Class 10 Science Notes Chapter 2 एसिद, खारदै आरो संखि | Acids, Bases and Salts

Class 10 Science Notes Chapter 2 एसिद, खारदै आरो संखि | Acids, Bases and Salts | Class 10 Science Question Answer in Bodo to each Chapter is provided in the list of SCERT, NCERT, SEBA एसिद, खारदै आरो संखि Class 10 General Science Chapter 2 Question Answer दिए गए हैं ताकि आप आसानी से विभिन्न अध्यायों के माध्यम से खोज कर सकें और जरूरतों का चयन कर सकें Notes of Class 10 Science Chapter 2 एसिद, खारदै आरो संखि Question Answer. Class 10th Science Guide. SEBA Bodo Medium Class 10 Science Notes Chapter 2 covers all the exercise questions in NCERT, SCERT.

Join us Now

Class 10 Science Chapter 2 एसिद, खारदै आरो संखि

Class 10 Science Notes Chapter 2 एसिद, खारदै आरो संखि Science Guide for Class 10th Chapter 2. Also Same NCERT Solutions for Class 10 Science इस पोस्ट में हम आपको ये समझा ने कि कोशिश की है की Class 10 Science Solution Chapter 2. अगर आप एक सात्र या शिक्षाक हो बोडो मीडियम की, तो आपके लिए ये Notes for Class 10 Science बोहत लाभदायक हो सकता है। Ncert Science Class 10 Chapter 2 मे आप अपना ध्यान लगाके पढ़ कर इस Question Answer of Class 10 Science Chapter 2 में अछि Mark ला सकते हो अपनी आनेवाली परीक्षा में।

खोन्दो 2 एसिद, खारदै आरो संखि

Chapter 2 Acids, Bases and Salts

सोनाय फरा बिजाबनि

सों : नोंनो गंथाम आनजाद हासुं होनाय जादों। बेफोरनि गंसेआव सावनाय दै (distilled water) आरो गुबुन गंनैआव फारियै एसिडआरि गलिलाव आरो खारदैयारि ला। नोंनो गोजा लिटमास खाखोरल’ होनाय जादों, नों गंफ्रोमबो आनजाद हासुंनि मुवाफोरखौ माबोरै सिनायथि होगोन ?

फिन : गोजा लिटमास पेपारआ दै आरो एसिडआव जेबो सोलाया नाथाय खारैआव निल गाबसिम सोलायो।

Additional Questions & Answers

सों 1. एसिड आरो खारदैनि बुंफोरथाइ लिर। एसिद आरो खारदैनि मोनफायै बिदिन्थि हो। 

फिन : एसिड : जायफोर मुवाया दैलाव गलिलावआव आयनथाइ जानानै हाइड्रजेन आयन, H⁺ आयनखौ उदां खालामो, बेखौनो एसिद होननानै बुंनाय जायो।

बिदिन्थि HCI (हाइड्रक्लरिक एसिड) 

HCl (aq) → H⁺ (aq) + Cl(aq)

H⁺ + H₂O ⇔ H₃O⁺ (दैआव सोमजिनाय हाइड्रनियाम आयन) 

खारै : जायफोर हाइड्रक्साइडआ दैलाव गलिलावआव आयनथाइ जानानै हाइड्रक्साइड आयन OH आयनखौ उदां खालामो बे मुवाफोरखौनो खारै (base) बुङो।

बिदिन्थि – सडियाम हाइड्रक्साइड। 

NaOH(aq) → Na⁺(aq) + OH(aq)

सों 2. एसिड आरो खारदैनि गाहाय महरारि धोरोमफोरखौ लिर।

फिन : एसिद :

(i) एसिडआ गोखै स्वादनि।

(ii) निल लिटमासखौ गोजा खालामो।

खारद :

(i) खारदैनि स्वादआ गोखा (bitter)

(ii) गोजा लिटमासखौ निल खालामो।

सों 3. दैब्रां एसिड आरो गोसा एसिड बुंब्ला मा बुजियो?

