Class 12 Bodo Mil Chapter 17 दावदो दे दाव बर’ हारि Question Answer As Per New Syllabus to each Chapter is provided in the list of SCERT, NCERT, AHSEC Class 12 सुजुनाय बिजाब Chapter 17 Question Answer/Class 12 Bodo Mil Unit 17 Question Answer are given so that you can easily search through the different Chapters and select the needs Notes of Class 12 Bodo Mil Chapter 17 Question Answer Bodo Medium. covers all the exercise questions in NCERT, SCERT.
Class 12 Bodo Mil Chapter 17 दावदो दे दाव बर’ हारि
Class 12 Bodo Mil Chapter 17 दावदो दे दाव बर’ हारि Question Answer | Guide for Class 12 Bodo Mil Unit 17 Also Same NCERT Solutions for AHSEC Class 12 Bodo Mil Chapter 17 In this post we will explain to you what to try If you are a Student of Bodo Medium then it will be very helpfull for you. NCERT/SCERT, Class 12 Bodo Mil Chapter 17.
Unit 17 Dabdo De Dab Boro Hari
खोन्दो 17 दावदो दे दाव बर’ हारि
खन्थाइ आयदा (Poem Section)
1. गाहायनि सोंलुफोरखौ सोदोब मोनसे एबा सारिसेजों फिन हो (मोनफ्रोमनिबो नम्बरा 1)
(क) ‘दावदो दे दाव बर ‘हारि’ खन्थाइनि लिरगिरिया सोर?
फिन: नन्देश्वर बर’।
(ख) ‘दावदो दे दाव बर ‘हारि’ खन्थाया मा रोखोमनि खन्थाइ?
फिन: हारि फोजाखांनाय खन्थाइ।
(ग) नन्देश्वर बर ‘वा माब्ला जोनोम मोननाय?
फिन: 1946 मायथायाव।
(घ) नन्देश्वर बर ‘नि खन्थाइ लिरनायनि गुबै थांखिया मा?
फिन: जांख्रिथायारि सानस्रि।
(ङ) ‘दावदो दे दाव’ होननायनि ओंथिया मा?
फिन: ‘दावदो दे दाव’ होननायनि ओंथिया बर’ हारिखौ आवगायलांनो सावलायदों।
(च) नन्देश्वर बर ‘वा रांसार बान्था मोननो हानाय बिजाबनि मुङा मा?
फिन: ‘सुबुंनि राहा’ (1984)।
(छ) खन्थायाव खन्थाइगिरिया बर’ हारिखौ माबादि दावनो थिनदों?
फिन: खन्थायाव खन्थाइगिरिया दावगानायनि बिथिंखौ राव, धोरोम, हारिमु जेरैथिंबो, फारफ्रोमथिंबो जानांगौ गुबुन गुबुन हारिफोरजों समान समान दावगालांफानांगौ होनना थिनदों।
(ज) खाफालाव हमना मोदै गारना जना थाबा मा मोननाय नङा होन दों?
फिन: खाफालाव हमना मोदै गारना जना थाबा जेबो मोननाय नङा, हारि मोनसे जौगासारनो हानाय ना होनदों।
(झ) खन्थाइनि गेजेरजों बर’ हारिनि सेंग्रा-सिख्लाफोरखौ मा जानो खावलायदों?
फिन: गावनि हारिखौ फोजाना अगेन आखल गारना जाखांनो खावलायदों।
(ञ) खन्थायाव खन्थाइगिरिया बर’ हारिनि मा मा गोमानायनि बाथ्रा बुंदों?
फिन: बर’ हारिनि रां जोब्बाय, रुफा जोब्बाय आरो खौसेयाबो गोमाजोब्बाय होनना बुंदों।
(ट) खन्थाइगिरिया मानो खाफालनि सायाव सोनारना थानो होआखै?
फिन: खाफालनि सायाव सोनारना थाब्ला जेबो मोना।
(ठ) सोरखौ खन्थाइगिरिया दाउदो दे दाव होनना बुंदों?
फिन: बर’ हारिखौ।
2. गाहायनि सोंलुफोरखौ सुंदवै फिन हो (मोनफ्रोमनिबो नम्बरा 2)
(क) खन्थाइगिरि नन्देश्वर बर ‘वा माब्ला आरो बबेयाव जोनोम मोनदोंमोन?
फिन: खन्थाइगिरि नन्देश्वर बर ‘वा 1946 मायथायाव लुवासुर गामियाव जोनोम मोनदोंमोन।
(ख) बर ‘नि गिबिसिन लिमारिक खन्थाइ लिरगिरिया सोर आरो बिनि दोनै लिमारिक खन्थाइनि मुं लिर?
फिन: बर ‘नि गिबिसिन लिमारिक खन्थाइ लिरगिरिया नन्देश्वर बर’।
बिनि दोंनै लिमारिक खन्थाया जादों-
(1) गोसोनि बारहुंखा आरो
(2) सुबुंनि राहा।
(ग) खन्थायाव खन्थाइगिरिया बर’ हिनजावफोरखौ मा मावनो खावलायदों?
