Bodo Medium Class 10 Science Chapter 14 Question Answer शक्टिनि फुंखाफोर Sources of Energy. Class 10 Science Question Answer in Bodo to each Chapter is provided in the list of SCERT, NCERT, SEBA बिगियान Class 10 Question Answer दिए गए हैं ताकि आप आसानी से विभिन्न अध्यायों के माध्यम से खोज कर सकें और जरूरतों का चयन कर सकें. Class 10 Science Chapter 14 Sources of Energy Question Answer Class 10 Bodo Medium Science Chapter 14 Questions Answer. SEBA Bodo Medium Class 10 General Science Chapter 14 शक्टिनि फुंखाफोर Notes covers all the exercise questions in NCERT, SCERT.
Class 10 Science Chapter 14 शक्टिनि फुंखाफोर
बोडो मीडियम कक्षा 10 बिगियान खोन्दो 14 शक्टिनि फुंखाफोर Question Answer | Sources of Energy Question Answer | इस पोस्ट में हम आपको ये समझा ने कि कोशिश की है की कक्षा 10 बोडो मीडियम बिगियान खोन्दो 14 शक्टिनि फुंखाफोर Question Answer. अगर आप एक सात्र या शिक्षाक हो बोडो मीडियम की, तो आपके लिए ये बोडो मीडियम कक्षा 10 बिगियान खोन्दो 14 Question Answer बोहत लाभदायक हो सकता है। कक्षा 10 बिगियान खोन्दो 14 मे आप अपना ध्यान लगाके पढ़ कर इस कक्षा 10 बिगियान में अछि Mark ला सकते हो अपनी आनेवाली परीक्षा में।
खोन्दो 14 शक्टिनि फुंखाफोर
Chapter 14 SOURCES OF ENERGY
Additional Questions & Answers
14.1 शक्टिनि मोनसे मोजों फुंखाया मा (What is a good source of energy) ?
सों 1. माखासे हाबा मावनो थाखाय शक्टिनि थि फुंखा एबा जनजाग्रा (खाममुवा) सायख ‘नाया मा मा जाहोग्रानि सायाव सोनारो?
फिन : जों जिउनि गुबुन गुबुन हाबा मावफुंनो शक्टिनि गोनांथि जायो। थोजासे बिबांनि शक्टि होनो हानाय मुवाफोरखौनो शक्टिनि फुंखा बुङो। बेफोर शक्टिनि फुंखा सायख ‘नायाव सोनारनाय जाहोग्राफोरा जाबाय–
(i) हाबा एबा खामानियाव बाहायनायाव खाम मुवा एबा फुंखाया थोजासे शक्टि होनाय।
(ii) बियो उखुन्दै सोमजि होयै नंगौ ना नङा।
(iii) बियो थोजासे मोननो गोरलै नंगौना नङा।
सों 2. शक्टिनि मोजां फुंखानि आखुथाइफोरा मा मा?
फिन : शक्टिनि मोजां फुंखानि आखुथाइफोरा–
(i) मोनफ्रोम सानगुदि रोजागासै एबा मोदोमबांआव गोबां हाबा मावनो हानाय।
(ii) गोरलैयै मोननो हानाय।
(iii) दोनथुमनो आरो लांलाय खालामनो गोरलै जानाय।
(iv) जाथावोब्ला जोबोद गोनांथियै खम बेसेनाव मोननाय।
सों 3. खाम मुवा (जनजाग्रा) माखौ बुङो?
फिन : मोनसे मुवाया खामनानै बिंदु सोमजिहोयोब्ला बेखौ खाम मुवा एबा जनजाग्रा बुङो। जेरै– बन, केरासिन, खैला, पेट्रलियाम बाइदि बाइदि।
सोंनाय फरा बिजाबनि (Page No – 243)
सों 1. शक्टिनि मोनसे मोजां फुंखाया मा?
फिन : शक्टिनि मोनसे मोजां फुंखाया जादों–
(i) जायफोर मोनफ्रोम सानगुदि रोजागासै एबा मोदोमबांआव गोबां हाबा मावनो हायो।
(ii) जायखौ गोरलैयै मोननो हायो।
(iii) जायखौ दोनथुमनो आरो लांलाय-लाबोलाय खालामनो गोरलै आरो।
(iv) जाथावोब्ला जोबोद गोनांथियै खम बेसेनाव मोननाय।
सों 2. मोनसे मोजां जनजाग्रा (खाममुवा) या मा?