फिन : दैब्रां एसिडआव इसेल’ बिबांनि एसिड आरो गोबां बिबांनि दै थायो। गोसा एसिडआव गोबां बिबांनि एसिड आरो इसेल’ बिबांनि दै थायो। 

सों 4. दिन्थिसारग्राया मा ? मोनब्रै एसिड-खारै दिन्थिसारग्रानि मुं आरो बिसोरनि गाब आरो गाब सोलायनायखौ मख’।

फिन : जायफोर मुवाया एसिड आरो खारदैनि थाथाइआव गावनि गाबखौ सोलायनो हायो बेखौनो दिन्थिसारग्रा (indicator) बुङो । 

दिन्थिसारग्राफोर :–

हालदै : (i) हालदैआ गोमो l एसिडआंरि बिजोंआव गोमो आरो खारैआरि बिजोंआव जारोम मुगा जायो। 

(ii) लिटमास : फानथाव गाबनि लिटमास गलिलावआ एसिडआव गोजा आरो खारदैआव गोमो जायो।

(iii) फेनलफथेलिन : दद्र आरो एसिडआरि बिजोंआव बेयो गाब गोयि आरो खारैयारि बिजोंआव गलाफि गाबनि जायो।

(iv) मिथाइल अरेन्ज : दद्र बिजोंआव कमला, एसिडआरि बिजोंआव गोजा आरो खारदैआरि बिजोंआव गाबा गोमो।

2.1 एसिड आरो खारदैनि रासायनारि धोरोमखौ बुजिमोननाय

नायबिजिरनाय : फारिलाइ

नमुना गलिलावगोजा लिटमासनि गलिलावनील लिटमासनि गलिलावफेनल्फथालिन गलिलावमिथाइल अरेन्ज गलिलाव 
HCIजेबो सोलायागोजा जायोगाब गोयैगलाब गाब(pink)
H₂SO₄
HNO₃
CH₃COOH
NaOHनिल गाब जायोजेबो सोलायागलाब गाब(pink)गोमो गाब
Ca(OH)₂
KOH
Mg(OH)₂
NH₄OH

Additional Questions & Answers

सों 1. अलफेक्टरि दिन्थिसारग्रा माखौ बुङो ? बिदिन्थि हो।

फिन : जायफोर मुवाया एसिडआरि एबा खारैआरि बिजोंआव मोनामनाया सोलायो बेफोर मुवाखौ अलफेक्टरि दिन्थिसारग्रा बुङो।

जेरै– सामब्राम गोजा (Onion), भेनिला जिरख ‘नाय, आरो क्ल ‘भ थाव बाइदि।

सों 2. नायबिजिरथियाव मोननाय रासायनारि फिनजाथाइखौ लिर। 

फिन :

Zn(s) + H₃SO₅(aq) → ZnSO₄(aq) + H₃(g)

Zn(s) + 2HCl(aq) → ZnCl₂(aq) + H₂(g)

Zn(s) + 2CH₃COOH(aq) → Zn (CH₃COO)₂(aq) + H₂(g)

Zn(s) + 2HNO₂(aq) → Zn (No₃)₂(aq) + H₂(g) 

सों 3. दैब्रां एसिडफोरा धातु आरो धातुनि अक्साइडजों माबादि फिनजाथाइ खालामो?

फिन : धातुजों जानाय फिनजाथाइ :

गोबां धातुफोरानो दैब्रां एसिडजों फिनजाथाय जाना धातुनि संख्रि आरो हाइड्रजेन गेस सोमजिहोयो। एसिड लाना एसिड गुबुन गुबुन रोखोमनि संख्रि सोमजियो। 

बिदिन्थि :

Na + HCI → NaCl + H,₂

Na + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + H₂

धातुनि अक्साइडजों जानाय फिनजाथाइ :– 

धातुनि अक्साइडआ दैब्रां एसिडजों फिनजाथाइ जाना संख्रि आरो दै सोमजिहोयो। 

बिदिन्थि :– 

Na₂O + 2HCI → 2NaCl + H₂O

MgO + H₂SO₄ → MgSO₄ + H₂O 

सों 4. मदला जाहोनाय फिनजाथाइया मा ? खायसे बिदिन्थि हो।

फिन : एसिड आरो खारदैजों जाथाइ जाना संख्रि आरो दै सोमजियो। बेवहाय एसिड आरो खारदै मोनैनिबो आखुआ गैया जायो। बेखौनो मदला जाहोनाय फिनजाथाइ बुङो। 

बिदिन्थि :

2NaOH (aq) + H₂SO₄ (aq) → Na₂SO₄ (aq) + H₂O (l)

NaOH (aq) + HCl (aq) → NaCl (aq) + H₂O 

सों 5. धातुआ खारदैजों फिनजाथाइ जायोदा?

