Class 12 Bodo Mil Chapter 10 लाइमोन बैसो आरो बेनि गोनां सोलोंथाइ Question Answer As Per New Syllabus to each Chapter is provided in the list of SCERT, NCERT, AHSEC Class 12 सुजुनाय बिजाब Chapter 10 Question Answer/Class 12 Bodo Mil Unit 10 Question Answer are given so that you can easily search through the different Chapters and select the needs Notes of Class 12 Bodo Mil Chapter 10 Question Answer Bodo Medium. covers all the exercise questions in NCERT, SCERT.
Class 12 Bodo Mil Chapter 10 लाइमोन बैसो आरो बेनि गोनां सोलोंथाइ
Class 12 Bodo Mil Chapter 10 लाइमोन बैसो आरो बेनि गोनां सोलोंथाइ Question Answer | Guide for Class 12 Bodo Mil Unit 10 Also Same NCERT Solutions for AHSEC Class 12 Bodo Mil Chapter 10 In this post we will explain to you what to try If you are a Student of Bodo Medium then it will be very helpfull for you. NCERT/SCERT, Class 12 Bodo Mil Chapter 10.
Unit 10 Andel Mugani Boro Thunlai
खोन्दो 10 लाइमोन बैसो आरो बेनि गोनां सोलोंथाइ
रायथाइ बाहागो (Prose Section)
1. गाहायनि सोंलुफोरखौ सोदोब मोनसे एबा सारिसेजों फिन हो (मोनफ्रोमनिबो नम्बरा 1)
(क) बबे समखौ लाइमोन बैसोनि समसिमना होनना मिथिनाय जायो?
फिनः लाइमोन बैसोनि समसिमनाया जादों- उन्दै आरो बैसोगोरानि गेजेर समफारि।
(ख) बबे समफारिखौ लाइमोन बैसो होनना सिनायनाय जायो?
फिनः सरासनस्रायै 10-11 बैसोनिफ्राय 18-19 बोसोर बैसोनि समफारिखौ लाइमोन बैसो होनना सिनायनाय जायो।
(ग) सुबुं जिउनि बबे बैसोआ जेथो गोनांसिन एबा गोनांथि गोनां सम?
फिनः सुबुं जिउनि लाइमोन बैसोआ जेथो गोनांसिन एबा गोनांथि गोनां सम।
(घ) बबे समफारियाव सुबंनि गाव आंगो सानथाया सोमजिखाङो?
फिनः लाइमोन समफारियाव सुबुंनि गाव आंगो सानथाया सोमजिखाङो।
(ङ) सेंग्रा-सिख्लासानि गोसोनि बयनिख्रुइबो गोनांथि गोनां आखुथाया मा?
फिनः सेंग्रा-सिख्लासानि गोसोनि बयनिख्रुइबो गोनांथि गोनां आखुथाइया जादों गावनि गोसोजों गाव आंगोथिनि गोरोबलायै (Identity Crisis)।
(च) लाइमोन बैसोनि थाखाय सोलिथाइ सोलोंथाया मा?
फिनः लाइमोन बैसोनि थाखाय सोलिथाइ सोलोंथाया जादों- गेजेरारि सोलोंथाइ।
(छ) सोलोंथाया मा सोलायनायनि मोनसे गोहोआरि बिजों?
फिनः सोलोंथाया जाबाय- समाज सोलायनायनि मोनसे गोहोआरि बिजों।
(ज) लाइमोन बैसोनि मोनसे पोरमायथियारि आखुथाइ लिर।
फिनः समायना सिमां नुनाय एबा नंखाय सानबोलाउरिया जादों लाइमोन बैसोनि मोनसे फोरमायथियारि आखुथाइ।
(झ) दिनैनि मुगाया मा मुगा?
फिनः दिनैनि मुगाया मुलुग-फोनांजाबनि मुगा, बिगियान आरो बाहाय बिगियाननि देरहासार दावखोथाइनि मुगा।
(ञ) सेंग्रा-सिख्लासाफोरखौ साफा-साफा मोजां गुणगोनां देरहासार सुबुं महरै जाफुंसार होनो थाखाय मानि गोनांथि दं?
फिनः सेंग्रा-सिख्लासाफोरखौ साफा साफा मोजां गुणगोनां देरहासार सुबुं महरै जाफुंसार होनो थाखाय जोंनो नांगौ मोनसे नेरसोनथिगोनां सोलोंथाइ खान्थि।
(ट) लाइमोन बैसो आरो बेनि गोनां सोलोंथाइ रायथाइखौ सोर बर’ रावाव राव सोलाइदों?
फिन: मुस्रि उमेश बर ‘आ।
(ठ) बयनिख्रुइबो खैफोद गोनांसिन बैसोआ मा?
फिन: लाइमोन बैसो।
(ड) “हालधिया चराये बाव धान खाय” मुंनि बिजाबखौ सोर लिरदोंमोन?
फिन: हमेन बरगोहाय।
2. गाहायनि सोंलुफोरखौ सुंदवै फिन हो (मोनफ्रोमनिबो नम्बरा 2)
(क) लाइमोन बैसो समाव जानाय गोबारै खारथाइनि सोलायनायफोरखौ हमथानो थाखाय मानि गोनांथि जायो?
फिनः लाइमोन बैसो समाव जानाय गोबारै खारथाइनि सोलायनायफोरखौ हमथानो थाखाय मोजां आबहावा आरो नांगौ रोखोम सोलोंथाइनि जोबोर गोनां। नङाब्ला- बै बारहुंखाया जिउनि खारथायाव बेले-बेजे सोमजिहोनो हागौ।
(ख) मा फारागथिनि थाखाय लाइमोन बैसोनि सम सिमनाया सोलाय सोल’ जानो हागौ?
फिनः आथोन जुदाथि, सुबुं जुदाथि एबा दै बारनि फारागथिनि थाखाय लाइमोन बैसोनि सम सिमनाया सोलाय-सोल’ जानो हागौ।
(ग) गोसो बिगियानारि नोजोरनिफ्राय लाइमोन बैसो होनब्ला माखौ फोरमायो?