फिन : मोजां खाम मुवायाव गाहायनि आखुथाइफोरा भयो।
(i) बियो खम बेसेन गोनां।
(ii) गोरलैयै मोननो हानाय।
(iii) जनजाग्रा एबा खाममुवाया मोजां जोंग्रा बिन्दो गोनां।
(iv) खाम मुवानिफ्राय ओंखारनाय दुंनाया सामलाय जाथाव।
(v) मोजां खाम मुवाया इसेल’ रुजुथाइनि मैला एबा खामरोङै मुवा थायो।
(vi) रोगानायाव आरो दोनहाबनायाव गोरलै जानांगोन।
सों 3. जुदि नोंसोर नोंसोरनि जानाय मुवाखौ फुदुंनो शक्टिनि जायखिजाया फुंखाखौ बाहायनो हायो अब्ला नोंसोर बबे मोनसेखौ बाहायगोन आरो मानो?
फिन : जानाय मुवाखौ फुदुंनो थाखाय जायखिजाया फुंखानि मादाव LPG एबा PNG खौ बाहायगोन। मानोना बे गेसफोरा मोजां खाममुवानि गोबां आखुथाइफोरा दं। मोजां जोंग्रा बिन्दों, मोजां केलरि मान गोनां आरो जेबो उखुन्दै ओंखारै बाइदि मोजां आखुथाइफोरा बेफोर गेसआव दं।
14.2 शक्क्टिनि सोलिबोथा फुंखा Conventional source of Energy
Additional Questions & Answers
सों 1. बेगेन्थाइ जनजाग्राफोरा मा?
फिन : खैला, पेट्रलियाम आरो मिथिंगायारि गेसफोरा बेगेन्थाइ जनजाग्रानि बिदिन्थि। बेगेन्थाइ जनजाग्राफोरा जाबाय लाइफां एबा हाग्रामा आरो जिब जुनातफोरा लाख लाख बोसोर सिगां बांग्रिं एबा अरगें बेरफ्रुनाय जाहोनाव फबसिन जानानै सोमजिनाय मुवा।
सों 2. बेगेन्थाइ खाम मुवाखौ फोदानजायि शक्टिनि फुंखानि थाखोआव मानो लाखिनाय जादों?
फिन : बेगेन्थाइ खाम मुवाया दंफां लाइफां, जिब जुनात बाइदिया गोबां बोसोरनि उनाव बोसोर फबसिन जानानैसो सोमजिनाय। बे खाम मुवा सोमजिनाय खान्थिया जोबोत लासै। बेखायनो बेगेन्थाइ खाम मुवाखौ खेबसे बाहायखांनायनि उनाव मोनफिननाया गोब्राब खायनो बेखौ फोदानजायि शक्टिनि फुंखानि थाखोआव दोननाय जादों।
सों 3. बेगेन्थाइ खाम मुवा खामनायाव, मोननै बेखाबुखौ लिर।
फिन : (i) खैला, पेट्रलियाम खामनायाव बार गेब्रेंनाय (Air pollution) जायो।
(ii) कार्बन, नाइट्रजेन अरो सालफारनि अक्साइडफोरा बेगेन्थाइ खान मुवा खामनायाव ओंखारो बेफोरो एसिडारि अक्साइड जाय एसिड अखा हाहोयो आरो बेफोरो दै, हा फुंखाफोरनि सायाव गोहोम गोग्लैयो।
सों 4. बेगेन्थाइ जनजाग्रा खामनायनिफ्राय आबहावा गेब्रेंथाइनायखौ होबथानो एबा खमायनो हानाय मोननै राहा लिर।
फिन : (i) बेगेन्थाइ जनजाग्रा (खाम मुवा) खामनायजों सोमजिनाय गेब्रेंनायखौ खामहोनाय बिखान्थिनि सांग्रांथिखौ बांहोना आरो सोरगिदिं ओंखारलांनाय गेसफोर आरो हांगारफोरखौ गुबुन गुबुन सोलो बाहायना एसेब्लाबो खमायनो हायो।
(ii) हांगारफोरखौ थि जायगायाव गारनांगौ।
सों 5. ‘न’ फोराव खाम मुवा हिसाबै गोरान दंफां (बन) खौ बाहायनाया मोजां खाम मुवा हिसाबै गनाय जाया।” बेनि मोननै जाहोन हो।
फिन : (i) दंफां एबा बनआ खम खामानि गोनां।
(ii) बियो गोबां उखुन्दै आरो खामगार मुवा गालाङो जायफोरा आबहावा गेब्रेंहोयो।
सों 6. बिदुंआरि गोहो दारिमिनआ मा? बेयाव माबोरै मोब्लिब शक्टि सोमजियो?
