Class 10 Science Notes Chapter 4 कार्बन आरो बेनि खौसेमुवाफोर | Carbon and its Compounds | Class 10 Science Question Answer in Bodo to each Chapter is provided in the list of SCERT, NCERT, SEBA कार्बन आरो बेनि खौसेमुवाफोर Class 10 General Science Chapter 4 Question Answer दिए गए हैं ताकि आप आसानी से विभिन्न अध्यायों के माध्यम से खोज कर सकें और जरूरतों का चयन कर सकें Notes of Class 10 Science Chapter 4 रासायनारि फिनजाथाइ आरो समानथाइ Question Answer. Class 10th Science Guide. SEBA Bodo Medium Class 10 Science Notes Chapter 4 covers all the exercise questions in NCERT, SCERT.
Class 10 Science Chapter 4 कार्बन आरो बेनि खौसेमुवाफोर
Class 10 Science Notes Chapter 4 कार्बन आरो बेनि खौसेमुवाफोर। Science Guide for Class 10th Chapter 4. Also Same NCERT Solutions for Class 10 Science इस पोस्ट में हम आपको ये समझा ने कि कोशिश की है की Class 10 Science Solution Chapter 4. अगर आप एक सात्र या शिक्षाक हो बोडो मीडियम की, तो आपके लिए ये Notes for Class 10 Science बोहत लाभदायक हो सकता है। Ncert Science Class 10 Chapter 4 मे आप अपना ध्यान लगाके पढ़ कर इस Question Answer of Class 10 Science Chapter 4 में अछि Mark ला सकते हो अपनी आनेवाली परीक्षा में।
खोन्दो 4 कार्बन आरो बेनि खौसेमुवाफोर
Chapter 4 Carbon and its Compounds
4.1 कार्बननि बण्ड लोगो अरजाब बण्ड
Additional Question & Answers
सों 1. कार्बना मानो लोगो अरजाब बण्ड दायो?
फिन : कार्बननि गुन्द्राफारि बिसाना 6 आरो बेनि इलेक्ट्रनारि साजायनाया 2, 4l कार्बननि अरजाबग्रा खोलोबाव मोनब्रै इलेक्ट्रन दङ। कार्बन गुन्द्रासाया इलेक्ट्रन एंगारनाय एबा इलेक्ट्रन आजावनायनि जेबो गोहो गैया। बेनिखायनो कार्बननि अरजाबग्रा खोलोबनि इलेक्ट्रना गुबुन गुन्द्रासाजों रानसारलायनानै लोगो अरजाब बण्ड सोमजियो आरो दद्र गेसनि आखु मोनो। बेनिखायनो खौसेफोराव कार्बना जेब्लाबो ब्रै लोगो अरजाबग्राथि एबा ब्रै अरजाब।
बिदिन्थि हिसाबै कार्बना गाहायाव होनायबादि मिथेन खौसे दायो ।
सों 2. हाइड्रजेन गुन्द्रामाया (H₂) माबोरै सोमजियो?
