Class 12 Bodo Mil Chapter 6 बर’ राव थुनलाइयाव प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मनि बिहोमा

Class 12 Bodo Mil Chapter 6 बर’ राव थुनलाइयाव प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मनि बिहोमा Question Answer As Per New Syllabus to each Chapter is provided in the list of SCERT, NCERT, AHSEC Class 12 सुजुनाय बिजाब Chapter 6 Question Answer/Class 12 Bodo Mil Unit 6 Question Answer are given so that you can easily search through the different Chapters and select the needs Notes of Class 12 Bodo Mil Chapter 6 Question Answer Bodo Medium. covers all the exercise questions in NCERT, SCERT.

Join us Now

Class 12 Bodo Mil Chapter 6 बर’ राव थुनलाइयाव प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मनि बिहोमा

Class 12 Bodo Mil Chapter 6 बर’ राव थुनलाइयाव प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मनि बिहोमा Question Answer | Guide for Class 12 Bodo Mil Unit 6 Also Same NCERT Solutions for AHSEC Class 12 Bodo Mil Chapter 6 In this post we will explain to you what to try If you are a Student of Bodo Medium then it will be very helpfull for you. NCERT/SCERT, Class 12 Bodo Mil Chapter 6.

Unit 6 Boro Rab Thunlayab Promod Ch Brahmoni Bihoma

रायथाइ बाहागो (Prose Section)

1. गाहायनि सोंलुफोरखौ सोदोब मोनसे एबा सारिसेजों फिन हो (मोनफ्रोमनिबो नम्बरा 1)

(क) “बर’ राव थुनलायाव प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मनि बिहोमा” रायथाइनि रायथाइगिरिया सोर?

फिनः मंगलसिं हाज ‘वारि।

(ख) ‘अलंबार’ लाइसिनि सुजुगिरिया सोर?

फिनः प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्म।

(ग) ‘अलंबार’ मुगानि देरसिन खन्थाइगिरिया सोर?

फिनः प्रम’द चन्द्र ब्रह्म।

(घ) प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मनि “जोहोलाव दैमालु” रायथाया बबे लाइसियाव ओंखारदोंमोन?

फिनः ‘हाथर्खि हाला’ लाइसियाव ओंखारदोंमोन।

(ङ) ‘हायेननि सुफिन’ खन्थाया सोरनि रनसायनाय?

फिनः प्रम’द चन्द्र ब्रह्मनि।

(च) ‘प्रमछेश’ – आ सोर?

फिनः प्रमथेशआ प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मआनो।

(छ) ‘अखाफोर’ लाइसिखौ सोर सुजुदोंमोन?

फिनः रुंसारि रनेन्द्र नारायण बसुमतारीया सुजुदोंमोन।

(ज) प्रम’द चन्द्र ब्रह्मनि ‘सोरबा’ मुंनि रायथाया बबे लाइसियाव ओंखारदोंमोन?

फिनः अखाफोर लाइसियाव।

(झ) ‘हाथर्खि हाला’ लाइसिया माब्ला सुजुजादोंमोन?

फिनः 1940 मायथाइयाव।

(ञ) प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मवा गोजाम गोदान मेथाइ आरो खन्थाइफोरखौ बुथुमना लिरनाय खन्थाइ बिजाबनि मुङा मा?

फिनः सनाखि बिजाब।

(ट) जिउनि बेलासे खन्थाइनि खन्थाइगिरिया सोर?

फिन: प्रमद चन्द्र ब्रह्म।

(ठ) हायेननि सुफिन बुङोब्ला सोर खन्थाइगिरिखौ मिथियो?

फिन: प्रमद चन्द्र ब्रह्म।

(ड) प्रमद चन्द्र ब्रह्मनि सोरबा रायथाड्या मा लाइसियाव ओखारजेन्दोंमोन?

फिन: सोरबा राइथाइया अखाफोर लाइसियाव नुजाजेनदोंमोन।

(ढ) प्रमद चन्द्र ब्रह्मआ हाथर्खि हाला लाइसिखौ बेसेबां कपि साफाइदोंमोन?

फिन: गासै 1000 copy साफायदोंमोन।

(ण) सोर धोरोमगुरुवा बर ‘नि हारिमु माने बाथौ धोरोम आरो बाथौ धोरोम माने नोरोखफुरि होनना बुंदोंमोन?

फिन: गुरुदेव कालिचरण ब्रह्मआ बुंदोंमोन।

2. गाहायनि सोंलुफोरखौ सुंदवै फिन हो (मोनफ्रोमनिबो नम्बरा 2)

(क) ‘फाग्लि’ सल ‘वा सोरनि आरो बबे सलनिफ्राय साया लानानै लिरनाय?

फिनः ‘फाग्लि’ सल ‘वा प्रम ‘द चन्द्र ब्रहमनि लिरनाय सल’ आरो बेखौ मपासानि सल ‘निफ्राय साया लानानै लिरनाय।

(ख) ‘अलंबार’ मुगानि समब्रा-समब्रि समनि सानै रायथाइगिरिनि मुं लिर।

फिनः ‘अलंबार’ मुगानि समब्रा-समब्रि समनि सानै रायथाइगिरिया जादों- आनन्द राम मोसाहारि आरो प्रम’द चन्द्र ब्रह्म।

(ग) प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मआ मा मा रावजों थुनलाइ सिबियोमोन लिर?

फिनः प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मआ इंराजी, असमीया, बांला रावनि गुबुन गुबुन लाइसियाव लिरबिदां फोसावना थुनलाइ सिबियोमोन।

(घ) ‘जिवनि बेलासियाव सुखहायै बिदै गला’ खन्थाइ सिरिया सोरनि आरो बबे खन्थाइनिफ्राय खनखांनाय?

फिनः ‘जिवनि बेलासियाव सुखहायै बिदै ग’ला’ खन्थाइ सिरिया प्रम’द चन्द्र ब्रह्मनि आरो बेखौ ‘जिवनि बेलासियाव’ मुंनि खन्थाइनिफ्राय खनखांनाय।

(ङ) अलंबार मुगानि साब्रै खन्थाइगिरिनि मुं लिर।

फिनः अलंबार मुगानि साब्रै खन्थाइगिरिफोरनि मुङा जाबाय- प्रम’द चन्द्र ब्रह्म, ईसान चन्द्र मोसाहारि, द्वारेन्द्र नाथ बसुमतारी आरो कालि कुमार लाहारी।

(च) प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मवा माबोरै खन्थाइगिरि, रायथाइगिरि सलगिरि आरो बिजिरगिरि जोनोम जानायनि खाबु होदोंमोन?

फिनः अलंबार, हाथर्खि-हाला, सानसिरि आरो मुसिरि आरो सनाखि बिजाब सुजुना प्रम’द चन्द्र ब्रह्मआ ईसान चन्द्र मोसाहारि, द्वारेन्द्र नाथ बसुमतारी, कालि कुमार लाहारि, मनिराम समफ्रामहारी, जयभद्र हागजेर मोनबादि खन्थाइगिरि रायथाइगिरि, सल ‘गिरि, फावथाइगिरि, बिजिरगिरि जोनोम जानायनि खाबु होदोंमोन।

(छ) प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मवा माबोरै खन्थाइगिरि, रायथाइगिरि सलगिरि आरो बिजिरगिरि जोनोम जानायनि खाबु होदोंमोन?

फिनः प्रम’द चन्द्र ब्रह्मनि सुजुनाय गांनै लाइसिनि मुङा ‘अलंबार’ आरो ‘हाथर्खि- हाला’।

अलंबार लाइसिया 1938 मायथाइयाव आरो हाथर्खि-हाला लाइसिया 1940 मायथाइयाव सुजुजादोंमोन।

(ज) रुंसारि प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मनि जोनोमा माब्ला आरो बबेयाव जादोंमोन?

फिनः रुंसारि प्रम’द चन्द्र ब्रह्मआ 1916 मायथाइयाव दानि कक्राझार जिल्लानि गदामारि गामियाव जोनोम जादोंमोन।

(झ) फोरलां बाबाया सोरमोन? बिनि सानथिया मा मोन?