फिनः गोसो बिगियानारि नोजोरनिफ्राय लाइमोन बैसोआ- जिउथायारि, गोसोथियारि, गोसो सान्थायारि आरो समाजारि बिथिङाव राफोद जानाय बाथ्राखौनो फोरमायो।
(घ) खुदिया आरो बैसोगोरा मुलुगनि फोनांथायारिया बबे बैसोआ आरो बेयाव मा माया नुजायो?
फिनः खुदिया आरो बैसोगोरा मुलुगनि फोनांथायारिया जादों- लाइमोन बैसो। लाइमोननि मुलुगाव बेखायनो उन्दैनि सानबोलाउरि आरो बैसो गोरा सुबुंनि मोगथां हममोन्दांथिया नुजायो।
(ङ) लाइमोन बैसोनि गोसोथियारि गोहोफोरा मा मा?
फिनः लाइमोन बैसोनि गोसोथियारि गोहोफोरा जादों- सोलो, उदां सानथाइनि गोहो, बिबुंथाइ गोहो, बायदि मैया बिथिङाव मिथिनो लुबैनाय बायदि बायदि।
(च) लाइमोन सोलोंथाइ राहायाव मा माखौ समानै गोनांथि होनांगौ?
फिनः लाइमोन बैसोनि थाखाय सोलिथाइ सोलोंथाया जादों- गेजेरारि सोलोंथाइ। लाइमोन एबा बैसो-जथाइ बैसोनि हौवा-हिनजावसाया फरायनाय सोलोंसालिफोरा जादों- गेजेरारि सोलोंथाइनि फसंथान। अदेबानि, लाइमोन सोलोंथाइ-राहानि सोमोन्दै बुंनो थाङोब्ला फसंथानारि सोलोंथाइनि लोगोसे फसंथानारि नङै (अनानुष्ठानिक) सोलोंथाइखौबो समानै गोनांथि होनांगौ।
(छ) मुलुगनाङारि सोलोंथाइ आय ‘गा गेजेरारि सोलोंथाइखौ जिउनि लामादिंग्रायारि होन्ना मानो फोरमायदों?
फिनः मुलुगनाङारि सोलोंथाइ आय’गा (1996) गेजेरारि सोलोंथाइखौ जिउनि लामादिंग्रायारि होनना फोरमायदों, जेराव इउन जिउनि जोबोर गोनांथियारि फुंखाफोरखौ बुथुमना लानो हायो आरो रोंथाइ (योग्यता), लुबैनाय (हाबिलास) एबा नांगौबादियै गाव आंगो लामाजों जिउ लामायाव दावखोनो हायो।
(ज) गेजेरारि खलबनि सोलोंथाइनि मोननै गाहाय गुबैथिफोरा मा मा?
फिनः गेजेरारि खलबनि सोलोंथाइनि मोननै गाहाय गुबैथिनि गिबिया जादों- बे खलबनि जेबो गुबैथियारि फरा फारि गैया। सुबुं हारिनि गासै लुबैनाय बादि फरा फारिनि अरथाइखौ फुवारना गासैखौबो सरजाबफानाय सोलोंथाइ होनो हायो बे खलबावनो। गथ ‘नि सुबंथिया गासै बिथिङाव जौगासारनायनि थाखाय बे गासैखौबो सरजाबफानाय फरा फारियाव गुबुनथिनि बिबां बांनाया गोनां।
नैथिया जादों- बै समफारिनि फरायसाफोर जाबाय लाइमोन एबा बैसो जथाइ बैसोनि। बे समाव सुबुंनि बायदि सोलो, जिउ राहाया बाङो। मिथिंगानि सोमोन्दै गोथौवै मिथिनो थाखाय बिसोरो आथुर जाबायो। समाजनि फारसेबो बिसोरनि मिथिनो लुबैनाया बांलाङो। बायदि आथुर, हममोन्दांथि आरो हाबिलासनि फिथाइ महरै लाइमोन गोसोआव सोमजिखांनाय गुलाय गुजायनि थाखायनो बायदि रोखोमनि नांगौथिया नुजाफैयो।
(झ) मा मा उफ्रा आयदा थिसन्नाया गेजेरारि सोलोंथाइखौ गाव- आबुंथिगोनां खालामदों?
फिनः दारिमिनारि सोलोंथाइ, सावस्रि आरो सोलेरारि सोलोंथाइ, आबहावा बिगियाननि सोलोंथाइ, जौमोन सोलोंथाइ आरो सुबुं सोलोंथाइ, सुबुं मोनथाइ आरो गोजोनथिनि सोलोंथाइ, बेसेनथियारि सोलोंथाइ बायदि खायफा उफ्रा आयदा थिसननाया गेजेरारि खलबनि सोलोंथाइख्रौ गाव-आब्रुथिगोनां खालामदों।
(ञ) बिगियाननि मा मा आयजेंफोरा सुबुं समाजाव मख ‘जाथाव जायगा आवग्रिनो हादों?
फिनः सावथुन, रेडिअ, टेलिभिसन, इन्टारनेट बायदि बिगियाननि आयजेंफोरा सुबुं समाजाव मोनसे मुंख ‘जाथाव जायगा आवग्रिनो हादों।
(ट) लाइमोन बैसोनि मोननै आखुथाइ लिर।
फिन: लाइमोन बैसोनि मोननै आखुथाइफोरा जादों:
(1) जोनोम होनो हानायनि गोदो मोनफुंनाया लाइमोन बैसोनि मोनसे गाहाइ आखुथाइ। आरो
(2) उल्था आथोननि फारसे हाबिलास, लुबैनाया लाइमोन बैसोनि गुबुन मोनसे आखुथाइ।
3. गाहायनि सोंलुफोरखौ फिन हो (मोनफ्रोमनिबो नम्बरा 3)
(क) मा मा मोननै बिबुंथाइनि थाखाय लाइमोन बैसोनि सोलोंथाया गासै सोलोंथाइ बिखान्थियाव गोनांथायारि जायगा मोन्दों?