फिन : हाइड्रजेन (H)नि गुन्द्राफारि बिसाना। बेखायनो K खोलोबाव मोनसेल’ इलेक्ट्रन थागोन। बेनि थाखै हाइड्रजेनआ खाथिनि दद्र गेस हिलियाम (He) नि बादि आखु मोननो गावसोरनि इलेक्ट्रनखौ रानसारना H₂ गुन्द्रामा दायो। H₂ गुन्द्रामायाव मोननै हाइड्रजेननि गेजेराव इलेक्ट्रन रानसारलायना मोनसे बण्ड सोमजियो।
सों 3. Cl₂, O₂, CH₄ गुन्द्रामाफोरनि लोगो अरजाब बण्ड सोमजिनायखौ बेखेव।
फिन : CI₂ गुन्द्रामानि सोमजिनाय :- मोनसे CI गुन्द्रासानि बाहेरा खोलोबआव मोन 7 इलेक्ट्रन थायो। बेनि अरजाब बिसाना 8-7=1 । बेखायनो बिसोरो जरासे इलेक्ट्रन रानसारना दिदोम क्लरिन गुन्द्रामा (CI₂) सोमजियो ।
O₂ गुन्द्रामानि सोमजिनाय : मोनसे अक्सिजेन गुन्द्रासानि बाहेरा खोलोबाव मोनड इलेक्ट्रन थायो। अरजाब बिसाना 8-6-2 । बेखायनो बिसोरो जरानै इलेक्ट्रन रानसारलायना अक्सिजेन गुन्द्रामा सोमजियो ।
CH₂ गुन्द्रामानि सोमजिनाय : कार्बन गुन्द्राया हाइड्रजेननि मोनब्रै गुन्द्रासाजों इलेक्ट्रन रानसारलायना दिदोम जायो ।
सों 4. लोगो अरजाब बण्डआ मोनबेसे रोखोमनि जानो हागौ? मा मा खौसेफोरा गुबुन गुबुन रोखोमनि बण्ड सोमजियो, मोनफ्रोमनिबो मोनफायै बिदिन्थि हो।
फिन : इलेक्ट्रन रानसारनायनि सायाव सोनारना लोगो अरजाब बण्डआ मोनथाम रोखोमनि जानो हागौ।
(i) से बण्ड– बिदिन्थि : H₂ गुन्द्रामा।
(ii) नै बण्ड– बिदिन्थि : O₂ गुन्द्रामा।
(iii) थाम बण्ड– बिदिन्थि : N₂ गुन्द्रामा।
सों 5. थाम बण्ड माखौ बुङो ? मोनसे बिदिन्थि होना थाम बण्ड सोमजिनायखौ दिन्थि।
फिन : मोननै गुन्द्रासानि गेजेराव जराथाम इलेक्ट्रन रानसारलायना सोमजिनाय बण्डखौनो थाम बण्ड बुङो। बेखौ = सिनजों दिन्थियो। N₂ गुन्द्रामानि गेजेराव थाम बण्ड सोमजियो।
सों 6. नै बण्ड बुंब्ला मा बुजियो? नै बण्ड गोनां मोननै गुन्द्रामानि मुं आरो दिन्थिसिन लिर।
फिन : मोननै गुन्द्रासानि गेजेराव जरानै इलेक्ट्रन रानसारलायनाय जानानै जाय बण्ड सोमजियो बे लोगो अरजाबलायग्रा बण्डखौनो नै लोगो अरजाब बण्ड बुङो।
नै बण्ड गोनां गुन्द्रामाफोर–
(i) अक्सिजेन = O₂
(ii) सालफार = S₂
सों 7. लोगो अरजाब बण्ड माखौ बुङो?
फिन : मोननै एबा बेनिख्रुइ बांसिन गुन्द्रासाफोरा (गेसारि एबा धातु नङै) दद्र गेसनि बादि दिदोम जानो थाखाय मोननै गुन्द्रासानि गेजेराव जरासे, जरानै एबा जराथाम इलेक्ट्रन रानसारलायनानै सोमजिनाय बण्डफोरखौ लोगो अरजाब बण्ड बुङो। बेबादि सोमजिनाय खौसेखौ लोगो अरजाब खौसे बुङो।
सों 8. लोगो अरजाब खौसेनि धोरोमफोरखौ लिर।
फिन : लोगो अरजाब खौसेनि धोरोमफोर :
(i) लोगो अरजाब खौसेनि आवलिनाय आरो गलिनाय आन्थोरा जोबोद खम।
(ii) लोगो अरजाब खौसेफोरा गेसारि, लाव लाव एबा गथा अबस्थायाव थायो।
(iii) लोगो अरजाब खौसेफोरा आवलिनाय एबा गलिनाय अबस्थायाव मोब्लिब दैदेननो हाया।
(iv) लोगो अरजाब खौसेफोरा दैआव गलिया नाथाय जिबारि गलिहोग्रायाव गलियो।
(v) लोगो अरजाब खौसेफोरा आयनजों दाजानाय नङा।
सों 9. लोगो अरजाब खौसेफोरा मानो मोब्लिबनि गाज्रि दैदेनग्रा?