फिनः फोरलां बाबाजिया सासे हारिमु सिबिसुला मानसिमोन। बिनि सानथि बादियै- बर ‘नि हारिमुवा गोमाब्ला बर’ हारियाबो गोमालांगोन। बर ‘नि हारिमुवा थानांगोन अब्लासो बर’ हारियाबो थांनानै थागोन। बिथाङा बर’ हारिमुनि गोनां आयदा खाम-सिफुं जथाखौ लानानै गुरुदेब कालिचरण ब्रह्मजों बाथ्रा दानथेलायनायबो जादोंमोन।

(ञ) रायथाइगिरि मंगलसिं हाज ‘वारिया माब्ला आरो मा बिजाबनि थाखाय बर’ थुनलायाव गिबिसिन साहित्य अकाडेमि बान्था मोन्दोंमोन?

फिनः रायथाइगिरि मंगलसिं हाज ‘वारिया 2005 मायथाइयाव ‘मोगथां जिउनि बिसम्बि आरो आरज’ खन्थाइ बिजाबनि थाखाय साहित्य अकाडेमिनिफ्राय (बर’ थुनलाइयाव गिबिसिन साहित्य अकाडेमि बान्था) थुनलाइयारि बान्था मोनदोंमोन।

(ट) मंगलसिं हाज ‘वारिया मा आयदा लानानै बबेनिफ्राय एम.ए. पास खालामदोंमोन?

फिन: मंगलसिं हाज ‘वारिया अस ‘मया आयदा लानानै गुवाहाटि मुलुग सोलोंसालिनिफ्राय एम.ए. आनजादखौ उनन्थ्रिदोंमोन।

(ठ) प्रमद चन्द्र ब्रह्मनि अरन खन्थाइया सोरनि साया लानानै लिरनाय खन्थाइ?

फिन: जापाननि खन्थाइगिरि इयेन न ‘वसिनि साया लाना लिरनाय।

(ड) प्रमद चन्द्र ब्रह्मआ लिरनाय दोंनै खन्थाइनि मुं लिर?

फिन: प्रमद चन्द्र ब्रह्मआ लिरनाय दोंनै खन्थाइनि मुङा जाबाय “दै बाज्रुम” आरो “गामि गोदान”।

(ढ) मा धोरोमनि धोरोमगुरुफोरा बर ‘नि सिफुंखौ गाख्रब, खाम सेरजाखौ साउगार होनना बुंदोंमोन?

फिन: बर ‘नि ब्रह्म, ख्रिष्टान, शंकरि, सतसंगआरि धोरोम गुरुफोरा बर ‘नि सिफुंखौ गाख्रब, खाम सेरजाखौ सावगार होनना बुंदोंमोन।

3. गाहायनि सोंलुफोरखौ फिन हो (मोनफ्रोमनिबो नम्बरा 3)

(क) लाइसि सुजुनायनि अनगायैबो बर’ थुनलायाव प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मनि गेदेरसिन बिहोमाया मा फोरमाय?

फिनः लाइसि सुजुनायनि अनगायैबो प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मआ खन्थाइ लिरना बर’ राव थुनलाइनि बाख्रियाव गेदेरसिन बिहोमा होलांबाय। खन्थाइफोरनि मादाव बिथांनि बांसिन खन्थाइयावनो मिष्टिक सानस्रिया रोखायै बेरखांनाय नुनो मोनो। बिथांनि आखाइनि गोथां सोरजिनि खन्थाइफोरा जादों हायेननि सुफिन, दै-बाज्रूम, दाहा, दानसोरां हराव खामाइनि बिसार, बायदि बरन, कबि नों, अरन, उनदाहा, आरज हाला, सोर हमनायनि, आनान गसाइ, बिदा-फंबाय, जिउनि बेलासियाव, मुं बे मुं गोनां, थैनाय, गामि गोदान, रथलै रथ, संसारनि अननाय, हांसो बिलाथि, बिमा-फिसा, हालुवा, सिब्राय, सामथांस्रि, मोसा अरनाय नुनानै बायदि बायदि।

बेफोर खन्थाइफोराव गोथों सानस्रि, गोदै देखो, गोरोबनाय खबाम बाहायनाय बेफोरनो जाबाय बिथांनि खन्थाइफोरनि मुंख ‘जाथाव आखुथाइ। माबेबा खन्थाइयाव गोसो बायनायनि देंखो रिंखांदोंब्लाबो, बिथांनि मिष्टिक खन्थाइफोराव माब्लाबा नुनो मोनो रमान्टिक, मिथिंगा सिबियारि इसोर अनसायगिरि आरो जिउनि मोनदांथिखौ गोथौ सानस्रिजों नायबिजिरनाय। बिथाङा बेबादियैनो बर’ राव थुनलाइनि बाख्रियाव खन्थाइनि माखासे बिहोमा होलांदों।

(ख) थुनलाइ सिबिगिरि प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मआ “हाथर्खि हाला’ ‘नि फंनैसोआव मा फोरमायदों लिर?

फिनः थुनलाइ सिबिगिरि प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मआ ‘हाथर्खि हाला ‘नि फंनैसोआव एरै फोरमायदों- बेसेबा गोबाव, गोबाव सुनि गोनां जोमै दरख्लायाव गोमाना दङ’मोन बिजाब ‘हाथर्खि हाला ‘आ। सुजुग्रा जानानैबो बेनि महर मोखांखौ गावनो नुफेरै बादि जाना दंसैमोन। सोरबाफोर नायनो बिब्लानो ‘गंगुबैल’ होननानै सिं सिं दुखु आरो लाजि मोननानै थानांदोंमोन। गासै 1000 कपि साफायदोंमोन। बेखौनो फानजोबनो हायाखै। दैबाय दैबाय फाननो हैब्लाबो ‘बिक्रियानो जाथाराखै’ होनजादोंमोन। जि माखासे फानदों बिबो ‘बाखिसो ‘नो। रोखा-रोखा, रग’ रग’ फानदोंब्लाबो थाखा फैसाखौनो समजायफैयाखै। बेनि अनगायैबो, गोबांथार कपियानो दाब-दाब जायगायाव गोमादों आरो सेवगारदों। बिबादि अलखर समनि उनाव माखासे गोसो गुदुं गोसो गोथौ साख्रि मावग्रा बर’ सेंग्राफोरा ‘हाथर्खि हाला ‘खौ दिहुनफिननो लामा लानाया जोबोर गेदेर दुखुनि बाथ्रा जादों।

(ग) प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मनि “बैसागु” मुंनि रायथायाव बर ‘नि मा मा बाथ्रा खोथाफोरा बेरखांदों लिर।

फिनः ‘बैसागु’ मुंनि रायथाइयाव प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मआ एरैबादि फोरमायदों-बैसागुवा बर ‘फोरनि रंजानाय फोरबोल’ नङा, बैसागोजों बर’ हारिनि हारिमुनि बायदि आयदा सिथाबफानानै दंफादेरो। बे बैसागोआ बोथोरजोंबो सोमोन्दो दं। जोंनि हारिनि हारिमुनि बिसम्बिया बे बैसागोजों मोनहास ‘वै समनिफ्रायनो गोथौ सोमोन्दो दं। बेनिखायनो बुंनाय जादों- बैसागोखौ नागारोब्ला बर ‘फोरा गावसोरनि हारिमुखौ नागारनायबादि जागोन आरो हारिमुवा थैब्ला हारियाबो थैना थांगोन। 

नोजोर होनोगोनां मोनसे बाथ्राया जादोंदि- बर ‘फोरा गावनि राव-फावजों लोगोसे बै समाव बैसागुखौबो नागारनो हमबायमोन। बेफोर बादि नुथाइखौ नुनानै लिरगिरिनि गोसोआव गिनाय सोमजिदोंमोन आरो दुखुबो मोनदोंमोन। बेफोर जाहोननि थाखायनो बिथाङा एरैबादि बुंदोंमोन- “गैमारलिया होमब्ला बर ‘नियाव बैसागुवा? अनसुलि माइनाव, बिलाइजों बारजों, जोमैजों जरनाजों, बारलां गावथां, सावनारजि, अराय-सिखोला, सुग्लायहोग्रा बार, बिखौ दानिया बर ‘आ गोसो थोलिया। जिउवानो गैलिया जायहा जिउवा बिहा माबोरै मोसाखांनो? बेखायनो गैलिया जायहा माबोरै बियो मोजां मोन्नो? मैयासो संनायखान्थि गैजारोङै गोसो होफिनरोङै, गोथाङै गोरान पुर्णिमा, अमाबस्या, महालया, लक्षिपुजाफोरजोंल’ जाहाबजासै बर’ फिसाफोर बेनि सायाव खैदां-खैफोद, उखैनाय-गांनायफोरबादि मेगन गोसा मोदाया साबफानानै सनायाव सुवासो जालायलांबाय।”