फिन: आथिखालाव बर’ आइजोफोरा गोदोनि बादि दानाय-लुनाय, आगर एरनाय बायदि हाबा आखायफोरखौ बावगारलांनो एबा नागारलांनो हमदोंसै। बेखौ नुनानै खन्थाइगिरिया दुखु मोनदों आरो बर’ हिन्जावफोरखौ दायै-लुवै जि-जोम गाननाय, मोसानाय-मुसुरनाय हाबाफोरखौ मावनो खावलायदों।
(घ) खन्थायाव खन्थाइगिरिया बर’ हारिनि सेंग्रा सिख्लाफोरखौ माबादि जाखांबोनो खावलायदों?
फिन: खन्थायाव खन्थाइगिरिया बर’ हारिनि सेंग्रा-सिख्लाफोरखौ गावनि हारिखौ फोजाना अगेन आखलखौ नागारनानै अराय जाखांबोनो खावलायदों।
(ङ) नन्देश्वर बर ‘नि गांनै खन्थाइ बिजाबनि मुं लिर।
फिन: नन्देश्वर बर ‘नि गांनै खन्थाइ बिजाबनि मुङा जाबाय-
(1) गोसोनि बारहुंखा (1976) आरो (2) सुबुंनि राहा (1984)
(च) ‘सुबुंनि राहा’ बिजाबनि थाखाय नन्देश्वर बर ‘वा माब्ला मा बान्था मोनदोंमोन?
फिन: ‘सुबुंनि राहा’ बिजाबनि थाखाय नन्देश्वर बर ‘वा 1984 मायथायाव बर’ थुनलाइ आफादनिफ्राय रांसार बान्था मोनदोंमोन।
(छ) फिसानि इयुनखौ दानो सानाब्ला बिसोरनि इयुना मा होननानै खन्थाइगिरिया बुंदों?
फिन: बर’ हारिया मावा-दाङा खाफाल हमनानै मेगनाव मोदै हुगारनानै जना थाबाय थायोब्ला जानाय नंलिया। गिनाय-बानायखौ गारनानै अराय हारि जौगानाय फारसे आवगायलांनांगौ। दिनैनि दिनाव बर’ फिसानि मोजांनि थाखाय इउननि जोलैखौ बेबायदि जौगाहोनो नाजायाब्ला हाखराव गोग्लैगोन गुबुना सिखना लागोन होनना फोरमायदों।
(ज) बर’ हारिनि इयुननि मोजांनि थाखाय दानि जोलैया माबादि नाजानांगोन होनना खन्थायाव बुंदों?
फिन: बर’ हारिनि इउननि मोजांनि थाखाय जों दिनैनो, दानो, आथिखालनि एबा दानि जाखांफुनाय जोलै सेंग्रा-सिख्लाफोरानो गिनाय बानायखौ नागारनानै गावनि जिउ मोदोम होनानैब्लाबो नाजानांसिगोन होनना खन्थायाव फोरमायदों।
(झ) रां-रुफानि अनगायै बर’ हारिनि अबस्थानि बागै बयनिखुरैबो गिदिरसिन गोमाजानाया मा होनना बुंदों?
फिन: रां-रुफानि अनगायै बर’ हारिनि दानि अबस्थानि बागै बयनिखुरैबो गिदिरसिन खौसेथियाबो गोमाजाबाय होननानै बुंदों।
(ञ) ‘मालाया थाबाय जों खारबाय’ होननानै मा बाथ्रा फोरमायनो नागिरदों?
फिन: ‘मालाया थाबाय जों खारबाय’ होननानै बुंनाय बाथ्राया जाबाय बर’ हारिया गावनि हा बिथाखौ गारनानै खारलांबाय बेवहाय गुबुनासो थाफैनो खाबु लाबाय होनना फोरमायदों।
3. गाहायनि सोंलुफोरखौ फिन हो (मोनफ्रोमनिबो नम्बरा 3)
(क) बर’ हारिनि हारिमुखौ लाखिनो थाखाय सोरखौ मा खालामनो खावलायदों?
फिन: बर’ हारिनि हारिमुखौ लाखिनो थाखाय बर’ आइजोफोरखौ थावस्रि लुना, मुस्रा साना बायदि बायदि आगर आखायजों एरना दाना गाननो मोसानो रंजानो खावलायदों।
(ख) खन्थाइगिरिनि बादिब्ला बर’ हारिया जोबस्रांलांनायनि जाहोनफ्रा मा मा होनना बुंदों?
फिन: खन्थायाव खन्थाइगिरिया अगेन आखल आखुवानो हारि जोबस्रांलांनायनि जाहोन होनना बुंदों। बेखायनो बेफोर अगेन आखल-आखुफोरखौ नागारनानै हारि जौगानायनि खामानि मावनो खावलायदों। बेनि अनगायैबो बर’ हारि जोबस्रांलांनायनि जाहोनफोरखौ खन्थाइगिरिया दानाय-लुनायनि खामानिखौ बावलांनो हमनाय, रंजानाय-बाजानायखौ बावगारनाय बायदिफोरखौनो बुंदों।
(ग) खन्थायाव खन्थाइगिरिया सुबुं जिवनि खाफालनि मा बाथ्रा बुंदों?
