Class 12 Bodo Mil Chapter 3 आलारि दामब्रा Question Answer As Per New Syllabus to each Chapter is provided in the list of SCERT, NCERT, AHSEC Class 12 सुजुनाय बिजाब Chapter 3 Question Answer/Class 12 Bodo Mil Unit 3 Question Answer are given so that you can easily search through the different Chapters and select the needs Notes of Class 12 Bodo Mil Chapter 3 Question Answer Bodo Medium. covers all the exercise questions in NCERT, SCERT.
Class 12 Bodo Mil Chapter 3 आलारि दामब्रा
Class 12 Bodo Mil Chapter 3 आलारि दामब्रा Question Answer | Guide for Class 12 Bodo Mil Unit 3 Also Same NCERT Solutions for AHSEC Class 12 Bodo Mil Chapter 3 In this post we will explain to you what to try If you are a Student of Bodo Medium then it will be very helpfull for you. NCERT/SCERT, Class 12 Bodo Mil Chapter 3.
Unit 3 Alari Dambra
खोन्दो 3 आलारि दामब्रा
रायथाइ बाहागो (Prose Section)
1. गाहायनि सोंलुफोरखौ सोदोब मोनसे एबा सारिसेजों फिन हो (मोनफ्रोमनिबो नम्बरा 1)
(क) एहेम बोराइ आरो दे बुरै सानैया मानि थाखाय दुखु खालामबाय थायोमोन?
फिनः एहेम बोराइ आरो दे बुरै सानैया गथ’ गोयैनि थाखाय जोबोद दुखु खालामबाय थायोमोन।
(ख) एहेम बोराइ आरो दे बुरै थानाय गामियाव बेसेबां सेंग्रा सिख्लाफोर दंमोन?
फिनः एहेम बोराइ आरो दे बुरै थानाय गामियाव बार’ खुरै बार ‘जोन सेंग्रा-सिखलाफोर दंमोन।
(ग) एहेम बोराया माबादि जायगाखौ सिदोम हासारगोनां होनना फामु खुंदोंमोन?
फिनः एहेम बोराया गामिनि सेंग्राफोरजों हादान जानो थांनायाव बाथा रेवा सुबासे आरो औवागोनां जायगा दाबसे मोननानै बे जायगाखौनो हासारगोनां होनना फामु खुंदोंमोन।
(घ) आलारि दामब्राया सोर मोन?
फिनः आलारि दामब्राया एहेम बोराइ आरो दे बुरैनि खांनाय फिसाज्लामोन।
(ङ) फामु जाग्राफोरा फामुथिलिनि हाग्राफोरखौ मा खालामदोंमोन?
फिनः फामु जाग्राफोरा फामुथिलिनि बाथाबारि, खांख्लाबारि, थाराइबारि मैखोम हाग्राफोरखौ अर लागायनानै होदोंमोन।
(च) दे बुरैया सिथलानि हांगारखो सिबस्रांबा मा मोनदोंमोन?
फिनः गइ थाइसे फाथै गांसे मोनदोंमोन।
(छ) एहेम बोराइ, दे बुरै सानैबो जलंगाखौ खेवब्ला मा नुदोंमोन?
फिनः एहेम बोराइ, दे बुरै सानैबो जलंगाखौ खेवब्ला सासे हौवासा गथ’ गोरलै मोजां गावदांदां जारौरौ नुनायसै।
(ज) एहेम बोराया गामिनि सेंग्रा सिख्लाफोरखौ गय जानानै बबेयाव मुजुनो थोनदोंमोन?
फिनः एहेम बोराया गामिनि सेंग्रा-सिख्लाफोरखौ गय जानानै मुसुदैखौ दाबोराव मुजुमनो थिनदोंमोन।
(झ) आलारि दामब्रानि मुङा माबोंरै जानाय?
फिनः एहेम बोराइ आरो दे बुरैनि गथ’वा मद’द’ गब्ल ‘फुनाय समाव गामिनि सिख्लाफोरा बामहैना नों मा मुं लानो बैसागु ना बाथा बोराइ? बेबादि मोनब्रै मोनबासो सोंब्ला खर’ सिथियो। उनाव सासे सिख्लाया नों आलारि दामब्रा मुं लानो नामा? होनब्लासो गथ ‘वा खर ‘खौ थेद खालामो। बेनिफ्रायनो गथ ‘नि मुंखौ आलारि दामब्रा दोननायसै।
(ञ) आलारि दामब्राया सोरखौ हाबा खालामदोंमोन?
फिनः आलारि दामब्राया आसागि बैसागिखौ हावा खालामदोंमोन।
(ट) आलारि दामब्राया बिफाखौ बबेनिफ्राय गिला फिथाइ लायनो थोन्दोंमोन?
फिनः आलारि दामब्राया बिफाखौ मायनागिरि हाजोआव गिला फिथाइ लायनो थोन्दोंमोन।
(ठ) खुगा थुनलाइ माखौ बुङो?
फिन: सुबुंनि खुगा खुगा सोलिबोनाय थुनलाइयानो खुगा थुनलाइ। जेरै- खुगा मेथाइ, सल ‘बाथा, बैसागु मेथाइ बेफोरखौ जों खुगा थुनलाइनि सारियाव खोख्लैनो हायो।
(ड) आलारि दामब्रानि बिफाया गिला फिथाइखौ बबे हाजोनिफ्राय लाबोदोंमोन?
फिन: मायनागिरि हाजोनिफ्राय लाबदोंमोन।
2. गाहायनि सोंलुफोरखौ सुंदवै फिन हो (मोनफ्रोमनिबो नम्बरा 2)
(क) आसागि बैसागिनि हाबाया माबोरै जादोंमोन?
फिनः बर ‘फोरनि गोदोनि हाबा जानाय खान्थि बादियै आलारि दामब्राया आसागि-बैसागिनाव बोसोरसे मावै-दाङै दिन्थिनानैसो हाबा खालामनो मोनदोंमोन।
आसागि बैसागिखौ आलारि दामब्रानो दिहुनना हरनाय समाव जोबोर हाबा गिदिर खालामदोंमोन। हाबायाव खाम, सिफुं, जथा, सेरजा दामनानै हाबाखौ गोमसार होदोंमोन। आसागि बैसागिमोननि जायगानि गासै हौवा हिनजाव, बोराइ-बेन्थ’, सेंग्रा सिख्ला, गथ’-गथाइ थांनानै जौ लोंहैदों, माइब्रा अफ्रि जादों, गय ददेरे, फाथै सिनारि, साम’ खिंखिरि सुनै जानानै जोबोर रंजादों बाजादोंमोन। बर ‘फोरनि बाथ्रा फाव-जौनि फुख्रि, ओंखामनि आलि, बेदरनि आखाय होननाय बादि आसागि बैसागिनि हाबायावबो बेबादि जानाय लोंनाया सोलिदोंमोन।
(ख) आलारि दामब्राया मा फिथाइ गेलेदोंमोन आरो सोरजों गेलेदोंमोन?
