Class 9 Social Science Chapter 9 आसामनि भुमरखौरां

Bodo Medium Class 9 Social Science Chapter 9 आसामनि भुमरखौरां Question Answer. Class 9 Social Science Question Answer in Bodo to each Chapter is provided in the list of SCERT, NCERT, SEBA सामाज बिगियान Class 9 Question Answer दिए गए हैं ताकि आप आसानी से विभिन्न अध्यायों के माध्यम से खोज कर सकें और जरूरतों का चयन कर सकें. Class 9th Social Science Chapter 9 Geography of Assam Question Answer Class 9 Bodo Medium Social Science Chapter 9 Questions Answer. SEBA Bodo Medium Class 9 Social Science Chapter 9 आसामनि भुमरखौरां Notes covers all the exercise questions in NCERT, SCERT.

Join us Now
Social Science Answers class 9

Class 9 Social Science Chapter 9 आसामनि भुमरखौरां

बोडो मीडियम कक्षा 9 सामाज बिगियान खोन्दो 9 आसामनि भुमरखौरां Question Answer | Geography of Assam | इस पोस्ट में हम आपको ये समझा ने कि कोशिश की है की कक्षा 9 बोडो मीडियम सामाज बिगियान खोन्दो 9 Geography of Assam Question Answer. अगर आप एक सात्र या शिक्षाक हो बोडो मीडियम की, तो आपके लिए ये बोडो मीडियम कक्षा 9 सामाज बिगियान खोन्दो 9 Question Answer बोहत लाभदायक हो सकता है। कक्षा 9 सामाज बिगियान खोन्दो 9 मे आप अपना ध्यान लगाके पढ़ कर इस कक्षा 9 सामाज बिगियान में अछि Mark ला सकते हो अपनी आनेवाली परीक्षा में।

खोन्दो 9 आसामनि भुमरखौरां

Chapter 9 Geography of Assam

उनसोलोंथि

1. आसामनि मिथिंगायारि बाहागोफोरा मा मा ? 

फिन:- आसामनि मिथिंगाखौ गाहाइयै मोनब्रै बाहागोआव राननो हायो:

(क) बुर्लुबुथुर सेरफां (ख) बराक सेरफां (ग) कार्बि जौयेन आरो (घ) बराइल आरो खोला हाजोसारि । 

2. बुर्लुबुथुर सेरफांनि मिथिंगायारि ओनसोलफोरा मा मा ?

फिन:- बुर्लुबुथुर सेरफांनि मिथिंगायारि ओनसोलफोरा जाबाय–

(क) साहानि हाजो गुदि ओनसोल ।

(ख) बुर्लुबुथुरनि सा आरो खोला रुगुंनि हायेन ओनसोल ।

(ग) बुर्लुबुथुरनि बानानसोल आरो बोरिमा ओनसोल ।

(घ) खोलाहानि हाजोगुदि ओनसोल ।

3. बुर्लुबुथुरनि सा आरो खोला फारसे थानाय मोनब्रै गाहाइ दैसा दालाइफोरनि मुं लिर । 

फिन:- बुर्लुबुथुरनि साहाथिंनि गाहाइ दैसा दालाइफोरनि मुङा जाबाय–

(क) सुबनसिरि (ख) दिख्रं (ग) राङानदी (घ) बुरै (ङ) बरगां (च) जिया भरालि (छ) बेलस्रि (ज) धोनसिरि (झ) मानास (ञ) बोरसि ।

बुर्लुबुथुरनि खोलाहानि दैसाफोरा जाबाय–

(क) बुरिदिहिं (खं) दिसां (ग) दिखौ (घ) भगदै (ङ) धोनस्रि (च) कपिली (छ) कुलस्रि (ज) कृष्णाइ (झ) जिनारि ।

4. बुर्लुबुथुर हायेन ओनसोलनि सुंद’ फोरमायथि हो ।

फिन:- बुर्लुबुथुरनि हायेन ओनसोल होननानै बुङोब्ला बेनि सा आरो खोला रुगुंनि समान ओनसोलखौनो बुङो। बेनि सा रुगुनि हांयेन ओनसोला साहानि हाजोगुदि ओनसोलनिफ्राय खोलाहा बुर्लुबुथुर दैमासिम आरो खोला रुगुंनि हायेन ओनसोला खोलाहानि हाजोगुदि ओनसोलनिफ्राय साहा बुर्लुबुथुर दैमासिम गोसारना दं । बुर्लुबुथुर दैमासिम गोसारना दं । बुर्लुबुथुरनि फारने रुगुंनि हायेन ओनसोला बुर्लुबुथुर आरो बेनि गोबां दैसाफोरा सा आरो खोलाहा थानाय जौयेन ओनसोलनिफ्राय खुरनानै लाबोनाय अन्थाइ बाला हाब्रुनि गोदि जमा जानानै सोमजिखांदों । 

बुर्लुबुथुरनि साहाथिंनि गाहाइ दैसाफोरा जाबाय सुबनसिरि, दिरुं, रङानदी, बुरै, बुरगां, जियाभरालि, गाब्रु, बेलस्रि, नुवानदी, न-नै, बरनदि, पुथिमारि; फाग्ला, मानास, आइ, बोरसि, चम्पाबति, गौरां, टिपकाइ आरो गदाधर । बेबादिनो बुर्लुबुथुरनि खोलाहा थानाय गाहाइ दैसाफोरा जाबाय –बुरिदिहिं, दिचां, दिखौ, जान्जि, भगदै, धोनस्रि, कपिली, कुलस्रि, क्रष्पाई आरो जिनारि । बुर्लुबुथुरनि सा आरो खोला हायेन फुलुंगोनां हाजों दाजानाय आरो आबादनि थाखाय बानजाथाव। बेनि सुबुं थासारिया गुबुं आरो हान्था मेलानि राहाया जौगाखां । सा रुगुनि हायेन ओनसोला आफां बाहागोआव गड़ै 30 किल मिटारसो गुवार आरो खरसा बाहागोआव गुसेब अदेबानि गरै 10 किल मिटारसो गुवार । बेराफारसेथिं खोला रुगुंनि हायेन ओनसोला मेघालय जौयेनाव गोग्लैनायनि थाखाय कामरुप, गवालपारा आरो धुबुरी जिलायाव गड़ै हिसाबै 5 किल’ मिटारसोल’ गुवार । 

नाथाय गुवाहाटीनि सानजा ओनसोलनिफ्राय कपिलि हायेनसिम बे हायेना एसे गुवार जादों । आरोबाव कार्बि जौयेननि सा बाहागोआ साग्लोबनानै थानायनि थाखाय बुर्लुबुथुर सेरफाङा नगाव आरो गलाघाट जिलानि सोनाब बाहागोआव गुसेब जादों । थेवबो गलाघाट जिलानि सानजा बाहागोजों लोगोसे जरहाट, सिबसागर, दिब्रुगर आरो तिनिसुकिया जिलायाव बे हायेना गुवार । मानीना बे ओनसोलाव धोनस्रि, दिखौ, बुरिदिहिं, दिब्रु, बायदि दैमाया गोजौ हाब्रांफोरखौ जोबोरै खुरखानायनि जाउनाव हायेना गुवार जाबोदों । सा रुगुंनि बादिनो खोला रुगुंनि हायेननि सुबुं थासारिया गुबुं । हासार गोनां जा जानायलाय बे ओनसोलाव मोजां आबाद जायो आरो हान्था मेलायावबो जौगाखांदों ।

5. बुर्लुबुथुरनि बानान्सोलनि सुंद’ फोरमायथि हो । 

फिन:- बुर्लुबुथुरनि सा आरो खोला रुगुंनि हायेन ओनसोल मोननैनि गेजेराव थानाय हुरा हुरा दै-बाना जाग्रा ओनसोलजों लोगोसे बुर्लुबुथुर दैमा आरो बेनि बिखानि बोरिमा ओनसोलखौ बुर्लुबुथुरनि बानान्सोल होननानै बुंनाय जायो । बे बानान्सोला गासैबो जायगायावनो समानै गुवार नङा । बुर्लुबुथुर रुगुंनि जायगा जायगा थानाय हाजोसा आरो दैमा रुगुंआव गोदि जमा जानानै सोमजिनाय हाफावफोरनि थाखाय खायसे जायगायाव बानान्सोल सोमजिनाया खम जादों । बुर्लुबुथुरनि सा रुगुङाव जर ‘खायै धेमाजि आरो बरपेटा जिलानि बानान्सोलाव गोबां बिलो आरो दैहुं सोमजिदों । फारसेथिं खोला रुगुंनि बानान्सोला सा रुगुंनि बानान्सोलनि रुजुनायाव गुसेबसिन । नाथाय बेयो बुरिदिहिं, दिसां, धोनम्रि, कलं, कपिलि आरो कुलसि दैसा खर’आव एसे गुवार जादों ।

बुर्लुबुथुर दैमाया आसामाव गड़ै 6 निफ्राय 8 किल ‘मिटारहालागै गुवार । बेयो दै लामा जाबोर लांखारनाय बेलायाव बुहुमनि मादावनो दोंसे मख ‘जाथाव दैमा । दैमानि अस्थाइ – लाउथाइ आरो बेनि गोख्रों खुरखानाय, हान्था मेला आरो गोदि जनाय फिनजाथाइनि थाखाय वे सरासनस्रायै थाथेररोङि आरो बेनि दालाइ – दैसाफोरा थाब थाबै गोख्रैथि सोलायो । बुर्लुबुथुर दैमाया सोमजिहोनाय हा खुरखानाय आरो दै बानाया आसामनि देरसिन जेंनानि महर लादों । बे दैमानि बिखायाव 600 निख्रुइबो बंसिनसो गिदिर फिसा महरनि बालावारि दं । बे बालाबारिफोरनि खायसेया जुगामि, खायसेया जुगामिफ्राम आरो बंसिनानो जुगामि नङा । दैमानि बिखायाव सोलिगासिनो थानाय खुरखानाय, हान्था मेला आरो गोदि जानाय फिनजाथाइ अनगायैबो दै बानानि गोहोमाव के बोरिमाफोरनि महर, दाथाइ आरो थासारिया सोलाय सोल’ जागासिनो थायो ।

6. माजुलिनि बुहुमलुरारि जायगा आरो सोरजिनायनि सोमोन्दै लिर ।

फिन:- बुर्लुबुथुर दैमा आरो बेनि दालाइ दैसाफोरजों बेंखन जानानै थानाय बोरिमा ओनसोलखौ बानान्सोल होननानै बुंनाय जायो । बुर्लुबुथुर दैमाया आसामाव गड़ै 6 निफ्राय 8 किल’ मिटारहालागै गुवार । बेयो दै लामा आरो जाबोर लांखारनाय बेलायाव बुहुमनि मादावनो दोंसे मख ‘जाथाव दैमा । दैमानि अरथाइ-लाउथाइ आरो बेनि गोख्रों खुरखानाय, हान्था मेला आरो गोदि जनाय फिनजाथाइनि थाखाय वे सरासनस्रायै थाथेर-रोङि आरो बेनि दालाइ -दैसाफोरा थाबथाबै गोख्रैथि सोलायो । बुर्लुबुथुर दैमाया सोमजिहोनाय हा खुरखानाय आरो दै बानाया आसामनि देरसिन जेंनानि महर लादों । 

बे दैमानि बिखायाव 600 निख्रुइबो बांसिनसो गिदिर-फिसा महरनि बालाबारि दं । बे बालाबारिफोरनि खायसेया जुगामि, खायसेया जुगामिफ्राम आरो बांसिनानो जुगामि नङा । दैमानि बिखायाव सोलिगासिनो थानाय खुरखानाय, हान्था-मेला आरो गोदि जनाय फिनजाथाइनि अनगायैबो दै बानानि गोहोमाव बे बोरिमाफोरनि महर, दाथाइ आरो थासारिया सोलाय सोल’ जागासिनो थायो । 

