Class 12 Bodo Mil Chapter 5 बुथुवा थुंग्रि Question Answer As Per New Syllabus to each Chapter is provided in the list of SCERT, NCERT, AHSEC Class 12 सुजुनाय बिजाब Chapter 5 Question Answer/Class 12 Bodo Mil Unit 5 Question Answer are given so that you can easily search through the different Chapters and select the needs Notes of Class 12 Bodo Mil Chapter 5 Question Answer Bodo Medium. covers all the exercise questions in NCERT, SCERT.
Class 12 Bodo Mil Chapter 5 बुथुवा थुंग्रि
Class 12 Bodo Mil Chapter 5 बुथुवा थुंग्रि Question Answer | Guide for Class 12 Bodo Mil Unit 5 Also Same NCERT Solutions for AHSEC Class 12 Bodo Mil Chapter 5 In this post we will explain to you what to try If you are a Student of Bodo Medium then it will be very helpfull for you. NCERT/SCERT, Class 12 Bodo Mil Chapter 5.
Unit 5 Buthuba Thungri
खोन्दो 5 बुथुवा थुंग्रि
रायथाइ बाहागो (Prose Section)
1. गाहायनि सोंलुफोरखौ सोदोब मोनसे एबा सारिसेजों फिन हो (मोनफ्रोमनिबो नम्बरा 1)
(क) ‘बुथुवा थुंग्रि’ सुंद सलनि लिरगिरिया सोर?
फिनः’ बुथुवा थुंग्रि’ सुंद’ सल ‘नि लिरगिरिया जाबाय- नीलकमल ब्रह्म।
(ख) हेमिस गुम्फाया बबेयाव दं?
फिनः हेमिस गुम्फाया लादाखआव दं।
(ग) ‘बुथुवा थुंग्रि ‘नि गाहाय आखुवा सोर?
फिनः सागोरानो बुथुवा थुंग्रिनि गाहाय आखु।
(घ) “दा अवे इन हुइच इउ ………” बे बाथ्राखौ सोर बुंदोंमोन?
फिनः बे बाथ्राखौ सागोर मुंनि सासे ब्रिलियेन्ट एम.बि.बि एस. डिग्रि मोननाय बर’ सेंग्राया बुंदों।
(ङ) निहिलिष्टनि ओंथिया मा?
फिनः निहिलिस्टनि ओंथिया जादों-निराशाबादि एबा आसा गैयै।
(च) सागोरा सोरमोन?
फिनः सागोरा सासे ब्रिलियेन्ट एम.बि.बि.एस. डिग्रि मोननाय बर’ सेंग्रा।
(छ) ‘बुथुवा थुंग्रि’ सुद’ सलवा मा सारिनि सल?
फिनः ‘बुथुवा थुंग्रि’ सुंद’ सल ‘वा नीलकमल ब्रह्मनि दोंसे समाजारि सुंद’ सल’।
(ज) सलगिरिया अखाफोरनि मोस्लेर सोराङाव नुनो मोननाय स्टिलनि फल्दिं सेयाराव जबाय थानाय मानसिया सोरमोन?
फिनः ‘सागोर’ मुंनि सासे बर’ सेंग्रामोन।
(झ) शान्तिपुरनि भिलेज हेडमेना सोर?
फिनः खर्ग बाहादुर थापा।
(ञ) देउस्रिया मानि आंखाल गैया होनना सलवाव मख ‘नाय दं?
फिनः देउस्रियाव मैनि आंखाल गैया होनना सल ‘वाव मख ‘नाय दं।
(ट) स्केपगटनि ओंथिया मा?
फिन: स्केपगटनि ओंथिया जाबाय मालाइनि दायाव साजा मोनग्रा।
(ठ) बर’ सुंद’ सल ‘नि सम्राट होननानै बुङोब्ला सोरखौ मिथिनाय जायो?
फिन: निलकमल ब्रह्म।
(ड) निलकमल ब्रह्मआ माब्ला जोनोम जादोंमोन?
फिन: 1944 माइथाइनि 27 आगष्ट अक्टखालि।
(ढ) सिरिनाय मान्दार बिबार सुंद’ सल ‘नि लिरगिरिया सोर?
फिन: निलकमल ब्रह्म।
2. गाहायनि सोंलुफोरखौ सुंदवै फिन हो (मोनफ्रोमनिबो नम्बरा 2)
(क) नीलकमल ब्रह्मआ माब्ला आरो मा बिजाबनि थाखाय बर’ थुनलाइ आफादजों रांसार बान्थानि थाखाय सायखजायो?
फिनः नीलकमल ब्रह्मआ 1998 मायथायाव ‘सिलिंखार’ मुंनि गांसे सुंद’ सल’ बिजाबनि थाखाय बर’ थुनलाइ आफादजों रांसार बान्थानि थाखाय सायख ‘जायो।
(ख) माबादि हुदाखौ नागाराब्ला बर ‘फोरनि इयुना जारिमिनजों बावजागोन होनना सलवाव फोरमायदों लिर।
फिनः बर ‘फोरा मालायनिफ्राय खारखोमाना थानो लुबैनाय, हा-हु नबथिफोरखौ मालायनौ हंगारना होनाय बायदि हुदाखौ नागाराब्ला बर ‘फोरनि इयुना जारिमिनजों बावजागोन होनना सल ‘वाव फोरमायदों।
(ग) “आं मिथिगौ” आंनि बाथ्राफोरा फोथायजाथाव जानाय नङा, नाथाय आं बर’ थारैनो बर ‘सा।” – बे बाथ्राखौ सोर सोरनि सिगाङाव माब्ला बुंदोंमोन?
फिनः बे बाथ्राखौ सागोरा सल ‘गिरिनि सिगाङाव बुंदोंमोन। जेब्ला सागोरखौ अखाफोरनि मोस्लेर सोराङाव स्टिल फल्दिं सेयाराव गंगारनि खसाब गानना थानायाव लिरगिरिया भुटिया साननानै सोङो अब्ला सागोरा बै बाथ्राखौ बुंदोंमोन।
(घ) देउस्रिनि फरेष्ट बांल ‘वाव सोर सोरखौ लोगो मोनदोंमोन आरो बियो बबेयाव थांफिननायनि बाथ्रा बुंदों?