फिनः आलारि दामब्राया गामिनि लावखार गथ ‘फोरजों गिला फिथाइ गेलेदोंमोन।
(ग) आसागि बैसागिमोना बबेहाय दै बेसे दावदै दैदोंमोन?
फिनः बुहुमनि बालाबारियाव बिरख्लायनानै आसागिया दैसे दाउदै आरो बैसागिया जखायसे दैनै दाउदै दैदोंमोन।
(घ) आसागि बैसागिमोननि फिसाफोरनि मुङा मा मा?
फिनः आसागिनि फिसाज्लानि मुङा ‘हौ हौ’ आरो बैसागिनि फिसाफोरनि मुङा जादों- गिबिया रांरासि, बिनि आनजाया फारियै-बारि गंथाम, मैथा हाजि, बारथेफाइ, गलाफारसै आरो दुइसिनथारा जादों बार थिरसाइ। बेनो हिन्जावसामोन।
(ङ) आसागि बैसागिया फानफेवालि दावखौ मा साव होदोंमोन?
फिनः आसागि बैसागिया फानफेवालि दाउखौ एरै होनना साव होदोंमोन – “नों जेरै जोंनि फिसाफोरखौ आदार उखैहोदों बिबादिनो नोंबो जेब्लाबो दै गांबाय थागोन, आदार उखैबाय थानांनानै थाबाय थागोन।”
(च) लावखार गथफोरजों गिला गेलेब्ला आलारि दामब्राया मा मा गोमोथाव हाबा मावदोंमोन?
फिनः लावखार गथ ‘फोरजों गिला गेलेब्ला आलारि दामब्राया जोबोद गोमोथाव गोमोथाव हाबा मावदोंमोन। गेलेनाय समाव लोगोफोरखौ गिला साहोनानै बिसोरखौ दाबसेथिंजाय मोखां जाहोनानै आलारि दामब्राया गिला सानायखौ गावगासिनो गावनानै गिलाखौ सोखावजोबो। गथ ‘फोरा नायफिननानै गिलाखौ गावजोबनाय नुब्ला बिसोर बयबो आलारि दामब्राखौ दुब दुब दाब दाब बुंनायसै। होमब्ला आलारि दामब्राया लोगोफोरखौ दाबसेथिं नायहरफिननो होना गिला फिथाइफोरखौ मोजां खालामफिनदोंमोन।
सानसेखालि आलारि दामब्राया गिला गेलेबाय थानायाव गिला गावगासिनो एं-उर होनलांनानै साथेनानै दोननाय गिला बेगरखौ सौख्रुबसे सौख्रुबनानै एं एं एं थांनानै आसागि बैसागि सिख्लाफोरनि सि दानायावसो खुन्दुं सौस ‘नानै नवाव थ्रोब हाबहैदोंमोन। बे गिलाया आसागि-बैसागिनि जिनि खुन्दुंखौ बस ‘लांदोंमोन।
(छ) आलारि दामब्राया आसागि बैसागिखौ गिबियाव बबेहाय आरो माबौरै नुज्लायनायमोन?
फिनः सानसेखालि आलारि दामब्राया गावनाय गिला बेगरा आसागि बैसागिनि सि दानायाव खुन्दुं सौस ‘नानै नवाव थ्रोब हाबहैदोंमोन। बे गिला बेगखौ लायनो थाखायनो आलारि दामब्राया गिला बेगरा जैरै एं एं होननानै हाफाव हाला सिंखावलांदों बेथिङैनो थाङे थाङै थांनानै आसागि बैसागिनि नवाव सहैदोंमोन आरो बेयावनो बिसोरनि गिबि नुज्लायनाया जादोंमोन।
(ज) आसागि बैसागिया सोरमोन? बिसोर मा मा खामानियाव माबादि आखा फाखामोन?
फिनः आसागि बैसागिया खुरिया बोराइ आरो खुरिया बुरैनि फिसाजोमोन। बिसोरहा बावबुलि मुंनि बिदा सासे दंमोन।
बिसोर बिब’ बिनानाव सानैबो दानो लुनो जोबोद आखा-फाखामोन। बिब’वा सिथला गेजेराव जनानै बिनानावनो- नै दाउ मैना बिरलांबाय होनना खोन्था हरब्ला बिनानावा थाबनो दाउ मैनानि आगरखौ सियाव दैखाङोमोन। नै दाउराय बिरलांबाय होनब्लाथाय सियाव थाबनो दैखांलायनोसै। बिदिनो बिब ‘वा नै मै गाबदों होनब्लाथाय बेखौबो थाबनो जियाव एरलाङोमोन। दानायाव लुनायाव जेरै आखा-फाखा, दामनाय-मोसानाय, मेथाइ खाननाय आरो हाबा-हुखायावबो आसागि बैसागिया रावनिबो गेजेन नाङामोन।
(झ) आलारि दामब्राया आसागि बैसागिखौ बबेहाय आरो माब्लासिम लांखारदोंमोन?
फिनः आलारि दामब्राया बावबुलि राजानिफ्राय बारगनो आसागि बैसागिखौ लानानै अख्रां सा सा खारलांदोंमोन।
आलारि दामब्राया बैसागु अखाफोरनिफ्राय भादोर अखाफोरसिम आसागि बैसागिखौ लांखारदोंमोन।
(ञ) आलारि दामब्राया मानिफ्राय माबोंरै जोनोम मोनदोंमोन? बिनि मुङा माबोरै आलारि दामब्रा जादोंमोन?
फिनः सानसेखालि दे बुरैया सिथलायाव हांगार गोलैनाय नुनानै हासिबजों सिबस्रांब्ला बे सिबस्रांनाय जायगायाव सोरगोनिफ्राय गय थाइसे फाथै गांसे जलदब गोग्लैफैनायखौ मोननानै दा बोराया फैब्ला सानैजों खावनानै जालायसिगोन सानना जलंगायाव बोननानै दोनो। नाथाय उनाव बोराइया नवाव फैब्ला बुरैया गाव जलंगायाव गय फाथै दोननायखौ बोराइनो खिन्थानो बावो आरो बेयावनो सान जखायनै जानायनि उनाव हरसेखालि बोराइ बुरैया जलंगायाव ख्र ख्र सोदोब खोनानानै एनजर हाबदों सानना जलंगायाव बेखेवना नायब्ला सासे हौवासा गथ’ गोरलै मोजां गावदांदां जारौ रौ नुनायसै। बे गावदांदां जारौ रौ गथ ‘वानो जादों एहेम बोराइ आरो दे बुरैनि नायल’ जाल’ सासेल’ फिसा हौवा। बबेखानि बेबादिनो आलारि दामब्रानि जोनोमा जादोंमोन।
एहेम बोराइ आरो दे बुरैनि गथ ‘वा मद ‘द’ गब्ल ‘फुनाय समाव गामिनि सिख्लाफोरा बामहैना नों मा मुं लानो बैसागु ना बाथा बोराइ? बेबादि मोनब्रै मोनबासो सोंब्ला खर’ सिथियो। उनाव सासे सिख्लाया नों आलारि दामब्रा मुं लानो नामा? होनब्लासो गथ ‘वा खर ‘खौ थेद खालामो। बेनिफ्रायनो गथ ‘नि मुंखौ आलारि दामब्रा दोननायसै।
(ट) आलारि दामब्रा खुगा सल’नि एहेम आरो दे बोराया बुरै सानैया इसोरनियाव मानि थाखाय आरज गाबदोंमोन?
