Bodo Medium Class 10 Science Chapter 15 Question Answer जोंनि आबहावा Our Environment. Class 10 Science Question Answer in Bodo to each Chapter is provided in the list of SCERT, NCERT, SEBA बिगियान Class 10 Question Answer दिए गए हैं ताकि आप आसानी से विभिन्न अध्यायों के माध्यम से खोज कर सकें और जरूरतों का चयन कर सकें. Class 10 Science Chapter 15 Our Environment Question Answer Class 10 Bodo Medium Science Chapter 15 Questions Answer. SEBA Bodo Medium Class 10 General Science Chapter 15 जोंनि आबहावा Notes covers all the exercise questions in NCERT, SCERT.
Class 10 Science Chapter 15 जोंनि आबहावा
बोडो मीडियम कक्षा 10 बिगियान खोन्दो 15 जोंनि आबहावा Question Answer | Our Environment Question Answer | इस पोस्ट में हम आपको ये समझा ने कि कोशिश की है की कक्षा 10 बोडो मीडियम बिगियान खोन्दो 15 जोंनि आबहावा Question Answer. अगर आप एक सात्र या शिक्षाक हो बोडो मीडियम की, तो आपके लिए ये बोडो मीडियम कक्षा 10 बिगियान खोन्दो 15 Question Answer बोहत लाभदायक हो सकता है। कक्षा 10 बिगियान खोन्दो 15 मे आप अपना ध्यान लगाके पढ़ कर इस कक्षा 10 बिगियान में अछि Mark ला सकते हो अपनी आनेवाली परीक्षा में।
खोन्दो 15 जोंनि आबहावा
Chapter 15 Our Environment
15.1 जोंनि गारजा मुवाफोरखौ (Waste) आबहावायाव दाजाबरोब्ला मा जायो
(What Happens when we odd our waste to the Environment)
सों 1. जोंनि आबहावानि मोननै दाफुंग्राफोरा मा मा?
फिन : (i) जिबआरि थाफादेर :- दंफां आरो जिब जुनार।
(ii) जिबआरि नङि थाफादेर :- बार, दै, हा बाइदि।
सों 2. जिबआरि सेवग्रा आरो जिबआरि सेवग्रा नङैनि फाराग लिर।
फिन :
जिबआरि सेवग्रा | जिबआरि सेवनो रोङि |
1. बिसोरो जिबियारि खान्थिजों गोरलै थाथाइसिम सिफायो। | बिसोरो गोबां गेब्रेंहायो। |
2. बिसोरो आबहावाखौ गोबां गेब्रेंहोआ। | बे खान्थिजों बायफ्लेया। |
3. बिसोरो आबहावायाव खम सम थायो। | बिसोरो आबहावायाव गोबाव सम थायो। |
सों 3. जिबारि सेवरोङिजिरातफोरा मानो गोलाव समनि थाखाय आबहावायाव थानो हायो?
फिन : जिबारि सेवरोङिजिरातफोरा दद्र, बिसोरो जिबारि खान्थिजों गोरलै थाथाइसिम सिफायजाया। बेखायनो बेफोर जिरातफोरा गोलाव समनि थाखाय आबहावायाव थानो हायो।
सोंनाय फरा बिजाबनि (Page No – 257)
सों 1. माखासे जिरादफोरा मानो जिबआरि सेवग्रा आरो माखासेआ जिबआरि सेवनोरोङि?
फिन : खायसे जिरातफोरा जिबआरि सेवग्रा मानोना बे जिरातफोरा बेक्टेरियानिफ्राय ओंखारनाय एनजाइम आरो मालायजिबिफोरजों समनि गेजेराव बायस्रा होजायो। बेफोर बादि जिरातफोरा गुसु गुन्द्रामायारि खौसेजों दाजानाय आरो मालायजिबिजों गोरलैयै गोरोबलांनो हायो। माखासे जिबआरि सेवरोङि फोरखौ एनजाइम एबा मालायजिबिया सिफायनो हाया, बिसोरनि दाथाय गोलाव बांदाजाबआरि खौसे आरो गोख्रोङै अरजाबना थायो।
सों 2. जिबआरि सेवग्रा जिरादफोरा आबहावाखौ गोहोम खोलैनो हागौ बेनि मोननै राहा हो?