जरहात जिलायाव बुर्लुबुथुर दैमानि बिखायाव माजुलि दैमा-द्वीप सोमजिदों । बेयो बुहुमनि मादावनो देरसिन दैमा द्वीप होननानै मिथिजानाय 2001 मायथाइनि सुबुं साननाय बादिब्ला बेनि सुबुं अनजिमाया, 1,53,352 । माजुलिया 421.65 बर्गकिल’ मिटार हा बाहागो साग्लोबनानै दं आरो बेयो जरहात जिल्लानि मोनसे महकुमा । दै-बाना आरो हा खुरखानाय जेंनाया माजुलिनि सुबुं जिउ खुंनायाव खैफोद लाबोदों। खुरखानायनि जाउनाव माजुलिंनि लाउसुङा बौसोरफ्रोमबो खम जाबोदों ।

7. बराक सेरफांनि सोरगिदिं सिमा आरो आखुथाइखौ सुंद ‘ यै फोरमाय ।

फिन:- बुलुबुथुर सेरफांबादि बराक सेरफाङाबो आसामनि मोनसे मख ‘जाथाव मिथिंगायारि ओनसोल । बराक सेरफाङा बराक हायेन आरो बेजों सरजाबनानै थानाय सा आरो खोलाहानि हाजो गुदि ओनसोलखौ लानानै दाजादों । बराक दैमाया आसामाव सानजानिफ्राय सोनाबथिं काछार जिलानि  गेजेरजों आरो हाइलाकान्दि आरो करिमगन्ज जिलानि स सिमाजों 225 किल ‘मिटारसो गोलाउ बोहैलांदों । बराक आरो बेनि दैसा दालाइफोरा सा आरो खोलाहानि गोजी ओनसोलनिफ्राय बोहैखारनानै लाबोनाय हामाजों सा, खोला आरो सानजाहा हाजो-हालाफोर बेंखननानै दङ । 

साहा मेघालय जौयेन आरो दिमा-हासाउ जिलानि बराइल हाजोसारि दं, सानजाहा मणिपुरनि हाजोआरि ओनसोल आरो खोलाहा मिज’ हाजो दं । नाथाय सोनाबहा बे हायेना बांलादेशनि सिलहेट जिलानि कुशियारा-सुरमा दैमानि हायेनजों गोरोबहैदों । बराक दैमानि साहा रुगुंनि दालाइ-दैसाफोरनि मादाव सिरि, दिक्सा, दीघली, जिरि, मधुरा, जातिंगा, लारां, बायदियानो गाहाइ । बेनि खोला रुगुंनि दालाइ -दैसाफोरनि मादव स ‘नाइ, धलेश्वरी-काटाखाल, सिंला आरो लेंगायानो मख ‘जाथाव ।

8. कार्बि जौयेननि सोरगिदिं सिमा आरो आखुथाइखौ सुंद ‘यै फोरमाय ।

फिन:- सोमजिनाय आरो भुमखौराङारि दाथाइनिफ्राय कार्बि जौयेनखौ मेघालय जौयेननि जुनिया बाहागो होननानै बुंजायो । कार्बि जौयेनखौ कपिलि सेरफाङा सानजा आरो सोनाब मोननै खोन्दोआव सिंखावदों । बेनिनो सानजानि खोन्दोआ रेंमा हाजोखौ बेंना लानानै कार्बि आंलं जिलानि डिफु आरो बकाजान महकुमायाव गोसारनानै दं । बे खोन्दोआ सोनाबहानि खोन्दोनिख्रुइ फाननैसो अरसिन । फारसेथिं सोनाब खोन्दोआ कार्बि आंलं जिलानि हामरेन महकुमाखौ बेंखनानै लादों । खोला-सोनाबनिफ्राय सा सानजासिम सरख्लाय जानानै थानाय बे खोन्दोनि गड़ जौथाइया जादों 900 मिटार । कपिलि आरो बरापानी दैमा आरो बेफोरनि दालाइ साफोरजों बे सोनाब खोन्दोनि मिथिंगायारि दाथाइया सोमजिदों ।

9. बराइल आरो खोला हाजोसारिनि आखुथाइखौ सुंद ‘यै फोरमाय । 

फिन:- नागालेण्डनि टुवेनसांनिफ्राय सोनाबथिं थानाय बराइल हाजोनि बाहागोसेया आसामनि डिमा हासाउ जिलायाव गोसारनाने दं । बराइल हाजोआ सरासनस्रायै सानजाहा नागा आरो सोनाबहा मेघालय जौयेनखौ फोनांजाबदों आरो लोगोसे डिमा-हासाठ हाजो ओनसोलखौ मोनने बाहागोआव रानदों । बेनि साहा सरख्लाय बाहागोआ बुर्लुबुथुर सेरफांनि सिङाव आरो खोलाहा सरख्लायनाय बाहागोआ बराक सेरफाङाव गोग्लैदों । साहा सरख्लायनाय बाहागोआ खोलाहा सरख्लायनाय बाहागोनिख्रुइ खमसिन । 

10. आसामा बारहावानि मा रोखोमनि बारहावानि सिङाव गोग्लैयो ?

फिन:- आसामा गेजेर क्रान्तियारि मौसुमि बारहावानि सिङाव गोग्लैयो ।

11. गोलोमबोथोराव आसामाव अखा हानायनि गाहाइ जाहोना मा ? 

फिन:- आसामा भुमखौराङारि बिथिंनिफ्राय गेजेर क्रान्तियारि मौसुमि बारहावानि सिङाव गोग्लैयो । बे हादोरसायाव गोलोम बोथोराव जोबोद अखा, गोजां बोथोराव गोरान, थासारि आरो फ्राय जेब्लाबो जोबोद खफ’ गोनां आरो गुबुन जायगाजों रुजुनायाव एसेल’ बिंदु गोनां थासारिया नुजाथियो । आसामनि बारहावाया गुबैयै मौसमी बारजों गोहोम खोखलैजानायब्लाबो हादोरसानि बुहुमलुरारि

समायसारनायानो बेनि बारहावाखौबो थोजासे साबजाथाव खालामदों। 

बुहुमलुरारि थासारि, मिथिंगा, आरब लैथो, बंगप’ लैथो, भारत लैथोमानि दै बाहागो आरो खोला सोनाब खफ’ गोनां मौसुमी बार बारनाय बायदि बायदिनि बिबाङा सोलाय सोल’ जानायनि थाखाय हादरसानि बारहावानि आखुथाइया जेरावबो रोखोमसेयैनो थाया । बोथोर लानानै सा-सोनाब भारतारि ओनसोलनि सोलाय- सोल’ बारनि नारथाइनि गोहोमाबो आसामनि बारहावायाव गोग्लैयो । बेनि अनगायैबो ओनसोलारि गोहोम खोख्लैनाय हाजोआरि बार, सेरफाङारि बार आरो दैमा दैसा आरो गुबुन गुबुन दै बाहागोफोर थानायनि थाखाय ओनसोलारि बिथिंनिफ्राय बारहावानि आखुथाइया थोजासे गोहोम गोग्लैयो । सरासनस्रायै गोलोम बोथोराव बुर्लुंबुथुर ‘आरो बराक सेरफांनि हायेन ओनसोलनि साहा हादरसानि साखाथिनि हाजोआरि ओनसोलनिख्रुइ एसे दुंसिन जानाने थायो । बेनिखायनो गोलोम बोथोराव हायेन ओनसोलाव एसे थावनियारि नारथाइ सोमजियो । 

12. आसामनि बारहावानि सोमोन्दै लिर ।

फिन:- आसामनि बारहावाया गुबैयै मौसुमि बारनि गोहोम खोख्लैजानायब्लाबो हादोरसानि बुहुमलुरारि समायसारनायानो बेनि बारहावाखौबो थोजासे साबजाथाव खालामदों । बुहुमलुरारि थासारि, मिथिंगा, आरब लैथो, बंगप-लैथो, भारत लैथोमानि दै बाहागो आरो खोला सोनाब खफ’ गोनां मैसुमि बार बारनाय बायदि बायदिनि बिबाडा सोलाय सोल’ जानायनि थाखाय हादोरसानि बारहावानि आखुथाइया जेरावबो रोखोमसेयै थाया । बेनि अनगायैबो ओनसोलारि गोहोम खोख्लैंनाय हाजोआरि बार, सेरफाङारि बार आरो दैमा-दैसा आरो गुबुन गुबुन दै बाहागोफोर थानायनि थाखाय ओनसोलारि बिथिंनिफ्राय बारहावानि आखुथाइयाव थोजासे गोहोम गोग्लैयो । सरासनस्रायै गोलोम बोथेराव बुर्लुबुथुर आरो बराक सेरफांनि हायेन ओनसोलनि साहा हादोरसानि साखाथिनि हाजोआरि ओनसोलनिख्रुइ एसे दुंसिन जानाने थायो । बेनिखायनो गोलोम बोथोराव हायेन ओनसोलव एसे थावनियारि नारथाइ सोमजियो । 

13. आसामनि बांसिन आरो खमसिन अखा हानाय मोननै थावनिनि मुं आरो अखानि बिबांखौ लिर ।

फिन:- सरासनस्रायै हाजोआरि आरो बेनि हाजोगुदि, ओनसोलाव बांसिनै अखा हायो। बेनि अनगायैबो खर ‘सा आसामनि तिनसुकिया, दिब्रुगर, धेमाजि, लक्षिमपुर आरो सिबसागर जिला, आफां आसामनि क ‘कराझार आरो धुबुरी जिला आरो खोला आसामनि कासार, करिमगन्ज आरो हाइलाकान्दि जिलायाव बोसोरफ्रोमबो 250 सेन्टिमिटारनिख्रुइबो बांसिन अखा हायो । गुबुन फारसेथिं गेजेर आसामनि नगाव आरो कार्बि आंलं जिलायाव अखानि बिबाङा जोबोद खम । मख ‘जाथावदि नगाव जिलानि लंका लामदिं ओनसोलाव बोसोरफ्रोमबो गड़ै 129 सेन्टिमिटारसोल’ अखा हायो ।

14. आसामनि मोनब्रै बारहावायारि बोथोरफोरा मा मा ? बेफोरनि आखुथाइफोरखौ लिर । 

फिन:- आसामनि मोनब्रै बारहावायारि बोथोरफोरा जाबाय:

1. गुदि मौसुमि बार ।

2. मौसुमि बोथोर ।

3. बारलांफिननाय मौसुमि बोथोर ।

4. रानखां गोजां बोथोर ।

1. गुदि मौसुमि बार: आसामाव गुदि मौसुमि बोथोरा मार्च दान जागायनायनिफ्राय मे दान जोबनायसिम जायो । गोजां बोथोरनि उनावनो बे बोथोरा फैनायनि थाखाय जुरिजेननायनिफ्रायनो लासै लासै बारमण्डलनि बिदुङा बांनो हमो । गुदि मौसुमि बोथोर समाव फुंबिलि समाव गोजोन, सनजौफुवाव गुदुं, बेलासियाव मेरुंरु आरो मोनाबिलियाव हरखाबै माब्लाबा अखा खोरोमनानै आरो मोफ्लामनान दान्दिसे सम अखा हायो । बे समाव  बारमण्डलाव रोखोमसे थाथेरहायि थासारि सोमजियों आरो हुरा हुरा हाद्रि बारहुंखा बारो आरो अखा खोरोमनानै अखा हायो । बोथोरा बारलांनो हमनाय लोगो लोगो बे बोथोराव एसे थाबथाबै गोबां बिबांनि अखा हायो । मौसुमि बोथोरनि सिगाङावनो हानाय बे अखाया माइ, साहा आरो फाथो आबाद मावनायाव हेफाजाब होयो । आसामाव बे गुदि मौसुमि बोथोर समावनो उदां बोथोर फैयो ।