(घ) “फोर्लां बाबाजि आरो बर ‘नि हारिमु” मुंनि रायथाझ्याव रायथाइगिरिया बर’ हारिमुनि मा बाथ्रा बुंदों सावराय।

फिनः ‘फोर्लां बाबाजि आरो बर’नि हारिमु’ मुंनि रायथाइयाव रायथाइगिरिया फोर्लां बाबाजिनि बर’ हारिमुनि गोनां आयदा खाम-सिफुं, जथा, सेर्जाखौ लाखिनायनि गोनांथि आरो रायथाइगिरिनि बाथौ दोहोरोम फारसे अनसायनाय आरो फोथायनाखौ लाखिनो रोखायै बेरखांहोदों। रायथाइगिरिया फोरमायदोंदि-दालाइ बिलाइखौ थाख्लायब्ला बिफाङानो थैथारनाय बादि, बर ‘नि हारिमुवा गोमाब्ला बर’ हारियाबो गोमालांगोन। बर’ हारिया थांना थानांगौब्ला बर’ हारिमुवाबो थानांगोन।

(ङ) “हायेननि सुफिन” खन्थायाव मिष्टिक सानस्रिया माबादि बेरखांदों बिजिर।

फिनः खन्थाइगिरि प्रम’द चन्द्र ब्रह्मनि बांसिन खन्थाइयावनो मिष्टिक सानस्रि बेरखांनाय नुनो मोनो। बेनि अनगायैबो बिथांनि बबेबा बबेबा खन्थाइयाव रमान्टिक सानस्रियाबो बेरखांफायो। बिथाङा ‘हायेननि सुफिन’ खन्थाइयाव खन्थाइगिरिया मिथिंगानि बायदिसिना मुवा-बेसादफोरनि सावगारि एरखांदों आरो मिथिस्लाबाजासेनो गोसोआव एरैबादि रिंखांदों- 

“गुवार हायेन स्रां गेबें 

सोरगिदिं गोगोम हाजो थरथाम, 

जानो हागौ-रजिनि सुफिना बिखायावरिंखांफैयो 

जानो हागौ रजिनि साइखङा गोर्बोआव गोग्लैफैयो।” 

बिथांनि बैफोरबादि खन्थाइफोराव मिथिंगानि समायना महरनि गेजेरजों मिष्टिक सानस्रि एबा सोरजिगिरिखौ संनो नाजानाय बाथ्राया बेरखांनाय नुनो मोनो।

(च) बबे बबे खन्थाइखौ बिथाङा (प्रम’द चन्द्र ब्रह्म) लाखोमानाय मुं ‘प्रमथेश’ जों लिरदोंमोन?

फिनः प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मआ ‘प्रमथेश’ लाखोमानाय मुं लानानै लिरनाय खन्थाइफोरा जादों- हालुवा, बिदा-फंबाय, बिमा-फिसा, आरो दै बाज्रुम।

(छ) प्रमद चन्द्र ब्रह्मआ माब्ला, बबेनिफ्राय आरो मा आयदा लाना एम. ए. पास खालामदोंमोन?

फिन: प्रमद चन्द्र ब्रह्मआ 1941 मायथाइयाव कलिकाता बुहुम फरायसालिनिफ्राय असमिया आयदायाव एम. ए. पास खालामदोंमोन।

(ज) अलंबार, हाथरखि हाला, लाइसिनि गेजेरजों सोर सोर गोदान खन्थाइगिरिनि जोनोम जादोंमोन?

फिन: अलंबार, हाथरखि हाला लाइसिनि गेजेरजों ईसान चन्द्र मुछाहारि, द्वारेन्द्र नाथ बसुमतारि, कालि कुमार लाहारि, मनिराम समफ्रामआरि मोनबादि गोदान खन्थाइगिरिनि जोनोम जादोंमोन।

(झ) प्रमद चन्द्र ब्रह्मनि मख ‘जाथाव आखुफोरा मा मा?

फिन: प्रमद चन्द्र ब्रह्मनि मख ‘जाथाव आखु महरै जों बिथांनि इशोरनि फारसे गोथौ सिबिनाय थानाय आखुखौ मख ‘नो हायो। बिथाङा माखासे रमान्टिक खन्थाइ दिरदोंमोनब्लाबो मिष्टिक खन्थाइनि थाखायनो बांसिन गोसोखांजागोन। बिथांखौ जों अलंबार मुगानि दैदेनगिरि आरो देरसिन खन्थाइगिरि महरै मख ‘नो हायो।

गोथों सानस्रि, गोदै देंखो, गोरोबनाय खबाम बाहायनानै, बेफोरनो जाबाय खन्थाइगिरि प्रमद चन्द्र ब्रह्मनि खन्थाइफोरनि मख’ जाथाव आखुथाइ। फारसेथिं जिउनि उन बुब्लियाव बिथांखौ माखासे बिबांनि उनदाहा खालामनायखौ नुनो मोनो। ‘जिउनि बेलासेयाव’ उनदाहा बायदि खन्थाइफोरा बेनिनो नेरसोन।

4. गाहायनि सोंनायफोरनि फिन हो (मोनफ्रोमनिबो नम्बरा 4)

(क) प्रम’द चन्द्र ब्रह्मआ बर’ हारिनि राव आरो थुनलाइनि फोथाराव माबादि बिहोमा होलांदों?

फिन: बर’ राव थुनलाइखौ सिबिनाय, फोथांनाय, जौगानानय आरो फेहेरनायाव गोसो मोदोम आरो जिउ बाउना जायफोर हाबा मावना बिहोमा होलांबाय बिसोरनि गेजेराव रुंसारि प्रम’द चन्द्र ब्रह्मआबो सासे। फरायसा समनिफ्रायनो बिथाङा थुनलाइ सिबिबोदों। गावल’ रेबगन दैनानै थुनलाइ सोरजिनायनि अनगायैबो बिथाङा ‘अलंबार’, ‘हाथर्खि हाला’ आरो ‘सानसिरि आरो मुसिरि’ मुंनि लाइसिफोराव गोबां गुबुन लिरगिरिफोरखौबो थुनलाइ सोरजिनो खाबु होदोंमोन। बे लाइसिफोरनि गेजेरजों बिथाङा ईसान चन्द्र मोसाहारि, द्वारेन्द्र नाथ बसुमतारी, काली कुमार लाहारी, मनिराम समफ्रामहारि, जयभद्र हागजेर मोनबादि खन्थाइगिरि, रायथाइगिरि, सल ‘गिरि, फावथाइगिरि आरो बिजिरगिरि जोनोम जानायनि खाबु होदोंमोन।

अलंबार मुगानि समाव प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मआ गावनो सासे अलंबार महरै लिरगिरिफोरखौ दैदेनोमोन आरो थुलुंगा होयोमोन। रुंसारि प्रम’द चन्द्र ब्रह्मनि बिब्दि मावहोथाइखौ जों अरायबो अनसायो। बै समनि बर’ लेखा गोरों गैयि, हांखो सिनायनो रोङिबर’ माहारिया अलखद समावबो गुबुन गुबुन लाइसि सुजुना गुबुन गुबुन समाव गुबुन गुबुन राफोद आरो मुंदांखा लिरगिरि दाना दोनलांनो हानाया थारैनो गोमोथाव आरो सानब्लाबो साननो हाथावैबादि। मोजोमसे बर’ लेखा रोङै, फरा रोङै बर’ फिसाफोरनि गेजेराव बेफोर बिजाबखौ फानना फोसावनायाबो एसेल’ गोब्राब हाबा नाङामोन।