फिनः देउस्रिनि फरेष्ट बांल ‘वाव सलगिरिया सागोरखौ लोगो मोन्दोंमोन आरो बियो गंगार हाजोआव थांफिननायनि बाथ्रा बुंदों।
(ङ) नीलकमल ब्रह्मवा लिरनाय गांनै सुंद’ सल’ बिजाबनि मुं लिर।
फिनः नीलकमल ब्रह्मवा लिरनाय गांनै सुंद’ सल’ बिजाबनि मुङा जाबाय- सिलिंखार आरो साखन्द्रा।
(च) सागोरा बबे मोननै जायगायाव थाबायनानै गिदिंदोंमोन?
फिनः सागोरा लादाखनि हेमिस गुम्फानिफ्राय तिब्बतनि सांग्रिलासिम थाबायनानै गिदिंदोंमोन।
(छ) बर’फोरा मालायनि बिथोन बादियै सोलिग्रा आखुखौ मानो दाबो सोलायाखैहोनना सल ‘गिरिया बुंदों?
फिनः बुथुवा थुंग्रिया जेब्लाबो बौवा, बिदिनो मेलेम गैयै सुबुङाबो जेरावबो उदाया एबा जेखौबो सानस ‘हाया। बिसोर जेब्लाबो गुबुनजों थगाय थसि खालाम जायो, सुसि जायो, नाख्रेब जायो। बर ‘फोरनि हालोदाबो दा ‘बेबादि थासारियावनो दं एबा बुथुवा थुंग्रि बादिनो जानानै दं। बेनिखायनो बर ‘फोरा मालायनि बिथोन बादियै सोलिग्रा एबा गुबुना जेरै थोनो एरैनो मावग्रा आखुखौ दाबो सोलायाखै होनना सल ‘गिरिया बुंदों।
(ज) सागोरा लाइजामाव मा बाथ्रा लिरलांदोंमोन?
फिनः “दा अवे इन हुइच इउ लिभ- नोंसोर दा जेरै थांनानै दं बे आदब हुदाखौ नागाराब्ला, गारनो नाजायाब्ला बबेबा मोनसे समाव बर’ हारिया जारिमिनजों बावजागोन।”
– बे बाथ्राखौनो आवरायफिननानै सागोरा लाइजामाव लिरलांदों- आथिखालनि जोंनि जिउ जानायनि आखु-आदबखौ सोलायनायनि बाथ्रा।
(झ) मालायनि आथिं सिङाव थानो लाजियै मानसिया माबादि?
फिनः गुबुन हारिनि गोजौ गिदिर मावख ‘गिरिफोरनि गोसोनि लुबैनायफोरखौ सुफुंनो थाखाय बर ‘फोरनि साफा सानै गावखौ गिदिर सानग्रा दुगामारा सुबुंफोरानो मालाय हारिनि आथिं सिङाव थानोबो लाजिया।
(ञ) सागोरनि गोसोनि साननाया माबादि मोन?
फिनः सागोरनि गोसोनि साननायखौ जों एरैबादि मोनोदि-“बर’ इन्टे लेकसुवेलफ्रा राजखान्थिनि जुवारुफोरजों बायलाय-फानलाय खालामजायामोनब्ला बर ‘फोरनि रायजोआ दासिम जानानै फैसिगौमोन।”
जेरावबो गेजेन जानानै थानाय बर’ हारिनि फारसे सागोरनि साननाया थारैनो गंसे बुथुवा थुंग्रिबादिसो होननानै फोरमायदों।
(ट) निलकमल ब्रह्मनि बिमा-बिफानि मुङा मा?
फिन: निलकमल ब्रह्मनि बिमानि मुङा मानेस्वरि ब्रह्म आरो बिफानि मुङा महेन्द्र चन्द्र ब्रह्म।
(ठ) दासान्दि देवस्रियाव मैनि आंखाल गैया बे खौरांखौ सोर हरदोंमोन?