फिनः लाइमोन समाव जानाय गोबारै खारथाइनि सोलायनायफोरखौ हमथानो थाखाय मोजां आबहावा आरो नांगौ रोखोम सोलोंथाइनि जोबोर गोनां। नङाब्ला बै बारहुंखाया जिउनि खारथाइयाव बेले बेजे सोमजिहोनो हागौ। आरो गुबुन मोनसे बुंथाइ लेखायै लाइमोन बैसोआ जाबाय- जिउनि गोदान जांख्रिथाइनि सम, बायदि बिथिङाव जानाय जौगासारथाइनि मंनो रोङै गोहोआ साफा सेंग्रा एबा सिख्लासानो गोदान गोदान फैसालि बेखेवनायनि खाबु होयो। बे मोननै जुदाथियारि बिबुंथाइनि थाखायनो लाइमोन बैसोनि सोलोंथाया गासै सोलोंथाइ बिखान्थियाव मोनसे गोनांथियारि जायगा मोनदों।
(ख) गोसोथियारि जौगासारनि सोमोन्दै फोरमायना लिर।
फिनः लाइमोन बैसोआव गोसोथियारि गोहोआबो आबुं खारथाइ महरै जौगासारो। गोसोथियारि गोहोआ जादों-सोलो, उदां सानथाइनि गोहो, बिबुंथाइ गोहो, बायदि मैया बिथिङाव मिथिनो लुबैनाय बायदि बायदि। लाइमोननि जागाय जेननायाव जौगासारथाइनि खारथाया इसे खमायोब्लाबो, जोबनायथिं बेयो गोख्रै खारथाइबो जाहैयो आरो लाइमोननि जोबथारनायाव गियानारि गोहोआ बांसिनै मोजां फिथाइ मोनहैयो।
गुबुन फारसे, उन्दै बैसोनि नुनाय एबा गुबुनफ्रिाय सोलोंनाय सोलोंथाइनि सोलाइयै गावनि बिजिरनाय गोहोजों बानजाथावै साननो हानाय गोहोआबो जौगासारो बे बैसोआवनो। दिदोम साननायनि उलथायै उदां सानथाइनि गोहोआ लाइमोन बैसोनि मोनसे आखुथाइ, जाय उदां आरो नंगुबै साननाय-हनायनि जौगासारनायाव थोजासे थुलुंगा होयो। फंसे बाथ्रायाव बुंनो थाङोब्ला-देरसिन जिउ सुबुंनि गुबुन गुबुन गोसोथियारि गोहोनि आबुं जौगासारनाया लाइमोन बैसोआवनो जाफुंसारो।
(ग) मा जौगासारनाया सेंग्रा-सिख्लासानि गोसो मुलुगाव दावराव सोमजि होयो आरो बेनि जाहोनाव मा जायो लिर।
फिनः गोसो सानथाइनि आबुं जौगासारनाया सेंग्रा सिख्लासानि गोसो-मुलुगाव दावराव सोरजिहोयो; जायनि जाहोनाव बिसोरनि गोसोआ माब्लाबा गोबां मिजिंथियारि आरो माब्लाबा गोबां फेलें मिजिंथियारि जाबायो। मोनफुंनाय-मोनफुङैनि दग’-मग’वाव गोलैना गोबां समाव गोबाङानो गुबुनजों लोगोसे गोरोबनो हायै जेंनाया नुजाथियो। गोगगो महरै गावनि गोसोखौ दैदेनलांनो हायैयाव गोबां समाव सेंग्रा-सिख्लासाफोरा बिग्रायारि सानथाइगोनां जाबायो एबा बिग्रायलु सानग्रा जायो।
(घ) लाइमोन बैसोआव समाजारि जौगासारनाया माबादि जायो फोरमायना लिर।
फिनः लाइमोन बैसोआव समाजारि जौगासारनाया मोनसे मुंख ‘जाथाव आयदा। दोलोआरि सानथाइनि लोगोसे समान अनसायनाय गोसो बेरखांफैयो बे बैसोनि समफारियाव। समब्रा-समब्रि बैसोनि गेजेराव गोसो गोथौवै लोगोआरि आरो सहायथियारि सानथाइ सोमजिखाङो। समब्रा-समब्रिनि लोगोसे जानाय बादायलायनाय-सहायलायनायनि आन्दोआव बेरखां फैयो मोनसे ‘लेङाइ-हारिमु’ जायखौ लाइमोन हारिमु होनना फोरमायनो हायो। लाइमोन बैसोनि फाव फेसन, गाननाय-जोमनाय, बाथ्रा-खोथा फोरमायनाय, साननाय-हनायनि अनगायैबो राजखान्थियारि सानथाइफोरावबो बे हारिमुवा थोजासे गोहोम खोलैनाय नुनो मोनो।
(ङ) समायना सिमां नुनायनि मोनसे बिथिंनि सोमोन्दै लिर।
फिनः समायना सिमां नुनाय एबा नंखाय सानबोलाउरिया जादों लाइमोन बैसोनि मोनसे फोरमायथियारि आखुथाइ। सानबोलाउरि गोहोनि सोमोनांथाव जौगासारनाया सेंग्रा सिख्लासानि गोसोआव सानबोलाउरिनि माया-जे गेवसार होयो आरो गोबां बिथिङाव मोगथांथिनिफ्राय एरखेना सानबोलाउरिनि मुलुगावसो बिसोरखौ दावबायनाय नुनो मोनो। अदेबनि समायना सिमांनि मोनसे मोजां बिथिंबो दं- जाय लाइमोननि सोरजियारि रोंगौथिखौ बांहोनायाव मदद खालामनो हायो।
गोसोथियारि खहाब मोनफुंनो थाखाय गोबां सेंग्रा सिख्लासायानो मेथाइ, थुनलाइ बायदि गुबुन गुबुन बिजोंनि गेजेरजों गावनि सोरजिलु सानबोलाउरि फोरमायनो थाखाय नाजायो। गुबुन फारसे, सानबोलाउरिनि माया-जेयावल’ नांथाबालासिनो गोबाङानो गोहोथियारि खामानियावबो बाहागो लानो थाखाय दावखोलाङो। खायफानि गोसोआव फिन दावबायनो लुबैनाया जाखाङो, हादर, गुबुन हादराव गिदिंबायनो हाबिलास जायो आरो माब्लाबा माब्लाबा नखरनि रावबो मिथियैजासे बबेयावबा जायखारलांनाय सेंग्रा-सिख्लासानि बिदिन्थिबो मोननाय जायो।