फिन : लोगो अरजाब खौसेफोरा गलाय नङि गुन्द्रामाजों दाजानाय आरो बिसोरो आयन सोमजि होआ। बेखायनो बिसोरो मोब्लिबनि गाज्रि दैदेनग्रा।
सों 10. लोगो अरजाब खौसेफोरनि आवलिनाय आरो गोदौनाय सिमाया मानो जोबोद खम?
फिन : लोगो अरजाब खौसेआव थानाय गुन्द्राफोरनि इसिं गुन्द्रामायारि बोकथाबनाय बोलोआ जोबोद लोरबां। जोबोद इसे बिंदु शक्ति बाहायनानैनो बे बोकथाबमा बोलोखौ बोखारनो हायो। बेखायनो बिसोरनि आवलिनाय आरो गोदौनाय सिमाया जोबोद खम।
सों 11. महरबांआ मा ? कार्बननि महरबांफोरनि मुं आरो दाथायखौ दिन्थि।
फिन : मोनसे गुदि मुवाया एखे थासारियावनो मोननै एबा बांसिन महराव थानायानो बे गुदि मुवानि महरबां।
कार्बननि मोननै महरबांआ जाबाय हिरा आरो ग्रेफाइड। हिरायाव मोनफ्रोम कार्बन गुन्द्राया गुबुन मोनब्रै कार्बन गुन्द्राजों रोजोबै अरजाबना आखान्थिब्रैआरि दाथाइ सोमजियो।
हिरानि दाथाइ (Book Page 61)
ग्रेफाइडआव मोनफ्रोम कार्बन गुन्द्राया गुबुन मोनथाम कार्बन गुन्द्राजों अरजाबना थोरफो थोरफोयै आखान्थिड आरि दाथाय सोमजियो।
ग्रेफाइडनि दाथाइ (Book Page 61)
सों 12. हिरा आरो ग्रेफाइडनि महरारि धोरोमनि फाराख लिर।
फिन : फाराख :–
(i) हिराया गोरासिन गोजों बेसाद। ग्रेफाइडआ गुरै, गोसोम जौंथि।
(ii) हिराया मोब्लिबनि गाजि दैदेनग्रा। ग्रेफाइडआ गाहाम दैदेनग्रा।
(iii) हिरानि रोजोबथिआ बारा। ग्रेफाइडनिआ खम।
सों 13. “ग्रेफाइडआ मोब्लिबनि मोजां दैदेनग्रा नाथाय हिराया नङा” मानो?
फिन : ग्रेफाइडआव खायसे अरजाबग्रा इलेक्ट्रनफोरा एरैनो गोरलै बोलोजों बण्ड सोमजिना थायो। बेफोर इलेक्ट्रनफोरा गोरलैयैनो एंगारना उदां जानो हागौ। बेनि जाहोनाव ग्रेफाइडआ मोजां मोब्लिब दैदेनग्रा। नाथाइ हिरायाव बेबादि उदां जानो हानाय इलेक्ट्रन गोयैलाय बेयो मोब्लिबनि गाज्रि दैदेनग्रा।
सों 14. हिराया मानो गोरासिन मुवा? बेनि बाहायथि लिर।
फिन : हिरायाव कार्बन-कार्बन गुन्द्राफोरजों खाथि खाथियै अरजाबलायना आखान्थिब्रैआरि दाथाय सोमजियो। बेनिखायनो हिराया जोबोद गोरासिन मुवा।
हिरानि बाहायथि :–
(i) हिराखौ गहेना हिसाबै बाहायो।
(ii) ग्लास हानाय खामानिआव बाहायो।
(iii) अन्थाय बुखावलांग्रा हिसाबै बाहायो।
सें : 15. फुलारेन्स फोरा मा ? मोनसे बिदिन्थि हो।
फिन : फुलारेन्सआ कार्बननि मोनसे महरबां। बिदिन्थि हिसाबै बाकमिन्सटार फुलारेन्सआ C-60 जों फुतबल (जोलुर) नि महराव दोजानाय कार्बननि मोनसे महरबां।
सोंनाय फरा बिजाबनि Page No. 61
1. कार्बन डाइअक्साइडनि इलेक्ट्रन फोथा दाथाइया मा जागोन जायनि फरमुलाया CO₂ ?