फिन : बिदुंआरि गोहो दारिमिनआव बिंदु शक्टिखौ मोब्लिब शक्टिसिम सोलाहोयो।
बेवहाय खाम मुवाफोरखौ सावना दैखौ दुंहोयो आरो खफ’ सोमजि होनाय ‘जायो। बे खफ’ जों टरबाइनखौ गिदिंहोनाय जायो अब्लानो मोब्लिब शक्टि सोमजियो।
सों 7. गोबां बिदुंआरि गोहो दारिमिनखौ खैला एबा थावनि फोथारनि खाथियाव मानो गायसननाय जायो?
फिन : मोब्लिब दैदेननाया खैला एबा पेट्रलियाम बाइदि दैदेननायनिख्रुइ गोरल आरो खामानि गोनांसिन। बेखायनो गोबां बिदुंआरि गोहो दारिमिनखौ खैला एबा थावनि फोथारनि खाथियाव गायसननाय जायो।
सों 8. हाइड्र’ गोहो दारिमिननि जोहै मोब्लिब दिहुननाय मावखान्थिखौ गुसुङै लिर।
फिन : हाइड्र’गोहो दारिमिनआव गाहायै देखौ गोजौयै बान्दो होनानै थुब्रायना लखिनाय जायो आरो दैखौ गोजौनिफ्राय गोग्लैहोना दैनि थाखाथि शक्टिखौ, मोब्लिब गोहोआव सोलायहोनाय जायो। गोख्रों खरथिजों गोग्लैनाय दैआ टारबाइनखौ फिदिङो जायनि जाहोनाव मटरनि साखाया गिदिङो। बे मटरनि गिदिंनायाव मोब्लिब शक्टिखौ सोमजियो।
सों 9. हाइड्र-मोब्लिब दिहुननायाव दैमानि सायाव बान्दो होनाय जाहोनाव जायखिजाया मोननैयै खाबु आरो बेखाबुखौ लिर।
फिन : बान्दो बानायनायनि खाबु–
(i) बियो गोहो मोननायनि मोनसे गेब्रेंनाय गोयै राहा।
(ii) बियो दैबाना होबथानाय आरो फोथाराव दै मोननायाव हेफारजाब खालामो।
बान्दो बानायनायनि बे खाबु–
(i) बियो माब्लाबा गोबां दंफां-लाइफां एबा मिथिंगायारि सम्पद फोजोबस्राङो।
(ii) बियो खाथिनि सोरथाथाइ बिखान्थि (Ecosystem) खौ सेफायो।
सों 10. जिब मोदोमबां आरो जिब गेसआ मा? बिसोरनि फाराख लिर।
फिन : बिफां लाइफां आरो जिब जुनारफोरनिफ्राय मोननाय खाम मुवाखौ जिब मोदोमबां (Bio-mass) बुङो।
गोबोरखि, बायदिसिना लाइफांआरि मुवाफोर जेरै- माय आबाद हाखांनायनि उनाव थालांनाय मुवा, गारजानाय मैगं थाइगं आरो नालाफोरनि जाबोरफोरा अक्सिजेन गोयियाव बायस्राना सोमजिनाय गेसखौनो जिबारि गेस (Bio-gas) बुङो।
बिसोरनि फाराख :
जिब मोदोमबां | जिबारि गेस। |
(i) बियो बांद्राय उखुन्दै सोमजिहोयो। | (i) बियो सोमजिहोआ। |
(ii) बेनि केलरि माना खम। | (ii) बेन केलर माना बांसिन। |
(iii) खामनाय उनाव हांगार थालाङो। | (iii) जेबो हांगार थालाङा। |
(iv) जिबारि मुवाफोरा जोबस्राङो। | (iv) थालांनाय जिबारि मुवाखौ साबसिन हासार हिसाबै बाहायजायो। |
सों 11. जिबारि गेसनि गुदिथाफोरा मा मा? बेखौ माबोरै लाइफां आरो जुनारफोरनि गारजा मुवानिफ्राय मोनो?