फिन: आलारि दामब्रा खुगा सल’नि एहेम आरो दे बोराय-बुरैया गथ’ गथाय गैजारोङामोन आरो बेनि खायनो गथ’ मोननो थाखाय बिसोर इसोरनियाव आरज गाबदोंमोन।
(ठ) आलारि दामब्राया आसागि-बैसागिखौ लानानै खारनाय समाव बावबुलि राजाया मा मा जानानै उन उन होसोदोंमोन?
फिन: आलारि दामब्राया आसागि बैसागिखौ लानानै खारनाय समाव बावबुलि राजाया बारहुंखा सारन्थाय जानानै उन उन होसोदोंमोन।
3. गाहायनि सोंलुफोरखौ फिन हो (मोनफ्रोमनिबो नम्बरा 3)
(क) आसागि बैसागिनि फिसाफोरखौ सोरनो दै आदारफोर दौनानै खांनो थाखाय बिबान होदोंमोन आरो माबोरै खांदोंमोन?
फिनः आसागि बैसागिनि फिसाफोरखौ दाउ थि थि थिउनो दै आदारफोर दौनानै खांनो थाखाय बिबान होदोंमोन।
आसागि बैसागिनि बिदैया बेरफ्रुनानै फिसा ओंखारजोबनायलाय आदार नांगौ जाना फैयो बेनिखायनो दाउ थि थि थिउवाया अख्रां सायाव बिरदावनानै बिसोरनि थोनलांखानाय लेखा आदार लायनो थांनायसै। आसागि बैसागिया बबेयाव हरनो साननानै उनाव थास’ लायाव जुनानै हरनायसैनो। दाउ थि थि थिउवाया आदार लानानै बिरबोब्ला लामायाव फानफिउवालि दाउवा नुनानै थास ‘लाइखौ खेबसिनानै हरगारनायसै। होनब्लानो आदारा गासैबी गोग्लैजोबनायसै। दाउ थि थि थिउवाया बिलाइ गिजियाव जा एसे थाबथानानै थादोंमोन बेखौनो लाबोनानै बिसोरनो होफैनायसै आरो बिसोरबो बेखौनो बयबो सोलानानै थानायसैनो। बे बायदिनो गोबां जार्लानि गेजेरजों दाउ थि थि थिउवाया आसागि बैसागिनि फिसाफोरखौ खांदोंमोन होनना मिथिना मोनो।
(ख) आलारि दामब्रानि गुबुन मोनसे मुङा मा? बियो सोरजों गिला फिथाइ गेलेदोंमोन?
फिनः आलारि दामब्रानि गुबुन मोनसे मुङा गिलारि दामब्रामोन। आलारि दामब्राया गामिनि लावखार गथ ‘फोरजों गिला फिथाइ गेलेदोंमोन।
(ग) आलारि दामब्रानि गिलाया माबोरै आसागि बैसागिनि न मोनहैदोंमोन आरो बे गिलाया आसागि बैसागिनि मा खहा खालामदोंमोन?
फिनः सानसेखालि आलारि दामब्राया लावखार गथ ‘फोरजों गिला गेलेबाय थानायाव गिला गावगासिनो एं-उर होनलांनानै साथेनानै दोननाय गिला बेगरखौ सौख्रुबसे सौख्रुबनानै एं एं एं थांनानै आसागि बैसागि सिख्लाफोर सि दानायावसो खुन्दुं सौस ‘नानै बिसोरनि नवाव थ्रोब हाबहैदोंमोन। आरो बे गिलाया आसागि बैसागिनि सोंनाय जिनि खुन्दुंखौ बस ‘ना राहा खहा खालामदोंमोन।
(घ) आसागि बैसागिया माब्ला बबेहाय बेसेबां दाउदै दैदोंमोन?
फिनः आलारि दामब्राया जेब्ला आसागि बैसागिखौ लानानै अख्रां सा सा बिरलाङो अब्ला बावबुलिया बारहुंखा, सार ‘न्थाइ जानानै उन उन होसोलांदोंमोन। बेबादिनो बिसोरबो खारै खारैनो बैसागु अखाफोरनिफ्राय भादोर अखाफोरसिम खारनायसैनो। उनाव आसागि बैसागिहा बे समाव मोदोमाव, दंसैमोननो। बेनिखायनो बारा बारा मेंनाय मोननानै ग्रोबनो बालाबारियाव बिरख्लायनानै जिरायनायसैनो।
बिसोर भादोर अखाफोरनिफ्राय सैथोनि अखाफोरसिम बेयावनो जिरायनायसैनो। बे समावनो आसागिया दाउदै दैसे आरो बैसागिया जखायसे दैनै दाउदै दैनानै बालाबारियाव फबनानै दोनदोंमोन।
(ङ) दाउ थि थि थिउवा बबेनिफ्राय आसागि बैसागिनि फिसाफोरनि थाखाय आदार लायदोंमोन आरो आदारखौ बबेहाय लाबोदोंमोन?
फिनः दाउ थि थि थिउवाया अख्रां सानिफ्राय आसागि बैसागिनि फिसाफोरनि थाखाय आदार लायदोंमोन। आसागि बैसागिया आदारखौ बबेहाय हरनो साननानै उनाव थास ‘लायावनो जुनानै हरनायलाय थि थि थिउवा दावाबो बेयावनो आदारखौ लाना फैयो। नाथाय मेगन गोसा फानफिउवालि दाउवा नुनानै थास ‘लाइखौ खेबसिना होनायाव आदारा गोग्लैजोबनायसैनो। अब्लाबो दाउ थि थि थिउवाया बिलाइ गिजियाव जा एसे आदार थालांदोंमोन बेखौनो आसागि बैसागिनि फिसाफोरनो लाबोना होफैदोंमोन।
(च) बावबुलि राजाया खनबोसे आरो मानो आलारि दामब्राखौ सिथारनो सानदोंमोन?
फिनः बावबुलि राजाया आसागि बैसागिनि हाबानि उनाव आलारि दामब्राखौ सिथारनो खेबनै नाजादोंमोन।
बियो आसागि बैसागिखौ आलारि दामब्राजों हाबा जानायाव हेंथा होदोंमोन आरो आलारि दामब्राखौ बेनिखायनो हाबानि उनाव सिथारनो नाजायो। मानोना बावबुलि राजाया आसागि बैसागिखौ सिंजों सिं मोजां मोनखोमादोंमोन आरो हाबा खालामनोबो सानदोंमोन नाथाय बिनि साननाया जाफुङाखिसै। बियो आलारि दामब्राखौबो सिथारनो हायाखिसै।
(छ) दैज्लां बोथोर आरो मेसें बोथोरजों आलारि दामब्रा सल’ बाथाजों मा सोमोन्दो दं?