फिन: खन्थायाव खन्थाइगिरिया खाफालाव हमनानै एरैनो मोदै हुगारना जना थायोब्ला जेबो मुलाम्फा मोना एबा हारिया जौगानो हाया होनना फोरमायदों। बेखायनो खन्थाइगिरिया खाफालाव हमनानै मोदै हुगारना जना थायालासे बर’ हारिखौ आवगायलांनो खावलायदों।
(घ) खन्थायाव खन्थाइगिरिया सोरनि हाखरा गोथौ होनना बुंदों आरो बिसोरनि थाखाय मा खालामनायनि सम सफैबाय होनदों?
फिन: खन्थायाव खन्थाइगिरिया बर’ हारिनि इउना हाखर गोथौ होनना बुंदों। बेनिखायनो बर’ हारिखौदा गोजौवाव दैखांनो नाजानायनि सम सफैबाय होनना फोरमायदों। दिनैनिसमाव गिनानै उन जाना थायोब्ला जों आरोबाव हाखर गोथौवावसो गोग्लैना थासिनबावगोन। बिनिखायनो गोथौवावसो गोग्लैना थासिनबावगोन। बिनिखायनो बिसोरनि थाखाय थैनायखौ गियाबालानो गावनि जिउखौ होनानैब्लाबो इउननि जिउखौ साननानै दावगालांनो थाखाय खन्थाइगिरिया खावलायदों।
(ङ) सोरनि थाखाय मानो जिव गारनाब्लाबो नाजानांगोन होनना खन्थाइगिरिया बुंदों?
फिन: फारफ्रोमबो गोमाजानो हमनाय बर’ हारिनि थाखाय जिव गारनानैब्लाबो नाजानांगोन होनना खन्थाइगिरियिा बुंदों। मानोना बर’ हारिया आंगो गावनि हारिमु, गाननाय-जोयनाय, रंजानाय बाजानाय दंमोन। नाथाय बेफोर हारिमुखौ गुबुन हारिया सेनानै लाजोब्बाय। बेनिखायनो जों दायो जेब्लाबो नाजानांगोन, दावगालांनांगोन गावनि हारिमुखौ लाबोनो आरो हारिमुगोनां मोजां सोदोमस्रि दानो, गोमानाय- मोसानाय-मुसुरनाय हारिमुखौ बुरखांना बुहुमाव गेरेमसा महरै गसंथाहोनो।
(च) रां-रुफाया जोबखांनायनि उनाव बर’ हारिया गोमाजानाय बयनिखुरैबो गिदिरसिन मुवाया मा?
फिन: रां-रुफानि अनगायै बर’ हारिनि दानि अबस्थानि बागै बयनिखुरैबो गिदिरसिन खौसेथियाबो गोमाजाबाय होननानै बुंदों।
(छ) खन्थायाव खन्थाइगिरिया दानि बर ‘फोरनि माबादि हालोदनि बाथ्रा बुंदों?
फिन: खन्थायाव खन्थाइगिरिया दानि बर’ हारिया राव, हारिमु, रांखान्थि जेबो बिथिङावनो दावगानो रोङाखै, जेरैबो उन गोग्लैसोनानै दं होनना फोरमायदों। बेखायनो हारिनि बेफोरबादि बुब्लिखौ नुनानै खन्थाइगिरि नन्देश्वर बर ‘वा दुखु मोननाय फोरमायदों आरो हारिखौ बेफोर मोनफ्रोमबो बिथिङावनो दावनो खावलायदों।
(ज) बर’हारिनि माबादि खामानिफोरखौ दानि बर ‘फोरनि बावगारलांनो हमखौ?
फिन: गोदो गोदाय बर’ आइजोफ्रा एम्फौ फिसिनानै एम्फौनिफ्राय मोननाय फिथोबखौ खुन्दुं लुसे लुनानै गाब गायोमोन आरो बेनिफ्राय गावबा गावनो जिउ खुंनायाव नांगौ जानाय जि-जोमफोरखौ दानानै लायोमोन। बेजोंनो लोगोसे बायदि बायदि गावनि आगरफोरखौबो जि-जोमफ्राव दिखांनाय जायोमोन। बेजोंनो मोनफा हारिनि सिनायथिखौ रोखा रोखा होनो हायोमोन आरो हारिनि हारिमुवा जौगा थाखोनि बेखौ दिन्थिसारनाय जायोमोन। नाथाय बेफोर हाबा आखायफोरखौ आथिखालनि बर’ आइजोफोरा बावगारलांनो हमदोंसै होनना फोरमायदों। बेनि अनगायैबो बर ‘फोरा गावनि आंगो हारिमु, मोसानाय-रंजानाय, फोरबो- फारिथायफोरखौबो बावगारलांनो हमबाय होनना बेरखांहोदों।
(झ) बर’ हारिनि बावगारलांनो हमनाय मा मा बिथिङाव गोसो होयोब्ला बर’ हारिया मोजां महर लागोन होननानै खन्थाइगिरिया मिजिं थिदों?
