Class 10 Science Notes Chapter 1 रासायनारि फिनजाथाइ आरो समानथाइ

Class 10 Science Notes Chapter 1 रासायनारि फिनजाथाइ आरो समानथाइ | Chemical Reaction and Equation | Class 10 Science Question Answer in Bodo to each Chapter is provided in the list of SCERT, NCERT, SEBA रासायनारि फिनजाथाइ आरो समानथाइ Class 10 General Science Chapter 1 Question Answer दिए गए हैं ताकि आप आसानी से विभिन्न अध्यायों के माध्यम से खोज कर सकें और जरूरतों का चयन कर सकें Notes of Class 10 Science Chapter 1 रासायनारि फिनजाथाइ आरो समानथाइ Question Answer. Class 10th Science Guide. SEBA Bodo Medium Class 10 Science Notes Chapter 1 covers all the exercise questions in NCERT, SCERT.

Join us Now

Class 10 Science Chapter 1 रासायनारि फिनजाथाइ आरो समानथाइ

Class 10 Science Notes Chapter 1 रासायनारि फिनजाथाइ आरो समानथाइ Science Guide for Class 10th Chapter 1. Also Same NCERT Solutions for Class 10 Science इस पोस्ट में हम आपको ये समझा ने कि कोशिश की है की Class 10 Science Solution Chapter 1. अगर आप एक सात्र या शिक्षाक हो बोडो मीडियम की, तो आपके लिए ये Notes for Class 10 Science बोहत लाभदायक हो सकता है। Ncert Science Class 10 Chapter 1 मे आप अपना ध्यान लगाके पढ़ कर इस Question Answer of Class 10 Science Chapter 1 में अछि Mark ला सकते हो अपनी आनेवाली परीक्षा में।

खोन्दो 1 रासायनारि फिनजाथाइ आरो समानथाइ

Chapter 1 Chemical Reaction and Equation

Additional Questions & Answers

सों 1. रासायनारि सोलायनाय एबा फिनजाथाय जादों होनना जों माबोरै मिथिनो?

फिन : रासायनारि फिनजाथाइ जानायखौ मिथिनो गाहायाव होनाय बादि सोलायनायफोरखौ नोजोर खालामनो हागौ―

(i) मुवानि महर एबा थासारि सोलायनाय ।

(ii) गाब सोलायनाय

(iii) गेस सोमजिनाय

(iv) बिदुं सोलायनाय (बांनाय एबा खमायनाय)

सों 2. रासायनारि समानथाय मोनसेखौ माबादि लिरो ? बिदिन्थिजों फोरमाय। 

फिन : मोननै एबा बेनि बांसिन मुवाफोरनि गेजेराव फिनजाथाइ जानाय मुवाफोरखौ दिन्थिहांखो आरो फरमुलाजों दिन्थिसारनाय जायो। बिदिन्थि महरै जिंक आरो दैब्रां सालफिउरिक एसिदनि गेजेराव फिनजाथाइ जानानै हाइड्रजेन गेस आरो जिंक सालफेत सोमजियो। बे फिनजाथाइनि समानथाइया जाबाय–

Zn+ H₂SO₄ → ZnSO₄ +H₂

समानथाई मोनसे लिरनाय समाव गाहायाव होनाय बाथ्राफोरखौ गोसोआव लाखिनांगौ– 

(i) गावजों गावनि गेजेराव फिनजाथाइ जानाय मुवाखौ फिनजाग्रा (Reactant) होननानै बुङो। गोजौनि फिनजाथाइयाव Zn आरो H₂SO₄ आ जाबाय फिनजाग्रा । फिनजाग्राफोरखौ समानथाइयाव थिर (→) सिननि आगसिथिं लिरनाय जायो आरो बेफोरखौ दाजाब (+) सिनजों जुदा खालामनानै दोननाय जायो ।

(ii) फिनजाथाइयाव सोमजिनाय मुवाफोरखौ फिनजामुवा (Product) बुंनाय जायो। गोजौनि फिनजाथाइयाव फिनजा मुवाया जाबाय ZnSO₄ आरो H₂ l फिनजामुवाफोरखौ थिर सिननि आगदाफारसे लिरनाय जायो। मुवानि मोनसेखौ गुबुननिफ्राय दाजाब सिनजों जुदा खालामनाय जायो l 