फिन: देउस्रियाव मैनि आंखाल गैया होनना शान्तिपुर भिलेज हेदमेन स्वर्ग बाहादुर थापाया खौरां हरदोंमोन।
3. गाहायनि सोंलुफोरखौ फिन हो (मोनफ्रोमनिबो नम्बरा 3)
(क) सागोरनि आखुखौ सल ‘नि हेफाजाबै फोरमाय।
फिनः सागोरा सासे ब्रिलियेन्ट एम.बि.बि एस. डिग्रि लानाय गोजौ थाखोनि बर’ सेंग्रा। ‘बुथुवा थुंग्रि’ सल ‘नि गाहाय आखु। खाबु मोननायमोनब्ला रां खाउरिनि मदद मोननायमोनब्ला बुहुमनि देरसिन गिथावसिन बेरामखौ सोखानायनिबो मुलि दिहुननो हानाय बादि मेलेम दंमोन बिहा।
बिमा बिफानि गरन्थ’ गैयै हाग्रानि फिसा सागोरा मावरिया आस्रमाव गेदेर गोलाव जादोंमोन। बियो मेट्रिक आनजाद होखांनायनि उनाव आस्रमनिफ्राय ओंखारनानै बोरैहाय एम.बि.बि.एस. डिग्रिखौ लाहैनो हाखो बे बाथ्राया जोबोर गोमोथावमोन। नाथाय खाफालाव गैयैनि थाखाय डिग्रि मोननावनि बोसोरथाम उनवहालागैबो साख्रिनि राहा जायाखैसै सागोरहा। हाग्रानि फिसा सागोरा गावनि गुमुर सिनायथिखौ होखोमानो एबा थांना थानायनि राहा नागिरनो आखाइयाव मुलिनि थफ्ला फिसा लानानै गंगार हाजोआव थाङो आरो हाग्रामाखौनो आंगो खुलि होनना गोबाख्रबहैदों।
(ख) बर’ आरो ट्राइबेल हारिनि थाखाय जुनियायै लाखिनाय बेल्ट ब्लकफोरजों बर ‘नि मा बाथ्रा फोरमायनो थांदों लिर।
फिनः बर ‘फोरनि रैखानि थावनि ट्राइबेल बेल्ट आरो ब्लकफ्राव गुबुनारिफोरखौ गिर्जाब गिर्जाब सौफैनायनि उनाव बर ‘फ्रानो दा बाङाइ बिसानल ‘सै, रां-खाउरिनि नाथार-नास्थिया गुबुनारिनि आखाइयाव थांबायसै। बर ‘फोरनि सोरगिदिं जेंरैथिंबो बेमा जे सोंथेनो हमबाय, हाथासि लाथिख’ जालांनो हमबाय। बर’ आरो ट्राइबेल हारिनि थाखाय जुनियायै लाखिनाय बेल्ट-ब्लकफोरा जोबलांबाय, बर ‘फोर थानाय जायगानि हाग्रामा सम्पदफोरखौबो मालाय फोजोबस्रांनो हमबाय। जायनि जाउनाव जाम्बा-जला बर’फ्रा बोथिसे ओंखाम, खावख्लाबसे सि, गरदसे दैनि थाखाय हालाय-हाफाय जानानै मिमां, सिलाफोथार, दैयां, रेंमायाव जालाय-जाखाय जाहैनांबाय होनना फोरमायदों आरो बर’ फिसाफोरखौ हारिनि फारसे सांग्रां जानांसिगौ होनना खावलायदों।
(ग) आथिखालाव बे सल ‘नि गोनांथिया बेसेबां दं होनना नों सानो मोनसे बुंफोरथि हो।
फिनः ‘बुथुवा थुंग्रि’ सल ‘नि गोनांथिया गोबां दङ’ मानोना बे सुद’ सल ‘वाव सुबुं समाजनि सावगारिया रोखायै बेरखांदों। सुबुं समाजनि गेजेराव राजखान्थि, रांखान्थियारि आरो बायदि बिथिंनि थाथाया समजों लोगोसे सोलाय सोल’ जाबाय थायो। जायनि थाखाय समाजाव गोनांथि जायो-सांग्रांथि सुबुं। मानोना सांग्रांथि गोनां सुबुंफोरा गाव गावनि आवथायाव सुबुंनि सानखांथिफोरखौ नायनो बिजिरनो हायोब्लासो गनायथाव महर होनो हागोन।
बर ‘फोरा बयजोंबो नाख्रेबजानाय, सुसिजानाय, आरो थगाय-थसि खालामजानाय आरो बिसोरनि साननाय हनायफोरा गंसे बुथुवा थुंग्रि बादिसो होनना सल ‘वाव थानाय गाहाय आखु सागोरनि खुगानिफ्राय बेरखांनाय दं। मानोना बर ‘फोरा दासिमबो थुंग्रिनि गोर्बोखौ मिथिरोङा, हमदांस’ हाया होनना फोरमायदों। बर ‘फोरा जुदि मालायजों थगाय-थसि खालामजानाय, मालायनिफ्राय खारखोमाना थानो लुबैनाय, हा-हु नबथिफोरखौबो मालायनो हगारना होनाय बेफोर बायदि आदब-हुदाखौ नागाराब्ला एबा गारनो नाजायाब्ला बबेबा मोनसे समाव बर’ हारिया जारिमिनजों बावलांजागोन होननानै फोरमायनाय दं।
बेनिखायनो आं सानो बैफोर बाथ्रा एबा जाहोननि थाखायनो बे सल’वा आथिखालावबो जोबोद गोनांथि दं।
(घ) गावनि जोनोम थावनि, गाव-देरनाय-लावनाय आसामखौ नागारनानै सागोरा बबेयाव आरो मानो थांदोंमोन?
फिनः गावनि जोनोम थावनि, गाव-देरहानाय-लावनाय आस्रमखौ नागारनानै सागोरा गंगार हाजोआव थांदोंमोन।
मानोना बिमा बिफानि गरन्थ गैयै हाग्रानि फिसा सागोरा मावरिया आस्रमाव गेदेर गोलाव जानायनि उनाव एम. बि.बि. एस. दिग्रि मोननायनि बोसोरथाम उनावहा लागैबो साख्रिनि राहा जायाखैमोन। बेनिखायनो बियो गावनि गुमुर सिनायथिखौ होखोमानो आरो थांना थानायनि राहा नागिरनो आखाइयाव मुलिनि थफ्ला फिसा लानानै हाग्रामाखौनो आंगो खुलि होननानै गोबाख्रबहैदोंमोन।
(ङ) ‘बुथुवा थुंग्रि’ सुंद’ सलवाव आथिखालनि माबादि राजखान्थिनि बाथ्रा बेरखांदों?
फिनः आथिखालनि राजखान्थिनि दैदेनगिरिफोरनि इनाय हाबिलासनि खाजा जानानै बर’ हारिनि इउन जोलैया बेसेबांदि बिथरायावनो रहायलांदों। जेरैथिंबो गुन जानाय बर’ हारिनि इउन जोलैनि इयुनखौ लाथिख ‘नि बेहेराव गब्रायहोहैनो थाखाय गोहो खांखुवा, रां खांखुवा, गावजों गाव मोखाङाव हाब्रु सारफावलायग्रा दुगामारा माखासे दैदेनगिरिफ्रा बेसेबांदि फाव फान्दायगासिनो दं। बेफोर बाथ्राफोरानो बुथुवा थुंगिरि सुंद’ सल ‘वाव रोखा रोखायै बेरखांदों।
(च) बर’ इन्टेकसुवेल (Intellectual) फोरनि सायाव सागोरा मानो रागा जोंदोंमोन?