फिन : (i) जिबआरि सेवग्रा जिरादफोरा बांद्राय जायोब्लाबो आबहावायाव गोहोम खोख्लैयो।
(ii) बे जिरादफोरा थाम्फैनि थाखै बिदै दैनो मोजां जायगा जायो जेराव बिफोरो कलेरा बादि माखासे बेरामनि दैदेनग्रा हिसाबै खामानि मावो।
सों 3. जिबआरि सेवनोरोङि जिरादफोरा आबहावाखौ गोहोम खोलैनो हागौ बेनि मोननै राहा हो?
फिन : (i) जिबआरि सेवरोङि जिरातफोरा सेवनानै थाङा बिफोरखौ खेबसे बाहायखांब्ला सोदांना गुबुन महर होफिननो हाया। बेखायनो बिफोरो हायावनो थानानै सोरथाथाइ बिखान्थिखौसो गाज्रि खालामो।
(ii) बिफोरो आदार जिनज्रियाव हाबनानै मानसिनि सोलेराव हाबनो हागौ। बिदिन्थि हिसाबै D.D.T. आ जोंनि आदार जिनज्रियाव हाबनानै मानसि आरो गुबुन जिबफोरनियाव गोहोम खोख्लैयो।
15.2 सोरथाथाइ बिखान्थि बेनि दाफुंग्राफोरा मा मा? (Ecosystem-what are its components)
सों 1. सोरथाथाइ बिखान्थिनि दाफुंग्राफोरा मा मा?
फिन : सोरथाथाइ बिखान्थिआ जिउगोनां जिबफोर थाफादेरनाय जिबियारि दाफुंग्राफोर आरो दुंथाइ, अखा हानाय, बारनाय बार, हा आरो खनियारिफोरा बादि महरारि जाहोग्राफोर थाफादेरनाय जिबियारि नङि दाफुंग्राफोरजों दाजानाय। सोरथाथाय बिखान्थिया अरनबारि, फुख्रिफोर आरो बिलोमाफोर जानो हागौ। बिफोरो खायसेआ मिथिंगायारि सोरथाथाय आरो खायसेआ सुबुं सोरजिनाय (बानायनाय) सोरथाथाय बिखान्थि।
सों 2. एकुवारियामखौ मोनसे सोरजिनाय एबा बानायनाय सोरथाथाइ बिखान्थि बुङो। मानो?
फिन : मोनसे एकुवारियामआ गोथां दैआरि लाइफां, ना आरो दैनि जिबफोरजों दाजानाय। बेफोर जिबारि जाहोग्राफोरा मोनसे समाज दायो। दै, बाला एबा अन्थाइ थुख्रा, बिदुं, सोरां बाइदिया जिबारि नङि जाहोग्रा। जिबरि आरो जिबरि नङि फोरनि गेजेराव माखासे दाफुंग्राफोर (components) नि सोलाय सोल’ जायो।
एकुवारियाम गोथां दैआरि लाइफांफोरा दिहुनग्रा (producer)। जिउआरिफोरा बाहायग्रा (consumers)। गोथां लाइफांफोरा, O₂ गेस एंगारो जायखौ जिउआरिफोरा सोबना लायो। जिउआरिफोरा CO₂ एंगारो जायखौ लाइफांआ सोरां बिजिरथियाव बाहायो। जिउआरि गारजा मुवा (जेरै-खि) फोरा फेसेवग्राजों (Decomposer) सेवहोजायो आरो सोमजिनाय गोरलै खौसेखौ लाइफां सोबनानौ लायो। बे बादिनो एकुवारियामआ मोनसे गावनो गाव फिसिनाय बिखान्थि दायो। बेखायनो एकुवारियामआ मोनसे बानायनाय सोरथाथाय बिखान्थि।
सों 3. दिहुनग्रा माखौ बुङो?