सिगाङाव मख ‘बोनाय लाइसिफोरनि अनगायैबो प्रम’द चन्द्र ब्रहमनि बर’ राव थुनलाइ सिबिनायनि देरसिन नेरसोन आरो बिदिन्थिया जाबाय आथिखाल बर’ थुनलाइ आफादा सुजुना दिहुननाय “बर’ इंराजी आरो हिन्दी सोदोब बिहुं” बे हाबायाव बिथाङा गोबां बोसोर नांथाबना थानानै रोजा रोजा सोदोबजों आबुं थानाय “बर’ इंराजी आरो हिगन्दी सोदोब बिहुं” सुजुना सेबखांनाय महर मोनै समावनो इं 1992 मायथाइनि 8 जानुवारी खालाराव कक्राझारनि रुपनाथ ब्रहम चिभिल हस्पितालाव जिउ गोमायो।

लाइसि सुजुनायनि अनगायैबो बिथाङा गुबुन गुबुन समाव गुबुन गुबुन खन्थाइ, रायथाइ लिरना बर’ राव थुनलाइनि बाख्रियाव गोबां भान्दारि होलांबाय। बिथांनि खन्थाइफोराव गोथौ सानस्रि, गोदै देंखो, गोरोबनाय खबाम बाहायनाय, बेफोरनो मुंखजाथाव आखुथाइ। थारैनो बिथाङा मिष्टिक, रमान्टिक, मिथिंगा सिबियारि, इसोर अनसायगिरि आरो जिउनि मोन्दांथिखौ गोथौ सानस्रिनि नोजोरजों बिजिर बिजिर नाइयोमोन। बेफोरनि अनगायैबो बिथाङा बर’ राव थुनलाइनि फोथाराव गोबां बिहोमा होलांदों।

बर’ राव थुनलाइ मुलुगाव अलंबार मुगानि दैदेनगिरि प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मनि मुङा अराय अलंबार महरै जोंबाय थागोन होनना मिजिंथिनो हायो।

(ख) मिष्टिक खन्थाइगिरि महरै प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मखौ सावरायना लिर।

फिनः मदाराम ब्रह्म आरो रुपनाथ ब्रह्ममोननि खन्थाइ-मेथाइ, आरजफोराव मिष्टिक सानथौवा जेसेबां बेरखांदों, बेनिख्रुइबो गोख्रों आरो गोथौसिन महरै बेरखांनाय नुनो मोनो प्रम ‘द चन्द्र ब्रहमनि खन्थाइफोराव। बिथांनि खन्थाइफोराव आनान गसाइखौ फोथायनायनि फारसे गोनो गोथो साननाय सोमजिदोंब्लाबो उनाव आबुं महरै फोथायना गसाइखौ नागिरनानै हांखुर जानाय बाथ्राया रोखायै बेरखांदों आरो जोबथायाव गसाइजों लोगोसे गोरोबनायनि गोख्रों हाबिलास फोरमायनायाल’ नङा गावखौ आबुङै गथायनानै होदों गसाइनि सेराव। 

बिथांनि सान्नाया जाबाय अननायजोंसो गसाइखौ मोननो हायो। बिथाङा बे बाथ्राखौ गोसो गोरबोजों फोथाइयो, गनायो, बिदिन्थि महरै बिथांनि नुनोलाय मोना, दांनोलाय मोना, गोसोआ जेब्लाबो फोथायहां फोथायहां (आरज-हाला) नि गेजेरजों बेरखांनाय बाथ्राखौ फोरमायनाय जायो एरै-

“आं लुबैयो ओरैबादि 

जायजों खारगोन जेब्लायनि गांनायमानि 

रावबो बोखानो हायि 

जेब्लाबो नाजाव जायि, 

जाय अननाया होफिन जायोबो फालासे 

जेसे लुबैयो असे। 

आं लुबैयो ओरैबादि अननायसो 

जिसे हागौ इसे, 

फिरायो फालासे,

नेउसा जाब्लाबो जिया गोदै, 

सैमा बायसा नासै।”

(सनाखि बिजाब)

गोथों सानस्रि, गोदै देंखो, गोरोबनाय खबाम बाहायनाय, बेफोरनो जाबाय खन्थाइगिरि प्रम’द चन्द्र ब्रह्मनि खन्थाइफोरनि मुंखजाथाव आखुथाइ। बबेबा खन्थाइयाव गोसो बायनायनि देंखो रिंखांदोंब्लाबो, बिथांनि मिष्टिक खन्थाइफोराव मिजिंथिया गोख्रों। अदेबानि बिथांनि बबेबा बबेबा खन्थाइयाव रमान्टिक सानस्रियाबो बेरखांफायो। ‘हायेननि सुफिन’ खन्थाइयाव खन्थाइगिरिया मिथिंगानि बायदिसिना मुवा-बेसादफोरनि सावगारि एरखांदों आरो मिथिस्लाबाजासेनो गोसोआव रिखांदों-

गुवार हायेन स्रां गेबें

सोरगिदिं गोगोम हाजो थरथाम, 

जानोहागौ-रजिनि सुफिना बिखायाव 

रिखांफैयो

जानोहागौ रजिनि साइखाङा गोर्बोआव

गोग्लैफैयो।

(हायेननि – सुफिन)

खन्थाइगिरि प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मनि खन्थाइयाव आनान गसाइनि सायाव गोथौ सिबिनाय फोरमायनाय सानस्रिया रोखायै बेरखांदों। बेनिखायनो आनान गसाइया जेरावखि थाखोमाना थाया मानो खन्थाइगिरिया अराय सम खुलुमनो गोसोखांना मिजिंथिदों होनना ‘दानसोरां हराव’ मुंनि खन्थाइयाव एरै फोरमायदों-

“बबाव थाखोमाखो बबाव गोमाखो बियो दंखो?

जेरावनो थांथों जेंरैनो खांथों गोसोखां 

गुगुरुब गुगुरुब बिखौ खुलुमो आं 

बांबा खांबा दानसोरां दिनै हराव।”

(दानसोरां हराव)

जापाननि खन्थाइगिरि इयेन न ‘वसिनि साया लाना लिरनाय प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मनि ‘अरण’ खन्थायाव सोरजिगिरिजों बिफां लाइफाङाबो आंगो जिउमाखौ संना मोनना थारैनो गोजोननाय मोनदों आरो सोरजिनायखौ नुना बाखनायदों।

मनुसमैया आरो बिफां-लाइफां गावजों गाव मानिलायना, अनलायना आरो खुलुमलायना थांना थानांगौ बे नोजोरै खन्थाइगिरिया एरै फोरमायदों-

“हाबाब माबादि आखाइनि सोरजि नों 

अरण ऐ आंखौ खुलुमहर! 

आंबो नोंखौ खुलुमहरो…।”

बिथांनि खन्थाइफोराव बेरखांनाय मिष्टिक सानथौखौ बिजिरना नाइयोब्ला इंराजी खन्थाइगिरि शेली, कीटच, ब्राउनिंमोननि खन्थाइजों रुजुजायो। मानोना मिथिंगानि सोमोन्दै मिष्टिक सानथौ बेरखां होनानै इंराजी खन्थाइगिरि, भन वर्डसवर्थ, असमीया रघुनाथ चौधारीमोना जेरै (मिष्टिक) खन्थाइ लिरदों बिब्दिनो प्रम’द चन्द्र ब्रह्मआबो गोबां मिष्टिक सानस्रिनि खन्थाइफोरखौ सोरजिलांदों।

(ग) खन्थाइगिरि प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मनि खन्थायाव मा सानस्रि बेरखांदों? 