फिनः बर’ इन्टेलेकसुवेल (Intellectual) फोरनि सायाव सागोरा मोथो मोथो रागा जोंदोंमोन। मानोना बर’ इन्टेलेकसुवेलफ्रा राजखान्थिनि जुवारिफोरजों बायलाय- फानलाय खालामामोनब्ला बर ‘फोरनि रायजोआ दासिमहालागै जानानै फैसिगौमोन।
(छ) लिरगिरिया सुंद’ सल ‘नि मुंखौ मानो ‘बुथुवा थुंग्रि’ दोन्दों?
फिनः बुथुवा थुंग्रिया जेब्लाबो बौवा। मेलेम गैयै सुबुङानो बेबादिनो जेरावबो उदाया, जेखौबो सानस ‘हाया। जेरावबो गेजेन जानानै थानाय बर’ हारिनि फारसे ब्रिलियेन्ट सागोरनि बिब्दि साननाया थारैनो गंसे बुथुवा थुंग्रि बादिसो जादों। मानोना बर ‘फोरा दासिम थुंग्रिनि गोबौखौ मिथिरोङा, हमदांस’ हाया। सुबुं समाजनि लोगोसे बर’ हारिनि बेलायाव बे मोनसे मोगथां आरो नंगुबै महर बेरखांनाय सावगारि। बेनिखायनो बे सल ‘नि मुंखौ बुथुवा थुंग्रि मुं दोनदों।
(ज) सल’गिरिया सागोरखौ लोगो मोनफिनोमोनब्ला मा बाथ्रा बुंनो सानदोंमोन?
फिनः जोबथारनायाव सल ‘गिरिया सागोरखौ लोगो मोनफिनोमोनब्ला ओरैबादिसो बुंनो सानगासिनो दंमोनदि “बर ‘फ्रा दा खोमसियाव दं-बिसोरनो सोरां नांगौ। बर ‘फोरनि इनाय अनागार बाराद्राय जाबाय- बिसोर उद्रायनांसिगौ। बर ‘फोरहा जिउनि हाबिलास गैलिया बिसोर थैनांसिगोन।”
(झ) सल ‘गिरिया सागोरनि सिगाङाव मा बाथ्रा बुंदोंमोन फोरमाय।
फिनः सल ‘गिरिया सागोरनि सिगाङाव बुंदोंमोनदि-सानसे समनि बर ‘फोरनि रैखाथिनि थावनि बर’ आरो ट्राइबेल हारिनि थाखाय जुनियायै लाखिनाय बेल्ट ब्लकफोरा जोबलांनो हमबाय, बर ‘फोर थानाय जायगानि हाग्रामा सम्पदफोरखौबो मालाया फोजोबस्रांनो हमबाय। बेनिखायनो बर ‘फोरा हुसियार जानानै हारिखौ फोथांनो नाजानांसिगौ।
(ञ) सागोरा सानथामसो बाहेराव गिदिंनायनि उनाव मा बाथ्राखौ हमनो हादों?
फिनः सागोरा सानथामसो बाहेराव गिदिंनायनि उनावनो हमनो हादोंदि- “गावनि सोलेरनि आंगो बर’ हारिया फसलनि सायावसो सोनारना दंसै। बर’ इन्टेलेकसुवेलफ्रा रुलिं पार्टिनि स्केपग ‘ट, राजखान्थि आरो समाजनि दैदेनगिरिफ्रा एस्केपिस्ट। सानसे समनि रैखानि थावनि बेल्ट आरो ब्लकफ्राव बर ‘फ्रा दा बाङाइ बिसानलसै, रां- खाउरिनि नाथार-नास्थिया गुबुनारिनि आखाइयाव थाहैजोबबाय। बर ‘फोरनि सोरगिदिं जेरैथिंबो बेसेबांबा हाथासि लाथिख’ जाबोनो हमबाय।”
(ट) सागोरा माखौ आदार हिसाबै बाहायोमोन आरो बेखौ सोरनिफ्राय मोन्दोंमोन?
फिन: सागोरआ जाथोसे दम्फांनि रोदाखौ आदार हिसाबै बाहायोमोन। आरो बै बिफांनि उदिसखौ सांग्रिलानि सासे लामानिफ्राय मोन्दोंमोन।
4. गाहायनि सोंनायफोरनि फिन हो (मोनफ्रोमनिबो नम्बरा 4)
(क) ‘बुथुवा थुंग्रि’ सुंद’ सल ‘वाव नुजानाय सुबुं माहारिनि सावगारिखौ फोरमायना लिर।
फिनः ‘बुथुवा थुंग्रि’ सुंद’ सल ‘वाव सुबुं माहारिनि सावगारिया रोखायै बेरखांदों। सुबुं समाजनि गेजेराव दासिमबो राजखान्थियारि, रांखान्थियारि बायदि बिथिंनि थाथाया मोनसे थोंगोरथि महराव फैयाखै। गोबां दैदेनगिरिफोरानो राजखान्थियारि, रांखान्थियारि हालसालखौ नुनानै सरकारनि खाथियाव दाबि दाबा खालामसेयावबो मोजां गरन्थ ‘वाव फैयाखै।
बेफोरबादिखौ नुनानै ज’ना थायोब्ला जानाय नंलिया। बेनि थाखाय नांगौ जोंनो सांग्रां सुबुं, सुबुं माहारिनि फारसे साननो हनो गोरों, मेलेमगोनां सुबुं। नाथाय जोंनि सुबुं माहारिनि गेजेराव सुबुं सांग्रांथिया जोबोर आंखाल। जायनि थाखाय सल ‘वाव बेरखांनाय ‘सागोर’ मुंनि सासे हारिखौ मोजां मोनग्रा मेलेमगोनां सुबुङा बेनि बागै सांग्रां नोजोरै नायब्लाबो जेबो उदायै बादिसो। मानोना सुबुं माहारिनि फारसे सागोरनि बिब्दि साननाया गंसे बुथुवा थुंग्रि बादिसो। सुबुं समाजनि मानसिफ्रा दासिम थुंग्रिनि गोबौखौनो मिथिरोङा हमदांस’ हाया। सुबुं समाजनि बे मोनसे मोगथां आरो नंगुबै महर बेरखांनाय सावगारि। बेफोर सावगारिफ्रानो बुथुवा थुंग्रि सुंद’ सल ‘वाव रोखायै बेरखांदों।