2. मौसुमि बोथोर: आसामाव सरासनस्रायै मौसुमि बोथोरा जुन दाननि जुरिजेननायनिफ्रायनो सेप्टेम्बर दाननि जोबनायसिम थायो । आसामाव बेनो अखा बोथोर । बे बोथोराव खोला-सोनाब मौसुमि बार बारनायनि गोहोमाव हादोरसानि गुबुन गुबुन जायगायाव थाद नाय गैयाजासे सरासनस्रा बिबांनिफ्राय गोबां बिबांनि अखा हायो । बे समनि जुन, जुलाइ आरो आगष्ट दानावनो बोसोरनि मादाव बांसिन अखा हायो । मख ‘जाथावदि आसामाव बोसोरफ्रोमबो हानाय गासै अखानि 70 जौखोन्दोसो बिबांनि बे मास मोनथामावनो हायो । बे समावनो दै बाना जायो ।

3. बारलांफिननाय मौसुमि बोथोर: सेप्टेम्बर दाननि जोबनायथिं खोला- सोनाब मौसुमि बारा बारलांफिननो हमो । अदेबानि बे समाव अखा बोथोरा जोबनायनि जाउनाव बिदुं आरो अखा हानाया खम जायो । बिदुङा खमायनायनि जाउनाव हादोरसायाव बारनि नारथाइया बांनो हमो आरो बेनिखायनो बारनि दोहौवा सा-सानजानिफ्राय उल्थायै खोला सोनाबथिं थायो । 

बेखौनो सा-सानजानि मौसुमो बार बारनाय एबा बारलांफिननाय मौसुमी बार होननानै बुंनाय जायो । सरासनस्रायै अक्टबर आरो नबेम्बर दाननैनि थाखाय आसामाव बारलांफिननाय मौसुमी बोथोर फैयो । बे समाव बिदुङा खमायनायनि जाउनाव हर आरो बेरेफुंजा समाव खुवा खुयो ।

4. रानखां गोजां बोथोर: आसामाव नबेम्बर दाननि जोबनायथिं एबा दिसेम्बर दाननि जुरिजेननायनिफ्राय फेब्रुवारि दाननि जोबनायसिम गोजां बोथोर जायो । आसामाव गोजां बोथोरनि आखुथाइफोरा जाबाय खम बिदु, फुंनि समाव रोजा खुवा आरो अखानि आंखालाव जोबोद गोरान थासारि सोमजियो । बेनिखायनो बोसोरनि दिसेम्बर आरो जानुवारि बे दाननैया जोबोद गोरान आरो जानुवारि दानाव जोबोद गोजाङो ।

15. आसामनि गासैबो जायगायाव मानो समान बिबाङै अखा हाया ?

फिन:- आसामनि गासैबो जायगायाव बिदुंआ समान नङि आरो बेनि अनगायैबो नारथाइ रोखोमसे नङैनि थाखायनो गासैबो जायमायाव समान बिबांनि अखा हाया । बोथोर सोलायनाय लोगो लोगोनो बिदु आरो नारथाइनिबो सोलायनाय फैयो । दुंथाइया बारा जानाय लोगो लोगोनो बे जायगायाव अखा हायो । बिदिन्थिबादियै आसामाव दैज्लां बोथोर जागायनाय लोगोनो अखानि बिबाङाबो बारायो । बेबादिनो गोजां बोथोरा गासै समावनो रोजा खुवा आरो अखानि आंखालाव गोरान थासारि सोमजियो ।

16. आसामनि दाब दाब जायगायाव अखा हानायनि सोमोन्दै गुसुङै लिर ।

फिन:- खोला सोनाबनि मौसुमी बारा बुखारबोनाय जोमैया मेघालय जौयेन आरो खोलाहानि हाजोआरि ओनसोल बारबोनानै बुरलुंबुथुर सेरफङाव जर ‘खायै सा-सानजा बाहागोआव थोजासे बिबाङै अखा हायो । बेनि अनगायैबो खोला-सोनाब मौसुमी बारा बराक सेरफांनिफ्राय फारथामबो थानाय हाजोआरि ओनसोलाव नांथानानै बराक हायेन ओनसोलावबो थोजासे बिबाङै अखा हायोयो । बे मौसुमि बारनि गोहो आरो लोगोसे फैफानाय दै खफ ‘नि सोलाय सोल’ बिबांनि सायाव सोनारनानै सरासनस्रायै बोसोरफ्रोमबो अखानि बिबाङा सोलाय सोल’ जायो । 

हाजोनि बार बारनाय सख्लाय लामायाव जर ‘खायै कार्बि हाजोनि सानजाथिं एबा दिमा हासाउ हाजोनि सा आरो सानजाहा अखानि बिबाङा थोजासे खम जायो । रोखोमसे जाहोनावनो नगाव जिलानि खोला बाहागोआवबो जोबोद एसेल’ अखा हायो । नाथाय हिमालय हाजोसारिनि हाजोगुदि ओनसोलाव अखानि बिबाङा अरायबो बारा जायो । खोला सोनाब मौसुमि बारनि मोनसे बाहागोआ मेघालय जौयेनखौ बारबोनानै आरो गुबुन मोनसे बाहागोआ हादरसानि सोनाबहा हाबबोनानै आफां बुरलुंबुथुर सेरफां ओनसोलाव अखा हाहोयो ।

आसामाव बोसोरफ्रोमबो गड़ हिसाबै 200 सेन्टिमिटारसो अखा हायो । नाथाय आसामनि गुबुन गुबुन जायगानि अखानि बिबांखौ बिजिरनाने नायोब्ला नुनो मोनोदि गुबुन गुबुन जायगायाव अखानि बिबाङा सोलाय सोल’ जायो । हादोरसानि मोनसे एखुथा मिथिंगा एबा थासारि आरो बेनि खाथि खालानि हाजो ओनसोलनि गोहोमा अखा हानायनि फारागखौ सोलाय सोल’ खालामो । 

सरासनस्रायै हाजोआरि आरो बेनि हाजोगुदि ओनसोलाव बांसिनै अखा हायो । बेनि अनगायैबो खर’सा आसामनि टिनसुकिया, दिब्रुगर, धेमाजि, लक्षिमपुर, आरो शिवसागर जिला, आफां आसामनि क ‘कराझार आरो धुबुरी जिला ‘आरो खोला आसामनि कासार, करिमगन्ज आरो हाइलाकान्दि जिलायाव बोसोरफ्रोमबो 250 सेन्टिमिटारनिख्रुइबो बांसिन अखा हायो । गुबुन फारसेथिं गेजेर आसामनि नगाव आरो कार्बि आंलं जिलायाव अखानि बिबाङा जोबोद खम । मख’जाथावदि नगाव जिलानि लंका लामदिं ओनसोलाव बोसोरफ्रोमबों गड़े 129 सेन्टिमिटारल’ अखा हायो ।

17. आसामाव मोननाय हामानि रोखोमफोरनि सोमोन्दै सुंद ‘यै फोरमाय ।

फिन:- हा थामहिनवा हामाया जादों मिथिंगायारि आबहावानि मख ‘जाथावसिन गाहाइ थादेरसा । बेयो जिबारि आरो जिबारि नङि गुदिमुवाफोरजों दाजानाय ।

हाया जिउ जिबिनि जिउ खुंनायनि थाखाय गोनांथार थादेरसा। बेयो मोनसे बेसेनगोसा मिथिंगायारि दोहोन । बुहुम बिखुंनि गुबुन गुबुन जायगायाव गुबुन गुबुन रोखोमनि हा मोननाय जायो । हासारगोनां हाया जर ‘खायै आबादारिनि थाखाय बानजाथाव । हाया गुबुन गुबुन गुदि मुवाजों दाजानाय, हाखौ दाफुंग्रा गुबुन गुबुन मुवाफोरा जाबाय– गुदि मुवा, बार-दै, जिबारि फिनजाथाइ, मिथिंगा आरो सम । गुबुन बाथ्राजों बुंनो थाङोब्ला बे मुवाफोरनि गेजेराव जाथाइ-फिनजाथाइ जानायनि जाउनाव हाया सोमजियो ।

आसामनि हा सोमजिनायनि बेलायावबो गुदि मुवा, बार- दै, जिबारि जाथाइ, मिथिंगा आरो समनि गोहोम दं । बे मुवाफोरनि जाथाइ फिनजाथाइनि जाउनाव आसामनि हाजोगुदि ओनसोल, जौयेन, हायेन आरो बानान्सोलाव गुबुन गुबुन रोखोमनि हा सोमजिदों । आसामनि हाखौ मोनब्रै बाहागोआव राननो हागौ। बेफोर जाबाय- (1) फुलुंगोनां हा (2) हाजोगुदिनि हा (3) हाजोनि हा आरो (4) खंखर एबा हामा-माथा ।

(1) फुलुंगोनां हा: आसामनि बुर्लुंबुथुर आरो बराक सेरफांनि हायेन ओनसोलफोरनि हाया फुलुंगोनां । दैमा दैसाफोरा बुखारनानै लाबोनाय फुलुङा हायेनाव बोसोर बोसोर जमा जानायनि जाउनाव फुलुंगोनां हानि महर मोनदों। फुलुंगोनां हाया सरासनस्रायै हासार गोनां । बेयो मोननै रोखोमनि; बेफोर जाबाय– (क) गोदान फुलुंगोनां हा आरो (ख) गोजाम फुलुंगोनां हा । बेनि मादाव गोदान फुलुंगोनां हाखौ गाहाइयै बुर्लुंबुथुर आरो बराक दैमा आरो बेफोरनि दालाइ साफोरनि सांग्रां बानान्सोल आरो दैमा दैसा सेरनि ओनसोलाव मोननाय जायो । बे हाया एसे गोरा आरो नुनायाव सोमखे उखुन्दै गाबनि । गुबैयै बाला आरो फुलुं हाब्रुजों दाजानाय बे रोखोमनि हाया एसे खारदैयारि आखुनि । जियानो जाया दैमा सेरनि हाखौ माब्लाबा निउट्रेल (Neutral) एबा एसे बिबाङै खारदैयारि थासारियावबो मोननाय जायो । बे हायाव सरासनस्रायै फसफरिक एसिड, नाइट्र’जेन आरो हिउमासा थायानो होननानै बुंजायो ।

गोजाम फुलुंगोनां हाखौ गाहाइयै क ‘क्राझार, बरपेटा, नलबारि, कामरुप, दरं शणितपुर, लखिमपुर आरो धेमाजि जिलानि सा ओनसोलनि हाजोगुदि ओनसोल आरो खोला बुर्लुंबुथुर जिंनि गोदान फुलुंगोनां हानि गेजेराव थानाय ओनसोलफोराव मोननाय जायो । बेबादिनो बुर्लुंबुथुरनि खोला रुगुङाव थानाय जिलाफोराव खोलानि हाजोआरि हा आरो बुर्लुंबुथुर जिंनि गोदान फुलुंगोनां हानि गेजेराव गुसेब ओनसोलफोराव बे हाखौ मोननाय जायो । नगाव जिलानि कपिलि दैसानि हायेन ओनसोलावबो एसे बिबाङै गोसारनानै थानाय गोजाम फुलुंगोनां हा मोननाय जायो। बेराफारसेथिं बराक हायेनाव बराक दैमानि, सांग्रां बानान्सोल आरो खोलाहानि आसाम-मिज ‘राम सिमानि हाजोआरि हानि गेजेरनि गुसेब गोलाउ ओनसोलाव गोजाम फुलुंगोनां हा नुनो मोननाय जायो । सरासनस्रायै, गोजाम फुलुंगोनां हानि थोरफोआ रोजा आरो नुनायाव मुगा गाबनि । बे हाया खम-बारा बिबाङै मोखैयारि आरो बेयो फिसा फिसानिफ्राय गिदिर गिदिर दानगोनां फुलुंजों दाजानाय ।