फिनः खन्थाइगिरि प्रम’द चन्द्र ब्रह्मनि बांसिन खन्थाइयावनो मिष्टिक सानस्रि बेरखांनाय नुनो मोनो। बेनि अनगायैबो बबेबा बबेबा खन्थाइयाव रमान्टिक सानस्रियाबो बेरखांफानाय नुनो मोनो। जेरैहाय ‘हायेननि सुफिन’ खन्थाइयाव खन्थाइगिरिया मिथिंगानि बायदिसिना मुवा-बेसादफोरनि सावगारि एरखांदों आरो मिथिस्लाबाजासेनो गोसोआव एरैबादि रिंखांदों-

“गुवार हायेन स्रां गेबें 

सोरगिदिं गोगोम हाजो थरथाम 

जानोहागौ-रजिनि सुफिना बिखायाव रिंखांफैयो।”

गुबुन फारसेथिं बिथांनि खन्थाइयाव बेरखांदों दाहा, मोननाय-मोनैनि “जिउनि बेलासियाव सुख ‘हायै बिदै गला”। जिउनि बेलासियाव मुंनि खन्थाइयाव खन्थाइगिरिया गावनि जिउनि जोबथा समाव बिथांनि सिगांनि मावबोनाय गासै बाथ्रा आरो जाथाइफोरखौ हारसिङै हामा-दैमा गोसोखांना हारसिं-हारसिं मोनदों। मानोना बिथांनि लोगोफोरा गासैबो बिथांखौ हारसिं नागारलांजोबबाय। बिथाङा जिउनि बेलासि समावसो हमनो हाबायदि सेंग्रा समखौ जानला-मानला मावना औरैनो हगारहरदोंमोन। बेनिखायनो बिथाङा दिनै गावनि हिसाबखौ लाथिख’ मोनना दुखु खालामदों एरै-

“हांखौबा आरो बेसे फोथायबावनो 

समखिनानै हरखाब नायनायसै जेब्ला 

जिउनि हिसाब बिजाबाव नुनायसै हाबाब खाफाल 

फोन ख’थायाव सुख ‘हायै बिदै गला।”

बिब्दिनो ‘उनदाहा’ खन्थाइयाव खन्थाइगिरिया गावनि लोगो लेवाफोरा नागारलांनायनि थाखाय उनदाहा खालामना औरै बुंदों-

“गावनाव जानाय नंलिया, गावनिनो दाय जाबाय।

जुगुमनाय जानाय नंलिया, गावनिनो दाय जाबाय।”

खन्थाइगिरि प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मनि खन्थाइयाव आनान गसाइनि सायाव गोथौ सिबिनाय सानस्रिया रोखायै बेरखांदों। बेनिखायनो आनान गसाइया जेरावखि थाखोमाना थायामानो खन्थाइगिरिया अरायसम खुलुमो गोसोखांना-

“बबाव थाखोमाखो बबाव गोमाखो बियो दंखो? जेरावनो थांथों जेरावनो खांथों गोसोखां

गुगुरुब गुगुरुब बिखौ खुलुमो आं 

बांबा खांबा दानसोरां दिनै हराव।”

(दानसोरां हराव)

जापाननि खन्थाइगिरि इयेन न ‘वसिनि साया लाना लिरनाय प्रम’द चन्द्र ब्रहमनि’ अरण’ खन्थाइयाव सोरजिगिरिजों सोरजिजानाय बिफां लाइफाङाबो आंगो जिउमाखौ संना मोनना थारैनो गोजोननाय मोनदों आरो सोरजिनायखौ नुना बाखनायदों। मुनुसमैया आरो बिफां-लाइफां गावजों गाव मानिलायना अनलायना थांना थानांगौ होनना प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मआ एरै फोरमायदों-

“हाबाब माबादि आखायनि सोरजि नों 

अरण ऐ आंखौ खुलुमहर! 

आंबो नोंखौ खुलुमहरो…..।”

नोजोर होनो गोनांदि हालुवा, बिदा-फंबाय, बिमा-फिसा, आरो दै बाज्रुम खन्थाइयाव खन्थाइगिरिया गावखौ ‘प्रमथेश’ मुङैसो सिनायथि होदों। जानोहागौ बे मुङा बिथांनि लाखोमानाय मुंमोन।

प्रम’द चन्द्र ब्रह्मआ मिष्टिक, रमान्टिक, मिथिंगा सिबियारि, इसोर अनसायगिरि आरो जिउनि मोनदांथिखौ गोथौ सानस्रिजों बिजिर बिजिर बेखेवनानै फोरमायनो हाग्रा सासे गोजौ थाखोनि खन्थाइगिरिमोन।

(घ) असमिया रावनि थुनलाइ सोरजिनायाव प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मनि बिहोमाखौ फोरमाय।

फिनः बर’ राव थुनलाइनि अनगायैबो प्रम’द चन्द्र ब्रह्मआ असमीया रावावबो थुनलाइ सोरजिना गावनि रोंसारथिखौ मिथिहोनो हादों। असमीया रावजों बिथाङा ‘बागदेवी श्री श्री सरस्वती’ मुंनि गांसे बिजाब लिरना दिहुनदोंमोन। बे बिजाबनि गेजेरजों बिथांनि गोथौ सानस्रि आरो सानथौजों लोगोसे असमीया रावाव बिथांनि रोंगथिनि बाथ्राया आबुङैबेरखांदों। बेनिफ्रायनो हमदांनो हायोदि बिथाङा असमीया रावावबो राफोद आखाइ दङ’मोन।

बागदेबी श्री श्री सरस्वती बिजाबनि गेजेर गेजेर संस्कृत स्ल ‘क, इंराजी क ‘टेचन होना बानगोनां, बिदै गोनां आरो मेहेर गोनां राव बाहायना लिरनाय जादों।

बेनिखायनो बे बिजाबा प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मनि गांसे बेसेन गोसा बिजाब आरो असमीया थुनलाइ फोथाराव सुख ‘हायै गेदेर भान्दारि होलांदों। बे बिजाबाव बिथाङा गावखौनो ब्रह्मन्य स्री प्रम’द चन्द्र ब्रह्म मुङै सिनायथि होदों आरो फोसावलांदों।

बिथाङा असमीया असमीया बायदि रावनि गेजेरजोंनो गावनि सानस्रि सानबोलाउरि, रोंगौथिखौ रग’ रग’ एबा राफोद रावजों रोखायै बिजिरना होलांदों। बिथाङा ‘बागदेबी श्री श्री सरस्वती’ बिजाबनि अनगायैबो गां स्नि बिजाबफोरखौ लिरबावदोंमोन, जायफोरखौ साफायनाय जायाखिसै। बेफोर जाबाय- (1) बर’ भाषार तुलना मुलक अभिधान (प्राय चल्लिछ हेजार शब्देरे सैते), (2) अभक्टर दृष्टित श्रीमन्त शंकर (3) श्याम आरो श्यामा (कृष्ण आरु कालीर तुलनामुलक तत्व आल ‘चना) (4) बर’ सभ्यतार इतिहास (5) इन्द्रकान्ति (गल्प) (6) देब देबी (हिन्दुर प्रधान देबता बिष्णु, शिब आरु शक्तिर आल’चना) (7) सत आरु शक्ति (बिश्व जगत आरु तात निहित शक्तिर बैज्ञानिक आरु दर्शनिक आल ‘चना)

बेयाव मख ‘नाय बिजाबफोरनि मादाव ‘बर’ भाषार तुलुनामुलक अभिधान’ (प्राय चल्लिछहेजार शब्देरे सैते) नि अनगायै गुबुन माखासे बिजाबा साफायनाय महराव गैया। बे बायदिनो प्रम’द चन्द्र ब्रह्मनि बेफोर माखासे बिजाबफोरखौ साफायनाय महराव लाबोनानै फरायसा रायजो राजानो होफैनो हायोब्ला गुबुन रावारि फरायग्राफोराबो बिथांनि साननाय-हनाय, मावनाय-दांनाय, माखासे बिथिंनि रोंगथि, सानस्रि, बिबुंथि फोरोंनाय आरो बोसोनफोरखौ मिथिनो हागोन।

(ङ) रायथाइगिरि महरै प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मनि बिहोमाया माबादि फोरमाय।

फिन: प्रम’द चन्द्र ब्रह्मवा गुबैयै खन्थाइगिरिमोनब्लाबो बियो सासे राफोद रायथाइगिरिमोनबो। जाय बिथाङा बर’ रायथाइनि महर, सानस्रि आरो मुसिरिनि बिथाखौ गोरायै दाना होदोंमोन। बिथांनि बायदिसिना रायथाइफोरा ‘अलंबार’, ‘हाथर्खि हाला’ आरो ‘सानसिरि’ आरो मुसिरि’ लाइसिफोराव ओंखारलांदोंमोन। बिथाङानो सुजुनाय ‘हाथर्खि हाला’ मुंनि लाइसियाव ‘बैसागु’ ‘फाग्लि’ आरो ‘जोहोलाव दैमालु’ रायथाया ओंखारदोंमोन। बेनि अनगायैबो बिथांनि ‘सोरबा’ रायथाया रुंसारि रनेन्द्र नारायण बसुमतारी सुजुनाय दिहुनगानै (बोसोर गासे) ‘अखाफोर’ लाइसियाव ओंखारदों।