फिन : जाया।

सो 6. धातु नङै अक्साइडफोरा मा ? धातु नङै अक्साइडफोरा खारैयारि ना एसिडआरि ? फोरमायना लिर।

फिन : धातु नङै अक्साइडफोरा निल लिटमासखौ गोजा खालामो l बियो दैआव एसिड सोमजिहोयो। बिदिन्थि हिसाबै धातु नङैनि अक्साइड CO₂ आ दैआव कार्बनिक एसिड सोमजिहोयो। बेखायनो बियो एसिडआरि।

CO₂ + H₂O → H₂CO₃

कार्बनिक एसिड

सोंनाय  फरा  बिजाबनि, Page No. 22

सों 1. गाइखेर मोखै आरो गोखै मुवाफोरखौ मानो फिथलाइ आरो कपारनि आइजेंफोराव दोननो नाङा?

फिन : गायखेर दाखा आरों गोखै मुवाफोरा एसिडआरि आरो एसिडआ फिथलाई आरो कपारनि आयजोंफोरजों फिनजाथाइ जायो। बेखायनो बेफोरखौ कपार आरो फिथलाइनि आयजोंफोराव दोननो नाङा l

सों 2. मोनसे धातुजों मोनसे एसिडआ फिनजाथाइ जांयोब्ला सरासनम्रायै मा गेस ओंखारो ? मोनसे बिदिन्थिजों बेखेव बे गेसनि नुजाथिनायखौ नों माबोरै आनजाद खालामनो?

फिन : (i) जेब्ला एसिडआ धातुजों फिनजाथाइ जायो हाइड्रजेन गेस सोमजियो। 

(ii) गंसे आनजाद हासुंआव जिंकनि थुख्राफोर लाना दैब्रां हाइड्रक्ल ‘रिक एसिड (5 मि.लि. सो) लासैयै दाजाबदेरब्ला फिनजाथाइ जाना हाइड्रजेन गेस सोमजियो ।

Zn + 2HCl → ZnCI₂ + H₂

बे सोमजिनाय गेसखौ मोनसे दैदेनग्रा हासुंजों थांहोना साबोननि गलिलावआव खोख्लैब्ला साबोननि गांथ ‘फा सोमजिना गेसखौ बोनथुमना दोनो । बेखौ केन्डेलजों सावब्ला पप सोदोब होना बेरलाङो ।

सों 3. धातुनि खौसे A आ दैलाव हाइड्र ‘क्ल ‘रिक एसिडजों फिनजाथाइ जानानै बुरुबर सोदोब (effervescence) सोमजिहोयो। ओंखारनाय गेसआ जोंबाय थानाय गंसे मम बाथिखौ खोमोरो। बे फिनजाथाइनि मोनसे सोमजिनाय खौसेआ केलसियाम क्ल ‘राइड जायोब्ला समानसु रासायनारि समानथाइ लिर।

फिन : केलसियाम क्लराइडआ जोबथा फिनजा मुवा आरो सोमजिनाय गेसआ जोंबाय थानाय केन्डेलखौ खोमोरो अब्ला बे गेसआ CO₂ । धातुनि खौसेआ केलसियाम कार्बनेट बेखायनो केलसियाम कार्बनेट आरो हाइड्रक्ल ‘रिक एसिडनि गेजेराव जानाय रासायनारि फिनजाथाइया जागोन :

CaCO₃ + 2HCI → CaCl₂ + CO₂ + H₂O

केलसियाम   कार्बनेट    केलसियाम  क्लराइड

2.2 गासैबो एसिड आरो खारदैफोरनि गेजेराव मा गोरोबनाय दं?

Additional Questions & Answers

सों 1. नों माबोरै दैब्रां एसिड गलिलाव बानायनो? 

