोर बोदोंदि टाउन सहराव थानाय आरो साखि मावनो लानाय-मानसिफोरा मालाय सव, गाननाय-जोमनाय, धोरोमखोरोम, आसार-आखुफोरखौ बजबना बर’ हारिमुनिफ्राय दोरोदलांदों।

SEBA Class 8 Bodo MIL

Chapter No.CONTENTS
Chapter – 1आंनि हाबिला
Chapter 2बर ‘नि हारिमु
Chapter – 3एन फ्रांकनि डायेरि
Chapter – 4बिदिन्थानि बोदोर फाखन
Chapter – 5दावगानायनि सनाथि लामा
Chapter – 6बेसाद बिगियान फरायसंनाय
Chapter – 7सोमदोन (फावथाइनि खिन्थिगासे)
Chapter – 8गुरुदेव कालिचरण ब्रह्म
Chapter – 9गिनाय
Chapter – 10परीक्षितनि ब्रह्मसाव
Chapter – 11गोदोखौ दाबावगार
Chapter – 12सुखु
Chapter – 13ह ‘मि जाहांगीर भाबा
Chapter – 14जुगामि शराइघाट
Chapter – 15ऐ बिफा गुरु नों
Chapter – 16रावखान्थि
Chapter – 17बर’ राव आरो हारिमु
Chapter – 18आथिखालाव बिगियाननि बिहोमा
Chapter – 19फरायसा आरो राजखान्थि
Chapter – 20नोंनि जिउनि थांखि
Chapter – 21बेकारनि जेंना
Chapter – 22हादर नायगिदिंनाय
Chapter – 23आसाम आरो दैबाना
Chapter – 24टेलिभिसन
Chapter – 25बिजाब बाख्रि
Chapter – 26खौरां बिलाइ
Chapter – 27फरायसानि मावनांगौ हाबा
Chapter – 28आसामनि मिथिंगायारि सम्पद

Notes of Class 8 Bodo MIL in Bodo Medium | Bodomedium Class 8 बिथ ‘राइ notes इस पोस्ट में हम आपको ये समझा ने कि कोशिश की है की Bodo Medium Class 8 Bodo Mil Question answer | SEBA Class 8 Bodo बोङो एमआइल Question Answer In Bodo Chapter 2 अगर आप एक Bodo सात्र या शिक्षाक हो तो आपके लिए लावदयक हो सकता है।

Note- यदि आपको इस Chapter मे कुछ भी गलतीया मिले तो हामे बताये या खुद सुधार कर पढे धन्यवाद

Leave a Reply

error: Content is protected !!
Scroll to Top