‘बैसागो’ रायथायाव प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्म बिथाङा बुंदों, बैसागोआ बर ‘फोरनि रंजानायफोरबोल’ नङा, बैसागोजों बर’ हारिनि हारिमुनि बायदि आयदा सिथाबफानानै दं। बोथोरजोंबो सोमोन्दो दं बे बैसागोआ। जोंनि हारिमुनि बिसम्बिया बे बैसागो जों मोनहास ‘वै समनिफ्रायनो गोथौ सोमोन्दो दं। बेनिखायनो बुंनाय जादों- बैसागोखौ नागारोब्ला बर ‘फोरा गावसोरनि हारिमुखौ नागारनाय बादि जागोन आरो हारिमुवा थैब्ला हारियाबो थैगोन। नोजोर होनोगोनां मोनसे बाथ्राया जादों बर’वा गावनि राव-फावजों लोगोसे बै समाव बैसागोखौबो नागारनो हमबायमोन। बेबादिखौ नुनानै लिरगिरिनि गोसोआव गिनाय सोमजिदों आरो बुंदों- ‘जिउनि फिन फिनग्रा मुलि, जिनित सुस्रांग्रा निज्रि, जुलि सं होग्रा बोथोरखौ सिनथाय बावलांबाय नों?’

बेबादिनो ‘जोहोलाव दैमालु’ मुंनि रायथायाबो बिथांनिनो दोंसे लिजेण्डारि सल’। जिगु जौथाइनि गिबि बाहागोआव सासे बर’ राजानि फोथायसुला सान्थ्रि गाहाय दैमालुवा सासे मेगन गोसा मन्त्रीनि बिष नोजोराव गोग्लैनानै माबोरै थैनांखो बेनिनो दुखुगोनां सल’। सल ‘नि जोबथारनायाव थैनोसै समाव दिखार-दुखुजों दैमालु होलांनाय सावनि बाथ्राया बर ‘फोरनि सायाव गोथौ गोहोम गालांदों। बेनिखायनो हारिनि गेजेराव जेब्लानो एना-एनि, खैदां-खैफोद नुजाथियो अब्लानो जों बुङो- दैमालुनि साव नांदों। बे फोथायनाया दाबो जोंनि गेजेराव दं।

बेनि अनगायैबो प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मनि ‘सोरबा’ रायथाया थारैनो सानस्रिजों आबुं जानाय गोजौ थाखोनि रायथाइ। अबंलाउरि एबा आनान गसाइनि संदाननानै रायथाइगिरिया गोथौ सानथौनि बाथ्रा फोरमायदों। आनान गसाइ एबा दोहोरोमनि बाथ्राया गुबुन गुबुन रावनि थुनलाइफोरावबो गोबां गोसारना दं। नाथाय थुनलाइनि गाब होनानै इस्वोरनि बाथ्रा फोरमायनाय थारैनो गुबुन गुबुन रावनि थुनलाइफोरावबो मोननो थाङा। रायथाइखौ बबेबा बबेबा थख’ आरो लारियै फरायनाय लोगो लोगो रायथाइ-खन्थाइ ‘Poem is Prose’ नि सानस्रि मोन्दां मोनो। 

‘सोरबा’ खौ नागिरनायाव लिरगिरिया माबा थरसे सना फिथर गोमानायखौ नागिरनाय, ख’ना- खनला, फिर-फिद बोदला-बोदला नागिरनायबादि नागिरदों। बायथाइगिरिनि रावै- ‘संसाराव जोंनि खाथिसिन आंगोसिना सोर? बिमा आरो बेखायनो मानसि दावदायफोरा बुंलांदोंदि आइ होननानै फुजिब्ला इस्वोरा थाब साफिफैयो।’ बेनिखायनो आरोबाव बुंदों- ‘इसोरानो जोंनि बिमा बिफा।’

बेफोरनि अनगायैबो बिथांनि ‘फोर्लां बाबाजि आरो बर’नि हारिमु’ रायथायाबो बेसेबा बेसेनगोनां रायथाइ। जाय रायथाइनि दारै जों गुरुदेव कालीचरण ब्रह्म आरो फोर्लां बाबाजिनि गेजेराव बर ‘नि हारिमुनि गोनां आयदा खाम, सिफुं, जथाखौ लाना बाथ्रा दान्थेलायनाय आरो उनाव फोर्लां बाबाजिनि बानबुंथायखौ गनायना लानो गोनां जादोंमोन।

बर’ राव थुनलाइ सिबिनाय जौगाहोनाय आरो फेहेरनायनो प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मनि गाहाय थांखिमोन। बे थांखिखौ लानानैनो बायदि लाइसिफोराव सम सम फोसावनायनि थांखि लाना लिरना फोसावोमोन। बर’ रायथाइ थुनलायावबो बिथाङा बेबादि बिहोमा होबोदोंमोन।

(च) साख्रि मावनायनि गेजेरजों प्रमद चन्द्र ब्रह्मआ माबादि थुनलाइ सोरजिदोंमोन फोरमायना लिर।

फिन: फरायसा सम जोबनायनि उनाव बिथाङा जेब्ला सरकारि साख्रि मावो, अब्लाबो बिथङा गावनि बर’ बिमानि राव थुनलाइखौ सिबिनो नागाराखैमोन आरो बोराइ बैसोआवबो थैजासिम सिबिलांदोमोन। बै समावनो सरकारनि साख्रियाव थानानैबो बायदि जेंना-जेंसिनि गेजेरावबो बिथाङा गोजाम गोदान मेथाइ आरो खन्थाइफोरखौ बुथुमना “सनाकि बिजाब” मुंनि गांसे खन्थाइ बिजाब दिहुनदोंमोन। बेफोरनि अनगायैबो इंराजि, असमिया, बांला रावनि गुबुन गुबुन लाइसियाव बिथाङा लिरबिदां फोसावना ‘अलंबार’, ‘हाथरखि-हाला’, सनाखि बिजाब सुजुना प्रमद-चन्द्र ब्रह्मआ ईशान चन्द्र मछाहारि, द्वारेन्द्र नाथ बसुमतारि, कालि कुमार लाहारि, मनिराम समफ्रामआरि जयभद्र हागजेर मोनबादि खन्थाइगिरि, रायथाइगिरि, सल ‘मागिरि, फावथाइगिरि आरो बिजिरगिरि जोनोम जानायनि खाबु होदोंमोन।

प्रमद चन्द्र ब्रह्मआ अलंबार मुगानि गावनो सासे अलंबार महरै लिरगिरिफोरखौ दैदेनोमोन आरो थुलुंगा होयोमोन। लाइसि सुजुनायनि अनगायैबो प्रमद चन्द्र ब्रह्मआ खन्थाइ, रायथाइ सोरजिना बर’ राव-थुनलाइनि बाख्रियाव गोबां भाण्डारि होलांबाय। बिथांनि रेबगननिफ्राय जोनोम मोननाय खन्थाइफोरा जादों- (1) हायेननि सुफिन, (2) दै-बाज्रुम, (3) दाहा, (4) दानसोरां हराव (5) बाइदि बरन (6) अरन बाइदि बाइदि।

(छ) प्रमद चन्द्र ब्रह्मआ असमिया रावजों लिरनाय गांब्रै बिजाबनि मुं लिर।

फिन: प्रमद चन्द्र ब्रह्मआ असमिया रावजों लिरनाय गांब्रै बिजाबनि मुंखौ गाहाइयाव होनाय जाबाय-

(1) बागेस्वरी स्री स्री सरस्वति: बे बिजाबाव बिथांनि गोथौ सानस्रि आरो सानथौ लोगोसे रोंगौथिनि बाथ्राया आबुङै बेरखांदों। बेनि गेजेरजों असमिया रावावदि बिथाङा राफोद आखाय दंमोन बे बाथ्राया रोखायै बेरखांदों। बागेस्वरि स्री स्री सरस्वती बिजाबाव बिथाङा नुजानायनि लामायाव होनना गाहाइनि बिजाबफोरनि मुंखौ मख ‘दों-