फिनः आसागि बैसागिया खुरिया बोराय आरो खुरिया बुरैनि फिसाजोमोन। बिसोरहा बावबुलि राजा होननाय बिदा सासे दंमोन। बावबुलि राजाया बिनानाव आसागि बैसागिखौ गोसो सिंजों सिरि सिरि हाबा खालामनो साननानै दंमोन। नाथाय आसागि बैसागिया आलारि दामब्राखौसो सानसे गिला बेगर गावसोरनि नवाव गोग्लैफैनायखौ खननो फैनायाव नुसननानै गोसो थोनायसै। सोलो खालामना आलारि दामब्रानि बिफाखौ गावसोरनि नवाव फैहोनानै गावसोरनि गोसोनि बाथ्राखौ बुंफोरनायसै।
बावबुलि राजाया नाथाय आसागि बैसागिखौ आलारि दामब्रानो जुलि होथारामोन। नाथाय रायजो राजानि नारसिननायाव बियो हाबा हरनो गोनां जायो। जाहोनाव बियो आलारि दामब्राखौ मेगन सानानै सिरि सिरि खिथारनो सुलु लाबाय थायो। बेखौ नाथाय आसागि बैसागिया मिथिखानानै बिनि साननायखौ फैमाल खालामबाय थायो आरो सानसे बावबुलिखौ दैखराव गाब्रहोनानै गावसोर आलारि दामबा आरो आसागि बैसागि साथामबो खारखोमालाङो। नाथाय बावबुलि राजाया अखा बारहुंखा-सारन्थाय जानानै बिसोरखौ होसोथिङो।
बर’ बोराय बुरैफोरनि खुगा-खुगा मोनसे फोथायनाय दंदि जाय समाव आसागि-बैसागिमोना बावबुलि राजाजों होसो जायो बै समावनो दैज्लां जायो आरो जाय समाव बिसोर जिरायो बे समाव मेसें जायो। बेबादियैनो देज्लां आरो मेसें बोथोरजों आलारि दामब्रानि सल’ बाथाया सोमोन्दो दंलायो।
(ज) बावबुलि राजाया आलारि दामब्राखौ मानो सिथारनो नाजादोंमोन?
फिन: बावबुलि राजानि सानै बिनानाव आसागि बैसागिया आलारि दामब्राखौ गोसो थोना हाबा जानो थांखि लादोंमोन। बे हाबायाव नाथाय बावबुलि राजाया राजि गैयामोन। मानोना बियो बिनानाव सानैखौ गावसो हाबा खालामनो सानखोमादोंमोन। नाथाय रायजो राजानि नारसिननायाव बावबुलि राजाया आलारि दामब्रानो आसागि बैसागिखौ हरनो राजि जानो गोनां जादोंमोन। खोथा बाथ्रा बादियै आलारि दामब्राया आसागि बैसागिमोनिनायाव बोसोर मोनसे घोरजिया थाफैदोंमोन। बोसोर मोनसे गोरजिया थाखांनायनि उनाव आसागि बैसागि आरो आलारि दामब्रानि हाबाया गमामायैनो जोबोद गाजा गोमजायै जाना थांदोंमोन।
हाबायाव ओंखामनि आलि, बेदरनि आखाय, जौनि फुख्रि, माइब्रा अफ्रि जेनिबो आंखाल गैयि जानाय लोंनाय जादोंमोन। बेखौबनो बावबुलि राजाया आसागि बैसागिखौ गाव हाबा खालामनो मोनिलाय आलारि दामब्रानि फारसे मोनसा जाना आलारि दामब्राखौ सिथारनो नाजादोंमोन।
(झ) एहेम आरो दे बोराय बुरैया मोननाय गथ ‘खौ मानसिफोरनि सिगाङाव दिन्थिनो मा सुलु खालामदोंमोन?
फिन: एहेम आरो दे बोराय बुरैया मोननाय गथ ‘खौ मानसिफोरनि सिगाङाव दिन्थिनो थाखाय मोननैसो सोलो खालामदोंमोन। गिबियावनो बिसोरो बुरैनि दखना सिङाव जि बोनथुमना दिनै इसे गाबोन इसे उदै देरनायबादि खालामदोंमोन।
थि सम जानायलोगो लोगो बिसोर मोनसे थांखि लानायसैदि गामिनि बार’ खुरै बार’ जोन सेंग्रा सिख्लाखौ लेंहरनानै गावसोरनि नख ‘राव गय फाथै जाहोगोन आरो बयखौबो गंसे दाबोराव गय जुमुदैखौ मुजुहोगोन। बेवहायनो बुरैया दाबोराव जासोमनानै अखानायै बोराया फोस्रावनोसै दि बुरैया गथ’ जोनोम जाबाय।
बोराय बुरैया जेरै साननाय एरै हाबाखौ मावफुंनायसै। गय जुमुदैखौ दाबोराव मुजुहोनायनि जाहोनखौ बोराया सोलो खालामनानै रायजोफोरनि सिगाङाव बुंनायसैदि- “बुरैया बे दाबोरखौ ख ‘र ‘वाव रुजुननानै मुजुदैखौ गारहैनांगौ, होमब्ला गथ’ हौवा जोनोम जानायनि फोन मोनगोन। बेबादि सोलो खालामनानै बिसोर आलारि दामब्राखौ मानसिफोरनि सिगाङाव दिन्थिदोंमोन।”
4. गाहायनि सोंनायफोरनि फिन हो (मोनफ्रोमनिबो नम्बरा 4)
(क) आसागि बैसागिमोननि हाबाया सोरजों माबोरै जादोंमोन फोरमाय?
फिनः बर ‘फोरनि गोदोनि हाबा जानाय खान्थि बादियै आलारि दामब्राया आसागि-बैसागिनाव बोसोरसे मावै-दाङै दिन्थिनानैसो हाबा खालामनो मोनदोंमोन।
आसागि बैसागिखौ आलारि दामब्रानो दिहुनना हरनाय समाव जोबोर हाबा गिदिर खालामदोंमोन। हाबायाव खाम, सिफुं, जथा, सेरजा दामनानै हाबाखौ गोमसार होदोंमोन। आसागि बैसागिमोननि जायगानि गासै हौवा हिनजाव, बोराइ-बेन्थ’, सेंग्रा सिख्ला, गथ’-गथाइ थांनानै जौ लोंहैदों, माइब्रा अफ्रि जादों, गय ददेरे, फाथै सिनारि, साम’ खिंखिरि सुनै जानानै जोबोर रंजादों बाजादोंमोन। बर ‘फोरनि बाथ्रा फाव-जौनि फुख्रि, ओंखामनि आलि, बेदरनि आखाय होननाय बादि आसागि बैसागिनि हाबायावबो बेबादि जानाय लोंनाया सोलिदोंमोन।
(ख) आसागि बैसागिया दैबैसे दावदै दैदोंमोन आरो बिसोर फिसाफोरनि मुंफोरा मा मा?