फिन : गासैबो गोथां लाइफांफोर आरो खायफा नीला-गोथां बादामालिफोर जायफोरा सोरां बिजिरख ‘दानायनि राहाजों आदार दिहुननो हायो, बिसोरखौ दिहुनग्रा बुङो।
सों 4. बाहायग्रा आरो दिहुनग्रानि मोननै फाराग लिर।
फिन : दिहुनग्राया जेब्लाबो गोथां लाइफां। बिसोरो सानगोहोनि हेफाजाबै गावनि आदारखौ गावनो बानायना लायो। मोनसे बाहायग्राया मासे जिब एबा गोथां नङै लाइफां जाय गावसोरनि आदारखौ बानायना लानो हाया। बाहायग्राया थोंजोङै एबा खेंसालियायै दिहुनग्रानि सायाव सोनारो।
सों 5. फेसेवग्रा गैयामोनब्ला मा जागौमोन?
फिन : फेसेवाग्रा गैयामोनब्ला जिबफोरनि थैनाय आद्रा आरो गिज्रा दिहुनथाइफोरखौ सिफायग्रा गोयै जागौमोन। हानि मिथिंगायारि सोलायसोल ‘आ जानाय नङामोन। गासै सुफुंसार गिदिंखनफोराव फेसेवग्राया दाफुंग्रा हिसाबै थायो। बेफोर सुफुंसार गिदिंखनाव फेसेवग्रानि आंखालाव जेबो फुरा जाया। मोनसे सोरथाथाइयाव जिबारि आरो जिबारि नङैनि गेजेराव जेबो गिदिंखनफिन जानाय नङा, मानोना गासै मुवाफोरा गोथै जिबिफोरावनो थागोन। अब्लानिया जिउनि थांना थानाया जोबोत गोब्राब जागोन।
सों 6. जामु जिनज्रियाव थांना थानाय थोरफोनि अनजिमानि सिमाया मा?
फिन : शक्टि बोहैनाया 10% शक्टिनि नेमखौ मानियो। बियो थांना थानाय थोरफोनि बिबांखौ जामु जिनज्रियाव थि खालामो।
सों 7. मोनसे जामुं जिनज्रि जेराव एम्बु, एम्फौ-एनला, दाउ आरो हाग्रा थायो, माबे जिबआ बांसिन खहा खालामग्रा सेवरोङै रासायनारि मुवानि रोजाथि मोनगोन?
फिन : दावआ थांना थानाय थोरफोनि साथाराव थागोन खायनो दावआ बांसिन रोजाथि मोनगोन।
सों 8. जिब मण्डलाव शक्टि बोहैनाया मानो से दिग गोनां?
फिन : सानआल’ मोनसे शक्टिनि फुंखा जायखौ सोरां बिजिरथि खान्थिजों लाइफांआ दोनथुमो। मोनसे थांना थानाय थोरफोनिफ्राय गुबुनसिम शक्टि बारस्लायनाया 10% नेमखौ मानियो, 90% शक्टिखौ बिदुं हिसाबै खोमाना लायो। बिदुं महरनि शक्टिया बिदुं हिसाबै गोमायो मानोना लाइफांआ बेफोरखौ जामुं बिजिरनायाव बाहाया। बेबादि साननिफ्राय जिबमण्डलसिम अरायबो शक्टिआ बिदुं हिसाबै बोहैयो। बेखायनो जिबमण्डलाव शक्टि बोहैनाया से दिग गोनां।
सों 9. जिबौ, एम्फौ, गांसो आरो एम्बुजों दाजानाय जामु जिनज्रिआव एम्बुखौ थि थांना थानाय थोरफोआव बाहागो खालाम।
फिन : गांसो→ एम्फौ→ एम्बु→ जिबौ
एम्बुआ थांना थानाय थोरफोनि थामथियाव जायगा लायो।
सों 10. मोनसे फरायसंनाय खालामनायाव मोनसे सोरथाथाइ बिखान्थिआव जामुं जिनज्रिजों लोगोसे DDT नि जाथाइ जानायखौ गांसोआव 0.5ppm, बोरमा मेनदानियाव 2ppm आरो मानसिनियाव 10ppm मोनदोंमोन। DDT नि गोसाथिआ मानसिनियाव मानो बारा जाखो?