(ख) सागोरनि सुंद’ जिउ जारिमिनखौ नोंनि रावजों लिर।
फिनः सागोरा सासे ब्रिलियेन्ट एम.बि.बि एस. डिग्रि लानाय गोजौ थाखोनि बर’ सेंग्रा। ‘बुथुवा थुंग्रि’ सल ‘नि गाहाय आखु। खाबु मोननायमोनब्ला रां खाउरिनि मदद मोननायमोनब्ला बुहुमनि देरसिन गिथावसिन बेरामखौ सोखानायनिबो मुलि दिहुननो हानाय बादि मेलेम दंमोन बिहा।
बिमा बिफानि गरन्थ’ गैयै हाग्रानि फिसा सागोरा मावरिया आस्रमाव गेदेर गोलाव जादोंमोन। बियो मेट्रिक आनजाद होखांनायनि उनाव आस्रमनिफ्राय ओंखारनानै बोरैहाय एम.बि.बि.एस. डिग्रिखौ लाहैनो हाखो बे बाथ्राया जोबोर गोमोथावमोन। नाथाय खाफालाव गैयैनि थाखाय डिग्रि मोननावनि बोसोरथाम उनवहालागैबो साख्रिनि राहा जायाखैसै सागोरहा। हाग्रानि फिसा सागोरा गावनि गुमुर सिनायथिखौ होखोमानो एबा थांना थानायनि राहा नागिरनो आखाइयाव मुलिनि थफ्ला फिसा लानानै गंगार हाजोआव थाङो आरो हाग्रामाखौनो आंगो खुलि होनना गोबाख्रबहैदों।
(ग) ‘बुथुवा थुंग्रि’ सल ‘वाव सल ‘गिरिया माखौ बुथुवा थुंग्रिजों मानि थाखाय रुजुदों?
फिनः बुथुवा थुंग्रिया माब्लाबाबो बौवा। बिदिनो मेलेम गैयै सुबुङाबो जेरावबो उदाया, जेबो बाथ्रा सानस ‘हाया। बिसोर जेब्लाबो गुबुनजों थगाय थसि खालाम जायो, सुसि जायो, नारसेब जायो। बर ‘फोरनि हालोदाबो आथिखालावबो बेबादि थासारियावनो दं। गुबुन हारिया जेरै थोनो एरैनो मावग्रा बादि मालायनि बिथोन बादियै सोलिग्रा आखुखौ बर ‘फोरा दाबो गारनो हायाखै। बेनिखायनो सल ‘गिरिया बुथुवा थुंग्रि सल’वाव बुथुवा थुंग्रिजों बर ‘फोरनि मोनसे मोगथां आरो नंगुबै सावगारिखौ रुजुनानै रोखा रोखायै फोरमायदों।
(घ) ‘बुथुवा थुंग्रि’ सुंद’ सल ‘वाव बर ‘फोरनि मा मा बाथ्रा बेरखांदों?
फिनः ‘बुथुवा थुंग्रि’ सुंद’ सल ‘वाव सुबुं समाजनि मोगथाङारि सावगारिया रोखायै बेरखांनायनि लोगोसे बर’ हारिनि थाथाइ महर सावगारिया नंगुबै बादियै बेरखांदों। बर’ हारिनि राजखान्थि, रांखान्थियारि थाथाइया समनि लोगोसे गोबां दैदेनगिरिफ्रा सरकारनि खाथियाव दाबि-दावा खालामसेयावबो थोंगोरथि महर मोनाखै। सल ‘वाव सागोर मुंनि सांसे बर’ सेंग्राया हारिखौ मोजां मोनग्रा, हारिनि फारसे साननाय बाथ्राया रोखायै बेरखांदों। बर ‘फोरा गुबुनफोरजों नारसेब जायो, थगाय-थसि खालाम जायो। गुबुन हारिया जेरै थोनो एरैनो मावो।
मालायनि बिथोन बादियै दाबो सोलिग्रा आखुखौ बर ‘फोरा गारनो हायाखै। गुबुन हारिनि गोजौ गिदिर मावख ‘गिरिफोरनि गोसोनि लुबैनायफोरखौ सुफुंनो थाखाय बर ‘फोरनि साफा सानै गावखौ गिदिर सानग्रा दुगामारा सुबुंफोराबो बेबादिनो मालाय हारिनि आथिं सिङाव थानोबो लाजिया जाबाय। मावग्राफोरा बर’ आरो जाग्राफोरा गुबुन हारिनि। सल ‘वाव बेरखांनाय बादियै फरेष्ट मिनिष्टार फैगोन सानखालि डेपुटि कमिसनार बिथाङा मनथ्रि साहेबखौ मै बेदरजों बोथिसे थेब्रे जाहोहरनायनि बिबानखौ सल ‘गिरिनो होदों एबा बर ‘फोरनो होदों।
बेयावनो हमनो हायोदि बर ‘फोरा गुबुन हारिनि सिङाव गादबनानै दोनजागासिनो दं। नाथाय बेफोरबादि खामानिफोरखौ बर ‘फोरा दाबो गारनो हायाखै। बेबादि मालायनिफ्राय खारखोमाना थानो लुबैनाय, हा-हु नबथिफोरखौ मालायनो हगारना होनाय हुदाखौ नागारना बर ‘फोरनि इउना मा जाहैगोन बेखौ फोरमायथिना सल ‘नि गाहाय आखु सासे बर’ सेंग्राया बुंदों- “दा अवे इन हुइच इउ लिभ नोंसोर दा जेरै थांनानै दङ’ बे आदब हुदाखौ नागाराब्ला, गारनो नाजायाब्ला बबेबा मोनसे समाव बर’ हारिया जारिमिनजों बावजागोन।” नाथाय बेफोर खामानिनि थाखाय बर ‘फोरनि गोदान जोलैया जेसेबांखि दाख्राया खुद्रिया मानो दैदेनगिरिफोरनि आखल आखुवा इसेबो सोलायनाय नङा। बेफोर बाथ्रायानो सलं ‘वाव बेरखांदों।