फिन : दैआव एसिड एवा खारै (base) गलायनाया मोनसे दुंखांग्रा जाथाइ बेबादि गलिलाव बानायनायाव जोबोद सांग्रां जानांगौ। दैआव एसिडखौ लासै लासै दाजाबना एरना सोमावलांबाय थानांगौ। जुदि दैखौ गोसा एसिदजों दाजाबो अब्ला हरखाबै सोमजिखांनाय बिदुङा उसिफाववो आरो खामनो हागौ आरो दोननाय ग्लास आयजेंआ बायनो हागौ। बेबादि आयजेंआ बेरफ्रुनोबो हागौ आरो गस्ला, मोदोम खामग्लाबनो हागौ ।

सों 2. मा बादि मुवाफोरा एसिडआरि धोरोम दिन्थियो।

फिन : जायफोर मुवाया दैआव गलिनाय समाव H⁺ आयन सोमजियो, बेबादि मुवाफोरा एसिडआरि धोरोम दिन्थियो।

सों 3. एसिद एबा खारैनि दैब्रां खालामनाय बुंब्ला मा बुजियो ? मानो बिदि खालामनाय जायो? 

फिन : दैजों एसिड एबा खारै गलायब्ला मोनफ्रोम सानगुदि रोजागासैआव आयनफोरा (H₃O एबा OH⁻) खमायो । बेबादि खालामनायखौनो एसिड एबा खारैनि दैब्रां खालामनाय बुङो ।

बिदि दैब्रां खालामोब्ला एसिडआरि एबा खारैआरि आखुखौ दिन्थियो।

सों 4. एलकालि आ मा?

फिन : एलकालिआ जाबाय मोनसे खारै जाय दैजों गलियो। बियो दांनायाव साबोन बादि, गोखा आरो जामख’ होग्रा (corrosive) ।

सों 5. गासै मदला खालामनाय फिनजाथाइनि सोलायनाय (essence) आ मा?

फिन : जिहेतु गासै एसिडआ H⁺ (aq) आरो खारैआ OH⁻ (aq) आयन सोमजिहोयो, गासै मदला खालामनाय फिनजाथाइआ H⁺ आरो OH⁻ आयन जथाइना बिदुं आरो दै सोमजि होनाय मोनसे फिनजाथाइ।

H⁺(aq) + OH⁻ (aq) → H₂O(I) + बिंदु

सोंनाय फरा बिजाबनि Page No. 25

सों 1. दैआरि गलिलावआव HCI, HINO₃ बायदि बायदिफोरा मानो एसिडआरि आखु दिन्थियो नाथाय एलकहल आरो ग्लुक ‘ज बादि खौसेफोरनि गलिलावफोरा मानो एसिडआरि आखु दिन्थिया? 

फिन : HCI, HNO₃ बायदिफोरनि दैआरि गलिलावआ (Aqueous solution) H⁺ आयन सोमजियो। बेखायनो बेफोरनि गलिलावआ एसिडआरि आखुथाइनि जेराव एलकहल आरो ग्लुकजफोरा H⁺ आयन सोमजिहोयाखायनो एसिडआरि आखुथाइ गोनां नङा ।

सों 2. एसिडनि दैआरि गलिलावआ मानो मोब्लिब दैदेनो? 

फिन : एसिडआ दैआरि गलिलावआव आयन सोमजिहोयो आरो गलिलावआव आयननि जोहै मोब्लिब बोहैयो। बेबादिनो दैआरि एसिड गलिलावआ मोब्लिब दैदेनो ।

सों 3. गोरान HCI गेसआ मानो गोरान लिटमास खाखोरनि गाबखौ सोलायहोआ? 

फिन : गोरान HCI गेसआ H⁺ आयन सोमजिहोआ आरो बेखायनो गोरान लिटमास बिलायनि जेबो गाब सोलाया।

सों 4. मोनसे एसिडखौ दैलाव खालामनायाव एसिडखौ दैआव होदेरनांगौ नाथाय देखौ एसिडआव होदेरनाङा होननानै सुबुरन होनाय जायो मानो?