(2) हाजोगुदिनि हा: हाजोगुदिनि हाखौ बुर्लुंबुथुर सेरफांनि सा हिमालय हाजोगुदि गुसेब ओनसोलाव मोननाय जायो । हाजोगुदि ओनसोला बेहेर आरो थाराइ ओनसोलजों दाजानाय । आसाम-अरुणाचल प्रदेशनि सिमायाव सा-सानजा जानानै गोसारना थानाय गुसेब जाबोर ओनसोला जोबोरै फुलुं मुवाजों दाजानाय आरो बेनि हाया गलय मोन्देर जायि अन्थाइ, बाला आरो हाब्रुजों दाजानाय। बे हानि थोरोबा रोजा । बेराफारसेथिं, जाबोर ओनसोलनि खोलाहा थौले ओनसोलनि हाया दैजों गलाय मोनदेर जानानै थायो आरो बेयाव गोजौ गांसो हारिनि रज ‘जिब नुनो मोनो ।

(3) हाजोनि हा: हाजोआरि हाखौ सरासनस्रायै आसामनि खोला बाहागोनि हाजोआरि ओनसोलाव मोननाय जायो । बे हानि हासारारि गुना जायगा लायै जायगा गुबुन गुबुन नाइट्र’जेन आरो जिबारि मुवाया बे रोखोमनि हायाव थोजासे बिबांनि थायो । मिथिंगायारि दाथाइ आरो रासायनारि गुनखौ बिथा खालामनानै बे हाखौ मोननै रोखोमाव राननो हागौ; बेफोर जाबाय-गोजा बालासिया हा आरो गोजा फुलुंगोनां हा । बेनि मादाव गोजा बालासिया हाया जर ‘खायै आसाम-मेघालय सिमा ओनसोल, कार्बि जौयेन, डिमा हासाउ जिलानि बराइल हाजोनि खोला बाहागो आरो कासार जिलानि साहा सिमानि खायसे खायसे ओनसोलाव मोननाय जायो । 

बे हाया गाहाइयै अनथाइ जामख ‘नानै सोमजिदों आरो बेनि थोरफोआ रोजा । जिबारि मुवा थानाय बे हाया गेजेरनिफ्राय गोबां बिबांनि मोखैयारि। बेराफारसेथिं, गोजा फुलुंगोनां हाया आसाम-अरुणाचल प्रदेशनि सिमा खोला गुसेब ओनसोलाव आरो लोगोसे कार्बि जौयेन आरो डिमा हासाउ जिलानि बराइल हाजोनि खोला बाहागोआव मोननाय जायो । खायसे बिबांनि गोजा फुलुंगोनां हाखौ आसाम- मिज ‘राम सिमा ओनसोलावबो मोननाय जायो । बे हानि थोरोबा रोजा आरो बेयो फिसा इपसानिफ्राय गिदिर गिदिर दानगोनां फुलुंजों दाजादों । बे हाया एसे आरो गेजेर बिबाङै मोखैयारि आरो बेयाव नाइट्र ‘जेन, फसफरिक एसिड, हिउमास आरो सुनैया जोबोद खम बिबाङै थायो ।

(4) खंखर एबा हामा-माथा: फ्राय दुलाराइ डिमा हासाउ जिला आरो कार्बि हायेननि खोलाहा खायसे ओनसोलाव बे रोखोमनि हाखौ मोननाय जायो । बेनि अनगायैबो कार्बि आंलं जिलानि हामरेन महकुमानि सानजा सिमायाव, ग’लाघाट जिलानि खोला सिमायाव आरो बराक हायेननि सा बाहागोआव थानाय बराइल हाजोनि हाजोगुदियाव बे हाखौ मोननाय जायो । बे हाया सरासनस्रायै गोसोम गाबनि आरो बेनि दाथाइया गाहाइयै बालासिया । बेयाव नाइट्र ‘जेन, पटास, फसफरिक एसिड आरो सुनैया खम बिबाङै थायो ।

आसामनि हायाव सरासनस्रायै नाइट्र’जेन आरो जिबरि मुवा मोननाय जायो । बुर्लुंबुथुर आरो बराक सेरफांनि फुलुंगोनां हाया जर ‘खायै फसल दिहुननायनि थाखाय बानजाथाव । बे फुलुंगोनां हायाव जिबारि हासार आरो दै सारना होनानै फसल दिहुननायखौ बांहोनो हायो बुर्लुंबुथुर सेरफांनि खर ‘सा ओनसोलाव हाया थोजासे बिबाङै फसफरास गोनां आरो मोखैयारि जानायनि जाउनाव साहा आबादनि थाखाय बानजाथाव जादों । 

बेनि उलथायै बुर्लुंबुथुर सेरफांनिनो आफां ओनसोलनि हायाव फसफरासनि बिबाङा खम जानायनि-जाउनाव बे हाया साहा आबादनि थाखाय एसेबां बानजाथाव नङा । बुर्लुंबुथुरनि बोरिमा ओनसोलनि गोदान फुलुंगोनां हाया थाव सोमजिग्रा बेगर आरो सबाइ हारिनि बेगरजों लोगोसे रबि फसल दिहुननायनि थाखाय बानजाथाव । आसामनि हाजोआरि ओनसोलनि गेजेर गेजेर थानाय फिसा फिसा दैसा हायेनफोरनि फुलुंगोनां हायाव माइ आरो मैगं थाइगंनि आबादा मोजां जायो । हाजोनि सरख्लाय ओनसोलनि हाया फिथाइ-सामथाइनि आबाद आरो गायनाय आबादनि थाखाय बानजाथाव ।

भारतबर्षनि गुबुन गुबुन ओनसोलनि हा बादिनो आसामनि हाखौ खायसे मिथिंगायारि आरो सुबुङारि जाहोननि थाखाय गिज्रा जादों। बेनि जाउनाव हानि गावबा गाव गुन आरो रासायनारि गुनफोरा आदि जानानै हाया गुबुंदों (soil is degraded) । मिथिंगायारि जाहोनफोरनि मादाव हाजोनि सरख्लाय ओनसोलाव मिथिंगायारि जाहोनाव जानाय हा गुगानाय, हायेन आरो गाहाय ओनसोलफोराव सोमजिनाय दैस्लंनि (water logging) जेंनायानो गाहाइ । हा गुबुंनायनि बेलायाव आथिखालाव मिथिंगायारि जाहोनफोरनिख्रुइ सुबुङा सोमजिहोनाय जाहोनफोरा रासिन जादों । 

सुबुङा सोमजिहोनाय जाहोनफोरनि मादाव (क) बिफां-लाइफां दानफायनायनि जाउनाव बांबोनाय दै बानाया बुहुम बिखुंनि हाखौ (Surface soil) खुरखानाय, (ख) सरख्लाय ओनसोलाव गोनोखोआरि नेमखौ नेवसिनानै हाग्रा बंग्रा आरो बिफां लाइफां एवस्रांना- सनस्रांनानै आबाद मावनाय, (ग) हाजो ओनसोलाव झुम आबाद मावनाय, (घ) सुबुंनि जिउ- खुंनाय अदेबानि गुबुन गुबुन हाबानि थाखाय बानायनाय बान्दोनि जेंना आरो (ङ) गोबां बिबांनि फसल दिहुननो थाखाय दुब्लियाव बांद्राय बिबांनि रासायनारि हासार होनाय, बाइदि बाइदियानो गाहाइ ।

हामा गिज्रा जानाया मोनसे गेदेर जेंना । हाया जिब मुलुगनि बिथा आरो बेयो मिथिंगायारि आबहावानि मोनसे बेसेनगोसा थादेरसा । हामाया गुबुन गुबुन हारिनि रज ‘जिब आरो जिब-जुनादखौ फोथांनानै लाखिदों । फसल दिहुननायाव हाया नागारहायि बिहोमा होदों । बेनिखायनो हाया रोखोमसे जोबोद बेसेनगोसा दोहोन। बेखौ गिज्रा जानायनिफ्राय रैखा खालामनानै सरैखा खालामनो थाखाय गासैबो रोखोमनि राहा लानांगोन । 

18. आसामाव हामा गिज्रा जानायनि जाहोनफोरा मा मा ? 

फिन:- भारतबर्षनि गुबुन गुबुन ओनसोलनि हा बादिनो आसामनि हाखौ खायसे मिथिंगायारि आरो सुबुङारि जाहोननि थाखाय गिज्रा जादों । बेनि जाउनाव हानि गावबा गुन आरो रासायनारि गुनफोरा आद्रि जानानै हाया गुबुंदों । मिथिंगायारि जाहोनफोरनि मादाव हाजोनि सरख्लाय ओनसोलाव मिथिंगायारि जाहोनफोरनि मादाव हाजोनि सरख्लाय ओनसोलाव मिथिंगायारि ‘जाहोनाव जानाय हा गुगानाय, हायेन आरो गाहाय ओनसोलफोराव सोमजिनाय दैस्लंनि जेंनायानो गाहाइ । हा गुबुंनायनि बेलायाव आथिखालाव मिथिंगायारि जाहोनफोरनिख्रुइ सुबुङा सोमजिहोनाय जाहोनफोरा रासिन जादों । 

सुबुङा सोमजिहोनाय जाहोनफोरनि मादाव (क) बिफां-लाइफां दानफायनायनि जाउनाव बांबोनाय दै बानाया बुहुम बिखुंनि हाखौ खुरखानाय । (ख) सरख्लाय ओनसोलाव गोनोखोआरि नेमखौ नेवसिनानै हाग्रा-बंग्रा आरो बिफां-लाइफां एवस्रांना सनस्रांनानै आबाद मावनाय, (ग) हाजो ओनसोलाव जुम आबाद मावनाय (घ) सुबुनि जिउ खुंनाय अदेबानि गुबुन गुबुन हाबानि थाखाय बानायनाय बान्दोनि जेंना आरो (ङ) गोबां बिबांनिफसल दिहुननो थाखाय दुब्लियाव बांद्राय बिबांनि रासायनारि हासार होनाय, बायदि बायदियानो गाहाइ ।

हामा गिज्रा जानाया मोनसे गेदेर जेंना । हाया जिब मुलुगनि बिथा आरो बेयो मिथिंगायारि आबहावानि मोनसे बेसेनगोसा थादेरसा । हामाया गुबुन गुबुन हारिनि रज ‘जिब आरो जिब-जुनादखौ फोथांना लाखिदों । फसल दिहुननायाव हाया नागारहायि बिहोमा होदों । बेनिखायनो हाया रोखोमसे जोबोद बेसेनगोसा दोहोन । बेखौ गिज्रा जानायनिफ्राय रैखा खालामनामै स रैखा खालामनो थाखाय गासैबो रोखोमनि राहा लानांगोन ।

19. आथिखालाव आसामनि सुबुं अनजिमाया बेसेबा ?