2. मोनदाइन सालफार गुन्द्रासाफोरजों दोजानाय सालफार गुन्द्रामानि इलेक्ट्रन फोथा दाथाइया मा जागोन? (इसारा : मोनदाइन सालफार गुन्द्रासाफोरा महराव नांजाबनानै थायो।)
सालफारनि मोन 8 गुन्द्रानि बेंखन महर अरजाबनाय।
Additional Questions & Answers
4.2 कार्बननि बां मोखाङारि आखु
सों 1. कार्बना मानो बांसिन अनजिमानि खौसे मुवा दायो? मोननै जाहोन हो।
फिन : कार्बना बांसिन अनजिमानि खौसे मुवा दानायनि जाहोन :–
(i) बियो ब्रै लोगो अरजावग्राथि।
(ii) बिहा जिनज्रि दानो हानाय धोरोम दं।
सों 2. आबुं जानाय आरो आबुं जायै खौसे माखौ बुङो?
फिन : जायफोर हाइड्र कार्बनआव कार्बन गुन्द्रासाफोरा गावजों गाव से बण्डनि हेफाजाबै अरजाबना थायो। बेफोरखौनो आबुं जानाय हाइड्रकार्बन खौसे बुङो। बे हाइड्रकार्बनफोरखौ एलकेन बुङो।
बिदिन्थि :
जायफोर हाइड्रकार्बनआव कार्बन-कार्बननि गेजेराव नै बण्ड एबा थाम बण्ड थायो, बेफोरखौ आबुं जायि हाइड्रकार्बन खौसे बुङो। नै बण्ड गोनां खौसेखौ एलकिन आरो धाम बण्ड गोनां खौसेखौ एलकाइन बुङो ।
सों 3. आबुं जानाय आरो आबुं जायै खौसेफोरनि फाराख लिर।
फिन : फाराख :–
(i) आबुं जानायनिख्रुइ आबुं जायै खौसेफोरनि सांग्रांथिआ बांसिन।
(ii) आबुं जानाय खौसेआव कार्बन-कार्बननि गेजेराव मोनसेल’ बण्ड थायो नाथाय आबुं जायै खौसेआव कार्बन-कार्बननि गेजेराव मोननै एबा मोनथाम बण्ड थायो।
सों 4. जिनजिथ्राइ आ मा? बेनि धोरोमा मा?
फिन : कार्बना गावसोरनि गेजेराव C-C बण्डनि हेफाजाबै जोबोत गोलाव जिनज्रि दानो हागौ। बे धोरोमखौ जिनज्रिथाइ बुङो।
जिनज्रिथाइनि जाहोनाव कार्बनआ गोलाव जिनज्रि, दालाय जिनज्रि एबा बेंखनारि जिनज्रि दानो हागौ।
सों 5. हाइड्रकार्बनफोरा मा? एलकेन, एलकिन आरो एलकाइन थाखोनि मोनफ्रोमनिबो मोनफायै बिदिन्थि हो।
फिन : कार्बन आरो हाइड्र ‘जेन थानाय खौसे मोनसेखौ हाइड्रकार्बन होननानै बुंनाय जायो।
बिदिन्थिफोर :
सों 6. मोनसे हाइड्रकार्बनहा मोनथाम कार्बन गुन्द्रा थायो । बिनि गुन्द्रामायारि फरमुला आरो दाथाय लिर जुदि बियो :–
(i) एलकेन
(ii) एलकिन
(iii) एलकाइन
सों 8. कार्बननि गोथों जिनज्रि दानो हानाय धोरोमा मा ? बिदिन्थि होना फोरमाय।
फिन : जिनज्रिथाइ, धोरोमनि थाखैनो कार्बना जिनज्रि खौसे दानो हायो। बे खौसेफोराव कार्बन गुन्द्रासाफोरा गावजों गाव मोनसेआ गुबुन मोनसेजों लोगो अरजाब बण्डनि हेफाजाबै अरजाबना गोलाव गोर्थों जिनज्रि दायो।