फिन : एसिडआव दै गलायब्ला गोबां बिबांनि बिदुं सोमजिखाङो। बेनि थाखायनो दैयाव एसिडखौ लासै लासै दाजाबलांनाय जायो। जेब्ला एसिदआव दै दाजाबदेरनाय जायो अब्ला हरखाब गोबां बिदुं सोमजिनाय जाहोनाव उसिफावनानै एबा बेरफ्रुनानै सि-जोम, देहा-मोदोम खामग्लाबजोबनो हागौ।

सौं 5. एसिडनि गलिलावखौ दैलाव खालामोब्ला हाइड्र ‘नियाम आयन (H₃O⁺) नि खाब्रांथिनि माबादि गोहोम खोख्लैयो?

फिन : जेब्ला माबेबा बिबांनि एसिडआव दै गलायब्ला गलिलावआव सानगुदि रोजागासैनि हाइड्रनियाम आयन H₃O⁺ सोमजियो। दै दाजाबदेरना दैलाव खालामब्ला H₃O⁺ आ मोनफ्रोम सानगुदि रोजागासैआव खमियो आरो H₃O⁺ नि गोसाथिआ खमियो।

सों 6. सडियाम हाइड्र ‘क्साइडनि गलिलावआव बांद्राय खारदैखौ गलिहोयोब्ला हाइड्र ‘क्साइड आयन (OH⁻) नि खाब्रांथिनि सायाव माबादि गोहोम खोख्लैयो।

फिन : जेब्ला सडियाम हाइड्र ‘अक्साइड गलिलावआव बांद्राय खारै दाजाबनाय जायो अब्ला हाइड्र ‘अक्साइड आयननि गोसाथिआ बाङो, मानोना हाइड्र ‘अक्साइड आयननि बिबाङा मोनफ्रोम सानगुदि रोजागासैयाव बाङो जुदि खारैआ दैआव गलियै जायो, हाइड्र’अक्साइड आयननि गोसाथिआ दिदोमै थायो।

2.3 एसिड आरो खारदैनि गलिलावआ बेसेबां गोहोगोरा?

Additional Questions & Answers

1. सों अरायबो दिन्थिसारग्रा (Universal Indicator) आ मा? 

फिन : अरायबो दिन्थिसारग्राया गोबां दिन्थिसारग्राफोरनि गलायथि। अरायबो दिन्थिसारग्राया हाइड्र’ नियाम आयन (H₃O⁺) नि गुबुन गुबुन गोसाथिआव गुबुन गुबुन गाब दिन्थियो ।

2. सों pH स्केलआ मा ? बेयो माबोरै गेबें जखा होयो? 

फिन : मोनसे गलिलावआव हाइड्रजेन आयननि गोसाथि जखा सुग्रा स्केलआनो जाबाय pH स्केल। pH स्केलआव 0 (जाबोद एसिडआरि) निफ्राय 14 (जोबोद एलकालि) सिम pH जखा सुनो हायो।

pH नि माना एसिडआरि आखु बांब्ला खमियो फारसेथिं pH माना बांनाय लोगोसे खारैआरि आखुथाइया बाङो । निउट्रेल गलिलावनि pH माना 7 । 7 नि खमसिन pH माना एसिडआरि आखुफोरमायगोन आरो pH नि माना 7 निफ्राय 14 सिम बांनाया OH⁻ आयननि गोसाथि बांनाय फोरमायगोन एबा बे एलकालिनि गोख्रोंथिआ बांनाय।

3. सों मोनसे गलिलावनि pH बुंब्ला मा बुजियो। मोननै नोगोर A आरो B निफ्राय लाबोनाय अखानि दैआव pH आ फारियै 6 आरो 5। माबे नोगोरनि अखाया बांसिन एसिडआरि? 

फिन : pH आ जाबाय मोनसे गलिलावआ एसिडआरि एबा खारैआरि दिन्थिग्रा । बियो दैआव थानाय H⁺ आयननि जखा होयो। 

B नोगोरनिफ्राय लाबोनाय अखानि दैआ बांसिन एसिडआरि।

4. सों लोरबां आरो गोब्राब (strong) खारैआ मा?

फिन : जायफोर खारैनि pH माना खमसिन बे लोरबां आरो जायफोर खारैनि pH माना बांसिन बेयो गोब्राब खारै।

5. सों एसिड अखाया मा? जोंनि दैआरि जिउनि बिथिंआव बेयो माबोरै गोहोम खोख्लैयो?