फिन : DDT आ मोनसे खहा खालामग्रा रासायनारि मुवा। जिबआरि फेदेरखां बादियै थाना थानाय थोरफोआ बांनाय लोगो लोगो खहा खालामनाय रासायनारि मुवानि बिबांआ बांलांगोन। मानसिआ जामु जिनज्रिनि जौसिन थोरफोआव थानाय थाखाय DDT नि गोसाथिआ बांसिन जागोन।
सों 11. दिहुनग्राफोरा जामुं जिनज्रिनि गिबि थोरफोनि जायगा लायो, मानो?
फिन : दिनग्राफोरा सानारि गोहोखौ सोबना लानो हानाय कलर ‘फिल थायो। बेखायनो बिसोरो जामुं जिनज्रिनि गिबि थोरफोनि जायगा लायो।
सोंनाय फरा बिजाबनि (Page No – 261)
सों 1. थांनाथानाय थोरफोफोरा मा मा? मोनसे जामुं जिनज्रिनि मोनसे बिदिन्थि हो आरो बेनि गुबुन गुबुन थांनाथानाय थोरफोफोरखौ बिजिर।
फिन : थांना थानाय थोरफोआ जाबाय आदार जिनज्रिआव जिबफोरा आवग्रिनाय मावफुं थोरफो। थांना थानाय थोरफोआव गांसो जाग्रा आरो फेसेवग्रा थायो।
गाहायाव थांना थानाय थोरफो दिन्थिना मोनसे आदार जिनज्रि होनाय जाबाय–
गांसो→ गुमा→ एम्बु→ जिबौ→ ईगल
(दिनग्रा) (गांसो जाग्रा) (सेथि थोरफो बेदर जाग्रा) (नैथि थोरफो बेदर जाग्रा) (थामथि थोरफो बेदर जाग्रा)
सों 2. सोरथाथाइ बिखान्थियाव फेसेवग्राफोरनि बिफावआ मा?
फिन : मोनसे समाजाव फेसेवग्रा गैयाब्ला गुबुन जिबफोराल’ थागोन। अब्ला जिबारि नङि मुवाफोर कार्बन डाइ-अक्साइड एबा नाइट्रेट एबा फसफेट एबा गुबुन जिबारि नङि मुवाफोरा गैया जालांगोन। फेसेवग्राफोरा जिबारि गारजा मुवा आरो थैनाय जिबफोरखौ दिहुनग्रा (लाइफां) नो नांनाय जिबनङि मुवाफोरसिम सेफायो। गोथै जिबि मैखुन, बेक्टेरियाफोरा बेबादि फेसेवनायखौ बांसिन खालामो।
15.3 जोंनि मावथाइफोरा आबहावाखौ माबोरै खहा खालामो? (How do our activities effect the environment?)
सों 1. बारमण्डलाव अज’न थोरफोनि खामानिआ मा? बियो माबोरै सोमजियो?
फिन : अज’न थोरफोआ बारमण्डलनि गोजौसिन थोरफोआव थायो। बियो बहुमनि सा बिखुंखौ साननि रोजा फान्थाव गाब (UV) स्रा गोसारनायनिफ्राय रैखा खालामो।
बारमण्डलनि गोजौसिन थोरफोआव अज ‘नआ अक्सिजेन (O₂) गुन्द्रामानि सायाव जाथाइ खालामग्रा UV गोसारनायनि थाखाय सोमजियो। गोजौ शक्टि UV गोसारनाया खायसे O₂ गुन्द्रामाखौ उदां अक्सिजेन O गुन्द्रासायाव गावस्राहोयो। बेफोर गुन्द्रासाफोरा गुन्द्रामायारि अज ‘न सोरजिनो अरजाब फिनो।
सों 2. अज’न थोरफोनि जामनाय मा जाहोनाव जायो? बियो माबोरै आबहावायाव गोहोम खोख्लैयो?