(iii) फिनजाथाइ मोनसेयाव बाहायनाय थिर (→) सिन एबा समाव (=) सिनआ सोमजि होनाय फोरमायो । 

सों 3. रंथं समानथाइ (skeletal equation) आरो समानसु समानथाइ (Balanced equation) माखौ बुङो ? मोनफ्रोमनिबो मोनफायै बिदिन्थि हो ।

फिन : रासायनारि समानथाइ मोनसेनि फिनजाथाइयाव फारनैथिंबो थानाय मुवाफोरनि अनजिमाया समान नाङाब्ला बे समानथाइखौ रंथं समानथाइ (skeletal equation) बुङो ।

बिदिन्थि :-             H₂ + O₂ → H₂O

बेवहाय थिर सिननि फारनैथिंजाय O₂ गुन्द्रासानि अनजिमाया समान जाना थायाखै।

थिरसिन एबा समान सिननि फारंनैथिंजायबो मोनफ्रोम रोखोम गुन्द्रासानि अनजिमाया समान जानानै थायोब्ला बे समानथाइखौ समानसु समानथाइ (Balanced equation) होननानै बुंनाय जायो 

बिदिन्थि :-           2H₂ + O₂ → 2H₂ O

बेवहाय फारनैथिंबो हाइड्रजेननि गुन्द्रासा अनजिमाया मोनब्रै आरो अक्सिजेननि अनजिमाया मोन 2 

सों 4. मोनसे समानथाइनि बिदिन्थि लाना समानसु खालामलांनाय आदबफोरखौ फोरमाय।

फिन : हाइड्रजेन आरो अक्सिजेननि गेजेराव फिनजाथाइ जाना दै सोमजिनाय समानथाइखौ लानाय जाथों। 

(i) गिबियावनो रंथं समानथाइखौ लिरनाय जाबाय।

H₂ + O₂ → H₂O

(ii) समानसु नङै समानथाइनि फारनैथिंजायबो थानाय गुन्द्रानि अनजिमाफोरखौ सानना नाय । 

(iii) दैनि मोनसे गुन्द्रामायाव अक्सिजेननि मोनसे गुन्द्रासा थायो। जिहेतु मोनसे अक्सिजेन गुन्द्रामायाव मोननै गुन्द्रासा थायो, बेनिखायनो मोननै गुन्द्रामानि दै सोमजिगोन ।

H₂ + O₂ → 2H₂ O

(iv) मोननै गुन्द्रामा दैयाव हाइड्रजेननि मोनब्रै गुन्द्रासा थायो, बेनिखायनो हाइड्रजेननि मोनब्रै गुन्द्रासाया मोननै गुन्द्रामा हाइड्रजेननिफ्राय फैगोन।

2H₂ + O₂ → 2H₂O

बे समानथाइनि फारनैथिंबो अक्सिजेन आरो हाइड्रजेननि गुन्द्रासाया समान समान। बेनिखायनो समानथाइया समानसु जाबाय। 

सों 5. गोजा जाहाबनाय गुदुं आयरननि साजों दै खफ थांहोयोब्ला हाइड्रजेन गेस आरो फेरसफेरिक अक्साइड (Fe₃ O₄) सोमजियो । रासायनारि समानथाय लिरना समानसु खालाम।

फिन : (i) गिबियावनो रंथं समानथाइ लिरना लानाय जाबाय।

Fe + H₂O → Fe₃O₄ + H₂

(ii) मोनसे गुन्द्रामा Fe₃ O₄ खौ सायख’ना नोजोर खालामब्ला नुगोन बेवहाय अक्सिजेन गुन्द्रासाया मोनब्रै दं जेराव आगसिथिं थानाय दै गुन्द्रामायाव अक्सिजेन गुन्द्रासाया मोनसेल’ दं। बेखायनो H₂O खौ 4 जों सानजाबबाय।

Fe + 4H₂O → Fe₃O₄ + H₂

(iii) हाइड्रजेन गुन्द्रासाया आगसिथिं गासै मोन डाइन जाबाय। बेखायनो आगदानि H₂ जों 4 सानजाबवाय। 