फिन: बर’ हारिया बावगारलांनो हमनाय गावनि आंगो हारिमु दांनाय-लुनाय एबा गाननाय-जेमनाय, रंजानाय बाजानाय एबा फोरबो फालिथायखौ बुरखां-फिननानै बेफोर गासैबो बिथिङाव नोजोर होना गावनि राव, हारिमु आरो रांखान्थि फारसे जौगानायाव गोसो होयोब्ला बर’ हारिया मोजां महर लागोन होननानै खन्थाइगिरिया मिजिंथिदों।
(ञ) “हारिनि गाज्रि हुदायानो हारि जोबस्रांनायनि जाहोन” – खन्थाइनि हेफाजाबाव सावराय।
फिन: ‘हारिनि गाज्रि हुदायानो हारि जोबस्रांनायनि जाहोन’- मानोना गाज्रि आखल आखुनि थाखायनो बर’ हारिया हामा-हाथां जाजोबबाय, मेगनाव मोदै थालांबाय, जोंनि थाग्रायाव मालायासो थाफैबाय जों खारनांबाय आरो खारै खारै जों आलाय-सिलाय जानांबाय, हालो-दैलो गाबनो गोनां जाबाय जायनि जाहोनाव जों दुखु दाहायाव गाब्रानानै गावनि हारिनि गेजेराव खौसेथिखौ खोमानानै गावजौ गावनो सिनायलायै जानांबाय होननानै बुंदों। बे निखायनो खन्थायाव खन्थाइगिरिया अगेन आखल थाखुवानो हारि मोनसे जोबस्रांनायनि जाहोन होनना बुंदों। जायनि थाखाय खन्थाइगिरिया बेफोर अगेन आखल आखुफोरखौ नागारनानै हारि जौगानायनि खामानि मावनो खावलायदों।
4. गाहायनि सोंनायफोरनि फिन हो (मोनफ्रोमनिबो नम्बरा 4)
(क) लिमारिक खन्थाइगिरि महरै नन्देश्वर बर ‘नि सुंद सिनायथि हो।
फिन: खन्थाइगिरि नन्देश्वर बर ‘खौनो बर’ थुनलायाव लिमारिक खन्थाइनि जोनोमगिरि होनना बुंजायो। मानोना बिनि सिगां सोरबा लिरगिरिया बर’ थुनलायाव लिमारिक खन्थाइ सोरजिदोंमोन ना सोरजियाखैमोन दासिमबो बेनि जेबो फोरमान मोननाय जायाखै। बिथाङानो बर” रादाब’ खौरां बिलाइनि बबेबा मोनसे बिसानाव सिगां खेबनि थाखाय लिमारिक खन्थाइखौ लिरग्रोदोंमोन। बिनि उनावनो बिथाङा सेथि बिसान ‘लाइथुनाव’ दोंबा लिमारिक खन्थाइखौ फोसावो। बिथांनि बे खन्थाया इंराजी खन्थाइगिरि लियेरनि आखुखौ लानो हादों। बिथांनि वे खन्थाइनि रावा एरैबादि-
बब काटिंनि खानाय थमब्रे (a)
मेगन फारनैया खाब्रे-खुब्रे (a)
माइ गायनो रोङा दुब्लियाव (b)
माइरं खुनो रोङा उवालाव (b)
बिब्दिखौ बुङो जों आलाइ जाब्रे (a)
समाजनि गाज्रि आखल आखुखौ नुनानै गुष्ठि फैन्नाय आरो बेफोरखौ फोसाबनानै समाजखौ आब्रुथिगोनां खालामनो नाजानायनो लिमारिक खन्थाइ लिरगिरिफोरनि जीउनि थांखि। बेनिखायनो बिथां बर ‘नि लिमारिकफ्रावब्रो बेनिनो थार इसारा नुनो मोनो। बबेखानि बिनि गोबां लिमारिक खन्थाया समाजनि गाजि हाल-सालनि सावगारिजों बुंफबनाय। बिथाङा बर’ समाजनि गाज्रि आखल आखुखौ नुनानै जोबोद दुखु मोनदों आरो गुष्ठि फोनदों-बे बाथ्राखौनो बिथाङा एरै बुंदों-
“गोनोखो मुगानि बर’ हारि
दुगानाय खुगायाव हादोतआरी
थफला बोन्नायावब्ला फारा-फारी
खानसे लक्षीमपुर स्वानसेबा मायांपुरी
स्वानसे धुबुरी स्वानसेबा गुबुनारी।”
बेबादिनो बर ‘फोरा जौ लोङो आरो जौ फानो। मना हरै हरै टाउन बाजाराव बर’ हिन्जावफोरा जौ फानथिं हैनाय साफ्रोमबो बर’ सुबुंफोरखौ नुगासिनो दं। नाथाय बर ‘वा जौखौ लोंनो हायाखै लाजिथाव मुगैथाव बेबादि आखलखौ स्रांनो बोदलानानै दिन्थिनो खन्थाइगिरिया इसेबो गोनो-गोथो खालामाखै-