फिन:- 31.16 निजुत । 

20. आसामनि हाग्रामाफोरखौ मा मा बाहागोआव राननाय जादों ?

फिनः- आसामाव मिथिंगायारि आबहावाया ओनसोल लायै ओनसोल जुदा जुदा । दैसा जिंनि हायेन ओनसोलनिफ्राय गुबुन गुबुन जौथाइनि हाजो-जौयेन, दै खफ’, ओनसोल बायदि बायदि थानायनि थाखाय हादोरसायाव गोबां रोखोमनि अरनबारि नुनो मोनो । हादोरसानि अरनबारिखौ मोनबा गाहाइ बाहागोफोराव राननो हायो– (क) क्रान्तियारि अराय सोमखोर (ख) क्रान्तियारि खावसे सोमखोर अरनबारि (ग) क्रान्तियारि सिदोब बिलाइ सिरिग्रा (घ) दैमागुरियारि अरनबारि आरो (ङ) क्रान्तियारि गोरान बिलाइ सिरिग्रा अरनबारि ।

21. अखा अरन माखौ बुङो ? आसामनि अराय सोमखोरनि आखुथाइखौ लिर ।

फिन:- आसामनि जायफोर ओनसोलाव गोबाङै अखा हायो, बेफोर ओनसोलाव अराय सोमखोर अरन नुनो मोनो । बेयाव बोसोरारि अखा हानायनि बिबाड़ा 300 सेन्टिमिटार एबा बेनिख्रुइ बांसिन । बेखायनो बेखौ अखा अरन होननानैबो बुंनाय जायो । 

बेनि आखुथाइफोरा जाबाय-

1. अखाअरन ओनसोलाव जोबोद गोजौ दंफां नुनो मोनो। आसामनि अराय सोमखोर अरनाव हलं, सलख, मेकाइ आरि गोजौ बिफांफोरखौ मोननाय जायो ।

2. अराय सोमखोर अरननि नैथि थोरफोनि बिफांफोरा जाबाय नागेसर, सिया नागेसर, गाम्बारि बायदि ।

3. गाहायथार थाखोनि लाइफांफोरखौबो बेयाव नुनो मोनो । बे ओनसोलाव बिफांफोरनि अनगायैबो गुबुन गुबुन रोखोमनि बेन्दों, थराइ, औवा-राइदों, दाउथु बिबार बायदिफोरबो नुनो मोनो ।

22. दैमागुरियारि अरनबारिनि गोनांथि आरो आथिखालाव खैफोदनि सोमोन्दै लिर ।

फिन:- आसामा दाबसे दैमा दैसा बुंफबनाय हादोरसा । हादोरसानि मिथिंगायारि आबहावानि गोबां बाहागोआ दैमा दैसा, बिलो आरिजों सामलायजानाय । दैमा दैसा बिलोनि साखाथि ओनसोलनि सिदोब हा बाहागोआव मोनसे जर’खा रोखोमनि अरनबारि नुनो मोनो । बेबादि अरनबारिखौ दैमागुरियारि अरनबारि बुङो ।

मोनसे समाव आसामनि गोबां जायगाखौ दैमागुरियारि अरनबारिया आवग्रिनानै दंमोन । बेबादि अरनबारियाव सरासनस्रायै एसे गोजौ बिफांजों लोगोसे गांसो हारिनि रज ‘जिबनि अनजिमाया बांसिन । बिफांनि मादाव सुम, मुगा, बिफां, उरियाम, खाग्रा दांग्रा, आउजार आरियानो गाहाइ । नोलो, खाग्रा, थाराइ, खाथ्रि, थाराइ, जाउ, खासि आरि गाहाय रज ‘जिब एबा गांसोहारिनि रज’ जिबनि थाखाय दैमागुरि ओनसोलफोरा साबजाथाव । काजिरङा, दिब्रु- सैख ‘वा, पबितरा, अरां आरो हादोरारि हाग्रामा एबा अरनबारिफोरा गाहाइयै दैमागुरियारि ओनसोलाव दं । जियानो जाया आथिखालाव सुबुं थासारिया दैमागुरि ओनसोलफोराव गोसारनायनि थाखाय बेबादि अरनबारिया खमायलांनो हमदों ।

23. काजिरङा हाग्रामानि थावनि लावसुंनि बागै लिर । 

फिन:- आसामनि हादोरारि हाग्रामाफोरनि गेजेराव मोनसे मख ‘जाथाव हादोरारि हाग्रामाया जावाय काजिरङा हाग्रामा । बे हाग्रामाया थसे गङारि गान्दानि थाखाय मुंदांखा । बेनि थावनिया गुबैयै मोनथाम जिलायाव -ग’लाघाट, नगव आरो शनितपुर । बेनि लाउसुङा जाबाय 858.98 वर्ग कि. मि. ।

24. आसामनि हादोरारि हाग्रामाफोरनि मुं आरो थावनिखौ लिर ।

फिन:-                 

हादोरारि हाग्रामानि मुं थावनि (जिला)
काजिरङा हादोरारि हाग्रामाग’लाघाट, नगाव आरो शणितपुर ।
मानास हादोरारि हाग्रामाचिरां, आरो बाक्सा ।
अरां हादोरारि हाग्रामाशणितपुर आरो अदालगुरि ।
नामेरि हादोरारि हाग्रामाशणितपुर ।
डिब्रु-सैख ‘वा हादोरारि हाग्रामाडिब्रुगर आरो तिनसुकिया ।

25. हाग्रामाफोरा माबोरै मिथिंगाखौ सरैखा खालामो लिर ।

फिन:- मिथिंगाखौ सरैखा खालामनायनि बेलायाव अरन आरो हादोरारि हाग्रामाफोरनि बिहोमाया गोदो-गोदायनिफ्रायनो सोलिनाय । बेफोर सुबुनि फोजोबसांग्रा गोहोमनिफ्राय रैखा मोननाय ओनसोल । आसामाव गासै मोन 5 हादोरारि हाग्रामा आरो मोन 18 अरनबारि दं। बेफोरो गासै 3,592.94 बर्ग किल मिटार ओनसोल आवग्रिनानै दं । बेफोरजों लोगोसे मोननै बिबुथिं होजानाय अरनबारि दं । बे सरैखा खालामनानै लाखिजानाय हाग्रामा ओनसोलफोराव मैदेर, मोसा, गान्दा, हाग्रानि मैसो, गुबुन गुबुन हारिसानि मै आरो गोबां हारिसानि मोखाफोरजों लोगोसे गोबां हाग्रानि जिब जुनार दें । 

गांसोआरि, बिफां लाइफां आरो सिदोब ओनसोलजों बे सरैखा खालामनानै लाखिजानाय हाग्रामा ओनसोलफोरा हादोरनि आरो गुबुन हादोरनि गोबां दावबायारिफोरनि गोसोखौ बोयो । बेफोरखौ मोजाङै रैखा खालामनायनि सायावनो जोंनि हादोरसानि जिब मुलुगनि इयुना जोबोरै सोनारो । 

26. उदांस्रिनि उननि समाव आसामनि खुंथाइयारि बिफाना सोलाय सोल’ जानायखौ लिर । 

फिन:- भुमखौराङारि बिथाजों समनि लोगो लोगो आसामनि गोसारथिया थोजासे सोलाय सोल’ जादों । ब्रिटिश खुंथाइनि समाव आसामा जोबोद गिदिरमोन । नाथाय 1947 मायथाइयाव भारत बोखावनाय समाव सिल्हेट बाहागोआ आसामनिफ्राय गावनानै सानजा पाकिस्तानजों लोगो जाहैदोंमोन । जाउनाव बै समाव आसामाव मोन 11 जिला दंमोन आरो शिलङा आसामनि राजथावनिमोन । उनाव 1963 मायथाइयाव नागालेण्ड, 1970 मायथाइयाव मेघालय आरो 1971 मायथाइयाव मिज रामा आसाम हादोरसानिफ्राय जुदा जायो । 

1973 मायथाइयाव गुवाहाटीनि दिसपुराव आसामनि राजथावनिखौ गायसननाय जायो । खायसे खुंथाइयारि खाबु बेखाबु आरो हादरसायाव थानाय गुबुन गुबुन हानि हारिसानि आसा-मिजिंखौ, जाफुंसार होनो थाखायल’ हादोरसानि जखासे अरथाइयावनो गोदान गोदान जिलाफोरखौ दादेनबावनाय जादों । आथिखाल आसामाव मोन 27 जिला दं । बे मोन 27 जिलाफोरनि गेजेराव हानि लावसुं महरै कार्बि आंलं जिलाया बयनिख्रुइ देरसिन आरो कामरुप नोगोरमाया बयनिख्रुइबो दुयसिन । फारसेथिं सुबुं अनजिमाया नायब्ला नगाव जिलायाव बांसिन सुबुं अनजिमा आरो दिमा-हासावाव खमसिन ।

27. आसामनि आथिखालनि जिला आरो जिलानि मावखुलिनि मुंखौ लिर ।

फिन:-                      

जिलानि मुंजिलानि मावखुलि
1. धुबुरीधुबुरी ।
2. क ‘कराझारक’कराझार ।
3. ग’वालपाराग’वालपारा ।
4. बज्ञाइगावबङाइगाव ।
5. चिरांकाजलगाव ।
6. बरपेटाबरपेटा ।
7. नलबारिनलबारि ।
8. बाक्सामुसलपुर ।
9. कामरुपआमिनगाव ।
10. कामरूप नोगोरमागुवाहाटी ।
11. दरंमंगलदै ।
12. अदालगुरिअदालगुरि ।
13. शणितपुरतेजपुर ।
14. लक्षिमपुरलक्षिमपुर ।
15. धेमाजिधेमाजि ।
16. नगावनगाव ।
17. मरिगावमरिगाव ।
18. ग ‘लाघाटग’लाघाट ।
19. जरहातजरहात ।
20. सिबसागरसिबसागर ।
21. दिब्रुगरदिब्रुगर ।
22. टिनसुकियाटिनसुकिया ।
23. कार्बि आंलंडिफु ।
24. दिमा हासाउहाफलं ।
25. करिमगन्जकरिमगन्ज ।
26. कासारसिलचर ।
27. हाइलाकान्दिहाइलाकान्दि ।

28. आसामनि हानि लाउसुडा बेसेबां ? हादोरसानि राजथावनिया बबेयाव? बेनि हा लाउसुंबादि बयनिख्रुइबो देरसिन आरो बयनिख्रुइबो उन्दैसिन जिलानि मुं लिर । 

फिन:- आसामनि हानि लाउसुं – 78, 438 बर्ग कि.मि.