Fe + 4H₂O → Fe₃ O₄ + 4H₂

(iv) आरोबाव Fe गुन्द्रासाखौ आगदानिजों समान खालामनो आगसिआव 3 सानजाबनाय जाबाय।

3Fe + 4H₂O → Fe₃O₄ + 4H₂

दानिया बेनो समानसु समानथाइ जाबाय। 

(v) जोबनायाव समानथाइनि फिनजाग्रा आरो फिनजा मुवानि महरारि बिथाथाइ दिन्थिनो खौसे मुवानि फरमुलाजों लोगोसे गुबुन गुबुन दिन्थिसिन बाहायनाय जायो। खौसे मुवाया गेसारिब्ला (g), गथाब्ला (S), लावलाव (1) आरो दैयारिब्ला (aq) बाइदि। गोजौनि समानथाइयाव बेफोर दिन्थिसिन बाहायनाय जाबाय।

3Fe(S) + 4H₂O(g) → Fe₃O₄(S) + 4H₂(g) 

(दैआ ख ‘फ’ महराव दंखायनो बेवहाय g बाहायनाय जादों)

सोनाय : (फरा बिजाबनि, Page No. 6)

सों 1. दोंसे मेगनेसियाम फिटाखौ बाराव सावनायनि सिगां मानो साखोन सिखोन खालामनाय जायो?

फिन : मेगनेसियाम फिटानि बिखुंआव खायसे गोथार नङै बेसात (unwanted impurities) अरजाबना थानायखौ गैया खालामनो, बेखौ बाराव सावनाय सिगां साफा खालामनाय जायो आरो गोथार मेगनेसियाम धातुखौल’ सावनाय जायो ।

सों 2. गाहायनि रासायनारि समानथाइफोरनि समानसु समानथाइ लिर। 

(i) हाइड्र’ जेन + क्ल’ रिन → हाइड्र ‘जेन क्ल ‘राइड ।

फिन : H₂ + Cl₂ → HCI

H₂ + Cl₂ → 2HCI (समानसु)

(ii) बेरियाम क्ल ‘राइड + एलुमिनियाम सालफेट → बेरिम सालफेत → एलुमिनियाम क्ल ‘राइड।

फिन : BaCl₂ + AI₂(SO₄)₃ → BaSO₄ + AICI₃

3BaCl₂ + Al₂(SO₄)₃ → 3BaSO₄ + 2AICI₃ (समानसु)

(iii) सडियाम + दै → सडियाम हाइड्र ‘क्साइड + हाइड्र ‘जेन ।

फिन : Na + H₂O → NaOH + H₂

2Na + 2H₂O → 2NaOH + H₂ (समानसु) ।

3. गाहायनि फिनजाथाइफोरनि थाथाइनि दिन्थिसिन बाहायनानै मोनसे समानसु रासायनारि समानथाइ लिर। 

(i) बेरियाम क्ल ‘राइडनि गलिलाव आरो दैयाव सडियाम सालफेटजों फिनजाथाइ जानानै। गलियि बेरियाम सालफेट आरो सडियाम क्ल ‘राइडनि गलिलाव सोमजिहोयो। 

फिन : BaCl₂ (aq) + Na₂SO₄ (aq) → BaSO₄ (S) + NaCl (aq) l

(ii) सडियाम हाइड्र ‘क्साइड गलिलाव (दैआव) आ हाइड्र ‘क्ल ‘रिक एसिडनि गलिलाव (दैआव) जों फिनजाथाइ जानानै सडियाम क्ल ‘राइड आरो दै सोमजिहोयो।

फिन : NaOH (aq) + HCl (aq) → NaCl (aq) + H₂O (l) l

Additional Questions & Answers

रासायनारि समानथाइनि रोखोमफोर (Types of Chemical Reactions)

सों 1. रासायनारि सोलायनायनि सायाव सोनारनानै रासायनारि समानथाइफोरखौ मा मा रोखोमआव राननाय जादों ? 