(च) लाइमोन समफारिखौ मानो जिउनि जेथोगोनांसिन सम महरै सिनायनाय जायो फोरमायना लिर।
फिनः आखल-आखुथि, बेसेनथि, समाजारि बिबान गोनां बायदि नेरसोनथिनि मोगथां मुलुगनि लोगोआव गोरोबैफोरखौ सेंग्रा-सिख्लासाया गावनि सोलोंथायारि साननाय हनायजों नायबिजिरनो हाया। लाइमोनाव नुजाथिनाय नेरसोनथियारि सानथौनि लोगोसे मोगथांथिनि गोरोबलायैया जोनोम होयो गाव-आंगोथिनि गोरोबलायै। समाज दानायाव बेफोरबादि गोरोबलायैया गुथाल गोहोआरि सोमजि होयो। माब्लाबा माब्लाबा बिब्दि गोरोब लायैयानो समाज दाथाइखौ सोलायहोना गोदान समाज दाथाइ सोरजिखांनायाव थुलुंगा होनायबो नुनो मोनो। बेफोरबादि सोलायनाय आरो आखुथाइनि जाहोनावनो लाइमोन समफारिखौ जिउनि जेथोगोनांसिन सम महरै सिनायनाया ओंथि गोनां जायनि थाखाय लाइमोन समफारिखौनो जिउनि जेथोगोनांसिन सम महरै सिनायबो जादों।
(छ) गेजेरारि सोलोंथाइ आय ‘गा गेजेरारि सोलोंथाइनि सोमोन्दै मा मा थांखि फोरमायदों?
फिनः उदांस्रिनि उन जिथाइयावनो दाजानाय गेजेरारि सोलोंथाइ आयोगा (Commission, 1952-53) गेजेरारि सोलोंथाइनि मोनथाम थांखिनि सोमोन्दै फोरमायदों। बेफोर जादों- (i) हादरनि सोलिथि समनि राजखान्थियारि, समाजारि एबा रांखान्थियारि जेंनानि गुदि-बिथायाव आथिखाल आरो इउननि दाबि सुफुंनो हानायबादि सोलोंथाइ राहाखौ महर होनाय, (ii) दोहोरोम सायख ‘यै हादरनि मोजां नोगोरारि महरै नांगौ रोखोमनि गुण सोलोंनानै रांखान्थियारि जौगाथायाव मदद खालामनाय आरो (iii) हारिमायारि खौसेथिनि जौगासारहोनाय।
(ज) गेजेरारि खलबनि फरा-फारियाव थानाय मोनब्रै गुदि आरो गुबै आयदाफोरा मा मा?
फिनः लाइमोन बैसोनि थाखाय जथायनाय गेजेरारि खलबनि फरा-फारियाव थानाय मोनब्रै गुदि आरो गुबै आयदाया जादों-
(i) राव सोलोंनाय,
(ii) सान खान्थि,
(iii) बिगियान आरो
(iv) समाज बिगियान।
(झ) सुबुं समाजाव मख ‘जाथाव जायगा आवग्रिनो हानाय बिगियान आरो बाहाय बिगियान आरो बाहाय बिगियाननि आयजेंफोरा मा मा?
फिनः दिनैनि मुगाया मुलुग-फोनांजाबनि मुगा, बिगियान आरो बाहाय बिगियाननि देरहासार दावखोथाइनि मुगा। गोदान गोदान सं दिहुनथाया मुलुगनि बायदि जायगानि जानथाइखौ सुंसिन खालामदों, सुबुं-फोनांजाबनि बायदि बिजों, सोलोंथाइनिबो बिजों महरै गनायथि मोनदों। सुबुं समाजाव मख ‘जाथाव जायगा आवग्रिनो हानाय बिगियान आरो बाहाय बिगियाननि आयजेंफोरा जाबाय- सावथुन, रेडिअ, टेलिभिसन, इन्टारनेट बायदि बायदि।
(ञ) हादरारि सोलोंथाइ बिजिरसं आरो फोरोंथाइ गथुमा जथायनाय हादरारि फरायफारि रोखोमथाइ, 2005 नि सुबुरुनथायफोरनि सोमोन्दै लिर।
फिनः हादरारि सोलोंथाइ बिजिरसं आरो फोरोंथाइ गथुमा जथायनाय हादरारि फराय-फारि रोखोमथाइ, 2005 नि सुबुरन्थाइफोरा गुबैयैनो गनायजाथाव। बे फरा-फारि दाथाइनि थांखि बादियै फरायसालियाव होनाय गियाना बायजो मुलुगनि लोगोसे फरायसाफोरनि गोसोखौ फोनांजाब होनो नांगौ आरो फरा-फारिया बिजाबावल’ नांथाबना थानो नाङा।
बेल’ नङा, गियाननि अरथाइखौ गुबै गुबै आयदायावल’ सिमनागोथे खालामब्लानो मोनसे मोजां गोरोबथाइ गोनां गियाननि फुंखाखौ फरायसाफोरनो होनो थाखाय थियारि जानो नांगौ। फरा-फारिनि गेजेरजों होनाय गियाननि मोजां-गोरोबथायारि जौगासारनि थाखाय सोलोंथाइनि लोगोआव थोंजों आरो खेंसालियै सोमोन्दो थानाय गासै सुबुंफोर जेरै- बिमा-बिफा, नखरनि गाहाय, फोरोंगिरि आरो गुबुनफोरनि बिबान आरो मावनांगौवा समानै गोनांथि गोनां।
(ट) गोसो सानथायारि जौगानाय समाव नांगौ रोखोमनि सोलोंथाइ होनो हायाब्ला मा रोखोमनि खैफोद फैनो हागौ?