फिनः बुहुमनि बालाबारियाव बिरख्लायनानै आसागिया दैसे दाउदै आरो बैसागिया जखायसे दैनै दाउदै दैदोंमोन।
आसागिनि फिसाज्लानि मुङा ‘हौ हौ’ आरो बैसागिनि फिसाफोरनि मुङा जादों- गिबिया रांरासि, बिनि आनजाया फारियै-बारि गंथाम, मैथा हाजि, बारथेफाइ, गलाफारसै आरो दुइसिनथारा जादों बार थिरसाइ। बेनो हिन्जावसामोन।
(ग) बावबुलि राजाया सोरमोन? आसागि बैसागिखौ बियो आलारि दामब्राजों हाबा जानायाव माबोरै हेंथा होदोंमोन फोरमायना लिर।
फिनः बावबुलि राजाया आसागि बैसागिनि बिदा।
बावबुलि राजाया आसागि बैसागिखौ सिंजों सिं मोजां मोनखोमादोंमोन। बेनिखायनो बियो आसागि बैसागिखौ गाव हाबा लानो थाखाय आलारि दामब्राखौ हाबा जानायाव हेंथा होदोंमोन।
जेब्ला आसागि बैसागिखौ नायफैनो थाखाय आलारि दामब्रानि बिफा एहेम बोराइया गामिनि सानैसो लोगो लानानै थांदोंमोन अब्ला बिदा बावबुलिया बे खामानियाव हेंथा होदोंमोन।
एहेम बोराइया आरोबाव खेबसे गामिनि हाटुंगोराखौ लानानै आसागि बैसागिखौ सोंनो थांबावनायसै। बे खेबाव बिसोरजों लोगोसे थांफादोंमोन दाउब’ राजा, दाउखा राजा, सिखोना राजा, महादेब राजा, सना राजा, रुफा राजा, आरो गोबां। एफाग्राब बुरजा मानसि थांनायनि उनाव बिदाया बहा हेंथा होबावनो हानो। बे खेबाव बिदा बावबुलिया जेबो हेंथा होनो हायासै। बावबुलि राजाया उनथाराव हाटुंगोरानि बाथ्रायाव खर’ गंग्लायनो गोनां जानानै बिनानाव आसागि बैसागिखौ आलारि दामब्राजोंनो हाबा हरनो सिमान जानांनायसै।
(घ) आलारि दामब्राया आसागि बैसागिजों हाबा जानायनि सिगां बिसोरनि नवाव माबादि गोरजिया थादोंमोन फोरमायना लिर।
फिनः बर ‘फोरनि गोदोनि हाबा जानाय खान्थि बादियैब्ला गिबियावनो हौवा जागोना हिनजावनि नवाव गोरजिया थाग्रोना बिसोरनि नवाव मावै-दाङै दिन्थिग्रोनांगौमोन।
हौवा गोदाननि मावनाय-दांनायखौ मोजां मोनब्लासो बै हौवानो हिनजाव एबा सिख्लाखौ दिहुनना हरोमोन। बेबादि खान्थियैनो आलारि दामब्रानि हाबायाबो जादोंमोन। बेनिखायनो आलारि दामब्राया आसागि बैसागिजों हाबा जानायनि सिगां बिसोरनि नवाव रादाय बादियै थफ्ला फिसा लानानै गोरजिया थाहैनांदोंमोन। गाव बोनसाबनानै लांनाय थफ्ला फिसाखौनो एहेम बोराइनि फिसाज्ला आलारि दामब्राया खुरिया बोराइ आरो खुरिया बुरैनि नवाव सहैना आथें आखाइ सुना दसे गोमजोर न’ सिङाव ज’नानै गाव उन्दुनाय आफाङाव एथेबना दोनहैयो आरो उनाव न’नि खामानि मावनो ओंखारलाङो। बेबादिनो मावै दाङै बोसोरसे थांब्ला आलारि दामब्रानो आसागि बैसागिखौ दिहुनना हरो।
(ङ) हाबानि उनाव आलारि दामब्राखौ बावबुलि राजाया मा खामानि होनानै माबोरै सिथारनो नाजादोंमोन फोरमाय?
फिन: हाबानि उनाव आलारि दामब्राखौ बावबुलि राजाया खेबनै नाजादोंमोन।
गिबि खेबाव बावबुलि राजाया आलारि दामब्राखौ ना होनो लोगो लायो। बावबुलिनि साननाया जादों ना होनायाव गाव गोलेर जानानै जेयाव नांफैगोन आरो बेनिफ्राय गिलारि दामब्राया ना होननानै हमोब्ला बिखौ अरथारगोन। आलारि दामब्राखौ बावबुलिया अरथारनो हायाखैमोन। मानोना आलारि दामब्राया नाखौ हमालासिनो बोरियाव ज’ना थाबाय थाना जेब्ला गोलेरा जेयाव नांफैयो अब्ला गोलेरखौ आखाइजों हमाब्लानो जंजों नायहाबना बे सुना होयो। होमब्ला गोलेरा आं बावबुलिसो होनना बुंब्ला आलारिया हे दोहोरोम गुमैसोलाय होनना बोरियाव दिखांब्ला बावबुलिया ग्रोब मानसि जाफिनो।
आरोबाव नैथि खेबाव बावबुलिया सानसेखालि आलारिखौ मै होनो लिंबावो। बे खेबाव बिनि थांखिया जादों गिलारिखौ जे साथेनानै मै जमहोनानै गाव मोसा जाना मैखौ होना लाबोब्ला गिलारिया मैखौ सुब्ला बिखौ अरथारगोन। नाथाय बे खेबावबो बावबुलिया फेलें जायो। मानोना बे खेबावबो आलारिया मैखौ सुवाब्लानो बिफां सायाव गाखोना थाना जेब्ला मोसा फैयो अब्ला बिफां सानिफ्राय जंजों मोसाखौ बे सुहरो। अब्ला बावबुलिया आंसो होनना बुंनायाव आलारिया है गुमैसोलाय होनना जंखौ बखना होयो अब्ला बावबुलिया ग्रोब मानसि जाफिनो। बेबादिनो बावबुलिया आलारि दामब्राखौ खेबनै फाव फान्दायना बुथारनो नाजासेयावबो बुथारनो हायाखिसै।
(च) आलारि दामब्रा खुगा सल ‘खौ फराफारियाव लानायनि थांखिया मा?