फिन : जिबारि गेसनि गाहाइ गुदिथाया जाबाय मिथेन (75%)। बेनि अनगायैबो कार्बन डाइ-अक्साइड, हाइड्रजेन आरो हाइड्रजेन सालफाइड गेसफोर थाफायो।
लाइफां एबा जुनारफोरनि गारजा मुवाफोराव गोबां बिबांनि कार्बन खौसे जेरै कार्बहाइड्रेट, प्रटिन आरो मेजेम थायो। बेफोरखौ बार गोयैयाव नाथाय दैनि थाफादेरआव बारनाङै जिबि बेक्टेरियाया बायस्राहोयो एबा बायफ्लेहोयो। बेबादि बिखान्थिया आबुं जानो साननैसो सम लायो। उनाव मिथेन, कार्बनडाइ अक्साइड, हाइड्रजेन आरो हाइड्रजेन सालफाइड गेसनि ज’थाइ जिबारि गेस सोमजियो। बेफोरखौ गोबोर गेसबो बुङो।
सों 12. जिबारि गेसखौ न ‘आव बाहायनो थाखाय नेरसोनथि गोनां (ideal) खाममुवा होनना गनायनायनि जाहोनफोर लिर।
फिन : जिबारि गेसखौ न ‘आव बाहायजाग्रा खाम मुवा हिसाबै बाहायनाय जाहोनफोरा जादों–
(i) जिबारि गेसफोरा जेबो उखुन्दै आरो खामगार मुवा थालांहोआ बालानो खामो।
(ii) बे गेसआ मोनफ्रोम सानगुदि मोदोमबांआव गोबां बिबांनि बिदुं सोमजिह़यो।
(iii) जिबारि गेसखौ दोनथुमनायाव आरो दैदेननायाव जेबो जेंना फैया।
(iv) बेयो सरासनस्रा खाममुवानिख्रुइ जोबोत खम बेसेनाव एबा खरसाजों मोननाय खाममुवा।
सों 13. मा जाहोना बारखौ बारहोयो? मोनसे बार मिलनि मावथाइखौ बेखेव। बार शक्टि बाहायनायनि मोननै खाबू मुख’।
फिन : साननि सोरां हा मोदोम आरो दै मोदोमनि समान नङि दुंथाइया बारनि खारथाइ जाहोयो आरो बारखौ बारहोयो। बारनि बे खारथाइ शक्टिखौ हाबा मावनायाव बाहायनो हायो। बे शक्टिखौ बारमिलनिफ्राय बुथुमनाय जायो।
मोनसे बारमिलाव गोनांथि बादियै मोनसे गेदेर मोब्लिब गिसिब रोखोमनि दाथाइ थायो जायखौ ऐसे गोजौआव गोरा हमथाग्राजों फसंनाय जायो।
मोब्लिब दिहुननो थाखाय बारमिलनि गिदिंखन खारथाइखौ मोब्लिब जेनेरेटरनि टारबाइनखौ फिदिंनो बाहायनाय जायो। गोबां अनजिमानि बारमिलफोरखौ मोनसे गुवार जायगायाव फसंनानै लाखिनाय जायो जायखौ बार शक्टिनि फामु होनना मिथिनाय जायो। बेवहाय मोनफ्रोम बारमिलनि शक्टि मोननायखौ मोनसे फालांगियारि थाखोनि मोब्लिब शक्टि मोननो ज’ खालामनाय जायो।
बेखौ बाहायनायनि खाबु :
(i) बियो आबहावायाव जेबो गेब्रेंहोआ।
(ii) बेवहाय जेबो खाम मुवानि थाखाय खरसा खालामनो गोनां गैया।
बेखौ बाहायनायनि बेखायु :
(i) बार फामुखौ गोबां बार बारग्रा जायगायावल’ गायसननो हागौ।
(ii) बेनि थाखै गोबां जायगा नांगौ जायो।
(iii) बार खुन्थिया आरो ब्लेडफोरा अखा, सान, बारहुंखा बाइदिनि थाखै गाज्रि जालांबाय थानो हागौ।
सोंनाय फरा बिजाबनि (Page No – 248)
सों 1. बेगेन्थाइ खाम मुवाफोरनि बेखाबुफोरा मा मा?