सों 9. आइस ‘मार ( Isomer) माखौ बुङो ? बिउटेननि आइसमारखौ दाथाइजों लोगोसे दिन्थि।
फिन : जायफोर खौसेनि गुन्द्रामायारि फरमुलाया एखे नाथाय बिसोरनि दाथाया जुदा जुदा, बेखौनो आइस ‘मार बुङो।
बिउटेननि आइस ‘मारः
सों 10. बेंखनारि कार्बनन खौसेआ मा? बिदिन्थि हो।
फिन : कार्बननि खायसे खौसेफोराव कार्बन गुन्द्राफोरा बेंखन महराव अरजाबलायना थायो।
सों 11. मावफुं गुदिथाइ माखौ बुङो? मोनबैसो मावफुं गुदिथाइनि हानजा आरो दिन्थिसिन लिर।
फिन : रोखोमसे नङि गुन्द्रासाफोरा एखुथायै एबा दोलोयै थायोब्ला बेफोरखौ मावफुं गुदिथाइ होननानै बुंनाय जायो।
मावफुं गुदिथाइफोरनि मुं आरो दिन्थिसिन :–
(i) एलकहल – OH
(ii) एलडिहाइड – CHO
(iii) किटन – > C =O
(iv) कार्बक्सिलिक एसिड –COOH
सों 12. गुबुन गुबुन मावफुं गुदिथाइनि मोनफायै खौसे मुवानि बिदिन्थि हो।
फिन : 1. एलकहल, बिदिन्थि : CH₂ OH (मिथानल)
2. एलडिहाइड बिदिन्थि : HCHO (मिथानेल)
3. किट’न विदिन्थि : CH₃COCH₃ (प्रपानल)
4. कार्ब ‘क्सिलिक एसिड, बिदिन्थि: HCOOH (मिथानइक एसिड)
सों 13. गोरोब खौसेआरि थाखो माखौ बुङो? बिसोरनि आखुथाइ लिर।
फिन : मोनफा गुन्द्रामायारि दिन्थि हांखोजों फोरमायनो हानाय एखे रासायनारि धोरोमगोनां जिबि खौसेफोरनि थाखोखौ गोरोब खौसेआरि थाखो बुङो।
आखुथाइफोर :
1. गोरोब खौसेआरि थाखो मोनसेनि गासैखौबो मोनफा गुन्द्रामायारि दिन्थि हांखोनि हेफाजाबै दिन्थिफुनो हायो।
2. गोरोब खौसेआरि थाखो मोनसेनि जायखि जाया खाथि खाथियै थानाय गुन्द्रामाया मोनसे कार्बन गुन्द्रासा आरो मोननै हाइड्रजेनजों फाराख जाना थायो।
3. मोनसे थाखोनि गोसैबो गुन्द्रामाया एखे रोखोमनि रासायनारि धोरोम दिन्थियो।
सों 14. एलकेन, एलकिन आरो एलकाइननि सरासनस्रा दिन्थि हांखो आरो आरो मोनब्रैयै फारि खौसेफोरनि मुं, दिन्थि हांखो लिर।
फिन :
गोरोब खौसे थाखो एलकेन एलकिन एलकाइन
सरासनस्रा दिन्थिहांखो CₙH₂ₙ+₂ CₙH₂ₙ CₙH₂ₙ-₂
एलकेन थाखो : मिथेन CH₄
इथेन C₂H₆
प्रपेन C₃ H₈
बिउटेन C₄H₁₀
एलकिन थाखो : इथिन C₂H₄
प्रपिन C₃H₆
बिउटिन C₄H₈
पेनटिन C₅H₁₀
एलकाइन थाखो : इथाइन C₂H₂
प्रपाइन C₃H₄
बिउटाइन C₄H₆
पेनटाइन C₅H₈