फिन : अखा दैनि pH मानआ 5.6 निख्रुइ खम जायोब्ला बेखौ एसिड अखा बुङो। एसिड अखाया दैमा-बिलोफोराव गोग्लैब्ला बेफोरनि pH माना खमिलाङो। 

जिहेतु जोंनि देहाया 7.0 निफ्राय 7.8 pH नि गेजेराव सोलिनो हायो अब्ला एसिड अखानि जाहोनाव pH मान खमायनाय दैआव थांना थानाया गोब्राब जायो ।

6. सों जोंनि सानफ्रोमबो जिउआव pH नि गोनांथिनि बागै सावराय ।

फिन : (i) जोंनि दोगोन बिखान्थियाव pH : जोंनि बान्दारनिफ्राय हाइड्रक्लरिक एसिद जिरिनानै आदार दोगोन जानायाव हेफाजाब खालामो। माब्लाबा बांद्राय एसिड सोमजिनानै दोगोन जानायाव हेंथा फैयो आरो सानाय, आलौनाय जायो। बेबादि जानायखौ सोखानो थाखाय एन्टासिड खारैखौ बाहायो। बेयो बांद्राय एसिडखौ मडला खालामो। मेगनेसियाम हाइड्र’ अक्साइड मुंनि गुरै खारैखौबो बेनि थाखाय बाहायनाय जायो।

(ii) हाथाय लोरबां जानाय जाहोंन हिसाबै pH नि सोलायनाय : हाथाय लोरबां जानाया जागायो जेब्ला खुगानि pH आ 5.5 नि खम जायो। केलसियाम फसफेतजों दाजानाय हाथायआ सोलेरनि गोरासिन मुवा। बेयो दैजों गलिया नाथाय pH आ 5.5 निख्रुइ खम जायोब्ला बेयो जामख ‘यो। खुगायाव थानाय बेक्टेरियाआ जाखांनाय उनाव खुगायाव थालांनाय चेनिनि बायस्रानाय आरो आदार मुवानि बायस्रानायनि जाहोनाव एसिड सोमजिहोयो। 

बेनि थाखै खारैआरि तुथपेष्ट बाहायना जाखांनाय उनाव खुगा सुनांगौ अब्ला खुगानि एसिडखौ मडला खालामो जाय हाथाय लोरबां जानाय आरो जामख नायखौ होबथानो हायो। 

(iii) हानि pH आरो लाइफां रजनाय : बांसिन लाइफांआ हानि pH आ 7 नि खाथियाव थायोब्ला साबसिनै रज ‘यो। मिथिंगायाव हानि pH आ बांद्राय एसिड आरि एबा खारैआरि जानो हागौ। माब्लाबा रासायनारि हासार बाइदिसिनानि जाहोनाव pH नि माना हायाव खम बांद्राय जायो। 

अब्लानो लाइफां रजनायनि सायाव गाज्रि गोहोम गोग्लैयो। हाया बांद्राय एसिडआरि, जायोब्ला सुनै हाब्रु (calcium oxide) एबा केलसियाम हाइड्रअक्साइड एबा सक (calcium carbonate) बाहायो। बांद्राय खारैआरि जायोब्ला सेवनाय हासार फोर बाहायो।

(iv) सिमा आरो जिउआरिनि थांना थानाय : जोंनि सोलेरा pH सिमा 7.0 नि फ्राय 7.8 नि गेजेराव खामानि मावो । मानिबा जाहोनाव pH नि माना खम-बारा जायोब्ला. बाइदिसिना लोमजानाय सानाय जायो। दैआव थाग्रा जिठआरिआ बै pH सिमानि खाथिआवनो थांना थायो ।

एसिड अखानि जाहोनाव दैमा-बिलोफोरनि दैनि pH सिमाया खमियो (एसिडआरि जायो) जायनि जाहोनाव दैनि जिउआरिफोरा थांना थानो गोब्राब जायो।

गुबुन गुबुन ग्रहफोरनि बिखुंआव बारमण्डलनि pH सिमाया जोबोत खम। बेखायनो बैफोराव जिउआ थांना थानो हाया ।

7. सों गाहायाव होनायफोरनियाव थानाय एसिडनि रासायनारि मुं लिर : 

(i) मोस्रोम (ii) नारें (iii) गाइखेर (iv) एम्बु फानथाव

फिन : (i) मोस्रोम ――फरमिक एसिड 

(ii) नारें ―― साइत्रिक एसिड

(iii) गाइखेर ―― लेकटिक एसिड 

(iv) एम्बु फानथाव ―― अकजेलिक एसिड

8. सों खुगायाव बिजोंआ मानो एसिडआरि जायो? बे एसिडआरि बिजोंनि गाज्रि जाउनआ मा? बेखौ माबोरै होबथानो हायो?