“जोंनि बर ‘नि रांखान्थि
बुंथावा दोनथावा जोबोद दान्थि
जौ फानथिङो हाथायनि खाथि-खाथि
टाउन-चहराव बैनोबो खिथि खिथि
फालांगी जानोबो रोंथारा नेम खान्थि।”
लिमारिक खन्थाइनि खबाम साजायनाय आदबनि बिथिंनिफ्राय सायख ‘ब्ला बिथांनि खायफा खायफा लिमारिक खन्थायाव aa, bb, a खबाम-आदबखौ सम सम नुनो मोना। गोजौवाव होनाय लिमारिक खन्थाइनि खोन्दोआ बेनिबो नेरसोन होनना बुंनांगोन।
बबेखानि नन्देश्वर बर ‘वा थारैनो सासे सांग्रां लिमारिक खन्थाइगिरि। अदेबानि लिमारिक खन्थाइनि आखुथायनि ज ‘खाजों बिनि खायफा खायफा लिमारिक खन्थाइफोरखौ गोबां समाव नंगुबै लिमारिक खन्थाइनि सिरियाव फजनो गोब्राबब्लाबो बिथांनि खन्थाइफोरा समाजनि गंसे आयना होनना बुंनांगोन। मानोना बे बिथिंनिफ्राय सायख ‘ब्ला बिथांनि गासै लिमारिक खन्थायानो अनसायजाथाव आरो बाखनाय जाथावजोब।
(ख) लिमारिक खन्थाइ माखौ बुङो? बर’ थुनलाइनि गिबिसिन लिमारिक खन्थाइ लिरगिरिया सोर?
फिन: लिमारिक खन्थाया जाबाय बा सिरियाव लिरनाय जाथोसे सुंद फेस्ला आदबनि देंखोगोनां खन्थाइ। बेयो जेब्लाबो क क, ख ख, क आव जोबथा जोबथा देंखो गोरोबहोनानै लिरनाय खन्थाइ। थोंजोङै जायखौ ‘non-sense rhyme आव लिरजानाय सुंद’ खन्थाइ बुंनो हागौ। मिनि होनाय एबा फेस्ला आदबा लिमारिक खन्थाइनि आंगो गुन एबा गहेना। नाथाय बे मिनि एबा फेस्ला आदबनि गेजेराव रावनिबो फारसे थोंजोङै गोख्रों नारसिननाय एबा गोख्रों सोंखारिनाय गैया, दङ ‘बोल इसे मिनि होनायनि गेजेरजों माबा फोसाबनायनि इसारा। बेनिखायनो बे रोखोमनि खन्थाइखौ लिमारिक खन्थाइ होनना बुङो। गाहायाव खोन्दोसे जाफुंसार लिमारिक खन्थाइनि बिदिन्थिखौ होनाय जाबाय-
“बब काटिंनि खानाय थमब्रे (क)
मेगन फारनैया खाब्रे खाने (क)
माइ गायनो रोङा दुब्लियाव (ख)
माइरं खुनो रोङा उवालाव (ख)
बिब्दिखौ बुङो जों आलाइ जाब्रे (क)”
बर’ थुनलाइनि गिबिसिन लिमारिक खन्थाइ लिरगिरिया- नन्देश्वर बर’।
मानोना खन्थाइगिरि बर ‘नि आवगाय सोरबा गुबुन लिरगिरिया बर’ थुनलायाव लिमारिक खन्थाइ सोरजिदोंमोन ना सोरजियाखैमोन दासिमबो बेनि जेबो फोरमान मोननाय जायाखै।
(ग) “दावदो दे दाव बर’ हारि” खन्थाइखौ दोंसे हारि फोजाखांनाय खन्थाइ महरै सावराय।
फिन: ‘दावदो दे दाव बर’ हारि’ बे खन्थाया नन्देश्वर बर ‘नि हारि फोजाखांनाय दोंसे गोदान खन्थाइ। बे खन्थाइनि गेजेरजों खन्थाइगिरिया बर’ हारिखौ राव, हारिमु, रांखान्थि बेफोर बायदि बिथिङाव सांग्रां जानो खावलायनाय बाथ्राया रोखा बेरखांदों।
अदेबानि बर’ हारिया मावा दाङा खाफालाव आखाय हमनानै जबाय थायोब्ला जेबो मोननाय नङा। बेनि सोलाय हारिनि नेरसोन जि दानाय हुदाखौ बर’ हिन्जावफ्रा नागार नाङा, बेनि गेजेरजों गावसोरनि आगर आखायखौ दिन्थिनांगौ। थावख्रि लुना, मुस्रा साना, जि दाना हारिखौ गोजौ लामायाव लांनो नाजानांगौ होनना फोरमायदों –
“दानो दाबाव दखना
गान आगर एरना
थावख्रि लुना मुस्रा साना