(ङ) देउस्रिनि फरेष्टनि सोमोन्दै फोरमाय।
फिनः देउस्रिनि फरेष्टआव दासान्दै मैनि आंखाल गैया। गनद्राइ थांगोनफोरजोंनो खुबैथारनानै मानसिफ्रा मैनि बेदर फिसा जागासिनो दं- बे बाथ्राखौ शान्तिपुरनि भिलेज हेदमेन खर्ग बाहादुर थापाया सल ‘गिरि बिथांमोननो हरदोंमोन। मानोना फरेष्ट मिनिष्टार फैगोन। बेनिखायनो डेपुटि कमिसनार बिथाङा मनथ्रि साहेबखौ मै बेदरजों सेब बोथिसे जाहोहरनो थाखाय लाहार-फाहार खालामदों।
मै बेदर नागिरनायनि बिबानखौ सल ‘गिरि बिथांमोनानो मोनदोंमोन। बेखायनो बिसोर देउस्रिनि फरेष्ट बांलायाव मै नागिरनो थांदोंमोन। बिसोर बैहाय सहैनानै मिथिनोमोनहैदोंदि- हाग्रायाव मैदेरनि जोबोद दुम-दाखाल। अखा नायसि नायसिनि सिगां हाग्रायाव हाबैयानो गाहाम। बिसोर गावसोरनि हानजानि गेजेराव नांला-बंसा बाथ्रा रायज्लायनायजोंनो दावराव-दावसि जानो हमो, अब्लाबो बेनि गेजेरजोंनो सल ‘गिरिया मानिबा ख्राम-ख्रेम सोदोब जानाय बादि खोनानो मोनो आरो बेयो मानि सोदोब जाखो होनना उदिस लानायनि आसिलायावनो बांल ‘नि पर्टिकआव ओंखारबोयो।
सुइटनिफ्राय ओंखारग्रोनमोना सल ‘गिरिया नुनो मोनो दानथाल मैदेर मानैया फरेष्ट बांल ‘नि दंफांनि लांगोनाखौ गाख्रेब गुख्रेब खालामगासिनो दं। बियो नाथाय मैदेर हालिसेखौ नुनानै फेर्लेबसेबो गोमोआखैमोन। गोमोदोंमोन पर्टिकआव बनानै दोननाय स्टिलनि फल्दिं सेयाराव ज’नानै मैदेरफोर दुनथ्राइ-दुनसि खालामनायखौ गिया लना दिदोम दलेरै नायबाय थानाय सासे मानसिखौ नुसननानैसो। उनाव बै मानसिजों सिनायथि जानानै मिथिनो हाबायदि बिथाङा सासे एम. बि.बि. एस. बर’ सेंग्रा। मुङा सागोर। बाथ्राखौ मिथिनानै सल ‘गिरिया फोथायनो गोब्राब मोनदोंमोन नाथाय गनायथावमोन।
जाय समाव सल ‘गिरिया देउस्रिनि फरेष्ट बांल ‘वाव सागोरखौ लोगो मोनदों बै समाव सागोरा गंगार हाजोआव थांफिननो आगान सुरदोंमोन। फरेष्ट बांल ‘निफ्राय ससे थांबावनायनि उनावनो बिसोरबो लामा सेरावनो मासे फान्थि मोसौ मै मोनहैदोंमोन आरो मैखौ जिपआव दैखांना लानानै फैनायसै।
(च) बुथुवा थुंग्रि सुंद’ सल ‘नि गेजेरजों मा सोलोंथाइ होनो नाजादों फोरमायना लिर।
फिन: बुथुवा थुंग्रि सुंद’सल’नि गेजेरजों जों सुबुं माहारिनि माखासे गाज्रि आखुफोरखौ नागारनो थाखाय सोलोंथाइ होनो नाजानायखौ नुनो मोनो। आथिखालनि राजखान्थिनि दैदेनगिरिफोरनि इनाय हाबिलासनि खाजा जानानै बर’ हारिनि इयुन जोलैया बेसेबांदि बिथ ‘रायावनो रहायलांदों। जेरैथिंबो गुन जानाय बर’ हारिनि उन जोलैनि इयुनखौ लाथिख ‘नि बेहेराव गब्रायहोहैनो थाखाय गोहो खांखुवा गावजों गाव मोखाङाव हाब्रु सारफावलायग्रा दुगामारा माखासे दैदेनगिरिफोरा बेसेबांदि फाव फान्दायगासिनो दं। जेंरै मन्थ्रिनि गोसोखौ गोजोन होनो थाखाय दि.सि.नि बिथोमाव लिरगिरिया फिसा गोनां मैब्लाबो सिखार खालामना होफैनांदों आरो इयुन जोलैनि जिउ लादों जोंनि समाजाव गेदेरआ उन्दैखौ बाहायना सोलिनाय जाथाया सोलिगासिनो दं।
बुथुवा थुंग्रिया जेरैबादि बौवा, मेलेम गोयै सुबुङाबो बेबादिनो जेरावबो उदाया, जेखौबो सानस ‘हाया। बेखायनो जोंदि थांना थानाय एबा जिउ खुंनाय राहा लामाखौ सोलायहोलांनांसिगौ बे सोलोंथाइखौनो सल ‘नि गेजेरजों मोनो। मानोना बर ‘फोरा दा खोमसियाव दं- बर ‘फोरनो सोरां नांसिगौ, बर ‘फोरनि इनाय अनागारिया बाराद्राय जाबाय। बेखायनो जोंनि साफा सानै गुण गोनांफोरा हारिनि जौगानायनि थाखाय गावनि मुलाम्फाखौ सानालासे हारिनि मुङै खामानि मावनांसिगौ होननानै सल ‘नि गेजेरजों सोलोंथाइ होनो नाजादों।