फिन: गोसो सान्थायारि जौगानाय समाव नांगौ रोखोमनि सोलोंथाइ होनो हायाब्ला गोबां खैफोद फैनो हागौ। बे समाव मोनफुंनाय-मोनफुङैनि दग’-मग’ आव गोलैना गोबां समाव गोबाङानो गुबुनजों लोगोसे गोरोबनो हायै जेंनाया नुजाथियो। गोगो महरै गावनि गोसोखौ दैदेनलांनो हायियाव गोबां समाव सेंग्रा-सिख्लाफोरा बिग्रायारि सानथाइ गोनां जाबायो। नखर आरो समाजनि फारसे नंखाय साननाय सोमजिखांनाय बिब्दि सेंग्रा-सिख्लाफोरखौ नांगौ समाव मोजां सोलोंथाइ होनो हायाब्ला-समाज बेरेखा खामानिफोरा सोमजिखाङो।
बेखायनो गोसो सानथायारि जौगानाय समाव नांगौ रोखोमनि सोलोंथाइ होनो हायाब्ला गोबां रोखोमनि खैफोद फैनो हागौ।
4. गाहायनि सोंनायफोरनि फिन हो (मोनफ्रोमनिबो नम्बरा 4)
(क) लाइमोन बैसोनि गाहाय आखुथाइफोरनि सोमोन्दै फोरमायना लिर।
फिनः लाइमोन बैसोनि गाहाय आखुथाइफोरखौ गाहायाव सावरायनाय जाबाय-
जोनोम होनो हानायनि गोहो मोनफुंनाया लाइमोन बैसोनि मोनसे गाहाय आखुथाइ आरो बेनि जाहोनाव सोलेरनि बायदि सोलोंथाइ, बाथ्रा-रिंसारनि सोलायथाइ बायदिया नुजायो। बे जोबनो गैयै सोलायथाइफोरानो सेंग्रा-सिख्लासानि गोसोआव गाव-सांग्रांथियारि साननाय लाबोयो, जाय नंखायै लाजिनाय, गिनाय एबा उसु-खुथु साननाय सोमजि होयो।
उलथा आथोननि फारसे हाबिलास, लुबैनाया लाइमोन बैसोनि गुबुन मोनसे गाहाय आखुथाइ। उन्दै बैसोआव समान आथोननि लोगोसे गोरोबनो लुबैनायनि सोलाइयै हौवा-हिनजावसाया उलथा आथोननि फारसे नोजोरथियारि साननाय सोमजिखाङो।
दिदोम साननायनि उलथायै उदां सानथाइनि गोहोआ लाइमोन बैसोनि मोनसे आखुथाइ। जाय उदां आरो नंगुबै साननाय-हनायनि जौगासारनायाव थोजासे थुलुंगा होयो। फंसे बाथ्रायाव बुंनो थाङोब्ला देरसिन जिउ सुबुंनि गुबुन गुबुन गोसोआरि गोहोनि आबुं जौगासारनाया जाफुंसारो बे लाइमोन बैसोआवनो।
(ख) लाइमोन बैसोनि गोसो सानथायारि जौगासारनि सोमोन्दै फोरमायना लिर।
फिनः लाइमोन समफारियावनो सुबुंनि गाव आंगो सानथाया सोमजिखाङो आरो आखल-आखुवारि बिथिङाव इसेब्लाबो बेनि गोहोम गोलैयो। दोहोरोम, सानथौ एबा जिउनि नोजोर थांखिनि फारसे गोनो गोथो सोमजिखाङो आरो बेनिनो फिथाइ महरै गोसोथियारि बेले-बेजेनिबो सोमजिखांनो हागौ। खायफा बिथिङाव बिमा-बिफा एबा समाजनि बैसोगोराफोरनि साननाय-फोथायनायनिफ्राय एरखेना गावनि बिबुंथाइ बिजिरनायजों मोनसे गोदान आखल आखुगोनां समाज सोरजिनो सानबायो।
जौमोननि थुगि गैयै गोहोनि गुथाल लाइमोन गोसोआव सोरजि होयो मोनसे गासैजोंबो अनसाय जानाय-मुलुगनां अनज्लायनायनि सानथाइ। समाज सांग्रांथिनि लोगोसे सोमजिखाङो गावनिल’ नङै गोसो सानथाइ। जायनि जुनै लाइमोना गोदान समाज दानायनि सिमाङाव नांथाबो। सैथोनि थाखाय जुजिनो लानाय गोसोथिनि थाखायनो मुलुगनि गोबां समाजारि जांख्रिथायाव बाहागो लानायफोरनि बांसिनानो सेंग्रा सिख्लासा।
आखल-आखुथिनि बिब्दि जौगासारनाय समाजारि बिबान गोनां, अनफावरि एबा मुलुग अनफावरि बायदि साननायनि फुंखा सोमजिहोनायाव मदद खालामो। सोलेरारि, गोसोथियारि बायदि बिथिङाव सोलायनाय आरो जौगासारनायनि अनगायैबो सेंग्रा सिख्लासानि गेजेराव गुबुन खायफा आखुथाइफोरबो नुनो मोननाय जायो। लाइमोननि सोलोंथाइ बिथिङाव बेफोर आखुथाया गुबैयैनो गोसो होथाव मानोना जौगासारनायनि आद्राफोर खलबाव बेफोरबादि गुबैथियारि गोसो सानथाइ सरासनस्रायै नुनो मोना।
(ग) गेजेरारि सोलोंथाइनि बागै फोरमायनानै लिर।
फिनः लाइमोन बैसोनि थाखाय सोलिथाय सोलोंथायानो जादों- गेजेरारि सोलोंथाइ। लाइमोन एबा बैसो-जथाइ बैसोनि हौवा-हिनजावसाया फरायनाय सोलोंसालिफोरा जादों-गेजेरारि सोलोंथाइनि फसंथान। अदेबानि लाइमोन सोलोंथाइ राहानि सोमोन्दै बुंनो थाङोब्ला फसंथानारि सोलोंथाइनि लोगोसे फसंथानारि नङै सोलोंथाइखौबो समानै गोनांथि होनांगोन।