(2) बर’ भासार तुलनामुलक अभिधान: बे गांसे बिजाबा उनाव साफायनाय महराव नुजादों।

(3) बर’ शथ्यतार इतिहास: बे गांसे बिजाबा नाथाय साफायनाय महराव नुजायाखै।

(4) देबदेबी: बेबो साफाइनाय महराव नुजायाखै।

5. गाहायनि सोंनायफोरनि फिननायखौ गुवारै हो (मोनफ्रोमनिबो नम्बरा 5)

(क) ‘सोरबा’ रायथाइनि गेजेरजों रायथाइगिरिया इसोरनि माबादि मोन्दांथिखौ फोरमायनो नागिरदों रायथाइनि हेफाजाबाव लिर।

फिन: बे समायना रमायना मिथिंगा, सानख ‘हायै मिथिस ‘हायै बे गोमोथाव मुलुग संसारखौ सोरजिनाय आरो सोलिनायनि आन्दोआव माबा मोनसे गोहो दंथारो- जायखौ बिथाङा गोसोनि मोनदांथिजों सोरबा होननानै नागिरदों। बे सोरबाया मोनसे गुदि गोहो। बे गोहोआ हिन्जावबो नङा हौवाबो नङा। नाथाय बयखौबो सिगां जोनोम होदों-सोरजिदों होननानै बे शक्ति सुमन्दरखौ एबा गोहोनि गिरिखौ बिमा होननानै बुंजायो। मानोना जोंनि खाथिसिन गोहोआ जादों बिमा। बेनिखायनो रायथाइगिरि गोहोआ जादों बिमा। बेनिखायनो रायथाइगिरि प्रम’द चन्द्र ब्रह्मवा आनान गसाइखौ थांखिनानै संनो थांनायाव बुंनांदों-सोरबा। जायखौ जों मोजाङै मिथि हाया, जायखौ जों मोजाङै खिन्थाहाया बेखौनो बुङो-सोरबा। बेनिखायनो बुंनांगोन-आनान गसायानो सोरबा।

माबा मोनसे थि महरजों जों बिथांखौ सिनायथिनो हायाब्लाबो खिन्थानो हायाब्लाबो जों नाथाय आनान गसाइखौ मोनदांनो हायो। बेनिखायनो रायथाइगिरिया फोरमायदों-दंथारो, दंथारो-गासैखौबो फिदिंग्रा, सालायग्रा-सासे गोहोनि गिरि, जाय सोरजिदों, जाय आजायदों, जायनि गोहोजोंनो जों उजिनांदों, बोरायनांदों- जायनि थाखाय बारा बारदों, साना हाबदों-ओंखारदों, जायनि फावजों गाबदों- मिनिदों, जेंना- जेथोआव गोग्लैनांगौ जादों। नाथाय बे दंथारो गोहोखौ गुबैयै बुंथिनो हानाया इनायनो गोब्राब जादों। 

मानोना जाय जेरै आन्दाज मोनदों-एसेबांनो मोनदांदों बेखौ बेबादिनो बानायदों-जेंरै मोनो एरैनो मुं दोनदों। गोसोनि लेखा बिखौ आजायदों, साजायदों आरो बानायदों। नाथाय बेफोरखौ नागारनानै जों मिथिंगानि बाइदि जिरादनि गेजेरजों जों सोरबानि अरायथा गोहोखौ मोन्दांनो हायो। जेरै-बुहुमनि बिखायाव अराय सोलिबोनाय बोथोरनि गोहोम आरो गेलेनाय-समायना रमायना हाजो-हाला आरो अख्रांनि हाथर्खि हाला बुहुमनि बिखायाव मानसि दुमसि आरो बायहाजार जीब-जीबि जायफ्रा गोदोबो दंमोन, दाबो दं आरो देनांबो थागोन।

बेनि अनगायैबो अख्रांनि जोंलारिफोरा सान-हर जानाय, बोथोर-बोसोर, जुग-जुगामी हेंथा गैयाजासे-गोरोन्थि गैयाजासे गाव लामा गाव खारगासिनो दं। बिसोर अरायबो नुजादों आरो जोंलाय-गोमोरलाय जाबाय थादों। बेफोरवादि मिथिंगानि जिरादफोरनि गेजेरजों थारैनो आनान गसाइ थानायखौ मोनदांनो हायो होनना फोरमायदों।

(ख) “जोहोलाव दैमालु” रायथाइनि सानस्रि, आरो सोदोब बाहायनायखौ रायथाइनि हेफाजाबाव फोरमाय।

फिन: ‘जोहोलाव दैमालु’ मुंनि रायथाया प्रम’द चन्द्र ब्रह्मवा दोंसे लिजेण्डारी सलखौ लाना लिरनाय दोंसे रायथाइ। जिगु जौथाइनि गिबि बाहागोआव सासे बर’ राजानि फोथायसुला सान्थ्रि गाहाय दैमालुवा सासे मेगन गोसा मन्त्रीनि बिष नोजोराव गोग्लैनानै माबोरै थैनांखो बेनिनो दुखुगोनां सलखौ बेवहाय मोननो हायो।

‘जोहोलाव दैमालु’ मुंनि सल’, बे रायथाइनि सानस्रि, सोदोब आरो खबाम बाहायनायनि आदबा खन्थाइबादि जादों। जेरैहाय ‘जोहोलाव दैमालु’ रायथाइनि फोरमाय जेन्नायाव रायथाइगिरिया एरै फोरमायदों-मालाय हारिनि गेदेर उन्दै गासैबो खौराङानो लेखायाव सिखारजोब्बाय बर ‘निल’ हेव जाबाय? हे बर’ फिसा ! मिथिखा नोंसोर दे मालाया बर ‘नि मोजांखौ लिरनो दाउगां दैया जोंनो दैयाबोला।’ उनाव थुलुंगा होना लिरगिरिया एरै थास्लिमदों- ‘मिथिखा नोंबो जाति, नोंबो मानसि, नोंबो इस्वोरनि फिसा, नोंहाबो जेबो दंमोन। नै दिनै सासे बर’ फिसानि खौरांखौ दिन्थिनाय जाबाय नायदो नोंसोर, बोरैनि बारा बोरै थांदोंमोन, बोरै थांदों आरो बोरै थांगोन।’

बर’ हारिनि जिउयै-माहामै मोजां मोनग्रा रायथाइगिरि प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मवा जोहोलाव दैमालुनि दुखुगोनां जिउ जारिमिनखौ सलनि रावजों फोरमायलांना थैनोसै समाव जोहोलाव दैमालुवा गोसोजों साव होलांदों होनना एरै फोरमायदों- “बर ‘फोर, जेरैनो सासे देरनायखौ नायनो हाया जादों, जेरै राइजो फिसा बेंग्रा जोहोलावनि जिउखौ सानस ‘नो हाया नोंसोर फोजोवलांबाय, बिखौ एसेबो सिनायनो, मानिनो रोङाखिसै, ओरैनो रावबो जोहोलाव गेदेर नोंसोरनि गेजेराव दा उजिथों! गावजों गावनो मेगन सानानै मानिलाया जानानै नोंसोर गोदोलांगोन, हाजो खर ‘वाव खारखो खारखो थैजोबनांगोन। हालिया, हालिया थांनोसै! थांनोसै आं हिरिम्बा रायजो, बर’ बिमा आंनि।”

(ग) “हाबाब माबादि आखाइनि सोरजि नों

अरण ऐ आंखौ खुलुम हर!