फिन : रासायनारि सोलायनायनि सायाव सोनारनानै रासायनारि समानथाइफोरखौ गाहायाव होनाय बादि माखासे रोखोमाव राननाय जादों।

(i) दाजाबनाय फिनजाथाइ (combination reaction) 

(ii) बायस्रानाय फिनजाथाइ (Decomposition reaction)

(iii) रानसारनाय फिनजाथाइ (Displacement reaction/single displacement)

(iv) नैफान रानसारनाय फिनजाथाइ (Double Displacement) 

(v) सोखावनाय फिनजाथाइ (Dissociation reaction)

सों 2. (a) मा जायो जेब्ला गोरान सुनैखौ दैजों दाजाबदेरनाय जायो? 

फिन : गोरान सुनैखौ दैजों दाजाबदेरब्ला बिदुं सोमजिना गलिलाङो । 

(b) गोजौनि जाथाइनि रासायनारि समानथाइ लिर।

फिन : CaO(S) + H₂O (l) → Ca(OH)₂ + बिदुं ।

(c) बेयो मा रोखोमनि फिनजाथाइ?

फिन : बेयो दाजाबनाय फिनजाथाइ ।

सों 3. दुंखांग्रा फिनजाथाइ माखौ बुङो ? बेबादि रोखोमनि मोननै बिदिन्थि हो। 

फिन : जायफोर रासायनारि फिनजाथाइआव फिनजा मुवाजों लोगोसे बिदुं सोमजिखाङो। बे फिनजाथाइखौ दुंखांग्रा फिनजाथाइ बुङो l 

बिदिन्थि :–

(i) खैलानि खामनाय l

C(S) + O₂(g) → CO₂ (g) + बिदुं l 

(ii) हाइड्र ‘जेन आरो अक्सिजेननिफ्राय दै सोमजिनाय ।

2H₂(g) + O₂(g) → 2H₂O (l) + बिदुं l

आरोबाव–

(iii) मिथिंगायारि गेसनि खामनाय ।

CH₄(g) + 2O₂(g) → CO₂(g) + 2H₂O (I) + बिदुं l

(iv) हां लानाय l

C₆H₁₂O₆(aq) + 6O₂(aq) → 6CO₂(aq) + 2H₂O (l) + बिंदु l

सों 4. जेब्ला मोनसे गोथां फेरास सालफेत रग ‘खौ गोख्रोंयै फुदुंनाय जायो बिनि गाबा जारोम सिम सोलायो आरो खामनाय सालफार ओंखारो।

(a) खौसे मुवानि मुं लिए।

फीन : गोथां फेरास सालफेत रग ‘खौ फुदुंनायनि जाहोनाव फेरिक अक्साइड आरो मोनामग्रा सालफार-डाइ-अक्साइड सोमजियो। 

(b) फिनजाथाइया मा रोखोमनि फोरमाय l

फिन : बे फिनजाथाइआ बायस्रानाय फिनजाथाइ ।

(c) रासायनारि फिनजाथाइखौ हो।

फिन : 2FeSO₄(S) ––बिंदु→ Fe₂SO₃(S) + SO₂(g) + SO₃(g) 

सों : 5. मोनसे गुफुर संख्रिखौ फुदुंब्ला मोनामग्रा गेस आरो थालायाव गोदि ज ‘होनानै बायस्रायो।

(i) संख्रिनि मुङा मा?

फिन : संख्रिनि मुङा लेड नाइट्रेड ।

(ii) बायस्रानाय फिनजाथाइखौ लिर।

फिन : Pb(NO₃)₂ (S) ––बिंदु→ 2PbO(S) + 4NO₂(g) + O₂(g) 

        लेड नाइट्रेड            लेड अक्साइड

सों 6. गोसोम आरो गुफुर गाब गाहोनो बाहायनाय मोननै संख्रिनि मुं लिर । बेसोरखौ साननि सोरांआव दोनोब्ला सोमजिनाय फिनजाथाइखौ लिर। 

फिन : गोसोम गाब गाबगाहोनो सिलभार क्ल ‘राइड आरो गुफुर गाब गाहोनो सिलभार ब्रमाइड संख्रि बाहायो।

Class 10 Science Bodo Medium Chapter 1 Question No 6 Answer

सोंनाय, फरा बिजाबनि : Page 10

सों 1. मोनसे मुवा ‘X’ नि गलिलावखौ गुफुर गाव होनायाव बाहायनाय जादों।

(i) ‘X’ मुवानि मुं आरो बेनि फरमुलाखौ लिर। 

फिन : ‘X’ आ गोरान सुनै (CaO) 