5. गाहायनि सोंनायफोरनि फिननायखौ गुवारै हो (मोनफ्रोमनिबो नम्बरा 5)
(क) “जेराव खोमसि गैया बेयाव सोरां गैया, जेराव इनाय गैया बेयाव उद्रायनाय गैया, जेराव जिउ गैया बेयाव थैनायबो थानो हाथावा।”
– बे खोथाखौ सोर मानो बुंदों लिर।
फिनः “जेराव खोमसि गैया बेयाव सोरां गैया, जेराव इनाय गैया बेयाव उद्रायनाय गैया, जेराव जिउ गैया बेयाव थैनायबो थानो हाथावा” – बे खोथाखौ सल ‘गिरिया सल ‘नि गाहाय आखु सागोरखौ बुंदोंमोन।
मानोना सल ‘गिरि एबा बर ‘फोरा दलर जुथेयै गेजेन जानानै थानो लुबैग्रा मानसि नङा। बबेखानि बर’ हारिया गोदोनिफ्रायनो मैहुर खालामना जाग्रा हारि।
मालायजों थगाय-थसि खालामजानाय, मालायनिफ्राय खारखोमाना थानो लुबैनाय, हा-हु नबथिफोरखौबो मालायनो हगारना होनाया बर’ हारिनि हुदा। बेफोरबादि हुदाखौ नागाराब्ला बर’ हारिनि इउना मा जाहैगोन बेखौनो फोरमायथिना सागोरा बुंदोंमोन- “दा अवे इन हुइस इउ लिभ-नोंसोर दा जेरै थांनानै दङ’ बे आदब- हुदाखौ नागाराब्ला, गारनो नाजायाब्ला बबेबा मोनसे समाव बर’ हारिया जारिमिनजोंनो बावजागोन।”
नाथाय सागोरा एबा गोदान जोलैया बेफोर गोजाम हुदानि सायाव जेसेबांखि दाख्राया मानो बर ‘फोरनि दैदेनगिरिफोरनि आखल आखुवा इसेबो सोलायनाय नङा। जायनि थाखाय सल ‘गिरिजों लोगोसे फलान हानजाया मै बेदर बुथारना फरेष्ट मिनिष्टारनो जाहोहरनाय बाथ्राया सल’वाव बेरखांनाय दङ’। बेबादि जाहोनावनो सल ‘गिरिया बैबादि बाथ्राजों सागोरनि बुंनाय बाथ्राखौ दानथेनो नाजादोंमोन।
(ख) सागोरा मानो बिदि जिउ खुंदोंमोन लिर।
फिनः सागोरा हाजो-हाग्रामायाव गिदिंबायनानै गांहाब-उखैहाब जिउ खुंदोंमोन मानोना सागोरा एम. बि.बि एस. दिग्रि मोननायनि बोसोर थाम उनावहालागैबो साख्रिनि जेबो राहा जानानै फैयाखैमोन। बिनिखायनो हाग्रानि फिसा सागोरा गावनि गुमुर-सिनायथिखौ होखोमानो हाग्रामाखौनो आंगो खुलि होननानै गोबाख्रबहैदों। मानो होनना बुङोब्ला गाव हारसिंनो उदै थोबसेनि बोथिसे आदारनि राहाखौनो बिथांनि एम. बि.बि. एस. दिग्रिया होनो हायाखैमोन।
गावनि जोनोम थावनि, गावनि देरनाय लाउनाय आस्रम, गाव फरायनाय समाव लोगो मोननाय मानसिफोरखौ नागारलांनानै सागोरा बेसेबांबा हाजो-हाजो गिदिंबायहैनो आरो बिथांनि बै खेबसे लामा गोजान थाबायदावनायनि मदिरायानो बिथांखौ लादाखनि हेमिस गुम्फानिफ्राय तिब्बतनि सांग्रिलासिम थाबायनानै गिदिंजोबनो गोहो होयो। बेनिख्रुइबो गोमोथावसिन बाथ्राया जादों- सागोरा गोबां बोसोर ओंखाम-ओंख्रि जायालासिनो रोखोमसे बिफांनि रोदाखौनो आदार हिसाबै बाहायदोंमोन। बेबादिनो सागोरा आला-दिङायै जिउ खुंदोंमोन।
(ग) मानसिफोरनि जिब जुनार अननो रोङि आखुवा माबादियै बेरखांदों लिर।
फिनः मानसिफोरनि जिब-जुनार अननो रोङि आखुवा सल ‘गिरिनि गेजेरजों बेरखांदों। बिथांनि साननाय बादिब्ला मि-जुनार, हाग्रा-बंग्रा, अन्थाइ-सोर गासैबो सानसे समाव जोबलांगोन। ओरैनो जोबखागोन जेब्ला जों जायै-लोङै बाहायगारनाया मानिथो दाय? बिथाङा सानबावदोंमोन जानो थाखायसो आथिखालाव थांनानै थानो थांखि लानांगौ आरो बोरै गावल’ मोनजानो बेनि राहाखौल’ मानसिया साननांसिगौ। बेबायदिनो फरेष्ट बाल ‘वाव सल ‘गिरि आरो फलान हानजाया फरेष्ट मिनिष्टारनो जाहोनो मासे फान्थि मैखौ गावथारनानै जिपआव दैखांना लाबोयो। जेब्ला मैनि बिगुरखौ खुखांनानै थुब्ला हाखावब्ला मैनि गोरबोआव मै फिसा गोरलै मोनदोंमोन। बेखौ नुनानै सानदोंमोन दान्थाल मैदेरनि गाख्रेब गुख्रेब खालामफैनानै सिगि फैसेयावबो मा एसेबां खास्रि-बिस्रियै मि-जुनारफोरखौ अन्थाइ बिखायै बुथारनो हमदों।