फिन : बेगेन्थाइ खाममुवाफोरा खामोब्ला कार्बननि अक्साइड, नाइट्रजेन आरो सालफारफोर सोमजियो। बेफोरो एसिड अखा सोमजिहोयो जाय जोंनि दै आरो हा फुंखाफोरखौ गाज्रि खालामो। बे गेसफोरा देहानि गोबां गाज्रि खालामो। बेनि अनगायैबो सोमजिनाय कार्बनडाइ अक्साइडआ हालुरारि दुंहावनायाव बिबान लायो।
सों 2. जों मानो शक्टिनि स्लाय फुंखाफोर नागिरो?
फिन : जोबोत गोनां, खाबु गोनां आरो गोबां जौगानाय शक्टिनि सोलिबोथा (conventional) फुंखाया जाबाय बेगेन्थाइ फुंखा जेरै-पेट्रलियाम आरो खैला। बेफोरो आबहावायाव गेब्रेंहोनायनि अनगायैबो बे फुंखाफोरा फोदानजायै। गोदानै जौगानाया आरो गोबां बिबांनि बाहायथिया बिसोरनि बिबांखौ खमाय होगासिनो दं। बेबादिनो इउनाव जों खैफोद गोनाङै शक्टिनि आंखालाव गोग्लैनो हागौ। बेनि थाखै जों गोख्रैयै स्लाय एबा सोलिबोथा नङि (Non conventional) शक्टि फुंखा नागिरो।
सों 3. बार आरो दैनि शक्टि बाहायनाय सोलिबोबाय थानाया माबोरै जोंनि गाहामनि थाखाय सोलायहोजाखो?
फिन : बार शक्टि : बार मिलफोरखौ जोबोत बार बारग्रा जायगा जेराव 15 कि. मिः/ घन्टायै बोसोरनि बांसिन समावनो बारो, बेफोर जायगायाव फसंनाय जायो एबा बार मिलनि फामु बानायनाय जायो। बारनि खारथाय शक्टिनि जोहै बार मिलनि गिदिंग्राखौ फिदिंनाय जायो। बेनि जाहोनाव टारबाइनआ गिदिंनानै मोब्लिब सोमजिहोयो।
दै शक्टि : दै शक्टिनिफ्राय मोब्लिब सोमजिहोनो थाखाय मोजाङै बोहैनाय दैमाखौ गेदेर गोजौ बान्दो होनानै दैखौ गोजौयै दोनथुमनाय जायो। गोजौआव थानाय देखौ फिसा लामाजों गोग्लैनो होनाय जायो। दैआ जोबोत गोख्रैथिजों गोग्लैना टारबाइनखौ गिदिंहोयो आरो बेनिफ्राय मोब्लिब सोमजियो।
14.3 स्लाय एबा सोलिबोथा नङि शक्टिनि फुंखाफोर ALTERNATIVE OR NON-CONVENTIONAL SOURCE OF ENERGY
सों 1. जों स्लाय एबा सोलिबोथा नङि फुंखा हिसाबै मा मा शक्टिनि फुंखाफोरखौ बाहायनो हायो?
फिन : स्लाय शक्टि हिसाबै बाहाय जाथाव शक्टिनि फुंखाफोरा जाबाय–
(i) सानारि शक्टि (solar Energy)
(ii) लैथोनिफ्राय मोननाय शक्टि (Energy from the Sea)
(iii) भुम-बिंदु शक्टि (Geothermal Energy)
(iv) गुन्द्रासायारि शक्टि (Nuclear Energy)
सों 2. सानारि शक्टिआ मा?
फिन : साननिफ्राय मोननाय शक्टिखौ सानारि शक्टि बुङो। सानारि शक्टिनि इसेल बाहागोआ बुहुम बार मण्डलनि सा बाहागोसिम सहैयो। बेनिनो खावसेसो बाहागोआ बारमण्डलनि गेजेरजों फैनायाव सोबखां जायो आरो आद्रा बाहागोआ बहुमसिम सौफैयो। बेफोर शक्टिखौ मोजाङै बुथुमना गोबां खामानिआव बाहायनो हायो।
सों 3. सान दिदोम (solar constant) माखौ बुङो?
फिन : सान आरो बहुमनि गेजेरनि गुड़ जान्थाइयाव साननि सोरां रोदानि थोंगोरै नुजाथिनाय बुहुमसांनि बारमण्डलनि बायजो रुब्लानि सानगुदि दब्लाइथिनि सायाव गोग्लैनाय सानारि शक्टिखौनो सान दिदोम (solar constant) बुङो। बिनि माना मोनफ्रोम बर्ग मिटाराव एबा 1.4 KJ/m².