फिन: थुनलाइखौ लिरनाय आरो लिरि मोननै बाहागोआव राननाय जायो। लिरै थुनलाइयानो खुगा थुनलाइ एबा सुबुं थुनलाइ। गोदो गोदायनिफ्रायनो सुबुं समाजाव खुगा-खुगा सोलिबोनायखाय बेखौ खुगा थुनलाइ बुङो। बर’ रावावबो बे मोननै बाहागोनि थुनलाइ दें। समाज नङाब्ला थुनलाइ जानो हाया। जायखि-जाया थुनलाइयावनो समाजनि सावगारियाबो थाफायो। बर’ खुगा थुनलाइयावबो गोदोनि बर’ समाजनि साननाय, हनाय, मावनाय-दांनाय, जानाय लोंनाय, सुबुं फोथायनाय, धोरोम, आसार खान्थि, आरो हारिमुनि सावगारि थायो।
“आलारि-दामब्रा” सल’ बाथायावबो बर’ समाजनि राइजो जानाय, फिसा-फिसौ खांनाय, आबाद मावनाय, गेलेनाय, रंजानाय, सि-जोम दानाय, हाबा खुंनाय बायदि बायदि बर’ हारिमुनि सावगारिबो दं। बेनि अनगायैबो बर’ हारिनि माखासे सुबुं फोथायनायनि सावगारिबो नुनो मोनो। जैरै-दैज्लां मेसें बोथोर, दैज्लाङाव अखा हानाय, मेसेङाव रानस्राव जानाय, बेफोर सोमजिनायनि गुदि जाहोन आरो सुबुं फोथायथिनि सोमोन्दैबो गोबां सानबोलाउरि हाबनानै दं। बे सल ‘बाथाखौ “रावना-रावनि” नि सल’ मुंनि गुबुन दोंसे अखा बोथोर सोमजिनाय बर’ सान्थौ आरो सानबोलाउरिनि आखुथाइ गोनां सल’ बाथाजों रुजुनो हायो। गोदोनि गोजाम बर’ समाजनि बेफोरबादि गुमुरखौ मिथिनो थाखायनो बे फराखौ सायख ‘नाय जादों।
(छ) बबे अखाफोराव आसागि बैसागिया मानो अख्रां सानिफ्राय हायाव बिरलांबोनांदोंमोन?
फिन: बावबुलि राजाया गावनि बिनानाव आसागि-बैसागिखौ हाबा खालामनो सान्दोंमोन। नाथाय आसागि बैसागिया आलारि दामब्राखौसो गोसो थोनानै उनाव बिजोंनो हाबा जाहैनाय जादोंमोन। बावबुलि राजाया नाथाय बेखौ सहायनो हायाखैसै। बियो आलारि दामब्राखौ सिरि सिरि सोलो खालामनानै सिथारखोमानो सान्दोंमोन। नाथाय बिनि खेबफ्रोमबो सोलोखौ आसागि बैसागिया मिथिखाबायथानायलाय बिनि सोलोआ खेबफ्रोमावबो फेलें जानांदोंमोन।
जोबथारनायाव बियो आलारि दामब्राखौ गावखौ दैखराव थुखैहोनांगौ होनना बुथारनो सोलो खालामदोंमोन। नाथाय बेवहायबो बियो आसागि बैसागिनि फावाव गावसो दैखर सिङाव गोग्लैलांना लेंग्रा जानांनायसै।
बै सानखालिनो आलारि दामब्राया आसागि बैसागिखौ लानानै खारनलांनायसै। बिसोर खाख्लां बावबुलिया बारंहुखा, सारन्थाइ जानानै उन उन होसोनायसै। बिसोरबो अख्रां सा सा बिरलांनायसै। बिबो दुम-दुम, दाम-दाम होसोगासिनो थानायसै। बेबादिनो खारै खारै खारैनो बैसागु अखाफोरनिफ्राय भादोर अखाफोरसिम खारनायसैनो। उनाव आसागि बैसागिहा बे समाव मोदोमाव दंसैमोननो। बेखायनो बारा बारा मेंनाय मोननानै बिसोर हायाव बिरख्लायनो गोनां जादोंमोन।
5. गाहायनि सोंनायफोरनि फिननायखौ गुवारै हो (मोनफ्रोमनिबो नम्बरा 5)
(क) “दै जिजिरि साम खिंखिरि
लाइहुलाइ जग्रब, नास्राय मासे मेंब्रब
बाथा रेवा सुबासे
औवागोनां जायगा दाबसे।”
गोजौनि बाथ्रा सिरिजों मा फोरमायदों फरानि हेफाजाब लाना गुवारै लिर।
फिनः गोजौनि बाथ्रा सिरिजों गोदो बर ‘फोरा गावसोरनि गामि खाथियाव आसु फाथो मावनो जायगा गैयाब्ला गामिनि गोजान गोजानाव थांनानै फामु जाहैयोमोन आरो बेयावनो हाग्रा बंग्राफोरखौ एवस्रांना आसु फाथो आरो बायदि रोखोमनि आबाद मावोमोन बे बाथ्राखौनो फोरमायदों।
सानसेखालि एहेम बोराइया गामिनि सेंग्राफोरखौ लानानै जानजियाव माइरं खिन्दासे बोननानै थाखो थाखो साथ थाखो हाजो बारनानै बाथा रेवा सुबासे, औवा गोनां जायगा दाबसे मोननायसैनो। बे जायगाखौनो सिदोमा हासार गोनां होनना फामु खुंनो लादोंमोननो एहेम बोराइया। बेबादि बाथ्राखौनो मिथिहोनो नाजादों।
(ख) ‘आलारि दामब्रा’ खौ मानो खुगा सल बुंनाय जादों फरानि हेफाजाब लाना गुवारै बिजिर।
फिनः खुगा थुनलाइ होननानै बुङोब्ला जों सुबुं माहारिनि गेजेराव खुगाजों खुगा बारग्लायनानै मोनसे फिरिनिफ्राय गुबुन मोनसे फिरिसिम सहैनायखौनो खुगा थुनलाइ बुङो। खुगा थुनलाइया लिरगिरि, थाया आरो बेयो लिरनाय थुनलाइबो नंखाया।
खुगा सल’ एबा सल ‘बाथाया खुगा थुनलाइ एबा सुबु थुनलाइनि रायथाइ महरै मोनसे गुबै बाहागो। बेनिखायनो आलारि दामब्रा सल ‘वाबो दोंसे खुगा सल’। मानोना बेयो गोदोनिफ्रायनो खुगा खुगा बारग्लायबोनाय बर’ समाजनि दोंसे। बे सल ‘नि लिरगिरि जों मोननो हाया।
समाज नङाब्ला थुनलाइ जानो हाया। जायखि जाया थुनलाइयावनो समाजनि सावगारियाबो थाफायो। बेनिखायनो आलारि दामब्रा सल ‘बाथायावबो बर’ समाजनि राइजो जानाय, फिसा फिसौ खांनाय, आबाद मावनाय, गेलेनाय, रंजानाय, सि-जोम दानाय, हाबा खुंनाय बायदि बायदि बर’ हारिमुनि सावगारिफोरा बेरखांदों। बेनि अनगायैबो बर’ हारिनि माखासे सुबुं फोथायनायनि सावगारिबो नुनो मोनो। जेरै-दैज्लाङाव अखा हानाय, मेसेङाव रानस्राव जानाय, बेफोर सोमजिनायनि गुदि जाहोन आरो सुबुं फोथायथिनि सोमोन्दैबो गोबां सानबोलाउरि हाबनानै दं। बे सल ‘बाथाखौ रावना-रावनिनि सल’ मुंनि गुबुन दोंसे अखा बोथोर सोमजिनाय बर’ सानथौ आरो सानबोलाउरिनि आखुथाइ गोनां सल ‘बाथाजों रुजुनो हायो।
(ग) “मानोसै नोंनोलाय? नुदोंबो नुवाखैबो जों। थोनहर नोंनि नोमफाया, होमबासो गिलाखौ मोनलांगोन।”
गोजौनि बाथ्रा सिरिखौ सोर बुंदोंमोन आरो मानो, फरानि हेफाजाब लाना गुवारै लिर?