उदांस्रिनि उन जिथायावनो दाजानाय गेजेरारि सोलोंथाइ आयोग (Commission, 1952-53) आ गेजेरारि सोलोंथाइनि मोनथाम थांखिनि सोमोन्दै फोरमायदों आरो नैजिसे जौथाइनि सोलोंथाइनि थाखाय दाजानाय मुलुगनाङारि सोलोंथाइ आयोग (1996) गेजेरारि सोलोंथाइखौ जिउनि लामा दिंग्रायारि होनना फोरमायदों।
फंसे बाथ्रायावनो बुंनो थाङोब्ला, गेजेरारि खलबनि सोलोंथाया गुदि खलबनि सोलोंथाइखौ गोसारहोना गोजौ खलबनि सोलोंथाइयाव हाबनायनि मोनथाइ होनाय लोगोसे गाव-उदांथि गोनां खालामो।
(ङ) दिनैनि मुगाजों गोरोबहोनो थाखाय लाइमोन बैसोनि सेंग्रा सिख्लासाफोरनो मा रोखोमनि सोलोंथाइ होनाया गोनां फोरमायना लिर।
फिनः लाइमोन बैसोनि थाखाय जथायनायाव गेजेरारि खलबनि फरा-फारियाव थानाय मोनब्रै गुदि आरो गुबै सोलोंथाइनि आयदाफोरा जादों- (i) राव सोलोंनाय, (ii) सानखान्थि, (iii) बिगियान आरो (iv) समाज बिगियान। बेनि अनगायै आरो खायफा आयदायाव गोनांथि होनो थाखाय थिरांथा खालामनाय जादों। दारिमिनारि, सोलोंथाइ, सावस्रि आरो सोलेरारि सोलोंथाइ, आबहावा बिगियाननि सोलोंथाइ, जौमोन सोलोंथाइ आरो सुबुं सोलोंथाइ, सुबुं मोनथाइ आरो गोजोनथिनि सोलोंथाइ, बेसेनथियारि सोलोंथाइ बायदि खायफा उफ्रा आयदा थिसननाया गेजेरारि खलबनि सोलोंथाइखौ गाव-आब्रुथिगोनां खालामदों। बेनि जाहोनाव सेंग्रा-सिख्लासानि देहायारि, गोसोथियारि, समाजारि सोमोन्दोगोनां नांगौथिफोरखौ सुफुंनो हागोन होनना साननाय जादों।
मोनफ्रोमबो बेसादहानो मोजां गाज्रि मोननैबो बिथिं दं। बेखौ थख’ धख ‘यै नायना थार नंगौ नङा बिजिरनो हानाय गोहोखौ लाइमोन बैसोनि थाखाय सायख ‘नाय सोलोंथाइया होनो हानांगोन। बे बिथिङाव बेसेनथियारि सोलोंथाया गुबैयै ओंथिगोनां। गोरोबलायैजों बुंफबनाय लाइमोन बैसोनि रादायथियारि सेंग्रा सिख्लासाफोरखौ साफा साफा मोजां गुणगोनां देरहासार सुबुं महरै जाफुंसार होनो थाखाय जोंनो नांगौ मोनसे नेरसोनथिगोनां सोलोंथाइ खान्थि जेराव दं गोसो सानरोंथाइ बांनाय आरो सानमोनखांथियारि सोरजिनि थाखाय नांगौ रोखोम आबहावा जाय बयनिख्रुइबो साबसिन समाज दानायनि गियान होयो।
5. गाहायनि सोंनायफोरनि फिननायखौ गुवारै हो (मोनफ्रोमनिबो नम्बरा 5)
(क) लाइमोन बैसोआव मा मा जौगासार जायो? मोनफ्रोमनिबो सुंद’ सद’ फोरमायथि हो।
फिनः लाइमोन बैसोआव सोलेरारि, गोसोथियारि, गोसो सानथायारि, समाजारि आरो खान्थियारि बिथिङाव जौगासार जायो।
लाइमोन बैसोआव गोसोथियारि गोहोआबो आबुं खारथाइ महरै जौगासारो। गोसोथियारि गोहोआ जादों-सोलो, उदां सानथाइनि गोहो, बिबुंथाइ गोहो, बायदि मैया बिथिङाव मिथिनो लुबैनाय बायदि बायदि। लाइमोननि जागाय जेननायाव जौगासारथाइनि खारथाया इसे खमायोब्लाबो, जोबनायथिं बेयो गोख्रै खारथाइबो जाहैयो आरो लाइमोननि जोबथारनायाव गियानारि गोहोआ बांसिनै मोजां फिथाइ मोनहैयो।
गुबुन फारसे, उन्दै बैसोनि नुनाय एबा गुबुनफ्रिाय सोलोंनाय सोलोंथाइनि सोलाइयै गावनि बिजिरनाय गोहोजों बानजाथावै साननो हानाय गोहोआबो जौगासारो बे बैसोआवनो। दिदोम साननायनि उलथायै उदां सानथाइनि गोहोआ लाइमोन बैसोनि मोनसे आखुथाइ, जाय उदां आरो नंगुबै साननाय-हनायनि जौगासारनायाव थोजासे थुलुंगा होयो। फंसे बाथ्रायाव बुंनो थाङोब्ला-देरसिन जिउ सुबुंनि गुबुन गुबुन गोसोथियारि गोहोनि आबुं जौगासारनाया लाइमोन बैसोआवनो जाफुंसारो।
गोसो सानथाइनि आबुं जौगासारनाया सेंग्रा सिख्लासानि गोसो-मुलुगाव दावराव सोरजिहोयो; जायनि जाहोनाव बिसोरनि गोसोआ माब्लाबा गोबां मिजिंथियारि आरो माब्लाबा गोबां फेलें मिजिंथियारि जाबायो। मोनफुंनाय-मोनफुङैनि दग’-मग’वाव गोलैना गोबां समाव गोबाङानो गुबुनजों लोगोसे गोरोबनो हायै जेंनाया नुजाथियो। गोगगो महरै गावनि गोसोखौ दैदेनलांनो हायैयाव गोबां समाव सेंग्रा-सिख्लासाफोरा बिग्रायारि सानथाइगोनां जाबायो एबा बिग्रायलु सानग्रा जायो।