(ii) गोजौआव मोननाय ‘X’ मुवाजों दैजों जानाय फिनजाथाइखौ लिर।

फिन : CaO(S) + H₂O → Ca(OH)₂ (aq)

गोरान सुन केलसियाम         हाइड्र’ अक्साइड

सों 2. मावफारि 1.7 आव गंसे आनजाद हासुंआव बुथुमजानाय गेसनि बिबांआ गुबुन गंसे आनजाद हासुंआव बुथुमजानाय गेसनि बिबांनिख्रुइ फाननै मानो ? बे गेसनि मुंखौ लिर।

फिन : मावफारि 1.7 आव दैनिफ्राय हाइड्र ‘जेन गुन्द्रामा आरो अक्सिजेन गुन्द्रामा मोननो थाखै दैखौ मोब्लिब बिजिरनाय जायो । फिनजाथाइया गाहायाव होनाय बादि

      2H₂O(l) → 2H₂(g) + O₂ 

फिनजाथाइयाव मोननै गुन्द्रामानि हाइड्रजेन आरो मोनसे गुन्द्रामानि अक्सिजेन गेस सोमजियो जाहोनाव हाइड्र ‘जेन गेसनि बिबांआ अक्सिजेन गेसनि नैफान जायो l

Additional Questions & Answers

जायखारनाय फिनजाथाइ (Displacement Reaction)

सों 1. सोलायनाय फिनजाथाइआ मा ? मोनसे बिदिन्थि होनानै बेखेव।

फिन : Fe(s) + CuSO₄(aq) → FeSO₄(aq) + Cu(s)     

                   कपार सालफेट    आइरन सालफेट

गोजौनि फिनजाथाइयाव आइरन (सोर) आ CuSO₄ निफ्राय Cu खौ दैखारना FeSO₄ सोमजिदों Fe आ Cu निख्रुइ सांग्रां धातुखायनो Cu खौ दैखारदों। बेबादि फिनजाथाइयानो सोलायनाय (Displacement) फिनजाथाइ l

सों 2. मा जायो जेब्ला सडियाम सालफेत आरो बेरियाम क्ल ‘राइडनि गलिलावखौ ज ‘यै गलायनाय जायो ? फिनजाथाइखौ लिर ।

फिन : सडियाम सालफेत आरो बेरियाम क्ल ‘राइडनि गलिलावखौ गलायब्ला दैआव गलियै बेरियाम सालफेटआ गोदि जयो। 

Na₂SO₄(aq) + BaCl₂(aq) → BaSO₄(s) + NaCl(aq)

सिलभार नाइट्रेट आरो सडियाम क्लराइडआ CI⁻ आरो No³⁻ आयनफोरखौ सोलायलायदों।

मावफारि 1.2 खौ गोसोखांफिन जेराव नों लेड (II) नाइट्रेट आरो पटासियाम आय ‘डिननि गलिलावखौ मिसायदोंमोन। 

(i) सोमजिनाय गोदिनि गाबआ मामोन ? नों गोदिज ‘नाय खौसेनि मुंखौ बुंनो हागोन ना ?

(ii) बे फिनजाथाइनि समानसु रासायनारि समानथाइखौ लिर। 

(iii) बेयो मोनसे नैफान जायखारनाय फिनजाथाइबो नंगौ ना?

फिन :

(i) गोदि जनाय मुवानि गाबा जारें गोमो l बे खौसेनि मुंआ लेड आयडाइड l

(ii) Pb(Na₃)₂ + 2kl → Pbl₂ + 2KNO₃

(iii) बेबो नैफान रानसारनाय फिनजाथाइ।

सों 3. अक्सिजाब आरो अक्सिगार फिनजाथाइ माखौ बुङो ? मोनफ्रोमनिबो मोनफायै बिदिन्थि हो।

फिन : (i) जाय फिनजाथाइआव अक्सिजेन एबा मोब्लिब दानख ‘था गुदि मुवाया अरजाबो, बेखौनो अक्सिजाब फिनजाथाइ बुङो ।

S(s)   +    O₂(g)     →     SO₂(g) 