गोदान गोदान जि गानना
रंजाबोबाव मोसाबोबाव।
बर’ हारि जों दावदो दे दाव।”
गावबा गावनि हारिनि गेजेराव थानाय अगेन आखल आखुफोरखौ नागारनानै मोजां मोजां आखल आखुफोरनि गेजेरजों बर’ हारिनि बयबो सेंग्रा सिख्लाफ्रानो हारिखौ फोजौनो नाजानांगौ बेबादि दावगानायनि लामायाव जों रावखौबो गिनो नाङा। मावनायनि बे लामायाव सानसे देरहानाय सानसे जेननाया थाखायो, बेखौ बारगनो रावबो हाखाया, ओंखायनो बेखौ गिनायनिबो ओंथि गैया। बेखायनो जों दिनैनो, दानो, दानि जाखांबोनाय सेंग्रा सिख्लाफोरानो बिसोरनि इउन मोजांनि थाखाय गावनि जिउ मोदोम होनानैब्लाबो नाजानांसिगौ होनना एरै बुंदों –
“सानदो दानो फिसा फिसौ
बिसोरनि इठना हाखर गोथौ
बोखांनाय समा सफैबाय
जिउ गारनाबो नाजानांबाय।”
आथिखालाव बर’ हारिया रां-रुफा, खौसेथि जेबो गैला, गासैखौबो खोमानानै लानांबाय फारि-फारि। गाननाय जोमनायाबो दिनै लासैनो बर’ हारिनिफ्राय गोमालांनो हमबोदोंसै, बर ‘नि रंजानाय मोसानायखौ बावलांबायनो हमबायसै, जोंनि थाग्रा-मावग्रा जेरावबो दिनै मालाय हारिनि मानसिसै, जोंहा जेबो गैला। बेखायनो हारिनि बेबायदि अलखदनि समाव हारिनि जाखांफुनाय दानि सेंग्रा-सिख्लाफ्रानो गोसो होआब्ला राहा गैला होनना खन्थायाव फोरमायदों।
(घ) “दावदो दे दाव बर’ हारि” खन्थायाव बर’ हारिनि हारिमुनि मामा बाथ्रा बेरखांदों?
फिन: ‘दावदो दे दाव बर’ हारि’ खन्थायाव बर’ हारिया गावनि आंगो हारिमु, गाननाय-जोमनाय, रंजानाय-बाजानाय दंमोन, नाथाय बेफोर हारिमुफोरखौ गुबुन हारिया सेनानै लाजोबबाय होनना फोरमायदों। जोंनि हारिमुवा गुबुन हारियाव थांनायखौ नुनानै खाफालाव हमनानै मोदै हुगारना जनानै थायोब्ला जानाय नंलिया। जों अराय नाजानांगोन, दावगालांनांगोन गावनि हारिमुखौ लाबोनो आरो हारिमु गोनां मोजां सोदोमस्रि दानो, गोमानाय मोसानाय मुसुरनाय हारिमुखौ बुरखांना बुहुमाव गसंनो जों दावगालांनांगौ होनना एरै फोरमायदों-
“खाफालाव हमना मोदै गारना
जना थाना जेबोथ मोना
दावदो दे दाव फारि फारि
बर’ हारि जों बर’ हारि।”
गोदो गोदाय बर’ आइजोफ्रा एम्फौ फिसिनानै एम्फौनिफ्राय मोननाय फिथोबखौ खुन्दुं लुसे लुनानै गाब गायोमोन आरो बेनिफ्राय गावबा गावनो जिउ खुंनायाव नांगौ जानाय जि-जोमफोरखौ दानानै लायोमोन। बेजोंनो लोगोसे बायदि बायदि गावनि आगरफोरखौबो जि-जोमफ्राव दिखांनाय जायोमोन। बेजोंनो मोनफा हारिनि सिनायथिखौ रोखा रोखा होनो हायोमोन आरो हारिनि हारिमुवा जौगा थाखोनि बेखौ दिन्थिसारनाय जायोमोन। नाथाय बेफोर हाबा आखायफोरखौ आथिखालनि दानि बर’ आइजोफोरा बावगारलांनो एबा नागारलांनो हमदोंसै फारि फारि। बेखौ नुनानै खन्थाइगिरिया दुखु मोनदों आरो हारिखौ जौगाहोनो थाखाय हारि फोजाखांनाय गारांजौ एरै बुंदों-
“दानो दाबाव दखना
गान आगर एरना
थावख्रि लुना मुस्रा साना
गोदान गोदान जि गानना
रंजाबोबाव मोसाबोबाव।
बर’ हारि जों दावदो दे दाव।”
(ङ) खन्थाइगिरिनि बादिब्ला हारि जौगानायनि बयनिख्रुरबो गिदिरसिन हाथियारा मा?