सों 4. सानारि शक्टि दाजेमफोरा मा? बेफोरखौ माबोरै बाहागो खालामनाय जादों?
फिन : सानारि शक्टिखौ सामलायना गोनां खामानियाव बाहायनो हानाय दाजेमखौनो सानारि शक्टि दाजेम बुङो।
बिसोरनि मावथाइखौ नायना मोननै बाहागोआव राननाय जादों–
(i) सानारि संग्रा एबा दै फुदुंग्रा : बे दाजेमाव सानारि शक्टिखौ बिंदु हिसाबै बुथुमो।
(ii) सानारि सेल एबा सलार सेल : बेवहाय सानारि शक्टिखौ थोंजोङै मोब्लिब शक्टिसिम सोलायो।
सों 5. सानारि शक्टिनि मोनथाम बाहायथि लिर।
फिन : साननिफ्राय फैनाम सोरां आरो बिदुंखौ गोबाङै बाहायो।
(i) सलार कुकार (सानदुंआव संग्रा) संनाय खावनाय।
(ii) सलार फुदुंग्रानि जोहै है गुदुं खालामनाय।
(iii) सलार सेल पेनेल बाहायना थोजासे मोब्लिब गोहो जगायनाय।
सों 6. सलार सेलआ मा? बेखौ बाहायनायनि खाबु आरो बेखाबु फोरखौ लिर।
फिन : सलार सेलआ सानारि शक्टिखौ मोब्लिब शक्टिसिम सोलायहोनो हानाय मोनसे दाजेम।
खाबु :
(i) सलार सेलआ सानारि शक्टिखौ मोब्लिब शक्टिसिम सोलायहोयो।
(ii) बेहा जेबो गिदिंग्रा बाहागो थाया, एसेल’ जोथोन लानो नांगौ आरो जेबो फकास जाहोग्रा दाजेम बाहायाबालानो नांगौ बादि हाबा मावो।
(iii) गोजानाव थानाय, थांनो हायि गामिफोराव जेराव मोब्लिब मोनस्लाबा, बे जायगाफोराव खम खरसायाव बेखौ बाहायना मोब्लिब मोननो हायो।
बेखाबु :
(i) सलार सेलआ जोबोत खम खामानि होयो।
(ii) बियो थोंजों दाहार होयो जायखौ सोलायस्लु दाहारसिम सोलायनो गोनां।
(iii) सलार सेल बानायनाय खरसाया जोबोत गोबां।
सों 7. मा मा रोखोमै लैथोनिफ्राय शक्टि मोननो हायो? बेफोर शक्टिखौ माबोरै सामलायनाय जायो?
फिन : लैथोनिफ्राय मोननाय शक्टिफोर :
(i) फैला शक्टि (Tidal Energy ) : अखाफोर आरो गावनि मिरु बिथ ‘आव गिदिंबाय थानाय बहुमनि बोकथाबलायनायाव लैथोआव दैनि थाखोआ जौखाङो आरो हायग्लायलाङो। बे बिखान्थिखौ गोजौ गाहाय फैला बुङ़ आरो लैथोनि सा सिमानि फारागआनो जोंनो फैला शक्टिखौ होयो।
फैला शक्टिखौ लैथोसिम थांनाय मोनसे फिसा लामा गोनां मोनसे बान्दो बानायना दिहननाय जायो। बान्दोनि मोखाङाव थि खालामना लाखिनाय टारबाइन एबा फिदिंग्राया फैला शक्टिखौ मोब्लिब शक्टिसिम सोलाहोयो।
(ii) गुथाल शक्टि (Wave Energy) : लैथोनि साजों गोख्रों बार बारलांनायनि थाखाय लैथो रुगुंआव सोमजिनाय गुथालनि खारथाइ शक्टिखौ टारबाइन फिदिंनायाव बाहायो आरो मोब्लिब गोहो सोमजिहोयो।
(iii) लैथोमा बिदुं शक्टि (Ocean thermal energy) : बे रोखोमनि शक्टिया, लैथो लैथोमानि सा बिखुंनि दैआ सान्दुंजों गुदुं खालामजानाय आरो सिंथाराव थानाय दैआ गुसु जानाय बाइदि बिदुंनि फाराखनि थाखाय जायो। बे रोखोमनि शक्टि सामलायग्रा दाजेमखौ लैथोमा बिदुं शक्टि सोलायनाय (Ocean thermal energy conversion) गोहो दारिमिन बुङो। बे गोहो दारिमिनखौ बाहायनो लैथोमानि सा बिखुं आरो सिंथारनि दैनि बिदुंनि फारागआ 20° C एबा बेनिख्रुइ बांसिन जानांगौ।
सों 8. लैथोमा बिदुं शक्टि माखौ बुङो? लैथोमा शक्टिनिफ्राय माबोरै मोब्लिब दिहुनो?