फिन : अज’नि थोरफो जामनाय एबा गोबा जानायनि गाहाय जाहोना ष्ट्रेटस्फियारआव नाइट्रिक अक्साइड (NO) क्लरिन (CI), ब्रमिन (Br), हाइड्रक्सिल आयन (OH) थि बिबां बारायनायखौनो दाय गोनां होनना बुंनाय जायो।
गुसु खालामग्रा आगजु, साफा खालामग्रा गलिलाव, आर खोमोरग्रा बायदियाव बाहायनाय CFC Chloro fluoro Carbon गेब्रेंनायनि गाहाय जाहोना अज ‘न थोरफो जामहोयो।
अज ‘न थोरफो जामनायनि जाहोनाव गोहोम खोख्लैनायफोरखौ होनाय जाबाय–
(i) बिदुंआ सोलायो आरो बुहुमाव अखा गोग्लैनाया थि जाया।
(ii) बिगुरनि केन्सार बेराम जायो।
(iii) दैआरि जिउ आरो मैगं थाइगं गाज्रि खालामो।
(iv) मानसिनि होबथानो हानाय गोहोआ खमियो।
(v) गोनां बेक्टेरिया एवबा जिउसाफोरखौ फोथैयो।
सों 3. आबहावायाव दाखोर-दालानि गोहोमआ मा?
फिन : नोगोरफोराव गोबां बिबांनि दाखोर-दाला सानफ्रोमबो जमा जायो। बेफोर दाखोर-दालाफोराव ग्लास बथल, प्लासटिक, लेखा बिलाय, बायदि जामुं जुग्रा बिखब, जिब थैनाय बाइदि बाइदि थायो। बेफोरनि जिबारि सेवग्रा आरो खायसेआ जिबारि नङि सेवग्रा। जिबारि सेवग्राफोरा सेवनाय समाव मोनामो आरो बे गाज्रि मोनामनाया बारखौ गेब्रें होयो। गोबां जिबारि नङि सेवग्राफोरा आबहावाखौ गाज्रि लामाजों लाना थाङो। बेफोरखौ जिब जुनातफरा जानानै गोबां जेंनायाव गोग्लैनांगौ जायो।
सोंनाय फरा बिजाबनि (Page No – 264)
सों 1. अज ‘नआ मा आरो बेयो जायखिजाया सोरथाथाइ बिखान्थिखौ माबोरै खहा खालामो?
फिन : अज ‘नआ जाबाय अक्सिजेननि मोनथाम गुन्द्रासाजों अरजाबलायना सोमजिनाय खौसे। बियो मोनसे गिख्रंथाव बिस गोनां गेस। नाथाय बियो बारमण्डलनि जौसिन थोरफोआव मोजां खामानि मावो। बेयो बुहुमनि सा बिखुंखौ साननि रोजा फानथाव गाब (UV) स्रां गोसारनायनिफ्राय रैखा खालामो। बे स्रां गोसारनाया मानसिनियाव बिगुर केन्सार जाहोयो।
सों 2. आद्रि बाहायनायनि जेंनाखौ खमायनायाव नोंसोर माबोरै हेफाजाब होनो हागोन? जायखिजाया मोननै आदब हो।
फिन : आद्रि बाहायनायनि जेंनाखौ खमायनो थाखाय गाहायनि नेमखौ बाहायनो हायो :
(i) जिबारि सेवरोङै गारजा मुवाफोरखौ खमै बाहायनाय।
(ii) प्लासटिक बाइदि जिबारि सेवरोङि गारजा मुवाखौ फिन बाहायफिननाय।
(iii) फेसेवनानै जिबारि गेस, हासार बायदि बानायनाय।
(iv) खाम होनाने एबा सावनानै बिफोर सेवरोङै गारजा मुवानि रोजागासैखौ खमायनाय।
सों थि बि दां फरा बिजाबनि (Page No – 264)
सों 1. गाहायनि माबे हानजाया जिबआरि सेवग्रा मुवायावल’ थायो?
(क) गांसो, बिबार आरो सामब्रा।
(ख) गांसो, दंफां आरो प्लाष्टिक।
(ग) फिथाइनि बिगुर, केक आरो नारें बिदै।
(घ) केक, दंफां आरो कास।
फिन : (ग) फिथाइनि बिगुर, केक आरो नारें बिदै।
सों 2. गाहायनि माबेआ मोनसे जामुं जिनज्रि दायो?