फिन: खन्थाइगिरिनि बादिब्ला हारि जौगानायनि बयनिखुरैबो गिदिरसिन हाथियारा जादों-हारिमु आरो खौसेथि। मानोना मोनसे हारिया हारिमु आरो खौसेथिनि गेजेरजोंसो जौगासार जानो हायो। बेनिखायनो खन्थायाव खन्थाइगिरिया बर’ हारिया गावनि आंगो हारिमु दानाय लुनायखौ माब्लाबाबो बावगारनो नाङा, थावख्रि लुनानै सि दानानै गावनो गावनि हारिनि सिनायथिखौ लाखिनो दा बावगारथार होनना फोरमायदों। मानोना जोंनि हारिनि सिनायथिया थाब्लासो जों गोजौ फारसे दावगालांनो हागोन आरो हारिनि हारिमुवा थायोब्लासो मोनसे हारिया थांना थानो हागोन। बेनिखायनो खन्थाइगिरिया गावनि हारिखौ दावगाहोनो थाखाय गावनि हारिनि दाखानानै दोननाय आगर फालिखौ गाननानै बयबो साखा फारा ओंखारबोनांगौ होनना फोरमायदों।
गावनि हारिखौ जौगाहोनो अगेन खामानिखौ एबा गाज्रि आखलखौ गारनानै बयबो सेंग्रा-सिख्ला जानजि खाफ्रानांसिगौ। रावबो गिनानै फावसायना उन जानानै थानो नाङा मानोना फावसायनानै एरैनो जना थायोब्ला गुबुन हारिया जोंखौ गाफबनानै दोनगोन। बिनिखायनो गिनाय बानाय लाजिनायफोरखौ गारनानै जोंनि गावनि हारिखौ गोजौवाव दैखांनो बयबो फारि-फारि, हानजा-हानजा ओंखारनांसिगौ। नाङाब्ला जोंनि हारिनि दानाय-लुनाय, गाननाय-जोमनाय, मोसानाय-मुसुरनाय गासैखौबो गुबुन हारिया फोरलां फोथां खालामजोबगोन। बेनिखायनो खन्थाइगिरिया बर’ हारिखौ गोजौवाव दैखांनो थाखाय साफ्रोम सुबुंखौनो हानजा हानजा आगान सुरलांनो खावलायदों।
5. गाहायनि सोंनायफोरनि फिननायखौ गुवारै हो (मोनफ्रोमनिबो नम्बरा 5)
(क) खन्थायाव खन्थाइगिरिया सोरखौ मानो दावनो खावलायदों?
फिन: खन्थायाव खन्थाइगिरि नन्देश्वर बर ‘वा बर’ हारिखौ गुबुन गुबुन हारिफोरजों समान समान दावगालांफानो खावलायदों। मानोना दानि बिगियाननि बादायलायनाय मुगायाव दावगानो हायाब्ला गुबुन हारिनि आफा दावदै सोलानो गोनां जायो, बयजोंबो सै-सै मै-मै खालामजायो अदेबानि नेवसि जायो। हारिनि बेफोरबायदि दावगानायनि बिथिङा राव, धोरोम, हारिमु, जैरैथिंबो, फारफ्रोमथिंबो जानांगौ अब्लासो मोनसे हारिखौ जौगानाय होननानै बुंनो हायो आरो गावनि सिनायथिखौ होनो हायो।
मानोना राव, धोरोम, हारिमु, रांखान्थि, राजखान्थि बेफोरनो जाबाय मोनसे हारिनि सिनायथि। बबेखानि मोनसे हारिनि बेफोर बिथिङा जौगानायब्लासो मोनसे हारिखौ मुलुगनि सिगाङाव सिनायथि होनो हायो। अदेबानि हारिनि बेफोर बिथिङा फैमाल जायोब्ला मोनसे हारियाबो फैमाल जायो। नाथाय हारिनि बेफोर बिथिंखौ एरैनो मोननो हाया। बेफोरखौ मोननांगौब्ला जों बर’ हारिनि साफ्रोमबो सुबुङि मेंनाय, बानाय, गैयाजासे अरायसान अरायसम नाजानांगोन, जुजिनांगोन। हारि मोनसेखौ जौगाहोनो थाखाय खामानि मावनांगोन होनना फोरमायदों।
(ख) दावनो हायैनि थाखाय बर’ हारिया ना जानांदों फोरमाय।
फिन: बर’ हारिया दावनो हायैनि थाखायनो राव, हारिमु, रांखान्थि मोनफ्रोमबो एबा फारफ्रोमबो बिथिङावनो दावगानो हायाखै, जैरैबो उन गोग्लैसोनानै दङ होनना फोरमायदों। बिथाङा बर’नि बेफोर बादि अलसदखौ नुनानै दुख मोनदों आरो हारिखौ बेफोर बायदि मोनफ्रोमबो बिथिङावनो दावनो खावलायदों।
मानोना हारिनि बेफोरबायदि गाज्रि आखल आखुनि थाखायनो बर’ हारिया हामाहाथां जाजोबबाय, मेगनाव मोदै थालांबाय, जोंनि थाग्रायाव मालायासो बासा लाफैबाय जोंसो खारनांबाय आरो खारै खारै आनि-थानि जानांबाय आरो गाबनो गोनां जाबाय। जायनि जाहोनाव जों दुख-दाहायाव गवनानै गाव हारिजों हारिनो बावगार लायनांबाय, सिनायलायै जानांबाय होननानै फोरमायदों।