फिनः “मानोसै नोंनोलाय? नुदोंबो नुवाखैबो जों। थोनहर नोंनि नोमफाया, होमबासो गिलाखौ मोनलांगोन।” –गोजौनि बाथ्रा सिरिखौ आसागि बैसागिमोना आलारि दामब्रानि महर मोखांखौ नुनानै गोसो थोंखांनाय आरो गावसोरखौ बिनि बिफाया नायफैथों साननानै सानैबो आलारि दामब्राखौ बुंनाय बाध्राया रोखा जादों।
सानसेखालि आलारि दामब्राया गामिनि लावखार गथ ‘फोरजों गिला गेलेबाय थानाय समावनो गिलाखौ गावगासिनो एं-एं होननानै हाफाव हाला सिंखावलांना थाङै थाङै थांनानै आसागि बैसागिनि सि दानायाव सहैनायसैनो। गिलाजों सोंनाय जिनि खुन्दुङा जलांनायसैनो आरो आसागि बैसागिया गिला फिथाइखौ खनखांना दौबायाव थ्रोब सोना लानायसैनो। बिनिफ्राय आलारि दामब्राया गिला खारलांनायनि हांखो नुयैलाय दसे गसंनानै आसागि बैसागिनाव सोङोब्ला बैबादि बाथ्राखौ बुंदोंमोन। मानोना बिसोर आलारि दामब्राखौ गुफुर जौस्रां-देरस्रां नुनानै गोसोथोदोंमोन।
(घ) आलारि दामब्रा मुंनि सलबाथाया बर’ बाथौ धोरोमजों मा लोब्बा दं बिजिरना लिर? बे सलबाथानि आखुफोरनि मुंफोरा बाथौ धोरोम आरो बर’ आसार खान्थिनि मा गुमुर होनो हायो?
फिनः ‘आलारि दामब्रा’ मुंनि सल ‘बाथाया दोंसे सुबुं सल’ एबा खुगा सल’। बे सल ‘नि गेजेरजों बर ‘फोरनि गुदि बाथौ धोरोमनि गुमुर आरो सुबुं फोथायथिखौ मोनदांनो हायो। बर ‘फोरनि हारिमु आरो आसार खान्थिनि सोमोन्दैबो मिथिनो हायो। बेनिखायनो बे सल ‘बाथाया बर’ हारिनि बाथौ धोरोमजों लेब्बा दं होनना बुंनो हायो। मानोना बेवहाय बर ‘फोरनि राइजो जानाय, जुलि लानाय आरो हाबा जानाय खान्थि, आबादथिलि सायख ‘नाय आरो आबाद मावंनाय, गेलेमुं गेलेनाय, सि जोम दानाय, हिंसानाय, अनज्लायनाय, बायदिसिना आसार आखु आरो हारिमुनि सावगारिखौ बेरखांनाय नुनो मोनो। बुहुमखौ सिदोमा, हासार बहरा आरो सोरजिसुलि खालामना लाखिना दैज्लां बोथोरनि बार-अखा, जोमैनि गोनांथि बायदिसिना सानथौ आरो गुमुर बे सल ‘आव थाखोमाना दं।
आलारि दामब्रा सल ‘बाथायाव थानाय आखुफोरनि मुंफोरा बाथौ धोरोमनि धोरोमगुरुफोरनि मुंजों गोरोबलायनाय दं आरो बिसोरनि आखुफोरनि गेजेरजों बाथौ धोरोमाव बेरखांनाय सुबं हारि जोनोम जाजेननायनि धोरोम फोथायनायखौबो बेरखांनाय मोननो हायो।
बे सल’वाव बै आखुफोरनि गेजेरजों बर’ समाजनि रायजो जानाय, फिसा-फिसौ खांनाय, आबाद मावनाय, गेलेनाय रंजानाय, सि जोम दानाय, हाबा खुंनाय बायदि बायदि बर’ हारिमु आसार खान्थिनि गुमुरखौ मिथिनो हायो।
(ङ) एहेम बोराया गावनि फिसा आलारि दामब्रानि थाखाय खनबोसे आरो सोरखौ लाफाना आसागि बैसागिखौ बिहामजो नायनो थांदोंमोन?
फिनः एहेम बोराइया आसागि बैसागिखौ फिसाज्ला आलारि दामब्रानो हाबा खालामनो थाखाय खुरिया बोराइ आरो खुरिया बुरैनि नवाव खेबनै बिहामजो नायनो थांदोंमोन।
गिबि खेबाव बोराइया गामिनि सासे सानैसो मानसि लानानै आसागि बैसागिखौ नायनो थाङो। नवाव सहैब्ला बार’ हात खुलिनि सैमा हेंगालिया फौ फौ सोङो। आसागि बैसागिया मानसिफोरखौ नुनानै हाखु-दाखु खामफ्लाइ बनानै होयो। खारनलाय खारखोलाय थांखु लागायना होफैयो। बयबो ज’ जनानै आसागि बैसागिनि बाथ्रा रायज्लायब्ला बावबुलि राजाया बुंनायसैनो बे जानो हानाय नङा, आं थासान्दियाव आंनि बिनानाव आसागि बैसागिखौ गिलारिया हाबा खालामनो हानाय नङा। बाथ्राखौ खोनानानै आसागि बैसागिया न’ सिङाव थांनानै फे-फे-, फु-फु गाबखुमाबायनो हमनायसै। एहेम बोराइयाबो बे खेबाव मोखां सायर’ जानानै नवाव गिदिंबोफिननांनायसैनो।
साननै सानथामसो थानानै बोराइया आरोबाव मानसि हादुंगोराखौ लानानै बावबुलि राजानि नवाव आसागि बैसागिखौ नायनो थांफिनबावो। बे खेबाव बोराइया दाउब’ राजा, दाउखा राजा, सिखोना राजा, महादेब राजा, सना राजा, रुफा राजा आरो सोरखौबा सोरखौबा गावजों लोगोआव लांफादोंमोन। बे खेबाव बावबुलि राजाया हादुंगोराफोरनि बाथ्रा बुंनायाव गंग्लायनांनायसै आरो बिनानाव आसागि बैसागिखौ गिलारि दामब्रा (आलारि दामब्रा) या गोरजिया थानायनि रादाय खानांनायसै।
(च) एहेम बोराइ आरो दे बुरै सानैबो मानो जिंगा सिबाय थायोमोन आरो माबोरै बिसोर हौवासा गथ’ मोननो हानाय?