(क) गांसो, गम आरो थाइजौ।
(ख) गांसो, बोरमा आरो मानसि।
(ग) बोरमा, मोसौ आरो मैदेर।
(घ) गांसो, ना आरो बोरमा।
फिन : (ख) गांसो, बोरमा आरो मानसि।
सों 3. गाहायनि माबेफोरा आबहावा-लोगोबादि सर’ खालामजायो?
(क) हाथाइ खालामनाय समाव बायनाय जिरादफोरखौ सोनानै लानो जिनि म ‘ना लांनाय।
(ख) नाङा-फाङा फोजोंनाय आरो फांखा सालायनायखौ बन्द खालामनाय।
(ग) नोंसोर बिमाजों बिनि स्कुटाराव नोंसोरखौ दोनहैना फैनायनि सोलाय फरायसालिसिम थाबाय लांनाय।
(घ) गोजौनि गासैबो।
फिन : (घ) गोजौनि गासैबो।
सों 4. मा जागोन जुदि जों मोनसे थांना थानाय थोरफोनि गासैबो जिबफोरखौ बुथारो?
फिन : जुदि जों मोनसे थांना थानाय थोरफोनि जिबफोरखौ बुथिरो अब्ला उननि थोरफोनि जिबफोरा आदारनि आंखालाव जोबलांगोन एबा थैलांगोन। बेनि जाहोनाव सिगांनि थांना थानाय थोरफोनि जिबफोरा बांलांगोन मानोना बिसोरखौ जाग्राया गैया जागोन आरो सोरथाथाइ बिखान्थिआ गोरोबै जागोन।
सों 5. मोनफा थांना थानाय थोरफोआव गासैबो जिबफोरखौ जानगारहोनायनि गोहोमा गुबुन गुबुन थांना थानाय थोरफोफोरनि थाखाय गुबुन गुबुन जागोन ना? सोरथाथाइ बिखान्थिनि जेबो खहा जाहोआलासिनो जायखिजाया थांना थानाय थोरफो (trophic love) नि जिबफोरखौ जानगारहोनो हागोनना?
फिन : दिहुनग्रा जानगार होनाय : गांसो जाग्रा जिबफोरा आदारनि आंखालाव थांना थानो हानाय नङा आरो सोरथाथाइ बिखान्थिया बायगोन।
गांसो जाग्रा जागारहोनाय : गांसो फोरा हेंथा गैयाजासे बांगोन। बेदर जाग्राफोरा आदार मोननाय नङा।
बेदर जाग्रा जानगारहोनाय : गांसो जाग्राफोरा खाब जाथावैयै बांगोन।
फेसेवग्रा जानगारहोनाय : गारजा मुवाफोर आरो गोथै जिबफोरा दाम नांना थागोन आरो सुफुंग्रा मुवाफोरा दिहुनग्राफोरनि थाखै थोजासे जानाय नङा।
बे बादिनो खायसे एबा गोबां खहाफोरा मोनफा थांना थानाय थोरफोनि आंखालाव नुजाथिगोन जायनि थाखै सोरथाथाइ बिखान्थिया बायलांगोन।
सों 6. जिबआरि फेदेरखांनाया मा? बे फेदेरखांनायनि थोरफोफोरा सोरथाथाइ बिखान्थिनि गुबुन गुबुन थोरफोफोराव गुबुन गुबुन जागोन ना?
फिन : जायखिजाया आदार जिनज्रिनि गोजौ थोरफोआव आवग्रिना थानाय थोरफोआव खायसे खहा खालामग्रा रासायनारि मुवा (जेरै DDT) बायदिनि बांद्राय रोजाथिया देहाफोराव थुबुर जायो। बे बिजाथाइखौ जिउआरि फेदेरखां (biological magnification) बुङो।
हायाव गोरोबना थानाय रासायनारि मुवाफोरखौ दिहुनग्राफोरा दैजों लोगोसे सोबखाङो। बेफोर रासायनारि मुवाफोरा सेवरोङै खायनो लइफांफोराव जमा जायो। बेफोरखौ गिबि जाग्राया बाहायनाय एबा जानाय जानायनि थाखाय देहायाव जमा जाहैयो। बेबादिनो गोजौ थोरफोआव लासै लासै बेफोर मुवाया गोबाङै जमा जाहैयो। बेबादिनो फेदेरखांनायनि थोरफोफोरा सोरथाथाइ बिखान्थिनि गुबुन गुबुन थोरफोआव गुबुन गुबुन जायो।
सों 7. जों सोरजिनाय जिबआरि सेवनोरोङि आद्रिफोरनि जेंनाफोरा मा मा?