हादोरसानि राजथावनिया — दिसपुर ।

हानि लाउसुंवादि देरसिन जिला — कार्बि आंलं

दुइसिन जिला – कामरुप नोगोरमा।

29. सुंद ‘यै लिर:

(क) आसाम आरो मौसुमि बारहावा ।

फिन:- आसाम आरो मौसुमि बारहावा: बोथोर सोलाय सोल’ खालामनो बारनाय बारआनो सरासनस्रायै मौसुमि बार । बेयो गुबैयै लैथोमाया साग्लोबना थानाय ओनसोलाव सोमजियो । 

आसामा भुमखौराङारि बिथिंनिफ्राय गेजेर क्रान्तियारि मौसुमि बारहावानि सिङाव गोग्लैयो । आसामाव गोलोम बोथोराव जोबोद अखा, गोजां बोथोराव गोरान थासारि आरो फ्राय जेब्लाबो जोबोद खफ’ गोनां आरो गुबुन जायगाजों रुजुनायाव एसेल’ बिदुं गोनां थासारिया नुजायो । आसामनि बारहावाया गुबैयै मौसुमि बारजों गोहोम खोख्लैजानायब्लाबो हादोरसानि बुहुमलुरारि समायसारनायानो बेनि बारहावाखौनो थोजासे साबजाथाव खालामदों । बुहुमलुरारि थासारि, मिथिंगा, आरब लैथो, बंगप लैथो, भारत लैथोमानि दै बाहागो आरो खोला सोनाब खफ ‘गोनां मौसुमि बार बारनाय बायदि बायदिनि बिबाङा सोलाय सोल’ जानायनि थाखाय हादोरसानि बारहावानि आखुथाइया जेरावबो एखे थाया ।

(ख) खोला सोनाब मैसुमि बार ।

(ख) खोला सोनाब मौसुमि बार: बुर्लुंबुथुर आरो बराक सेरफांनि सा आरो सानजाहा गोसारनानै थानाय हिमालय हाजोआरि आरो बेनि आफां हाजोसाफोरा गोलोम बोथोराव खोला सोनाबनिफ्राय बारबोनाय गुदुं आरो खफ’ गोनां मौसुमि बारखौ बेथायो । लोगोसे बे हाजोसारिया गोजां बोथोराव तिब्बत जौयेननिफ्राय भारत हादोरथिं बारबोनाय गुसु बारनि खैफोदनिफ्राय हादोरसाखाँ रैखा खालामो । खोला सोनाब मौसुमि बारआ बुखारबोनाय जोमैया मेघालय जौयेन आरो खोलाहानि हाजोआरि ओनसोल बारबोनानै बुर्लुंबुथुर सेरफाङाव जर ‘खायै सा सानजा बाहागोआव थोजासे अखा हायो । बेनि अनगायैबो खोला सोनाब मौसुमि बारा बराक सेरफांनिफ्राय फारथामबो थानाय हाजोआरि ओनसोलाव नांथाबनानै बराक हायेन ओनसोलावबो थोजासे बिबाङैङ अखा हायो ।

(ग) सा-सानजा मौसुमि बार ।

(ग) सा सानजानि मौसुमि बार: गोजां बोथोराव बारनि दिगआ सोलायो । दै बाहागोआव दुंथाइया बारा जानायनि थाखाय दै बाहागोआव गाहाय नारथाइ आरो हा बाहागोआव गोजौ नारथाइ सोमजियो । बेनिथाखायनो हा बाहागोनिफ्राय गोरान बारआ दै बाहागोसिम बारो । गोरान सा सानजा मौसुमि बारा बुर्लुंबुथुर दैमा आरो बेनि दालाइ दैसाफोरनिफ्राय खायसे बिलाव खफ’ लानानै गोजां बोथोराव माब्लाबा आसामनि खोला-सोनाब बाहागोआव एसे बिबांनि अखा हाहोयो । बे समाव बारमण्डलाव दै खफ ‘नि बिबाङा जोबोद खम जायो ।

(घ) आसामनि अखा बोथोर ।

(घ) आसामनि अखा बोथोर: गोजां बोथोराव कर्कट क्रान्तिनि सेराव थानाय ओनसोलफोराव गोबां बिंदु सोमजियो । बेनि जाउनाव बै ओनसोलफोराव गाहाय नारथाइ सोमजियो आरो सा मिरुआव गुसुनि गोहोमाव गोजौ नारथाइ सोमजियो । सा मिरुनिख्रुइ खोला मिरुआव लैथोमानि अनजिमाया बांसिन । बेखायनो लैथोमाफोराव गाहाय नारथाइ जायो । बंगप लैथोनि साजों बारबोनायाव गोरान बारा खायसे बिलाव खफ’ लानानै फैयो आरो बेयो आसामनि साजों थांनानै हिगमालय हाजोमायाव सौदावना आसामाव अखा हायो । जुब जुब अखा हानायनि थाखाय बे समखौ आसामाव अखा बोथोर थामहिनवा दैज्लां बोथोर जागायबाय होनना हमनाय जायो ।

(ङ) आसामनि गुदि मौसुमि बोथोर ।

(ङ) आसामनि गुदि मौसुमि बोथोर: आसामाव गुदि मौसुमि बोथोरा मार्च दान जागायनायनिफ्राय मे दान जोबनायसिम थायो । गोजां बोथोरनि उनावनो बे बोथोरा फैनायनि थाखाय जुरिजेननायनिफ्रायनो लासै लासै बारमण्डलनि बिदुङा बांनो हमो । गुदि मौसुमि बोथोर समाव फुंबिलि समाव गोजोन, सानजौफुवाव गुदुं, बेलासियाव मेंरु रु आरो मोनाबिलियाव हरखाबै माब्लाबा अखा खोरोमनाौ आरो मोफ्लामनानै दान्दिसे सम अखा हायो । बे समाव बारमण्डलाव रोखोमसे थाथेरहायि थासारि सोमजियो आरों हुरा हुरा हाद्रि बारहुंखा बारो आरो अखा खोरोमनाौ अखा हायो । बोथोरा बारांनो हमनाय लोगो लोगो बे बोथोराव एसे थाब थाबै गोवां बिबांनि अखा हायो । मौसुमि बोथोरनि सिगाङावनो हानाय बे अखाया माइ, साहा आरो फाथो आबाद मावनायाव हेफाजाब होयो । आसामाव बे गुदि मौसुमि बोथोर समावनो उदां बोथोर फैयो । एप्रिल दाननि गेजेर बाहागोआव रंजालि बैसागो फालिनाय जायो ।

(च) आसामनि गुबुन गुबुन जायगायाव अखा हानाय ।

(च) आसामनि गुबुन गुबुन जायगायाव अखा हानाय: गोजां बोथोर आरो गोलोम बोथोरनि बिदुंनि फारागखौ नोजोर होनो गोनां । गड़ हिसाबै गोजां बोथोरनि बिदुङा 7° सेन्टिग्रेड आरो गोलोम बोथोराव 35° सेन्टिग्रेदहालागै जायो । हादोरसायाव बोसोरफ्रोमबो गड़ हिसाबै 200 सेन्टिमिटारसो अखा हायो । आसामनि गुबुन गुबुन जायगायाव अखानि सोलाय सोल’ बिबाङा मख’जाथाव । हादोरसानि मोनसे एखुथा मिथिंगा एबा थासारि आरो बेनि खाथि खालानि हाजो ओनसोलनि गोहोमा अखा हानायनि फारागखौ सोलाय सोल’ खालामो । सरासनस्रायै हाजोआरि आरो बेनि हाजोगुदि ओनसोलाव बांसिनै अखा हायो। बेनि अनगायैबो खर ‘सा आसामनि टिनसुकिया, दिब्रुगर, धेमाजि, लक्षिमपुर आरो शिबसागर जिला, आफां आसामनि क ‘कराझार आरो धुबुरी जिला आरो खोला आसामनि कासार, करिमगन्ज आरो “हाइलाकान्दि जिलायाव बोसोरफ्रोमबो 250 सेन्टिमिटारनिख्रुइबो बांसिन अखा हायो । मख ‘जाथावदि नगाव जिलानि लंका लामदिं ओनसोलाव बोसोरफ्रोमबो गड़ै 129 सेन्टिमिटारसोल’ अखा हायो ।

(छ) आसामनि खुंथाइयारि बिफान ।

(छ) आसामनि खुंथाइयारि बिफान: भुमखौराङारि बिथाजों समनि लोगो लोगो आसामनि गोसारथिया थोजासे सोलाय सोल’ जादों। ब्रिटिश खुंथाइनि समाव आसामा जोबोद गिदिरमोन । बै समाव मेघालय आरो नागालेण्डनि अनुगायैबो सिल्हेटाबो (आथिखालाव बांलादेशनि सिङाव) आसामजों दंमोन । 1895 मायथाइयाव लुसाइ हाजोआबो (आथिखालनि मिज ‘राम) आसामति सिङावनो दंमोन । नाथाय 1947 मायथाइयाव भारत बोखावनाय समाव सिल्हेट बाहागोआ आसामनिफ्राय गावनानै सानजा पाकिस्तानजों (आर्थिखालनि बांलादेश) लोगों जाहैदोंमोन । जाउनाव बै समाव आसामावमोन 11 जिला दंमोन आरो शिलङा आसामनि राजथावनिमोन । उनाव 1963 मायथाइयाव नागालेण्ड 1970 मायथाइया मेघालय आरो 1971 मायथाइयाव मिज रामा आसाम हादोरसानिफ्राय जुदा जायो । 

1973 मायथाइयाव गुवाहाटीनि डिसपुराव आसामनि राजथावनिखौ गायसननाय जायो । बै 1971 मायथाइनिफ्राय दासिम (2014 मायथाइसिम) आसामनि हानि लाउसुं भुमखौराङारि सिमा आरो अरथाइया जखासेयैनो दं। आसामनि दानि हानि लाउसुङा 78,438 बर्ग, किल मिटार आरो सुबुं अनजिमाया 31.16 निजुत (2011 मायथाइनि सुबुं साननाय बादिब्ला) । खायसे खुंथाइयारि खाबु बेखाबु आरो हादोरसायाव थानाय गुबुन गुबुन हारि-हारिसानि आसा-मिजिंखौ जाफुंसारहोनो थाखायल’ हादोरसानि जखासे अरथाइयावनो गोदान गोदान जिलाफोरखौ दादेरबावनाय जादों । आथिखालनि आसामाव गासै मोन 27 जिलाफोर दं । 

बे मोन 27 जिलाफोरनि गेजेराव कक्राझार, चिरां, बाक्सा आरो अदालगुरि बे मोनब्रै जिलाफोरा बि.टि.ए.डि.नि (Bodoland Territorial Area Districts) सिङाव गोग्लैयो । बि.टि.ए.डि.खौ 2003 मायथाइनि 10 फेब्रुवारियाव दाफुंनाय जादोंमोन । हानि लावसुंनि सायाव बिथा खालामनानै कार्बि-आंलं जिलायानो (10,434 बर्ग किल’ मिटार) बयनिख्रुइबो देरसिन आरो कामरुप नोगोरमा जिलायानो बयनिख्रुइबो दुइसिन (627 बर्ग किल मिटार) । बेरा फारसेथिं सुबुं अनजिमाख़ौ रुजुनानै नायब्ला नगाव जिलानि सुबुं अनजिमाया बयनिख्रुइबो बांसिन (2.8 निजुत) आरो डिमा हासाउनि सुबुं अनजिमाया बयनिख्रुइबो खमसिन (2.1 लाख) ।

(ज) जिला खोलोबाव आसामनि सुबुं अनजिमा ।

(ज) जिला खोलोबाव आसामनि सुबुं अनजिमा: आथिखालाव आसामाव 27 गं जिला दं । बे जिलाफोरनि गेजेराव कार्बिआंलंआ लाउसुं हिसाबै देरसिन आरो फिसासिन कामरुप नोगोरमा । सुबुं अनजिमाया नगाव जिलायाव बांसिन आरो दिमा-हासाव जिलायाव खमसिन । 

जिलानि मुंसुबुं अनजिमा  (2011 मायथाइनि सुबुं साननाय बादियै) ।
1. धुबुरी19,48, 632
2. क ‘कराझार8,86,999
3. ग’वालपारा10,08,959
4. बज्ञाइगाव7,32,639
5. चिरां4,81,818
6. बरपेटा16,93,190
7. नलबारि7,69,919
8. बाक्सा9,53,773
9. कामरुप15,17,202
10. कामरूप नोगोरमा12,60,419
11. दरं9,08,090
12. अदालगुरि8,32,769
13. शणितपुर19,25,975
14. लक्षिमपुर10,40,644
15. धेमाजि6,88,077
16. नगाव28,26,006
17. मरिगाव9,57,853
18. ग ‘लाघाट10,58,674
19. जरहात10,91,295
20. सिबसागर11,50,253
21. दिब्रुगर13,27,748
22. टिनसुकिया13,16,948
23. कार्बि आंलं9,65,280
24. दिमा हासाउ2,13,529
25. करिमगन्ज12,17,002
26. कासार17,35,319
27. हाइलाकान्दि6,59,260

उफेरा सोंथि

1. आसाम हादरसानि सिमायाव थानाय गंनै हादरनि में लिर । 

फिन:- भुटान आरो बांलादेश ।

2. आसाम हादरसानि भुमखौङारि बिथाथिखौ फोरमाय ।

फिन:- आसाम हादरसानि भुमखौराङारि बिथाथिया 24°09 साहा अक्ष बाहागोनिफ्राय 27°58 साहा अक्ष बाहागोसिम आरो 89°82 सानजाहा द्राघिमा बाहागोनिफ्राय 96°01′ सानजाहा द्राघिमा बाहागोसिम गोसारनानै दं । 

3. आसामनि मिथिंगाखौ बेसेबां बाहागोआव रानदों ? 