सालफारजों अक्सिजेनअरजाबदों।

(ii) जाय फिनजाथाइआव हाइड्रजेन एबा मोब्लिब दाजाबथा गुदि मुवाया अरजाबो एबा अक्सिजेनआ एंगार जायो बेखौनो अक्सिजाब फिनजाथाइ बुङो ।

CuO(s) + H₂(g) → Cu(s) + H₂O 

CuO निफ्राय अक्सिजेनआ एंगार जादों।

CI₂(g) + H₂(g) → 2HCI(g) 

CI₂ जों हाइड्रजेन अरजाबदों।

सों 4. अक्सिजाब-अक्सिगार (रेडक्स) फिनजाथाइआ मा ? गाहायनि फिनजाथाइआव अक्सिजाब आरो अक्सिगार जानाय मुवाखौ सिनायथि हो।

CuO + H₂ → Cu + H₂O

फिन : मोनसे फिनजाथाइआवनो मोनसे मुवाया अक्सिजाबनाय आरो गुबुन मोनसेया अक्सिगारनाय जायोब्ला बे फिनजाथाइखौ अक्सिजाब-अक्सिगार फिनजाथाइ बुङो ।

होखानाय फिनजाथाइआव H₂ आ H₂O सिम अक्सिजाबदों आरो Cuo आ Cu सिम अक्सिगारों।

सों 5. रेडक्स फिनजाथाइ नङैआ मा ? बिदिन्थिनि हेफाजाबै बेखेव ।

फिन : जाय फिनजाथाइआव अक्सिजाब एबा अक्सिगार मोननैबो फिनजाथाइआ जाया एबा इलेक्ट्रन आजावनाय-नागारनाय दिन्थिनाय जाया, बे फिनजाथाइखौ रेडक्स फिनजाथाइ नङैबुङो l बिदिन्थि–

(i) HCl(aq) + NaOH(aq) → NaCl(aq) + H₂O (I) 

(ii) BaCl₂(aq) + Na₂SO₄(aq) → BaSO₄(s) + 2NaCl(aq) 

सों 6. रेडक्स फिनजाथाइ मोननैनि बिदिन्थि हो जायफोरखौ सानफ्रोमबोनि जिउआव नुनो मोनो।

फिन : (i) खामनाय फिनजाथाइ 

(ii) कार्बहाइड्रेटनि सोरां बिजिरनाय l

सोनाय- फरा बिजाबनि Page 13

सों 1. कपार सालफेट गलिलावआव गंसे सोरनि गाजोलखौ सोमब्र ‘योब्ला मानो गलिलावनि गाबआ सोलायो ? 

फिन : कपार सालफेत गलिलावआव सोरनि गाजोल सोमब्र ‘ब्ला गलिलावनि निल गाबा गैया जालाङो ।

बे फिनजाथाइयाव सोरआ कपारखौ दैखारो। बिदिनो कपार सालफेटनि बिबांआ खमियो आरो बिनि गाबआ गैया जालाङो ।

Fe(s) + CuSO₄(aq) → FeSO₄(aq) + Cu(s)

सों 2. मावफारि 1.10 आव होनाय मोनसे नैफान जायखारनाय फिनजाथाइनि बिदिन्थि हो । 

फिन : बेरियाम क्ल ‘राइड गलिलावआव सालफिउरिक एसिद दाजाबदेरब्ला गलियै BaSO₄ (बेरियाम सालफेट) आरो हाइड्रक्लरिक एसिद सोमजियो। 

BaCl₂ + H₂So₄ → BaSO₄ + 2HCI बे मोनसे नैफान रानसारनायनि बिदिन्थि।

सों 3. गाहायनि फिनजाथाइफोराव सोमजिनाय अक्सिजाबनाय मुवा आरो अक्सिगारनाय मुवाखौ सिनाय ।

(i) 4Na(s) + O₂(g) → 2Na₂O(s) 

(ii) CuO(s) + H₂(g) → Cu(s) + H₂O (l)

फिन : अक्सिजाबनाय मुवाया : 4Na(s), H₂(g)

अक्सिगारनाय मुवाया : O₂(g), CuO(s)

Leave a Reply

error: Content is protected !!
Scroll to Top