सों 15. एलकेन, एलकिन आरो एलकाइन गोरोब खौसेआरि थाखोआव गोग्लैनाथ खौसेफोरखौ सायख’–
सों 16. खायसे आबुं जानाय आरो आबुं जायै हाइड्र ‘कार्बननि मुं आरो फरमुलाखौ माबोरै दिन्थियो लिर।
फिन : गिबियावनो हाइड्र ‘कार्बननि थानाय कार्बननि अनजिमा हिसाबै मुंफोरखौ एरैबादि लिरो–
मोनसे कार्बन गोनां ‘मिथ’
मोननै कार्बन गोनां ‘इथ’
मोनथाम कार्बन गोनां ‘प्रप’
मोनब्रै कार्बन गोनां ‘बिउट’
मोनबा कार्बन गीनां ‘पेन्ट’
सों 17. गोथों जिनज्रि हाइड्र ‘कार्बन जेराव मोनसेल’ बण्ड गोनां, बेफोरो एलकेन गोरोब खौसे। बेखायनो बै कार्बननि अनजिमा दिन्थिनाय मुंजों लोगोसे (CH₄) ‘एन’ दाजाबदेरना खौसेनि मुंखौ फोरमायौ।
जेरै : मिथ + एन = मिथेन (CH₄)
इथ + एन = इथेन (C₂H₆)
प्रप + एन = प्रपेन (C₂H₈)
मोननै बण्ड गोनां आबुं नङैगोथों जिनज्रि हाइड्र ‘कार्बनफोरा एलकिन गोरोब खौसे। बेखायनो मुंजों लोगोसे इन दाजाबदेरना खौसे मुंखौ फोरमायो।
जेरै : इथ + इन = इथिन (C₂H₄)
प्रप + इन = प्रपिन (C₄H₈)
बिउट + इन = बिउटिन (C₄H₈)
मोनथाम बण्ड गोनां आबुं नङैगोथों जिनज्रि हाइड्र’कार्बनफोरा एलकाइन गोरोब खौसे। बेखायनो मुंजों लोगोसे “आइन” दाजाबदेरना खौसेनि मुंखौ फोरमायनाय जायो।
जेरै : इथ + आइन = इथाइन (C₂H₂)
प्रप + आइन = प्रपाइन (C₃H₄)
बिउट + आइन = बिउटाइन (C₄H₆)
सों 18. मावफुं गुदिथाइनि बिथिंआव खौसेनि मुंजों सिगां दाजाबदा एबा उन दाजाबदा होदेरना मुं होनाय जायो।
(i) हेल ‘जेन मावफुं गुदिथाइआव सिगां दाजाबदा क्ल ‘र एबा ब्रम’ बाहायो ।
जेरै :
(ii) एलडिहाइड मावफुं गुदिथाइआव गुन दाजाबदा एल होदेरना खौसेनि मुंखौ लिरनाय जायो।
सोंनाय फरा बिजाबनि Page No. 68
1. नोंसोर पेन्टिननि बेसेबां दाथाइआरि समान अरजाबथिनि सावगारि आखिनो हागौ?
फिन : पेन्टननि मोनथाम दाथायारि आइस ‘मारफोरा :
2. कार्बननि मोननै धोरोमफोरा मा मा जाय जोंनि सोरगिदिं नुनो मोननाय गोबां अनजिमानि कार्बन खौसेफोर सोमजिहोयो?
फिन : (i) ब्रै लोगो अरजाबग्राथि आरो
(ii) केतिनेसन धोरोमनि थाखै कार्बन खौसेफोरनि अनजिमाया गोबां।
3. साइक्ल पेन्टेननि फरमुला आरो इलेक्ट्रन फोथा दाथाइया मा जागोन?
4. गाहायाव होनाय खौसेफोरनि दाथाइ सावगारि आखि
(i) इथानइक एसिड
(ii) ब्रम पेन्टेन
(iii) बिउटानन
(iv) हेक्सानेल
3. ब्रम पेन्टेन
5. नोंसोर गाहायनि खौसेफोरखौ माबोरै में होगोन?