फिन:- मोनब्रै ।

4. माजुलिया बेसेबां बाहागो हा साग्लोबनानै दं ?

फिन:- माजुलिया 421.65 वर्ग किल ‘मिटार हा बाहागो साग्लोबनानै दं । 

5. 2001 मायथाइयाव माजुलियाव बेसेबां सुबुं अनजिमा दंमोन ? 

फिन:- 2001 नि बादिब्ला माजुलिनि सुबुं अनजिमाया 1.53.352 | 

6. बराक दैमाया आसामनि बबेजों बोहैलांदों ?

फिन:- बराक दैमाया आसामाव सानजानिफ्राय सोनाबथिं काछार जिलानि गेजेरजों आरो हाइलाकान्दि आरो करिमगन्ज जिलानि सा सिमाजों 225 किल’ मिटारसो गोलाउ बोहैलांदों ।

7. बुर्लुंबुथुर सेरफांआव आसामनि हाया बेसेबां जौखोन्दो दङ?

फिन:- 72 जौखोन्दो ।

8. आफां हिमालयनि गाहाय हाजो हाला ओनसोला माजों दाजानाय ?

फिन:- टार्शियारि बाला अन्थाइजों । 

9. बुर्लुंबुथुर दैमाया आसामाव बेसेबां गुवार ?

फिन:- गड़ै 6 निफ्राय 8 किल’ मिटारहालायै गुवार ।

10. बुर्लुंबुथुर देैमायाव गेदेर फिसा बेसेवां बालाबारि दं ?

फिन:- गेदेर फिसा 600 निख्रुइबो बांसिन दं। 

11. माजुलिया बबे जिलायाव दङ ?

फिन:- जरहाट जिलायाव दङ ।

12. माजुलियाव मा जेंनाया सुबुंफोरनि थाखाय खैफोद लाबोदों ? 

फिन:- दै बाना आरो हा खुरखानाय जेंनाया माजुलिनि सुबुं जिउ खुंनायाव खैफोद लाबोदों । 

13. कार्बि जैयेनखौ माया मोननै खोन्दो खालामदों ?

फिन:- कार्बि जौयेनखौ कपिलि सेरफाङा सानजा आरो सोनाब मोननै खोन्दो खालामदों ।

14. बराक दैमानि साहा रुगुंनि दैमाफोरनि मुं लिर ।

फिन:- सिरि, दिक्सा, दीघली, जिरि, मधुरा, जातिंगा, लारां । 

15. बराक दैमानि खोला रुगुंनि दालाइ दैसाफोरनि में लिर ।

फिन:- स’नाइ, धलेश्वरी काटाखाल, सिंला आरो लेंगा। 

16. बराइल हाजोआ माखौ फोनांजाबदों ?

फिनः- बराइल हाजोआ सानजाहा नागा आरो सोनाबहा मेघालय जौयेनखौ फोनांजाबदों ।

17. भुमखौराङारि बिथिंनिफ्राय आसामा मा बारहावानि सिङाव गोग्लैयो ?

फिन:- भुमखौराङारि बिथिंनिफ्राय गेजेर क्रान्तियारि मौसुमि बारहावानि सिङाव गोलैयो ।

18. गोलोम बोथोराव मौसुमि बारखौ माया हेंथा खालामो ?

फिन:- गोलोम बोथोराव खोला सोनाबनिफ्राय बारबोनाय गुदुं आरो खफ ‘गोनां बारआ मौसुमि बारखौ हेंथा खालामो ।

19. आसाम हादोरसायाव गड़ हिसाबै बेसेबां अखा हायो ?

फिन:- 2000 सेन्टिमिटार ।

20. आसामाव गुदि मौसुमि बोथोरा बब्ला जायो ? 

फिन:- मार्स दान जागायनायनिफ्राय मे दान जोबनायसिम ।

21. आसामाव गुदि मौसुमि बोथोर समाव मा बोथोर फैयो ? 

फिन:- उदां बोथोर ।

22. आसामनि हाखौ बेसेबां बाहागोआव रानदों आरो मा मा ?

फिन:- आसामनि हाखौ मोनब्रै बाहागोआव राननाय जादों । बेफोर जाबाय: 

(i) फुलुंगोनां हा ।

(ii) हाजोगुदिनि हा ।

(iii) हाजोनि हा ।

(iv) खंखर एबा हामा- माथा ।

23. फुलुं गोनां हानि बाहागोखौ दिन्थि ।

फिन:- गोदान फुलुं गोनां हा आरो गोजाम फुलुं गोनां हा ।

24. गोजाम फुलुं गोनां हाखौ आसामनि बबे बबेयाव मोनो ?

फिन:- गोजाम फुलुं गोनां हाखौ गाहाइयै क ‘कराझार, बरपेटा, नलबारि, कामरुप, दरं, शणितपुर, लक्षिमपुर आरो धेमाजि जिलानि सा ओनसोलनि हाजो गुदि ओनसोल आरो खोला बुरलुंबुथुर जिंनि गोदान फुलुं गोनां हानि गेजेराव थानाय ओनसोलफोराव मोननाय जायो । 

25. गोजाम फुलुं गोनां हाखौ बबेयाव मोनो ?

फिन:- गोजाम फुलुं गोनां हाखौ नगाव जिलानि कपिलि दैसानि हायेन ओनसोल, बराक दैमानि सांग्रां बानान्सोल आरो खोलाहा आसाम-मिज ‘रामनि हाजो आरि हानि गेजेरनि गुसेब गोलाउ ओनसोलाव गोजाम फुलुं गोनां हा मोननाय जायो ।

26. हाजोगुदि हाया माजों दाजानाय ?

फिन:- हाजोगुदि हा ओनसोला बेहेर आरो थाराइ ओनसोलजों दाजानाय ।

27. हाजोनि हाया बेसेबां रोखोमनि आरो मा मा ? 

फिन:- हाजोनि हाया मोननै रोखोमनि । गोजा बालासिया हा आरो गोजा फुलुं गोनां हा ।

28. बुर्लुंबुथुर सेरफांनि खर ‘सा ओनसोलाव मानि थाखाय साहा आबाद जायो ?

फिन:- बुर्लुंबुथुर सेरफांनि खर’आ ओनसोलाव हाया थोजासे बिबाङै फसफरास गोनां आरो मोखैयारि जानायनि जाउनाव साहा आबादनि थाखाय बानजाथाव जादों ।

29. हाया माबोरै सोमजियो ?

फिन:- हाया गुबुन गुबुन गुदि मुवाजों दाजानाय । हाखौ दाफुंग्रा गुबुन गुबुन मुवाफोरा जाबाय-गुदि मुवा, बार-दै, जिबारि फिनजाथाइ, मिथिंगा आरो सम । थामहिनबा बे मुवाफोरनि गेजेराव जाथाइ-फिनजाथाइ जानायनि जाउनाव हाया सोमजियों ।

30. मा मा मिथिंगायारि जाहोनफोरजों हाया गुबुंदों ? 

फिन:- हाजोनि सरख्लाय ओनसोलाव मिथिंगायारि जाहोनाव जानाय हा गुगानाय, हायेन आरो गाहाय ओनसोलाव सोमजिनाय दैस्लंनि जेनाफोरानो गुबै ।

31. सुबुङा सोमजिहोनाय हा गुबुंनायनि जाहोनफोरखौ लिर ।

फिन:- सुबुङा सोमजिहोनाय जेंनाफोरा जाबाय :

(i) बिफां-लाइफां दानफायनायनि जाउनाव बांबोनाय दै बानाया बहुम बिखुंनि हाखौ खुरखानाय ।

(ii) सरख्लाय ओनसोलाव गोनोखोआरि नेमखौ नेवसिनानै हाग्रा बंग्रा आरो बिफां लाइफां एवस्रांना सनस्रांनाने आबाद मावनाय ।

(iii) हाजो ओनसोलाव झुम आबाद मावनाय ।

(iv) गबां बिबांनि फसल दिहुननो थाखाय दुब्लियाव बांद्राय बिबांनि रासायनारि हासार होनाय ।

32. हाखौ मानो बेसेनगोसा दोहोन बुंनाय जादों ? 

फिन:- हाया जिब मुलुगनि बिथा आरो बेयो मिथिंगायारि आबाहावानि मोनसे थादेरसा । हाया गुबुन गुबुन हारिनि रज ‘जिब आरो जिब-जुनादखौ फोथांनानै लाखिदों। फसल दिहुननायाव हाया नागारहाथि बिहोमा होदों । बेखायनो हाखौ रोखोमसे बेसेनगोसा दोहोन बुंनाय जायो ।

33. गोदोयो आसामखौ मा मुंजों हिसाबै मिथियोमोन ?

फिन:- हाग्रानि हादोरसा मुङै मिथियोमोन । 

34. अखा अरन माखौ बुङो ?

फिन:- बोसोरारि अखा हानायनि बिबाङा 300 सेन्टिमिटार एबा बेनिख्रुइ बांसिन अखा हानाय जायगायाव क्रान्तियारि अराय सोमखोर अरनबारि थानायनि थाखाय बेखौ अखा अरन बुंनाय जायो । 

35. क्रान्तियारि अराय सोमखोर अरनबारि थानाय मोननै जिलानि मुं लिर ।

फिन:- तिनसुकिया आरो दिब्रुगर ।

36. आसामनि बबे जिलायाव साल बिफांनि जाहार दङ ?

फिन:- ग’वालपारा जिलायाव । 

37. क्रान्तियारि सिदोब बिलाइ सिरिग्रा अरनबारियाव बेसेबां बिबांनि अखा हायो ?

फिन:- सरासनस्रायै बोसोरफायाव 200-250 सेन्टिमिटार अखा हायो ।

38. आसामनि बबे मोननै जिलायाव पाइन बिफांनि अरन दङ ?

फिन:- कार्बि आंलं आरो डिमा हासाउ जिलायाव ।

39. रुंनाय अरनबारि माखौ बुङो ? 

फिन:- जोबस्रांलांनो हमनाय हाग्रामा ओनसोलफोरनि खायसे जायगायाव गिदिर गिदिर बिफांफोरखौ दानफायसांनायनि जाउनाव गाहाइ रज’ जिबफोरनि हाग्रावारि सोमजिदों । बेबादि हाम्राबारिखौ रुंनाय अरनबारि बुंनाय जादों ।

40. आसामाव गासै बेसेबां अरनबारि दङ ? 