फिन : खुगायाव थानाय बेक्टेरियाआ आदार जानायनि उनाव सिनि आरो आदार गुन्द्राफोरखौ बायस्राहोना एसिड सोमजिहोयो। बेबादिनो खुगायाव pH माना खमायो आरो बिजोंआ एसिडआरि जायो।

बेबादि जायोब्ला हाथायआव जाथाइ जाना हाथाया जामख ‘यो ।

बेखौ होबथानायनि साबसिन लामाया जाबाय जाखांनाय उनाव हाथायखौ खारै आखुनि हाथाय हुग्रा मलम (tooth paste) जों साफा जाजासे हुनाय।

9. सों एन्टासिडफोरा मा ? एन्टासिड हिसाबै बाहायनाय मोननै खौसे मुवानि मुं लिर।

फिन : सोलेरनि बांद्राय एसिदखौ मदला खालामनो थाखाय बाहायनाय खारैआरि मुवाफोरानो जाबाय एन्टासिड। बिदिन्थि हिसाबै

(i) मेगनेसियाम हाइड्रअक्साइड 

(ii) सडियाम हाइडड्रजेन कार्बनेट ।

10. सों बेरे जोनाय जायगायाव सानाय आरो बुंखांनाय मानो जायो ? बेनिफ्राय माबोरै रैखा मोननो हायो? 

फिन : बेरेआ जोनाय जायगायाव एसिड (मिथनइक एसिड) गालाङो। बेनि थाखैनो सानाय-बुखांनाय जायो।

बेनिफ्राय रैखा मोननो बेरे जोनाय जायगायाव गुरै खारै जेरै बेकिं सडा बाइदिखौ फोनना लानांगौ।

सोंनाय फरा बिजाबनि Page No. 28

1. सों नोंहा A आरो B मोननै गलिलाव दं। गलिलाव A नि pH मानआ 6 आरो B नि pH मानआ 8 हाइड्र ‘जेन आयननि खाब्रांथिया माबे गलिलावआव बांसिन? माबेआ एसिडआरि आरो माबेआ खारदैयारि? 

फिन : गलिलाव A आव हाइड्रजेन आयननि गोसाथिआ बांसिन। गलिलाव A आ इसे एसिडआरि आरो गलिलाव B आ खारैआरि ।

2. सों गलिलावनि आखुआव H⁺ (aq) आयननि खाब्रांथिया मा गोहोम खोख्लैयो?

फिन : H⁺ आयनआ जेसेबां बांसिन एसेबां एसिडआरि आखुआ बांसिन। 

3. सों खारदैआरि गलिलावआवबो H⁺ (aq) आयननि खाब्रांथिया मा गोहोम खोख्लैयो?

फिन : खारैआरि गलिलावआवबो H⁺ आयनफोरा थायो। नाथाय OH⁻ आयननि रुजुनायाव H⁺ आयनआ जोबोद खम थायो। बेखायनो OH⁻ आयनआ बांसिन थानाय थाखाय गलिलावआ खारैआरि जायो।

4. सों सासे आबादारिया बिनि फोथारनि हाखौ हानि मा अबस्थायाव गोरा सुनै (केलसियाम अक्साइड) एबा गोथै सुनै (केलसियाम हाइड्र ‘क्साइड) एबा स ‘क (केलसियाम कार्बनेट) जों सामलायनो गोनां जायो होननानै नोंसोर सानो?

फिन : लाइफांफोरा pH सिमा 6-8 नि गेजेराव साबसिनै थांना थायो। बेखायनो हाया एसिडआरि जायोब्ला आबादारिफोरा हायाव सुनै हाब्रु (Slaked lime) एबा सुनै (Quick lime) एबा सक बाहायो।

Leave a Reply

error: Content is protected !!
Scroll to Top