लाइमोन बैसोआव समाजारि जौगासारनाया मोनसे मुंख ‘जाथाव आयदा। दोलोआरि सानथाइनि लोगोसे समान अनसायनाय गोसो बेरखांफैयो बे बैसोनि समफारियाव। समब्रा-समब्रि बैसोनि गेजेराव गोसो गोथौवै लोगोआरि आरो सहायथियारि सानथाइ सोमजिखाङो। समब्रा-समब्रिनि लोगोसे जानाय बादायलायनाय-सहायलायनायनि आन्दोआव बेरखां फैयो मोनसे ‘लेङाइ-हारिमु’ जायखौ लाइमोन हारिमु होनना फोरमायनो हायो। लाइमोन बैसोनि फाव फेसन, गाननाय-जोमनाय, बाथ्रा-खोथा फोरमायनाय, साननाय-हनायनि अनगायैबो राजखान्थियारि सानथाइफोरावबो बे हारिमुवा थोजासे गोहोम खोलैनाय नुनो मोनो।
सोलेरारि जौसागारः लाइमोन बैसोनि गोबारै सोलेरारि जौगासारथाइखौ गोरलैयैनो हमदां हायो। जौमोन जाफुनाय लोगो लोगो जानाय जिउवारि सोलायथाया हौवा- हिनजावसाफोरनि सोलेरनि बायदि बाहागोनि महर लिरथाइ, लाउथाइ बांनायनि लोगोसे हौवा-हिनजावनि सोलेर दाथाइनि फाराग नुनो मोनो। जोनोम होनो हानायनि गोहो मोनफुंनाया लाइमोन बैसोनि मोनसे गाहाय आखुथाइ आरो बेनि जाहोनाव सोलेरनि बायदि सोलायथाइ, बाथ्रा रिंसारनि सोलायथाइ बायदिया नुजायो। बे जोबनो गैयै सोलायथाइफोरानो सेंग्रा- सिख्लासानि गोसोआव गाव सांग्रांथियारि साननाय लाबोयो, जाय नंखायै लाजिनाय, गिनाय एबा उसु-खुथु साननाय सोमजिहोयो।
(ख) गेजेरारि खलबनि सोलोंथाइनि मोननै गाहाइ गुबैथिनि बागै मोनसे फोरमायथि हो।
फिनः गेजेरारि खलबनि सोलोंथाइनि मोननै गाहाय गुबैथिनि गिबिया जादों- बे खलबनि जेबो गुबैथियारि फरा फारि गैया। सुबुं हारिनि गासै लुबैनाय बादि फरा फारिनि अरथाइखौ फुवारना गासैखौबो सरजाबफानाय सोलोंथाइ होनो हायो बे खलबावनो। गथ ‘नि सुबंथिया गासै बिथिङाव जौगासारनायनि थाखाय बे गासैखौबो सरजाबफानाय फरा फारियाव गुबुनथिनि बिबां बांनाया गोनां।
नैथिया जादों- बै समफारिनि फरायसाफोर जाबाय लाइमोन एबा बैसो जथाइ बैसोनि। बे समाव सुबुंनि बायदि सोलो, जिउ राहाया बाङो। मिथिंगानि सोमोन्दै गोथौवै मिथिनो थाखाय बिसोरो आथुर जाबायो। समाजनि फारसेबो बिसोरनि मिथिनो लुबैनाया बांलाङो। बायदि आथुर, हममोन्दांथि आरो हाबिलासनि फिथाइ महरै लाइमोन गोसोआव सोमजिखांनाय गुलाय गुजायनि थाखायनो बायदि रोखोमनि नांगौथिया नुजाफैयो।
(ग) गुदि खोथाजों सोमोन्दोलाखिना बेखेवना लिर।
(i) सुबुं जिवनि ………बैसो होनना बुंनो हायो।
फिनः सुबुं जिवनि ………..बैसो होनना बुंनो हायो।
बे रायथाइ खोन्दोखौ ङ० स्वर्णलता दासा लिरनाय आरो उमेश बर ‘आ राव सोलायनाय ‘लाइमोन बैसो आरो बेनि सोलोंथाइ’ मुंनि रायथाइनिफ्राय दैखांना होनाय जादों।
बे रायथाइ खोन्दोनि गेजेरजों रायथाइगिरिया लाइमोन बैसोआनोदि सुबुंनि जिउखौ सोलाय-सोल’ खालामनो हायो बे बाथ्राखौनो फोरमायनो नाजादों।
सनाथि उन्दै बैसोनि गोरलै गेबें खारथाइनि सोलाइयै साफा हौवा एबा हिन्जावसाया बै बैसोआव मोगा-मोगि जायो- बिनि सोलेरारि, गोसोथियारि, गोसो सानथायारि, समाजारि आरो खान्थियारि बिथिङाव बायदि मैया जेथोगोनां सोलायनायनि। बे समफारिया जादों बारहुंखा आरो साद जार्लानि सम। बे लाइमोन बैसोआ जिउनि गोदान जांख्रिथाइनि सम, बायदि बिथिङाव जानाय जौगासारथाइनि मेंनोरोङै गोहोआ साफा सेंग्रा एबा सिख्लासानो गोदान गोदान फैसालि बेखेवनायनि खाबु होयो। बे समाव जानाय गोबारै खारथाइनि सोलायनायफोरखौ हमथानो थाखाय मोजां आबहावा आरो नांगौ रोखोम सोलोंथाइनि जोबो गोनां। नङाब्ला बै बारहुंखाया जिउनि खारथायाव बेले-बेजे सोमजिहोनो हागौ। बेनिखायनो रायथाइगिरिया सुबुं जिउनि लाइमोन बैसोखौ मोनसे महर सोलायनाय बैसो होनना बुंनो हायो फोरमायदों।
(ii) जोनोम होनो हानायनि ……….सोलायथाइ बायदिया नुजायो।
फिनः जोनोम होनो हानायनि ……….सोलायथाइ बायदिया नुजायो।
गोजौनि बे रायथाइ खोन्दोखौ ड० स्वर्णलता दासा लिरनाय आरो मुस्री उमेश बर ‘वा राव सोलायनाय ‘लाइमोन बैसो आरो बेनि गोनां सोलोंथाइ’ रायथाइनिफ्राय दैखांना होनाय जादों।