फिनः एहेम बोराइ आरो दे बुरैया बोराइ बुरै जालायनानैबो सासेबो गथ’ गैयामोन। बेनिखायनो बिसोर गोसोआव जोबोद दुखु मोनना सानैबो जिंगासिबाय थायोमोन। बिसोर सानफ्रोमबो गाबै गाबै इसोरनियाव बोर बिबाय थायोमोन।
बेबायदिनो सानसेखालि दे बुरैया सिथलायाव हांगार गोलैनाय नुनानै हासिबजों सिबस्रांब्ला बे सिबस्रांनाय जायगायाव सोरगोनिफ्राय गय थाइसे फाथै गांसे जलदब गोग्लैफैनायसैनो। बुरैया बेखौ दा बोराइ फैब्ला सानैजों खावनानै जालायसिगोन होननानै गय फाथैखौ जलंगायाव बोननानै दोनो। नाथाय उनाव बोराइया नवाव फैब्ला बुरैया जलंगायाव दोननाय गय फाथैखौ बोराइनो खिन्थानो बावो। बेबायदिनो गय फाथैया जलंगायाव सान जखायनै थायो। सान जखायनै जानायनि उनाव हरसेखालि बोराइ बुरैया जलंगायाव ख्र ख्र सोदोब खोनानानै एनजर हाबदों सानना जलंगाखौ बेखेवना नायब्ला सासे हौवासा गथ’ गोरलै गावदां दां जारौ रौ नुनो मोननायसै। बै साननिफ्रायनो बिसोर सासे हौवासा गथ ‘खौ मोननो हादोंमोन।
(छ) आसागि बैसागिया फानफिवालि दाउखौ मानो आरो मा होनना साव होदोंमोन?
फिनः आसागि बैसागिया फानफिवालि दाउखौ साव होदोंमोन मानोना बियो आसागि बैसागिया गावसोरनि फिसाफोरनि थाखाय अख्रां सानिफ्राय दाउ थि थि थिउवानि आखाइयाव थास’लाइजों जुना हरनाय आदारखौ खेबसिना होदोंमोन। बिनि थास ‘लाइखौ खेबसिना होनायावनो थि थि थिउवा दावा लाबोनाय आदारा गासैबो गोग्लैजोबनानै आसागि बैसागिनि फिसाफोरा एसेल’ आदारखौ सोलास्लिबनानै थानांगौ जादोंमोन।
आसागि बैसागिया फानफेवालि दाउखौ एरै होनना साव होदोंमोन – “नों जेरै जोंनि फिसाफोरखौ आदार उखैहोदों बिबादिनो नोंबो जेब्लाबो दै गांबाय थागोन, आदार उखैबाय थानांनानै थाबाय थागोन।”
(ज) आसागि बैसागि खुगा सल ‘खौ सुंद ‘यै फोरमाय।
फिन: आसागि बैसागिया खुरिया बोराय आरो खुरिया बुरैनि फिसाजोमोन। बिसोर सि-जोम दानाय आगर-आखायाव जोबोर आखा फाखामोन। सानसेखालि बिब्दिनो आसागि बैसागिया सि दाफुगासिनो दंमोन। बे समाव आलारि दामब्रायाबो दाबसेयाव गिला गेलेगासिनो दंमोन। बेवहायनो गिला बेगरा बौरैबा आसागि बैसागिनि हिसाननि खुन्दुंखौसो बस’ हैनायसै। आलारि दामब्राया गिला बेगरखौ लायनो थांबा एसेबां समाइना सेंग्रा होनना आसागि बैसागिया आलारि दामब्राखौ गोसो थोबाय। उनावहाय बिजोंबो हाबाबो जादोंमोन आसागि बैसागिया।
नाथाय’ बे हाबाखौ आसागि बैसागिनि बिदा बावबुलि राजाया हेफाजाब खालामाखैमोन। मानोना बावबुलि राजाया गावसो आसागि-बैसागिखौ हाबा खालामनो सानखोमाना दंमोन। बेखायनो बियो आलारि दामब्राखौ मोनसा जानानै सिरि सिरि सिथारखोमानायनि सोलो खालामगासिनो थायो। नाथाय बिनि सोलो खालामनायखौ आसागि बैसागिया मिथिगासिनो थानायलाय बावबुलि-राजानि आलारि दामब्राखौ सिथारनो नाजानाया खेबफ्रोमावबो फैमाल जादोंमोन। उनथाराव गावसो दैखराव गाब्र’ होजादोंमोन।
बेनिफ्रायनो आसागि बैसागिखौ लानानै आलारि दामब्राया खारनलांनायसै। बिसोर खारब्ला बावबुलि राजायाबो बारहुंखा-सारन्थाइ जानानै उन उन होसोनायसै। बिसोरबो अख्रां सा सा बिरलांनायसै। बिदिनो बिसोर बैसागु अखाफोरनिफ्राय भादोर अखाफोरसिम खारदोंमोन। बै समावनों नाथाय आसागि बैसागिया दोरसि जानायसै। जाहोनाव मेंनानै बालाबारियाव बिरख्लायनो गोनां जायो। बेवहायनो आसागिया दाउदै दैसे आरो बैसागिया जखायसै दैनै दावदै दैगारना। बालाबारियाव फबना गालांनायसै। बिनिफ्राय दाउदैफोरखौ दाउ थि थि थिउखौ नायनो थिननायसैनो।
देनां बिदैया बेरफ्रुना फिसा जाब्ला सोरगोनिफ्राय आदार लायनो खिन्थालांनायसै। गावसोरा अख्राङाव बिरलांफिननायसै। उनाव आसागिनि बिदैया हौवासा सासे जोनोम होयो आरो बैसागिनि बिदैया दैबाया हौवासा आरो दैसेया हिन्जावसा जोनोम जायो। दाव थि थि थिउआ आसागि बैसागिनियाव आदार लायनो थांब्ला थास’ बिलायाव आदारखौ बोनना हरनायसै। नाथाय बे थास’ बिलाइखौ फानफिउवालि दाउआ खेफलंना होना आसागि बैसागिनि फिसाफोरा आदारखौ सोलास्लिबनोल’ मोननायसै। बेखायनो आसागि बैसागिया फानफिउवालि दाउखौ साउ होनायसैनो- “नों जेरै जोंनि फिसाफोरखौ आदार उखैहोदों बिबादिनो नोंबो जेब्लाबो दै गांबाय थागोन, आदार उखैबाय थानानैनो थांबाय थागोन।” दा बेखायनो फानफिउवालि दावा अखा हाब्लाबो फिउ फिउ होननानै अखा लिंहरो; थेवबो बिहा दै गांगाया जाबाय।
बिदिनो बोराय बुरैफोरा बुङोदि जाय समाव आसागि-बैसागिमोना होसोजायो बै समावनो दैज्लां जायो आरो जाय समाव बिसोर जिरायो, बे समाव मेसें जायो। बेबादिनो आसागि बैसागीनि खुगा सल ‘खौ जों फोरमायनो हायो।
Notes of Class 12 Bodo Mil Chapter 3 | AHSEC Class 12 Bodo Mil Chapter 3 Notes In this post we will explain to you Class 12 Bodo Mil Unit 3 Question Answer | Class 12 Bodo Mil Question Answer Unit 3 If you are a Student of Bodo Medium then it will be very helpfull for you.
Note- If you find any mistakes in this CHAPTER, please let us know or correct them yourself. Thank you.