थारैनो बर’ हारिया मोनसे समाव गासैबो थानानैबो समनि फाखनाव गियान एबा सोलोंथाइनि आंखाल आरो गावसोरनि अलसिया आखुनि थाखायनो गावनि मासिखौबो खोमाना लानांनानै गोदाव-सोराव, उसाव-बादाव जाबाय नांगौ जादोंमोन। गावनि असे न थानानैबो मालायनि नवावसो थाबायनानै नांज्लाय- खमज्लाय, गावजों गावनो सिनायमोनै जानानै थानो गोनां जादोंमोन होनना फोरमायदों।
(ग) गुदि खोथाजों सोमोन्दो लाखिना बेखेवना लिर।
(i) बर’ हारि जों बर’ हारि ……….बर’ हारि बर’ हारि।
फिन: गोजौवाव होनाय खन्थाइ खलबखौ नन्देश्वर बर’ लिरनाय ‘दावदो दे दाव वर’ हारि’ मुंनि खन्थाइनिफ्राय दैखांना होनाय जादों।
बेवहाय हारि मोनसेखौ जौगाहोनोब्ला खामानि मावनांगौ होनना रोखा फोरमायदों।
गोजौनि खन्थाइ सिरिनि गेजेरजों खन्थाइगिरिया माखौबा गिनानै फावसायना थायोब्ला जों जेबो मुलाम्फा मोननाय नङा एबा मोननांगौखौ जों मोननो हानाय नङा आरो फोरमायनांगौखौ फोरमायनो हानाय नङा आरो बे जाहोनाव जेजोंबो आवगायनो हानाय नङा होनना बुंदों। अदेबानि बर’ हारिया मावा-दाङा खाफालाव आखाय हमनानै एरैनो जना थाबाय थायोब्ला जौगासारनो हानाय नङा होनना फोरमायदों।
(ii) “गावनि हारिखौ फोजाना ………दावदो दे दाव फारि फारि।”
फिन: गोजौनि मख ‘नाय खन्थाइ खोन्दोखौ जोंनि फरा बिजाब “सुजुनाय बिजाब” आव थानाय नन्देश्वर बर’ नि ‘दावदो दे दाव बर’ हारि’ खन्थाइनिफ्राय दैखांना होनाय जादों।
बेवहाय खन्थाइगिरिया अगेन आखल आखुफोरखौ नागारनानै बर ‘हारि जौगानायनि थाखाय खामानि मावनो खावलायनाया रोखा जादों।
खन्थाइगिरिनि बादिब्ला बर ‘फोरा गावनि हारिखौ जौगाहोनोब्ला अगेन खामानिखौ एबा गाज्रि आखल आखुखौ गारनानै बयबो सेंग्रा-सिख्ला जानजि खाफ्रानांसिगौ होनना फोरमायदों। जों जुदि गिनानै फावसायना थोयो अब्ला गुबुन हारिया जोंखौ गाबफबना दोननो खाबु लागोन आरो जोंनि हारिनि दानाय-लुनाय, गाननाय-जोमनाय बायदि हारिमुखौ थेर-बेथेर फोजोबस्रांगोन होनना फोरमायदों। बिनिखायनो खन्थाइगिरिया गिनाय बानाय लाजिनाय फोरखौ गारनानै हारिखौ गोजौवाव दैखांनो साफ्रोमबो सुबुंखौनो हानजा हानजा आगान सुरनो खावलायदों।
(iii) “सानदो दानो फिसा फिसौ ……….जेबो गैलिया जोंहा दिनै।”
फिन: गोजौवाव दैखांना होनाय खन्थाइ खलबखौ नन्देश्वर बर’ लिरनाय ‘दावदो दाव बर’ हारि’ खन्थाइनिफ्राय लानाय जादों।
बेवहाय खन्थाइगिरिया दानि जाखांबोनाय सेंग्रा सिख्लाफोरानो बर’ हारिनि इउननि मोजांनि थाखाय गावनि जिउ होनानैब्लाबो नाजानांसिगौ होनना फोरमायदों।
बर’ हारिखौ दा गोजौवाव दैखांनो नाजानायनि सम सफैबाय। बे समाव जों रावबो उन जानानै थानो नाङा। जुदि जों गिनानै थायोब्ला आरोबाव हाखर गोथौवावसो गोग्लैना थासिन बावगोन होनना फोरमायदों। बेनिखायनो थैनायखौ गियाबालासिनो गावनि जिउखौ दान होनानैब्लाबो इउनखौ साननानै दावगालांनो थाखाय गावनि अगेन आखुखौ गारनानै बयखौबो बिदा फंबाय सानज्लायनानै हानजा हानजा सेंग्रा सिख्ला बयबो जौगासार खामानि मावनो ओंखारबोनांसिगौ होनना बुंदों।
Notes of Class 12 Bodo Mil Chapter 17 | AHSEC Class 12 Bodo Mil Chapter 17 Notes In this post we will explain to you Class 12 Bodo Mil Unit 17 Question Answer | Class 12 Bodo Mil Question Answer Unit 17 If you are a Student of Bodo Medium then it will be very helpfull for you.
Note- If you find any mistakes in this CHAPTER, please let us know or correct them yourself. Thank you.