फिन : लैथोमा बिदुं शक्टिः गोजौनि फिनआव नाय।
लैथोमा बिदुं शक्टि सोलायनाय (Ocean thermal conversion) खान्थियाव दैनि गुदुं बिखुंखौ खम गोदौ बिन्दो गोनां एमनिया एबा क्लर ‘फ्लर’ कार्बन (CFC) खौ गोदौहोनो बाहायो। गलिलावनि खफ ‘खौ जेनेरेटरनि टारबाइन फिदिंनो दैथाइहरनाय जायो। लैथो सिंनि गुसु दैखौ टारबाइननिफ्राय ओंखारनाय खफ’खौ गुसु खालामनो बाहायो आरो उनाव बाहायजाफिननाय बादि लाव लाव थासारियाव सोलायहोफिनो।
सों 9. भुम बिदुं शक्टि (Geothermal Energy) आ मा? बेखौ माबोरै बाहायो?
फिन : भुमनि गावस्रानायाव इसिं एबा गोथौ बाहागोआ जोबोत गुदुं जायो। बेफोर बिदुंआ ऐसेबां गुदुंदि अन्थाइआबो गलिलाङो। बे बिदुंखौ शक्टि हिसाबै बाहायनायखौनो भुम बिदुं शक्टि बुङो।
हा सिङाव थानाय दैआ गुदुं अन्थाइजों नांजाबोब्ला खफ’ सोमजियो। बे दैनि गुदुं खफ’ खौ नलिनि हेफाजाबै टारबाइनसिम थांनो होनाय जायो आरो मोब्लिब गोहो दैथायनो बाहायनाय जायो।
सों 10. भुम बिदुं शक्टिनि बाहायनायनि खाबु आरो बेखाबुखौ लिर।
फिन : खाबु :
बियो मैला गोयै, आबहावा गिज्रा खालामै आरो खम खरसा गोनां।
बेखाबु :
बेबादि शक्टि दिहुननो हानाय फालांगियारि थावनिआ जोबोत खम आरो बेखौ खायसे सायख ‘नाय जायगायावल ‘सो फसंनो हायो।
सों 11. गुन्द्रासायारि शक्टिआ मा? बेखौ माबोरै दिहुननाय जायो? बेनि खाबु आरो बेखाबुखौ लिर।
फिन : जेब्ला गेदेर गुन्द्रासानि मिरुखौ (जेरै-इउरेनियाम, प्लुटनियाम एबा टरियाम) खम शक्टिनि निउट्रनजों बेफ्रुसारहोनाय जायो अब्ला फिसा फिसा मिरुआरि गुन्द्रासासिम बायस्रायो आरो माखासे शक्टि एंगारो। बे शक्टिखौनो निउक्लियारि शक्टि बुङो।
मोब्लिब गोहो दिहुननायनि थाखाय दानाय गुन्द्रासायारि रियेक्टरफोराव बेबादि गुन्द्रासायारि खाम मुवाया गावनो सोमजिनाय जाबथुम जिनज्रि फिनजाथाइनि मोनसे बाहागो जानो हायो जाय सामलायथाव हाराव शक्टि एंगारो। एंगारनाय शक्टिखौ खफ’ आरो मोब्लिब सोमजिहोनायाव बाहायो।
गुन्द्रासायारि शक्टिनि खाबु :
(i) बेखौ मोब्लिय शक्टि दिहुन बाहायजायो।
(ii) बेखौ केनसार बेराम फाहामनो बाहायो।
(iii) खेबसे बाहायनाय खाम मुवाया गोबाव सम बाहायजायो।
बेखाबु :
(i) बियो α, β आरो γ बाइदि रोदा एंगारनाय थाखाय सोलेराव गिख्रंथाव खहा खालामो ।
(ii) खाम मुवा बाहायनायाव सोमजिनाय गारजा मुवा दोनथुमनाय आरो गारगारनाया आबहावाखौ गुबुंले खालामो।