आंबो नोंखौ खुलुम हरो……..।”

बे खन्थाय खोन्दोयाव ‘नों’ सोदोबजों सोरखौ थांखिनाय जादों? खन्थाइ खोन्दोनि हेफाजाबाव बिजिरना लिर।

फिन: बे खन्थाइ खोन्दोनि गेजेरजों खन्थाइगिरिया ‘नों’ सोदोबजों मिथिंगा (अरण) खौ थांखिनानै फोरमायदों। जेराव आनान गसाइनि मैया सोरजिनि गुमुर हाबखोमानानै दङ।

जापाननि खन्थाइगिरि इयेन न ‘वसिनि साया लाना लिरनाय प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मनि ‘अरण’ खन्थायाव सोरजिगिरिजों सोरजिजानाय बिफां-लाइफाङाबो आंगो जिउमाखौ संना मोनना थारैनो गोजोननाय मोनदों आरो सोरजिनायखौ नुना बाखनायदों। बबेखानि बे खन्थायाव प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मनि गसाइनि सायाव गोथौ मोजां मोननाय, सिबिनाय सानस्रिया रोखायै बेरखांदों। बे बाथ्रायानो मख ‘नाय खन्थाइ सिरियावबो स्रा-स्रा बरेखांदोंदि बिथाङा आनान गसाइनि सायाव फोथायनाय लाखिनानै मुनुसमैया आरो बिफां-लाइफां गावजों-गाव मानिलायना, अनलायना आरो खुलुमलायना थांना थानांगौ होननानै फोरमायदों।

(घ) गुदि खोथाजों सोमोन्दो लाखिना बेखेवना लिर।

(i) “हांखौबा आरो बेसे फोथायबावनो 

समखिनानै हरखाब नायनायसै जेब्ला 

जिवनि हिसाब बिजाबाव नुनायसै हाबाब खाफाल फोनखथायाव सुख ‘हायै बिदैगला।”

फिन: गोजौवाव होनाय खन्थाइ सिरिखौ प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मनि ‘जिउनि बेलासियाव’ मुंनि खन्थाइनिफ्राय दैखांना होनाय जादों।

बेवहाय खन्थाइगिरिया गावनि जिउनि जोबथा समाव सिगां समनि मावबोनाय हिसाब बिजाबखौ बोदलाना गासै लाथिख’ मोनना दुखु फोरमायदों।

खन्थाइगिरिया जिउनि बेलासि सम, बोराय बैसोआव गावनि बिखानि हंखौनो फोथायनो गोब्राब मोनदों आरो जेब्ला हरखाबै गिखांनाय मोननानै सेंग्रा बैसोआव मावबोनाय गासै बाथ्रा आरो जाथायफोरखौ हामा-दैमा गोसोखांना गावखौनो हारसिं-हारसिं मोनदों। मानोना बिथांनि लोगोफोरा गासैबो बिथांखौ हारसिङे नागारलांजोबबाय बेनि उनाव बिथाङा जिउनि बेलासि समावसो हमनो हाबायदि सेंग्रा समखौ जानला-मानला मावना समखौ एरैनो हगारहरदोंमोन। बेनिखायनो खन्थाइगिरिया गावनि हिसाब बिजाबाव लाथिख’ सुखहायै बिदै गला मोनना दुखु खालामनाय बाथ्राया रोखा जादों।

(ii) “जायखौ जेबोलाबो बावनो बयबो नाजादों,

नुसे नुनानैनो जायखौ हेय सान्दो,

सानसे बियो फैगोन फैगोन।”

फिन: गोजौवाव होनाय खन्थाइ सिरिखौ प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मवा लिरनाय “थैनाय” मुंनि खन्थाइनिफ्राय दैखांना होदों।

बेवहाय खन्थाइगिरिया सुबुं जिउवाव थैनाया सानसे नङा सानसेब्लाबो फैथारो बे बाथ्राखौनो फोरमायनो नाजादों।

खन्थाइगिरिनि नोजोराव माब्लाबा सुबुङा थैनायखौ गिनानै बावना थानो नाजायोब्लाबो नुखा खोनाखा एरायना थानो सानोब्लाबो बे थैनायादि सानसे नङा सानसे हरखाबै सुबुंनि जिउवाव फैगोनखि फैगोन होनना फोरमायदों थामहिनबा जों रावबो थैनायनिफ्राय बारगनो हाया। बेयो अरायबो थार सैथो। बेखौनो खन्थाइगिरिया गोजौनि खन्थाइ सिरिजों रोखा-रोखायै फोरमायदों।

(iii) “मानसिया जानानैल’ थांनो हाया; नंगौ गाज्रिखौ गारनांगौ, मोजांखौ लानांगौ।”

फिन: गोजौवाव होनाय बाथ्रा सिरिखौ प्रम’द चन्द्र ब्रह्मनि ‘बैसागु’ मुंनि रायथाइनिफ्राय दैखांना होनाय जादों।

बेवहाय बिथाङा मानसिया थांनानै थानो उदैनि आदारखौ सुफुंनायानो गुदिनङा; बेजों लोगोसे हारिनि गेजेराव मोजांखौ हमथानानै सोलिलांबाय थानांगौ होनना फोरमायदों।

बर’ माहारिनि गेजेराव गुबुन हारिनि आसार-खान्थि, दोहोरोम फुजिनाय, फोरबो फालिथायफोरा साबफानानै गावनि असे माहारियारि फोरबो, बैसागो, मागो, बाथौ दोहोरोम गासैखौबो नागारजोबनो हमबाय होननानै दुखु फोरमायदों। मानसिया जेरैहाय जानानैल’ थांनानै थानो हाया थिक बेबादिनो हारिनि गेजेराव थानाय गोजाम आसार-खान्थिखौ नागारजोबनानै गोदानजोंल’ सोलियोब्ला हारिया जौगानाय नङा। बेनिखायनो लिरगिरिया गोजामखौ दानागार-दानागार होननानै गले गले खावलायदों।

(iv) “बर ‘नि हारिमुवा गोमाब्ला बर’ हारिया गोमालांगोन।”

फिन: गोजौवाव होनाय बाथ्रा सिरिखौ प्रम’द चन्द्र ब्रह्मवा लिरनाय ‘फोर्लां’ बाबाजि आरो बर ‘नि हारिमु’ मुंनि रायथाइनिफ्राय दैखांना होनाय जादों।

मोनसे हारिया गावनि असे हारिमुखौ नागारना एबा हारिमु गैयालासे थांना थानो हाया बे बाथ्राखौनो गोजौनि बाथ्रा सिरिजों फोरमायदों।

ब्रह्म दोहोरोमनि गुरु कालीचरण ब्रह्मनि फोसावनाय ‘ब्रह्म दोहोरोमाव’ हाबनानै बर ‘फोरा बाथौ दोहोरोमखौ गारनो लादोंमोन। बेनि अनगायैबो गुबुन धोरोमनि गुरुफोरा बुंनाय लेखा बर ‘फोरा गोजाम आसार-खान्थि, हारिमुखौ ज्राब गारनो, सिफुंखौ गाख्रुबनो, खाम-सेरजाखौ दानख्रुबनानै बन सुगारनो लामा लाबायमोन। ब्रह्म दोहोरोमनि गुरु कालीचरणा सानदोंमोन बर ‘नि हारिमु माने बाथौ दोहोरोम आरो बाथौ दोहोरोमानो जादों बर ‘नि नोरखोफुरि। बेबादिनो गुरुदेबनि गोख्रों बोसोनखौ दानगारनो हायैनि थाखायनो सारा ब्रह्म दोहोरोमारिया बर’ हारिमुनि जोलैखौनो एवस्रांनो लामा लाथार बायमोन। नाथाय एसेयावनो बयनिबो मानिनां फुजिनां सासे दोहोरोम गुरु सादोनगिरि मेफाल ब्रह्मचारीया गुरुदेब कालीचरणजों खाम-सिफुं-जथा एबा बर’ हारिमुनि गोनां आयदाफोरखौ लाना बाथ्रा दानथेलायनाय जादोंमोन उनाव बिथांनि बानबुंथायखौनो गनायना लादोंमोन। बिथाङा बुंनायसैदि बर ‘नि हारिमुवा गोमाब्ला बर’ हारियाबो गोमालांगोन बे बाथ्राया सैथो।

Notes of Class 12 Bodo Mil Chapter 6 | AHSEC Class 12 Bodo Mil Chapter 6 Notes In this post we will explain to you Class 12 Bodo Mil Unit 6 Question Answer | Class 12 Bodo Mil Question Answer Unit 6 If you are a Student of Bodo Medium then it will be very helpfull for you.

Note- If you find any mistakes in this CHAPTER, please let us know or correct them yourself. Thank you.

Leave a Reply

error: Content is protected !!
Scroll to Top