बेवहाय लिरगिरिया जोनोम होनो हानायनि गोहो मोनफुंनाय आरो बेनि जाहोनाव सोलेरनि बायदि सोलायथाइ, बाथ्रा रिसारनि सोलायथाइ बायदिया नुजायो होनना फोरमायदों।
जौमोन जाफुनाय लोगो लोगो जानाय जिउवारि सोलायथाया हौवा हिन्जावसाफोरनि सोलेरनि बायदि बाहागोनि महर लिरथाइ, लावथाइ बांनायनि लोगोसे हौवा-हिनजावनि सोलेर दाथाइनि फाराग नुनो मोनो। जोनोम होनो हानायनि गोहो मोनफुंनाया लाइमोन बैसोनि मोनसे गाहाय आखुथाइ आरो बेनि जाहोनाव सोलेरनि बायदि सोलायथाइ, बाथ्रा रिसारनि सोलायथाइ बायदिया नुजायो। बे जोबनो गैयै सोलायथाइफोरानो सेंग्रा सिख्लासानि गोसोआव गाव सांग्रांथियारि साननाय लाबोयो, जाय नंखायै लाजिनाय, गिनाय एबा उसु खुथु साननाय सोमजिहोयो।
(iii) लाइमोन बैसोआव गोसोथियारि ……….खारथाइ महरै जौगासारो।
फिनः लाइमोन बैसोआव गोसोथियारि ……….खारथाइ महरै जौगासारो।
गोजौवाव होनाय रायथाइ खोन्दोखौ ड० स्वर्णलता दासा लिरनाय आरो उमेश बर’आ राव सोलानाय ‘लाइमोन बैसो आरो बेनि गोनां सोलोंथाइ’ रायथाइनिफ्राय दैखांना होनाय जादों।
गोसोथियारि गोहोआ लाइमोन बैसोआव आबुं खारथाइ महरै जौगासारो होनना फोरमायथिदों।
गोसोथियारि गोहोआ जादों-सोलो, उदां सानथाइनि गोहो, बिबुंथाइ गोहो, बायदि मैया बिथिङखव मिथिनो लुबैनाय बायदि बायदि। लाइमोननि जागाय जेननायाव गियानारि जौगासारथाइनि खारथाया इसे खमायोब्लाबो, जोबनायथिं बेयो गोख्रै खारथाइबो जाहैयो आरो लाइमोननि जोबथायाव गियानारि गोसोआ बांसिनै मोजां फिथाइ मोनहैयो।
गुबुन फारसे उन्दै बैसोनि नुनाय एबा गुबुननिफ्राय सोलोंनाय सोलोंथाइनि सोलायै गावनि बिजिरनाय गोहोजों बानजाथावै साननो हानाय गोहोआबो जौगासारो बे बैसोआवनो। दिदोम साननायनि उल्थायै उदां सानथाइनि गोहोआ लाइमोन बैसोनि मोनसे आखुथाइ, जाय उदां आरो नंगुबै साननाय-हनायनि जौगासारनायाव थोजासे थुलुंगा होयो। फंसे बाथ्रायाव बुंनो थाङोब्ला-देरसिन जिउ सुबुंनि गुबुन गुबुन गोसोथियारि गोहोनि आबुं जौगासारनाय जाफुंसारो बे लाइमोन बैसोआवनो।
(iv) सुबुं जिउनि जेथो …………गोनांथि गोनां जायगा आवग्रिबोदों।
फिन: सुबुं जिउनि जेथो ……..गोनांथि गोनां जायगा आवग्रिबोदों।
गोजौनि रायथाइ सिरिखौ ड० स्वर्णलता दासा लिरनाय आरो मुस्रि उमेश बर ‘वा राव सोलायनाय ‘लाइमोन बैसो आरो बेनि गोनां सोलोंथाइ’ रायथाइनिफ्राय दैखांना होनाय जादों।
गेजेरारि सोलोंथाया लाइमोन बैसोनि गासै सोलोंथाइ राहायावनो मोनसे गोनांथि गोनां। जायगा आवग्रिबोदों होनना फोरमायदों।
सुबुं जिउनि जेथो बुंफबनाय लाइमोन बैसोखौ सरजाबनाय गेजेरारि सोलोंथाया गासै सोलोंथाइ राहायावनो मोनसे गोनांथि गोनां जायगा आवग्रिबोदों। मानोना गेजेरारि सोलोंथाइनि गेजेरजों मोनफा हारिनि थांखि आरो नेरसोनथिखौ हमदां हायो। हारिमायारि सोलोंथाइ खान्थिनि बिथांखिखौ मावफुंनो हायो बे खलबनि सोलोंथायावनो। नैजिसे जौथाइनि सोलोंथाइनि थाखाय दाजानाय मुलुगनाङारि सोलोंथाइ आयोगा (1996) गेजेरारि सोलोंथाइखौ जिउनि लामा दिंग्रायारि होनना फोरमायदों, जेराव इउन जिउनि जोबोर गोनांथियारि फुंखाफोरखौ बुथुमना लानो हायो आरो रोंथाइ, लुबैनाय एबा नांगौबादियै गाव आंगो लामाजों जिउ-लामायाव दावखोनो हायो। मानोना सोलोंथाया जाबाय-समाज सोलायनायनि मोनसे गोहोआरि बिजों।
Notes of Class 12 Bodo Mil Chapter 10 | AHSEC Class 12 Bodo Mil Chapter 10 Notes In this post we will explain to you Class 12 Bodo Mil Unit 10 Question Answer | Class 12 Bodo Mil Question Answer Unit 10 If you are a Student of Bodo Medium then it will be very helpfull for you.
Note- If you find any mistakes in this CHAPTER, please let us know or correct them yourself. Thank you.