फिन : जिबारि सेवरोङि आद्रिफोरनि जेंनाफोरा जाबाय–
(i) दै थांग्रा लामा होथेनाय।
(ii) फ्लासटिक बायदि जाना फिसिग्रा जुनातफोरनि थैनाय।
(iii) हा गिज्रा खालामनाय।
(iv) जोंनि सोलेराव बिस गोनां रासायनारि मुवानि जिबारि फेदेरखांनाय जाय सोलेरनि माखासे हाबायाव हेंथा होयो आरो बेराम जाहोयो।
(v) बार, दै आरो हाखौ गेब्रें होयो।
(vi) सोरथाथाइ बिखान्थिनि गोरोबथि सिफायनाय।
सों 8. जुदि जों सोरजिनाय गासैबो आद्रिफोरा जिबआरि सेवग्रा, आबहावायाव गोहोम खोलैया ना?
फिन : (i) खहा गोनां गेस सोमजिहोना गेब्रेंहोनाय।
(ii) जिबसाफोरा गासै जिबारि सेवग्राफोरखौ फेसेवजोबनो हानाय नङा अब्ला आबहावानि नुथाइया गाज्रि जागोन।
सों 9. अज’न थोरफोनि खहा जानाया मानो केन्चार जाहोयो? बे खहा जानायखौ सिमाखानो मा मा जोथोन लानो हायो?
फिन : अज’न थोरफोआ बुहुम सा बिखुंखौ साननि रोजा फानथाव गाब (UV) स्रां गोसारनायनिफ्राय रैखा खालामो। बै अज’न थोरफोआ सरासनस्रायै क्ल ‘र’ फ्ल ‘र’ कार्बन (CFC) नि थाखै जायो। आथिखालाव माखासे दारिमिनाव बाहायनाय माखासे रासायनारि मुवाफोरनि अनगायैबो थोंजोङै गुसु जाहोग्रा जुन्थि, बार गुसु जाहोग्रा जुन्थि बायदियाव CFC नि बाहायनाय जाहोनाव अज’न थोरफोआ जामबाबाय थादा। बान जाहानाव सानान राजा फानथाव गाबआ बहुमान साबिखुआव गोसारो आरो बेयो मानसिनियाव केन्सार एबा बिगुरनि बेराम जहोयो। बेनि अनगायैबो बिदुं सोलायनाय आरो बुहुमाव अखा हायै, दैआरि आरो लाइफांफोरखौ फोजोबस्रांनाय, मानसिनि होबथा गोहो खमायनाय बायदि जेंना जायो।
बेफोरबादि खहा जानायखौ सिमा खानो जोथोन लानांगौफोरा जाबाय :
(i) CFC बाहायनायखौ खमायनाय।
(ii) रासायनारि बेसाद जेरै-मिथाइल क्ल ‘र’ फर्म, कार्बन टेट्रक्लराइड बाहायनायखौ सामलायनाय।
(iii) गुन्द्रासायारि आनजाद नायनायखौ खमायनाय।
(iv) जोबोद गोख्रै खारग्रा बिरग्रा डिङाफोरखौ खमै सालायनाय।
MULTIPLE CHOICE QUESTIONS
1. गाहायाव होनायफोरनि माबे जिबारि सेवरोङि?
(क) गोबोरखि।
(ख) हासार।
(ग) प्लासटिक।
(घ) इसुंनि गारजा मुवा।
फिन : (ग) प्लासटिक।
2. गाहायनि माबे जिबारि सेवग्रा?