(घ) गुदि खोथाजों सोमोन्दो लाखिना बेखेवना लिर।
(i) “आं मिथिगौ आंनि बाथ्राफोरा फोथाय जाथाव जानाय नङा, नाथाय आं बर’, थारैनो सासे बर ‘सा।”
फिनः “आं मिथिगौ आंनि बाथ्राफोरा फोथाय जाथाव जानाय नङा, नाथाय आं बर’, थारैनो सासे बर ‘सा।”
गोजौवाव होनाय बाथ्रा सिरिखौ जोंनो फरायनो होनाय बिजाब ‘सुजुनाय बिजाबाव’ थानाय नीलकमल ब्रह्मआ लिरनाय ‘बुथुवा थुंग्रि’ सुंद’ सल ‘निफ्राय दैखांना होनाय जादों।
बे बाथ्राखौ सागोरा सल ‘गिरिनि सिगाङाव गावनि सिनायथिखौ होनानै बुंदोंमोन।
जेब्ला सल ‘गिरि आरो बिथांनि लोगो फलानफोरा जेब्ला फरेष्ट मिनिष्टारनो मै बेदर जाहोनो थाखाय देउस्रिनि फरेष्ट बांल ‘वाव मै नागिरनो थांदोंमोन अब्ला बिसोर मोदोमै मोखाङै दाय जालांगाद, जौस्रां-देरस्रां गंगारनि खसाब गाननाय सेंग्राखौ नुनानै गोमोदोंमोन। बियो अखाफोरनि मोस्लेर सोराङाव पर्टिकनि बनानै दोननाय स्टिलनि फल्दिं सेयाराव ज ‘नानै मैदेरफोर दुनथ्राइ-दुनसि खालामनायखौ गियालना दिदोम दलरै नायबाय दङ’मोन। बेखौ नुनानै सल ‘गिरिया बै मानसिजों रायज्लायोब्ला हरखाब सोमोनांदोंमोन। मानोना गंगार खसाब गाननाय बै सुबुङा गंगार नङा। थारैनो बिबो सासे बर’ सुबुंसो। बेखौनो फोरमायदों बै बाथ्रानि लारिजों।
(ii) “गेलेमनाय बिफांखौ दानफायनो मोजां मोननाया मानसिनि आंगो हुदाखा।”
फिनः “गेलेमनाय बिफांखौ दानफायनो मोजां मोननाया मानसिनि आंगो हुदाखा।”
गोजौनि बाथ्रा सिरिखौ जोंनो फरायनो होनाय बिजाब ‘सुजुनाय बिजाबाव’ थानाय नीलकमल ब्रह्मआ लिरनाय ‘बुथुवा थुंग्रि’ सुंद’ सल ‘निफ्राय दैखांना होनाय जादों।
बेवहाय सल ‘गिरिया ओरैनो मोननाय एबा गोरलैयै मोननाय जिरादखौ गावनि सिङाव लाखिना दोननो नाजायो होनना फोरमायदों।
जेंरैहाय मानसिया गेलेमनाय बिफांखौ दानफायनो मोजां मोन थिक बेबादिनो माब्लाबा सोरबा सुबुङा दुखु खैफोदाव गोग्लैयोब्ला बेखौ गुबुन मानसिया गोथौ हाखराव खोख्लैनो नाजायो आरो गाव जेब्लाबो खर’ दैखांना जौगालांनो थांखि लायो बेयो मानसिनि हुदाखा होननानै फोरमायदों। बेबादिनो गोरलैयै सुसिनो हानाय सुबुंखौ नाख्रेबनो, गादबनो नाजानाय बाथ्राया रोखायै बेरखांदों।
(iii) “बर ‘फोरनि सोरगिदिं जैरैथिंबो बेसेबा बेमा, हाथासि लाथिख’ ।”
फिनः “बर ‘फोरनि सोरगिदिं जेरैथिंबो बेसेबा बेमा, हाथासि लाथिख’।”
गोजौवाव होनाय बाता सिरिखौ नीलकमल ब्रह्मआ लिरनाय ‘बुथुवा थुंग्रि’ सुंद’ सल ‘निफ्राय दैखांना होनाय जादों।
बेयाव सल ‘गिरिया बर’ हारिनि जेरैथिंबो खोमसिया साग्लोबनो हमबाय होननानै फोरमायदों।
बर ‘फोरा गुबुन हारिजों थगाय-थसि खालाम जायो, सुसि जायो, नाख्रेब जायो। बेयावनो हमनो हायोदि बर ‘फोरा गुबुन हारिनि सिङाव गादबनानै दोनजागासिनो दं। बर ‘फोरनि गेजेराव जेंना जेथोआ बांबोगासिनो दङ’ आरो रां खाउरिनि बाख्रिया गुबुन हारिनि आखाइयाव थांनानै लाथिख’ जालांनो हमबाय। बर’ आरो ट्राइबेल हारिनि थाखाय जुनियायै लाखिनाय बेल्ट-ब्लकफोरा जोबलांबाय, बर ‘फोर थानाय जायगानि हाग्रामा सम्पदफोरखौबो मालाया फोजोबस्रांनो हमबाय। बेनिखायनो हुसियार जायाब्ला, गावनि हारिनि फारसे सांग्रां जानानै नोजोर होना खामानि मावाब्ला खैफोदनि सिमायाव सहैबाय होनना फोरमायदों।
Notes of Class 12 Bodo Mil Chapter 5 | AHSEC Class 12 Bodo Mil Chapter 5 Notes In this post we will explain to you Class 12 Bodo Mil Unit 5 Question Answer | Class 12 Bodo Mil Question Answer Unit 5 If you are a Student of Bodo Medium then it will be very helpfull for you.
Note- If you find any mistakes in this CHAPTER, please let us know or correct them yourself. Thank you.