फिन:- गासै मोन 18 अरनबारि दङ ।

41. आसामाव बेसेबां ओनसोल अरनबारिं साग्लोबनानै दङ ?

फिन:- गासै 3,592.94 बर्ग किल ‘मिटार ।

42. आसामनि बबे हादोरारि हाग्रामाया बांसिन ओनसोल साग्लोबनानै दङ आरो बेनि लावसुंआ बेसेबां ?

फिन:- मानासआ हादोरारि हाग्रामा आरो बेनि लावसुंआ 5000.00 बर्ग कि.मि. ।

43. आसामनि फिसासिन हादोरारि हाग्रामाया मा ?

फिन:- अरां हादोरारि हाग्रामा। बेनि लाउसुंआ 98.81 बर्ग कि.मि. । 

44. आसामनि राज थावनिया मा ? बेखौ माब्ला आसामनि राजथावनि महरै गनायनाय जानाय ? 

फिन:- आसामनि राजथावनिया दिसपुर । 1973 मायथाइयाव दिसपुरखौ आसामनि राजथावनि महरै गायसनो । 

45. आसामनि हानि लाउसुङा बेसेबां ?

फिन:- 78, 438 बर्ग कि.मि. ।

46. बि.टि.ए. दि.खौ माब्ला दाफुंनाय जानाय ?

फिन:- बि.टि.ए. दि.खौ 2003 मायथाइनि 10 फेब्रुवारिखालि दाफुंनाय जायो । 

47. 2011 मायथाइनि सुबुं साननाय बादियै आसामनि सुबुं अनजिमाया बेसेबां ?

फिन:- 31.16 निजुत ।

48. आसामाव बिबुंथि होजानाय मोननै अरनबारिनि मुङा मा ? 

फिन:- सा कार्बि आंलं अरनबारि आरो बरदैबाम बिलमुख अरनबारि। 

49. आसाम हादोरसानि अरनबारिखौ बेसेबां बाहागोआव राननाय जादों ? मोनफ्रोमखौबो बेखेवसारनानै लिर । 

फिन:- हादोरसाति अरनबारिखौ मोनबा गाहाइ बाहागोफोराव राननो हायो: 

(क) क्रान्तियारि अराय सोमखोर अरनबारि (ख) क्रान्तियारि खावसे सोमखोर अरनबारि (ग) क्रान्तियारि सिदोव बिलाइ सिरिग्रा अरनबारि (घ) दैमागुरियारि अरनबारि (ङ) क्रान्तियारि गोरान बिलाइ सिरिग्रा अरनबारि । 

(क) क्रान्तियारि अराय सोमखोर अरनबारि: हादोरसानि बांसिनथारै अखा हाग्रा जायगाफोराव बे रोखोमनि अरनबारिखौ नुनो मोनो । बोसोरारि अखा हानायनि बिबाङा 300 सेन्टिमिटार एचा बेनिख्रुइ बांसिन अखा हानाय जायगायाव बे रोखोमनि अरनबारि थानायनि थाखाय बेखौ अखा अरन होननानैबो बुंनाय जायो । अरुणाचल प्रदेशनि गाहायनि हाजोगुदि ओनसोल, तिनसुकिया आरो डिब्रुगुर जिलानि खोला बाहागो आरो बराक सेरफांनि हाजोआरि ओनसोलाव बे रोखोमनि अरनबारिखौ नुनो मोनो । 

सरासनस्रायै अराय सोमखोर अरनबारिया मोनथाम थोरोबारि जानायखौ नुनो मोनो । गिबि थोरोबा जोबोद गोजौ गोजौ बिफांजों दाजानाय । आसामनि अराय सोमखोर अरनबारियाव हलं, सलख, मेकाइ, आरि गोजौ बिफांफोरखौ मोननाय जायो । बेनिख्रुइ गाहायसिन बिफांफोरा नैथि थोरोबखौ दायो । बे थोरोबाव सरासनस्रायै नागेसर, सिया नागेसर, गाम्बारि, बाइदि बाइदि बिफां नुनो मोनो । गाहायसिनथार थोरोबाव गाहाय गाहाय लाइफां हाग्रा थायो । अराय सोमखोर अरनबारियाव बिफांफोरनि अनगायैबो गुबुन गुबुन रोखोमनि बेन्दों, थाराइ, औवा राइदों, दाउथु बिबार, बाइदि बाइदिबो थायो । दुलाराइ आसामाव गुबुन गुबुन जाहोनाव बा रोखोमनि अरनबारिया गाज्रियै आद्रि खालामजाबोदों ।

(ख) क्रान्तियारि खावसे सोमखोर अरनबारि: बुर्लुंबुथुर सेरफांनि सा बाहागोनि जाबोर ओनसोल, कार्बि-आंलं आरो डिमा हासाउ जिलानि हाजोआरि ओनसोलनि खायसे बाहागो आरो बराक सेरफांनि खोला बाहागोआव खावसे सोमखोर अरनबारि नुनो मोनो । बुर्लुंबुथुर सेरफांनि जाबोर ओनसोलनि हा बाहागोआ हिमालय हाजोनिफ्राय दैमा देसाया बुखारबोनाय अन्थाइ, बाला आरि गोदिजों दाजानाय । बे हानि दाथाइया लेफे लेफे । बे ओनसोलनि आबहावाया खावसे सोमखोर अरनबारिनि थाखाय सावजाथाव । बेबादि अरनवारिनि गाहाइ बिफां लाइफांफोरा जाबाय नागेसर, बनसुम, साम, सिरिस, थाइगिर, थाइस’, अगरु, फमा बाइदि बाइदि । औवा राइदों, दिंखिया आरिखौ बे अरनबारियाव जोबोरै मोननाय जायो । हाजोगुदि हालामहालागै मानसि थानो ‘लानाय आरो लामा सामा बानायनायनि थाखाय हादोरसानि खावसे अरनबारिया गोबां बिबाङै जोबस्रांदों । 

(ग) क्रान्तियारि सिदोब बिलाइ सिरिग्रा अरनबारि: आफां  बुर्लुंबुथुर सेरफां, कार्बि आंलं आरो डिमा हासाउ जिला आरो बराक सेरफांनि खायसे बाहागोआव बे अरनबारिखौ मोननाय जायो । सरासनस्रायै बोसोरफायाव 200-250 सेन्टिमिटार अखा हानाय जायगायाव बे रोखोमनि अरनबारिखौ गाहाइयै नुनो मोनो । जाखुम अरनबारिनि बांसिन बिफांनि बिलाइफोरा मेसेङाव सिरियो । थारैब्ला गोजां बोथोराव गोजाम बिलाइ सिरिनाय बिफां-लाइफांखौनो बिलाइ सिरिग्रा रज ‘जिब बुंनाय जायो । साल, माख्रा साल, गाम्बारि, आमब्लाइ, भमब्रा, गहरा, गगन्द, सोमब्लि, बाइदि बाइदियानो आसामनि सिदोब बिलाइ सिरिग्रा अरनबारिनि मख ‘जाथाव रज ‘जिबफोर । खोला कामरुप आरो ग’वालपारा जिलानि जौसिन जायगाफोराव साल बिफांनि जाहार नुनो मोनो । 

(घ) दैमागुरियारि अरनबारि: आसामा दाबसे दैम दैसा बुंफबनाय हादोरसा । हादोरसानि मिथिंगायारि आबहावानि गोबां बाहागोआ दैमा दैसा, बिलो आरिजों सामलायजानाय । दैमा दैसा-बिलोनि साखाथि ओनसोलनि सिदोब हा बाहागोआव मोनसे जर ‘खा रोखोमनि अरनबारि नुनो मोनो । बेबादि अरनबारिखौ दैमागुरियारि अरनबारि होननानै बुंजायो । 

मोनसे समाव आसामनि गोबां जायगाखौ दैमागुरियारि अरनबारिया आवग्रिनानै दंमोन । बेबादि अरनबारियाव सरासनस्रायै एसे गोजौ बिफांजों लोगोसे गांसो हारिनि रज ‘जिबनि अनजिमाया बांसिन । बिफांनि मादाव सुम, मुगा बिफां, उरियाम, खाग्रा दांग्रा, आउजार आरियानो गाहाइ । नोलो, खाग्रा, थाराइ, खाथ्रि, थाराइ, जाउ, खासि आरि गाहाय रज ‘जिब एबा गांसोहारिनि रज ‘जिबनि थाखाय दैमागुरि ओनसोलफोरा साबजाथाव । काजिरङा, दिब्रु- सैख’वा, पबितरा, अरां आरि हादोरारि हाग्रामा एबा अरनबारिफोरा गाहाइयै दैमागुरियारि ओनसोलाव दं । जियानो जाया आथिखालाव सुबुं थासारिया दैमागुरि ओनसोलफोराव गोसारनायनि थाखाय बेबादि अरनबारिया खमायलांनो हमदों ।

(ङ) क्रान्तियारि गोरान बिलाइ सिरिग्रा अरनबारि: सरासनस्रायै दैमा दैसानिफ्राय एसे गोजानाव थानाय बानान्सोलनि लोमबाङिगोरान आबहावायाव बे रोखोमनि अरनबारिखौ नुनो मोनो । बेबादि अरनबारियावबो मोननै रोखोमनि रज ‘जिबा मेग ‘नाव गोग्लैयो- एसे गोजौ बिफां आरो गांसोहारिनि रज’जिब । बिफांनि मादाव सिसु, भेलकर, सोमब्लि, खैरो, बैग्रि आरियानो गाहाई । बिरना, खाग्रा, थोरि, बाथा आरिया गांसोहारिनि गाहाइ रज ‘जिब । दैमागुरि सिदोब ओनसोलनि अरनबारिनि साखाथि फाखाथि थानाय एसे गोरान बालासिया ओनसोलफोराव गोरान बिलाइ सिरिग्रा अरनबारिखौ नुनो मोनो । बुर्लुंबुथुर आरो बराक सेरफांनि लोमबाङि गोरान आबहावायाव बे रोखोमनि अरनबारिया एसे बिबाङै दं ।

SL No.CONTENTS
Unit – 1जारिमिन
Chapter – 1भारतबर्ष हादराव इउर’पियानफोरनि हाबफैनाय
Chapter 2भारतारि माहारियारि सानस्रि बेरखांनाय
Chapter – 3मवामरीया सुबुं बिग्रायखांनाय
Chapter – 4माननि आसाम गाग्लोबनाय
Chapter 5आसामाव बृटिस खुंथाइनि जागायनाय
Unit – 2भुमरखौरां
Chapter – 1बुहुम बिखुंनि सोलायनाय
Chapter – 2बारमण्डल
Chapter – 3भारतबर्षनि भुमरखौरां
Chapter – 4आसामनि भुमरखौरां
Unit – 3राजखान्थि
Chapter – 1भारतनि राजखान्थियारि हान्जा
Chapter – 2सोरखारनि बाहागो राननाय
Unit – 4रांखान्थि बिगिया
Chapter – 1रांखान्थिनि गुदि आयदाफोर
Chapter – 2गुबै रांखान्थियारि जेंनाफोर

Notes of Class 9 Social Science in Bodo Medium | Bodomedium Class 9 Social notes इस पोस्ट में हम आपको ये समझा ने कि कोशिश की है की Bodo Medium 9th class Social Science Question answer | Class 9 Social Science seba in Bodo अगर आप एक bodo सात्र या शिक्षाक हो तो आपके लिए लावदयक हो सकता है।

Note- यदि आपको इस Chapter मे कुछ भी गलतीया मिले तो हामे बताये या खुद सुधार कर पढे धन्यवाद

Leave a Reply

error: Content is protected !!
Scroll to Top