(क) गोबोरखि।
(ख) DDT
(ग) प्लासटिक।
(घ) एलुमिनियामनि थुख्रा।
फिन : (क) गोबोरखि।
3. अजन थोरफोखौ गोनांथार मानोना बियो सोबखाङो–
(क) जारें स्रां एंगारनाय।
(ख) बिदुं।
(ग) सानारि स्रां एंगारनाय।
(घ) रोजा फानथाव गाब स्रां एंगारनाय।
फिन : (घ) रोजा फानथाव गाब स्रां एंगारनाय।
4. एसिड अखा जानाय जाहोना जाबाय–
(क) बेगेन्थाइ जनजाग्रा खामनाम।
(ख) सालफार आरो नाइट्रजेननि अक्साइड।
(ग) निउक्लियारि गारजा मुवा।
(घ) मोनसेबो नङा।
फिन : (ख) सालफार आरो नाइट्रजेननि अक्साइड।
5. सोरथाथाइ बिखान्थिनि जिबारि दाफुंग्राया–
(क) दिहुनग्रा।
(ख) जाग्रा।
(ग) फेसेवग्रा।
(घ) गासैबो।
फिन : (घ) गासैबो।
6. गाहायनि माबे अजन थोरफोनि सायाव गोहोम खोख्लैया?
(क) CI₂
(ख) CH₃CI
(ग) NO
(घ) CFCI₃
फिन : (क) CI₂
7. गाहायाव होनायफोरनि मादाव गिख्रंथाव आबहावा गिज्रा खालामग्राया मा?
(क) CO
(ख) SO₂
(ग) NO₂
(घ) CO₂
फिन : (क) CO
8. जिब, लाइफां आरो बेक्टेरियाफोरा–
(क) जिबारि दाफुंग्रा।
(ख) जिबारि नङै दाफुंग्रा।
(ग) फोदानजाफिनग्रा दाफुंग्रा।
(घ) फोदान जाफिनै दाफुंग्रा।
फिन : (क) जिबारि दाफुंग्रा।
9. गिबि एबा गुदि फारि जाग्राफोरखौ बुंनाय जायो–
(क) गावनो जाग्रा।
(ख) मालाय जाग्रा।
(ग) गांसो जाग्रा।
(घ) बेदर जाग्रा।
फिन : (ग) गांसो जाग्रा।
10. गाहायनि आदार जिनज्रियाव माबे जिउवारिनियाव एम्फौ फोथैग्रा मुलिनि बांसिन रोजाथि मोन?
गांसो→ गुमा→ एम्बु→ जिबौ
(क) (ख) (ग) (घ)
फिन : (घ)।
Chapter No. | CONTENTS |
खोन्दो – 1 | रासायनारि फिनजाथाइ आरो समानथाइ |
खोन्दो – 2 | एसिद, खारदै आरो संखि |
खोन्दो – 3 | धातु आरो धातुनडिफोर |
खोन्दो – 4 | कार्बन आरो बेनि खौसेमुवाफोर |
खोन्दो – 5 | गुदि मुवाफोरनि आन्थोरारि थाखोराननाय |
खोन्दो – 6 | जिउ बिखान्थि |
खोन्दो – 7 | सामलायनाय आरो लोब्बा लाखिनाय |
खोन्दो – 8 | जिबफोरा माबोरै आजायो |
खोन्दो – 9 | फोलेरफारि आरो फारि जौगानाय |
खोन्दो – 10 | सोरां-रिफिनाय आरो रिफिख ‘ननाय |
खोन्दो – 11 | मानसिनि मेगन आरो रंगिना-संगिना बुहुम |
खोन्दो – 12 | मोब्लिब गोहो |
खोन्दो – 13 | मोब्लिब दाहारनि सुम्बकारि गोहोम |
खोन्दो – 14 | शक्टिनि फुंखाफोर |
खोन्दो – 15 | जोंनि आबहावा |
खोन्दो – 16 | मिथिंगायारि सम्पदनि सामलायनाय |
Note- यदि आपको इस Chapter मे कुछ भी गलतीया मिले तो हामे बताये या खुद सुधार कर पढे धन्यवाद।